အာကာသစခန္းေရျပႆနာေျဖရွင္းခ်က္

"Today's drinking water was yesterday's waste."
ဒီေန႔ေသာက္တဲ့ ေရကေတာ့ မေန႔ကေပါက္တဲ့ ေသးပါပဲဗ်ာ။

အဲဒါကေတာ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိ NASA (National Aeronautics and Space Administration) နာဆာ လို႔ေခၚတဲ့ အမ်ိဳးသားသိပၸံႏွင့္အာကာသ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ နည္းစနစ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဦးေဆာင္အင္ဂ်င္နီယာႀကီး မစၥတာ ေဘာ့ဘ္ ဘက္ဂ္ဒီဂ်န္ (Bob Bagdigian) ေျပာလုိက္တဲ့ စကားပါ။

အာကာသထဲသြားတဲ့လူေတြ ႀကံဳရတတ္တဲ့ျပႆနာေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္အနက္ ေရဟာလဲ အေတာ္ႀကီးမားတဲ့ျပႆနာတစ္ခုပါ။ လူတစ္ေယာက္အသက္ရွင္ေနႏိုင္ေရးမွာ ေရဟာ အဓိကက်တဲ့အခန္းကပါ၀င္ေနတယ္ဆိုတာေတာ့ ေျပာစရာမလိုပါဘူး။ ေရမရွိရင္ ဘာမွလုပ္လို႔ အဆင္မေျပေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဒႆနိကေဘဒသမိုင္းမွာ အဦးဆံုးလို႔မွတ္ယူထားခံရတဲ့ ဆရာႀကီး ထိမ္းလ္စ္ (Thales)က ေျပာခဲ့တာေနမွာေပါ့။ Everything is made of water. အရာရာတိုင္းဟာ ေရေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာရတယ္၊ တဲ့။

အဲဒီေတာ့ ေရမရွိရင္ ဘယ္ျဖစ္ႏိုင္မလဲ။ ေရဟာ အားလံုးရဲ႕ အခရာပါပဲ။ ေရမရွိရင္ ျပႆနာတက္ၿပီ။ အဲဒီ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းတဲ့အေနနဲ႔ နာဆာအဖြဲ႔က စတာလင္ေပါင္ သန္းေပါင္း (၂၅၀) တန္တဲ့ (wastewater recycling gear )ဆီးသန္႔စင္စက္တစ္မ်ိဳးကို ဒီေန႔ (ေသာၾကာ) မနက္ ၁၂ နာရီ ၅၅ မိနစ္မွာ နာဆာအာကာသစန္းဆီ လႊတ္တင္ဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။ အဲဒီစက္ကို အာသာထဲမပို႔ခင္မွာ အမ်ိဳးမ်ိဳးစမ္းသပ္ၿပီးပါၿပီ။ အာကာသထဲ အာကာသယဥ္မွဴးေတြ စြန္႔ထားတဲ့ဆီးေတြကို တစ္ေန႔ေျခာက္ဂါလံအထိ အဲဒီစက္က သန္႔စင္ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။

စက္နဲ႔ သန္႔စင္လိုက္ၿပီးတဲ့ ဆီးေတြမွာ အနည္းငယ္ အငန္ဓာတ္ကေလးရွိေနတာကလြဲရင္ က်ေနာ္တို႔ေန႔စဥ္ေသာက္ေနက် ေရအတိုင္းပါပဲတဲ့။ အဲဒီေရမွာ (Blind taste) တျခားဘာအရသာမွမရွိေတာ့ပါဘူးတဲ့။ မစၥတာ ေဘာ့ဘ္ကေတာ့ သူ႔ေရခဲ့ေသတၱာထဲမွာေတာင္ နဲနဲရွိေနတုန္း ဆိုပဲ။ သူက အခုလို ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ စမ္းသပ္ၿပီးပါၿပီ။ ဘယ္သူမွ ျပင္းျပင္ထန္ထန္ မကန္႔ကြက္ၾကပါဘူး။ (Other than a faint taste of iodine) နဲနဲငန္သက္သက္ေလးျဖစ္ေနတာကလြဲရင္ အျခား ပကတိေရအတိုင္ပဲ လတ္ဆတ္မႈရွိပါတယ္ တဲ့။

ဒီဆီးသန္႔စင္စက္ကို ပို႔ရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အာကာသစခန္းပ်ံသန္းေရးဆိုင္ရာညႊန္ၾကားေရးမွဴး Ron Spencer ရြန္ စပင္ဆာကလဲ အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ အာကာသယဥ္မွဴးေျခာက္ဦးစာအတြက္ ေရေတြကို အာကာသထဲေရာက္ေအာင္ အၿမဲတမ္း မပို႔ေပးႏိုင္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ (Recycling is a must) သန္႔စဥ္မႈဟာ မျဖစ္မေနေဆာင္ရြက္ရမည့္ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။

ဆီးကို ေသာက္သံုးတဲ့အေလ့ဟာ က်မၼာေရးကို အေတာ္ေကာင္းေစတယ္လို႔ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္း တရုပ္လူမ်ိဳးတစ္ေယာက္က ေျပာဖူးပါတယ္။ သူကိုယ္တိုင္လဲ ေသာက္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ခရီးေ၀းလမ္းေလွ်ာက္ရတဲ့အခါမ်ိဳးေတြ၊ ေတာင္တက္ရတဲ့အခါမ်ိဳးေတြမွာ ကိုယ့္ဆီးကိုေသာက္ျခင္းအားျဖင့္ သူမ်ားထက္ ႏွစ္ဆ အေမာခံႏိုင္တယ္ လို႔ သူ႔ကိုယ္ေတြ႔ကို သက္ေသျပဳၿပီး ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏွဖူးေရတြန္႔ျခင္း၊ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ အိုစားျခင္းေတြကိုလဲ ကာကြယ္ေပးတယ္လို႔ ေရွးေဟာင္းေဆးက်မ္းေတြက ဆိုေၾကာင္း မွတ္သားဖူးပါတယ္။
(http://uk.news.yahoo.com/22/20081114/tsc-uk-space-shuttle-a337f0f.html) ရုိက္တာသတင္းကို ကိုးကားေဖၚျပပါသည္။