ခ်ီးမြမ္းခံလိုေသာ လူ႕သဘာ၀

အတၱေနာ ေခါ ပန ၀ေဏၰ ၀ုေတၱ ပဒုႆနကသေတၱာ နာမ နတိၳ။
(အံ၊ ႒)
မိမိဂုဏ္ကို ခ်ီးမြမ္းခံရျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ဆိုးသြားေသာ လူဟူ၍ မရွိေခ်။
(ဗုဒၶစာေပ)

က်ေနာ္ ငယ္ငယ္တုန္းက ဖတ္ဖူးတဲ့ အဆိုအမိန္႔ေလးတစ္ခုပါ။ ဘုရားစာေတြထဲကလို႔ မွတ္မိပါတယ္။ ဒႆနိကေဗဒကို ယူထားတဲ့ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဘာသာေရးစာေတြဟာ အေတြးအေခၚကို အေတာ္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္ဆိုတာ မ်ားမ်ား ဖတ္ေလေလ သိရေလေလပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ျမန္မာစာေပေလာကသားေတြဟာ ဘာသာေရးစာေပေတြနဲ႔ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာစာကို ေ၀ါဟာရမ်ားစြာတိုးေစတဲ့ ဗုဒၶစာေပေတြနဲ႔ အလွ်င္းသင့္သလို ထိေတြ႔ေနၾကရပါတယ္။ ဗုဒၶစာေပေတြေၾကာင့္ ျမန္မာစာေပ တိုးတက္လာတယ္ဆိုရင္ေတာင္ မွားမယ္မထင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶစာေပကို ဘာသာေရးစာေပတစ္မ်ိဳးတည္းအျဖစ္နဲ႔ မျမင္ပဲ အမ်ိဳးသားေရးစာေပ အျဖစ္နဲ႔ပါ ျမင္ၿပီး ေလ့လာၾကမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာစာေပဟာ ဒီထက္မက ပိုမိုႂကြယ္၀လာမယ္လို႔ က်ေနာ္ယံုပါၾကည္တယ္။

အထက္ပါ အဆိုအမိန္႔ဟာ ဘုရားကိုယ္ေတာ္တိုင္ရဲ႕အဆိုအမိန္႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ခက္ခဲနက္နက္လွတဲ့ ဗုဒၶစာေပေတြကို ေလ့လာသင္ယူသူေတြ လြယ္ကူေအာင္အဖြင့္က်မ္းေပါင္းမ်ားစြာကို ေရးထားေတာ္မူခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္ အရွင္ဗုဒၶေဃာသေထရ္ႀကီးရဲ႕ comment တစ္ခုပါ။ အေတြးအေခၚတိုင္းဟာ အခ်ိန္ကာလ သို႔မဟုတ္ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုခုကို အေျခတည္ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာခဲ့တယ္ လို႔ က်ေနာ္တစ္ေနရာမွာ ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခုလဲ ဒီအေတြးဟာ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကို အေၾကာင္းျပဳ အေျခခံၿပီး ထြက္ေပၚလာခဲ့တာပါ။ အျဖစ္အပ်က္က ဒီလို။

တစ္ခါတုန္းက ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဆီ ပုဏၰားႀကီးတစ္ေယာက္ေရာက္လာပါတယ္။ ေရာက္ၿပီး ဘုရားရွင္နဲ႔ ႏႈတ္ခြန္းဆက္စကားေလးဘာေလး ေျပာၿပီးေတာ့ ပုဏၰားႀကီးက ဘုရားရွင္ကိုေျပာတယ္။
ပုဏၰားေတြဟာ စာေပက်မ္းဂန္တတ္ကြ်မ္းေအာင္ သင္ၾကားၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕လြတ္ေျမာက္ရာလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းအတြက္ ယဇ္ပူေဇာ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕အဲဒီယဇ္ပူေဇာ္မႈဟာ အမ်ားအတြက္ပါ လြတ္ေျမာက္ရာလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ အရွင္တို႔ရဲ႕ ရဟန္းအက်င့္ဆိုတာကေတာ့ တစ္ကိုယ္ေရလြတ္ေျမာက္ဖို႔ပါပဲ၊ အမ်ားအတြက္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး တဲ့။

ဒါနဲ႔ ဘုရားရွင္က ေမးတယ္။
ပုဏၰားႀကီး၊ ဘုရားရွင္တို႔ဆိုတာ ေရွ႕ဦးစြာ ကိုယ္တိုင္သိေအာင္က်င့္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ မိမိသိတဲ့အတိုင္း သတၱ၀ါေတြလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တရားဓမၼကို ေဟာၾကားပါတယ္။ ေဟာၾကားတဲ့အတိုင္း လိုက္နာက်င့္ႀကံအားထုတ္ၾကတဲ့ သတၱ၀ါေတြဟာ သံသရာက လြတ္ေျမာက္မႈကို ရသြားၾကတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ ရဟန္းအက်င့္ဆိုတာ သင္ေျပာသလို တစ္ကိုယ္ေကာင္းအက်င့္လား၊ အမ်ားအတြက္အက်င့္လား လို႔ ေမးေတာ္မူလိုက္တယ္။

အဲဒီေတာ့ ပုဏၰားႀကီးခမွ်ာ Yes လဲေျဖလို႔မရ၊ No လဲ မေျပာႏိုင္ျဖစ္ေနရွာေတာ့တာေပါ့။ Yes လုပ္ရင္လဲ သူရႈံးၿပီးကိုး။ No လုပ္ရင္လဲ သူ႔စိတ္ကကိုက ဘုရားေျပာတာကို လက္ခံၿပီးသားျဖစ္ေနေတာ့ ေျပာလို႔မရဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီလို အိုးတိုးအတျဖစ္ၿပီး ေခါင္းကုတ္စဥ္းစားေနတာကို ဘုရားေနာက္ေတာ္ပါးမွာထိုင္ေနတဲ့ အရွင္အာနႏၵာကေတြ႔ေတာ့ ေျပာတယ္။
ပုဏၰားႀကီး၊ ဘုရားေမးတာေျဖေလ၊ ဟုတ္သလား မဟုတ္ဘူးလား ဆိုေတာ့ ပုဏၰားႀကီးက ေ၀့လည္ေၾကာင္ပတ္နဲ႔ မေျဖဘူး။ ဒါေပမဲ့ အေျဖအစား ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့---
ဗုဒၶျမတ္စြာနဲ႔ အရွင္အာနႏၵာတို႔ဆိုတာ တပည့္ေတာ္ အင္မတိ အင္မတန္ကို ေလးစားၾကည္ညိဳတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြပါ--တဲ့။ ေမးတာကတျခား၊ ေျဖတာကတျခား။

ဘုရားနဲ႔ အရွင္အာနႏၵာကို ေျမွာက္ပစ္လိုက္တာ။ သူ႔စိတ္ထဲမွာေတာ့ ဒီလိုေျမွာက္ေျပာလိုက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ စိတ္ဘ၀င္ေလဟတ္ၿပီး အရွင္အာနႏၵာက သူ႔ကို ေဘးၾကပ္နံၾကပ္ျဖစ္ေစတဲ့ အဲဒီေမးခြန္းဆက္မေမးေတာ့ဘူးလို႔ ယူဆေနသတဲ့။ ဒါေပမဲ့ အရွင္အာနႏၵာက သံုးခါေမးတယ္။ ပုဏၰားႀကီးကလဲ သံုးခါစလံုး တစ္ပံုစံတည္းပဲေျပာတယ္။ မေျပာင္းဘူး။ ဘုရင့္နန္းေတာ္ထဲမွာ ရာထူးႀကီးႀကီးေနရာရထားတဲ့ အမတ္ႀကီးတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဒီပုဏၰားႀကီးဟာ သာမန္လူ႔သေဘာ လူ႔မေနာေတာ့ အေတာ္ေၾကေကာင္းေၾကမွာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အရိယာေတြရဲ႕စိတ္ကိုေတာ့ မခန္႔မွန္းႏိုင္ရွာဘူး။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ သူ႔ခမွ်ာ လက္ေလွ်ာ့လိုက္ရရွာတယ္။

အဲဒီပုဏၰားႀကီးရဲ႕ သီ၀ရီက ဘာလဲ ဆိုရင္ အထက္မွာ က်ေနာ္ေျပာခဲ့တဲ့ စကားေလး။ No one is angry if flattered ေျမွာက္ေျပာရင္ ဘယ္သူမွ စိတ္မဆိုးဘူး တဲ့။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ခမွ်ာ မွန္းခ်က္နဲ႔ ႏွမ္းထြက္မကိုက္ပဲ ရႈံးေပးလိုက္ရရွာတယ္။

က်ေနာ္ ဒီအထိခ်ီေနတာ အေၾကာင္းရွိလို႔ပါ။ ဒီကေန႔က်ေနာ္ ေက်ာင္းကျပန္ေရာက္ေတာ့ ေရာက္ေရာက္ခ်င္းက်ေနာ့္ Laptop အစုတ္ေလးဖြင့္ၿပီး ထံုးစံအတိုင္း ဘယ္သူဘယ္၀ါ ဘာညာကြိကြေတြ ေလွ်ာက္လိုက္ၾကည့္လိုက္တယ္။ ထိုင္းမွာ စေကာလားရွစ္ရၿပီး ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသူေလးတစ္ေယာက္က က်ေနာ့္ဆီ သူ႔လုပ္ရမယ့္ေက်ာင္းစာေတြ မၾကာမၾကာ ပို႔ပို႔ၿပီး ဟုိဟာခိုင္း ဒီဟာခိုင္း ခိုင္းေလ့ရွိတယ္။ သူ႔ဆီက ပို႔ထားတဲ့ ေမးလ္ေတြဖတ္ၿပီး စိတ္မသက္မသာျဖစ္ေနရင္းနဲ႔ က်ေနာ္ဖန္တီးထားတဲ့ ဘေလာ့ဂ္ေလးကို ဖြင့္ၾကည့္လိုက္တယ္။ ဘယ္သူ႔ဆီကမ်ား ခ်ီးၾကဴးေထာမနာျပဳစာေတြ ေရာက္လို႔ေနလဲေပါ့။ ဒါဟာ က်ေနာ္တို႔ ဘေလာ့ဂါေတြရဲ႕ အႀကီးမားဆံုး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တစ္ခုမဟုတ္လား။ ဒါေပမဲ့ ေ၀ဘန္တဲ့စာေတြေရာက္လာရင္ေတာ့ သင့္ဆီက ေ၀ဘန္စာေတြကို ႀကိဳဆိုပါသည္ လို႔ က်ေနာ္ေရးထားခဲ့ေပမဲ့ တကယ့္တကယ္ေ၀ဘန္လာရင္ စိတ္မသက္သာျဖစ္တာလက္ေတြ႔ ေတြ႔ရတယ္။

အခု က်ေနာ့္ကို တကယ့္တကယ္ ဘယ္သူမွ မေ၀ဘန္ၾကေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္လုပ္ထားတဲ့ မဲေပးဇယားေလးထဲမွာ ႀကိဳက္ပါတယ္၊ မဆိုးပါဘူး၊ လိုေသးတယ္၊ မေကာင္းဘူး၊ ဘာမွန္းမသိဘူး၊ ဆိုၿပီး မဲငါးမ်ိဳးေပးခိုင္းထားတဲ့အနက္ ဒီေန႔ ထူးထူးျခားျခား လိုေသးတယ္ ဆိုတဲ့အကြက္ထဲမွာ တစ္ေယာက္ေသာသူက မဲေပးထားတာကို သြားေတြ႔တယ္။ က်ေနာ္ ခ်က္ခ်င္းစိတ္မသက္မသက္မသာျဖစ္သြားတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို လိုေသးမွန္းသိပါလွ်က္နဲ႔ သူမ်ားက အမွန္အတိုင္း လုိေသးတယ္လို႔ ေျပာတာကို ငါဘာ့ေၾကာင့္မ်ား စိတ္မသက္မသက္ျဖစ္ေနရသလဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အႀကိမ္မ်ားစြာ ေမးလိုက္မိတယ္။ က်ေနာ္က လူ႔စရိုက္လူ႔သေဘာ ကိုေလ့လာၿပီး စာတမ္းျပဳစုေနတဲ့လူဆိုေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘယ္အုပ္စုထဲမွာပါတယ္ လို႔ေတာ့ အၾကမ္းဖ်ဥ္းထည့္ထားပါတယ္။

တကယ္လို႔မ်ား ႀကိဳက္ပါတယ္ ဆိုတဲ့အကြက္ထဲမွာသာ မဲေပးခဲ့မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္ ေတာ္ေတာ္ေပ်ာ္မွာ ေသခ်ာတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ဟာကြက္ေပ်ာ့ကြက္ကို ေထာက္ျပတဲ့လူရွိလာတာကို ၀မ္းသာရမယ့္အစား စိတ္မသက္မသာျဖစ္သြားတာဟာ သူေျပာခဲ့တဲ့ လိုေသးတယ္ဆိုတဲ့စကားဟာ က်ေနာ့္အတြက္ နဲေတာင္နဲေသးတယ္ လို႔ အမွန္တိုင္းေျပာရလိမ့္မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အရာ၀တၳဳတိုင္းရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္သေဘာအရ အထက္ပါ အဆိုအမိန္႔ေလးကို ေျပာင္းျပန္ေတြးၾကည့္တယ္။ အဲလိုေတြးလိုက္ေတာ့--
ႏွိမ္ေျပာရင္ ဘယ္သူမွ မႀကိဳက္ဘူး၊ ဆိုတဲ့ အေျဖလာထြက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေျမွာက္ျခင္းနဲ႔ ႏွိမ္ျခင္းသေဘာႏွစ္ခု အၾကားမွာ အျမင္တစ္ခုရွိေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့၊ အမွန္တိုင္းေျပာရင္--------------၊ ဆိုတဲ့ အျမင္။ ဒီအျမင္ဟာ အေတာ္အေရးႀကီးတဲ့ အျမင္ပါပဲ။ ေၾကာက္စရာေကာင္းေလာင္ေအာင္ကို အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့--
အမွန္တိုင္းေျပာတဲ့အတြက္ အေျဖဟာ အေပါင္းလကၡဏာျဖစ္သြားႏိုင္သလို၊ အႏႈတ္လကၡဏာလဲ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။
ဒီေတာ့ ဂရုစိုက္ရတယ္။ ခ်င့္ခ်ိန္မႈရွိရတယ္။ လူကိုၾကည့္ရတယ္။ အေျခအေနကိုလဲ ေလ့လာရတယ္။ အရမ္းေျပာလို႔မရဘူး။ စကားလံုးကို ေရြးခ်ယ္ရတယ္။ ပညာရဲ႕ အခန္းက႑ျဖစ္လာတယ္။

သူဟာက်ေနာ့္ကို ႏွိမ္ေျပာတာမဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္လက္ခံတယ္။ ယံုလဲယံုတယ္။ ေျမွာက္လဲ မေျပာဘူး။ ဒါျဖင့္ရင္ ဘယ္အျမင္နဲ႔ သူေျပာခဲ့သလဲ။ အမွန္တိုင္းျမင္ၿပီး အမွန္တိုင္းပဲ သူေျပာခဲ့တာပါ။ ခက္ေနတာက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕လူ႔သဘာ၀၊ လူ႔စရိုက္၊ လူ႔အႀကိဳက္။ က်ေနာ္တို႔ ပုထုဇဥ္လူသားေတြဟာ အေတာ္ဂြက်တဲ့လူေတြဗ်ာ႔။ ေျမွာက္ေျပာရင္ ဟုတ္တာ/မဟုတ္တာအပထား၊ စိတ္မဆိုးတာေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ ႏွိမ္ေျပာရင္ေတာ့ မႀကိဳက္ၾကဘူး။

ဒါဆိုအမွန္တိုင္းေျပာမယ္ ဆိုရင္ေကာ ဆိုေတာ့၊ ဒါလဲ အေတာ္ဆင္ျခင္ရမယ့္ စကားပဲ။ လူတိုင္းဟာ ကိုယ့္ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္နဲ႔ကိုယ္စီရွိသူေတြခ်ည္းပဲ ဆိုေတာ့ အဲဒီခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ကို ေဖၚၿပီး အမွန္တိုင္းလဲ သြားေျပာလို႔ မျဖစ္ျပန္ဘူး။ ေျပာရင္လဲ နဲနဲမွ ႀကိဳက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မွန္တုိင္းလဲ မေကာင္းဘူး လို႔ ကိုသူရတို႔ ပ်က္လံုးထုတ္ခဲ့ၾကတာေနမွာ။ က်ေနာ္ စဥ္းစားၾကည့္တယ္။ လူ႔သဘာ၀ဟာ ခ်ီးမြမ္းခံလိုတဲ့ သေဘာရွိတယ္ လို႔။ ဘာပဲေျပာေျပာ က်ေနာ့္ကို လိုေသးတယ္လို႔ေျပာတဲ့ စာဖတ္ပရိတ္သတ္ကို အထူးပဲေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ဒီမွာဆိုပါရေစ။ သူ႔စကားေၾကာင့္ က်ေနာ္ ဒီစာကို ေရးျဖစ္သြားတာ။ မဟုတ္ရင္ ဒီေန႔က်ေနာ့္မွာ ေရးစရာစာမရွိဘူး။ Thank you ေနာ္။