သက္ရင့္အိမ္မက္မ်ားႏွင့္ အတူ

အေဟာင္းတန္းမွာ ေစ်းကြက္ေကာင္းေနတဲ့
ႏွစ္ခ်ိဳ႕ အိပ္မက္ေတြရဲ႕ သက္တမ္းကေတာ့
ရင့္ၿပီးရင္း ရင့္ရင္းပါပဲ။

မက္ၿပီးသား အိပ္မက္ေတြကို
ထပ္ျပန္တလဲလဲ မက္ခြင့္ရဖို႔
ေနာက္တစ္ႏွစ္ ေရာက္လာျပန္ပါၿပီ။

ကလင္ဒါအေဟာင္းေနရာမွာ
အစား၀င္လာတဲ့ ရက္စြဲေတြကေတာ့
အရင္ႏွစ္နဲ႔ သိပ္မျခားနားလွပါဘူး။

မေျပာင္းလဲတဲ့ ရက္ေတြ လေတြပါပဲ
အဲ---ေျပာင္းသြားတာကေတာ့ ႏွစ္
သူ႔ေၾကာင့္ အိမ္မက္ေတြ သက္တန္းရင့္ကုန္တာေပါ့။

ဘယ္လိုလဲ
သက္ရင့္အိပ္မက္ေတြကို ေက်ာပိုးရင္း ဆက္ေလွ်ာက္မလား
ဒါမွ မဟုတ္??????

မဂၤလာ ႏွစ္သစ္ပါ

အေဟာင္းေႂကြ အသစ္ေ၀ရိုးပါတဲ့
ျဖစ္ေထြတဲ့ သည္ထံုးစံ
အမ်ိဳးမွန္ အဖိုးတန္တဲ့ ဟန္နဲ႔
ေရာက္လာျပန္ကပဲ
ႏွစ္ေဟာင္းငယ္ ကုန္လို႔
ႏွစ္သစ္ႀကိဳ မဂၤလာယူ
ျမင္သူတကာ ၾကည္ရႊင္ႏူးေစဖို႔
ထူးေပငဲ့ အသံ
အၿပံဳး တရႊင္ရႊင္နဲ႔
ႏႈတ္ခြန္းဆို ခ်ိဳခ်ိဳညႊန္းကာ
ႏွစ္သစ္ႀကိဳ ရာသီပဲြကို
ၿပံဳးေပ်ာ္လို႔ ႏဲႊ။

မွန္လွပါ ဘုန္းေတာ္ေၾကာင့္

တစ္ေန႔သ၌ ဘိုးေတာ္ဘုရင္မင္းၾတားႀကီးသည္ ေတာင္သမန္အင္းေစာင္းကို နန္းေတာ္ေပၚမွ ေငးၾကည့္ရင္း အနားရွိ ငယ္ကြ်န္ေတာ္ ပညာရွိအမတ္မင္း ေပၚဦးကို ေအာက္ပါအတိုင္း အမိန္႔ရွိလိုက္ေလ၏။
“ဟဲ့ ငေပၚဦး၊ ဒီႏွစ္က်င္းပမည့္ ေလွေလွာ္ၿပိဳင္ပဲြမွာ ငါကိုယ္ေတာ္ျမတ္လည္း ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခ်င္သကြဲ႔၊ အဲဒါေမာင္မင္း ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ စီစဥ္ေစဗ်ား၊ ငါကိုယ္ေတာ္ၿပိဳင္ပဲြ၀င္ ေလွာ္ခတ္မည့္ေလွကို အေပါ့ပါးဆံုးနဲ႔ အျမန္ဆံုးေျပးႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ေပေတာ့၊ ငါကိုယ္ေတာ္ျမတ္ အႏိုင္ရမွ ျဖစ္မယ္ေနာ္ ေမာင္မင္း”

အမတ္ႀကီးလည္း မင္းၾတားႀကီးအမိန္႔ကို ၾကားရသည္တြင္ ၿပံဳးခ်င္ခ်င္စိတ္ကို ခ်ိဳးႏွိမ္ကာ “မွန္လွပါ ဘုန္းေတာ္ေၾကာင့္ မင္းၾတားအလိုက် အေကာင္းဆံုးၿပိဳင္ေလွေတာ္ႀကီးကို ကြ်န္ေတာ္မ်ိဳးငေပၚ စီစဥ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းပါဘုရား” ဟု ေလွ်ာက္ထားလိုက္ေလ၏။ ယင္းသို႔ေလွ်ာက္ထားၿပီးသကာလ အမတ္ႀကီးသည္ “ဤဘုရင္သည္ ေလွမေျပာေလႏွင့္၊ ေပါက္ေပါက္ေတာင္ မည္သို႔ေလွာ္ရမည္ကို မသိေလဘဲ ေလွၿပိဳင္ပဲြ၀င္ၿပီး အႏိုင္ရလိုေခ်ေသး၏၊ သို႔ေသာ္လည္း ငါသည္ မင္းၾတားအိမ္နိပ္စံဘ၀ကပင္ အတူပါ ငယ္ကြ်န္ႀကီးျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ မင္းၾတား၏ အက်ိဳးစီးပြါးကို ေကာင္းစြာေဆာင္ရြက္ခဲ့ေပၿပီ၊ အခုလည္း ဤၿပိဳင္ပဲြတြင္ မည္သည့္နည္းႏွင့္မဆို မင္းၾတား အႏိုင္ရေအာင္ ႀကံေဆာင္အံ့” ဟု ေတြးမိေလ၏။

ယင္းသို႔ေတြးမိၿပီး ဘုရင္မင္းၾတားႏွင့္ အမတ္ႀကီးတို႔ႏွစ္ဦး ေကာင္းစြာထိုင္ႏိုင္ေလာက္ေသာ ထူးဆန္းေသာၿပိဳင္ေလွတစ္စီးကို ၿပိဳင္ပဲြကာလအမီ တည္ေဆာက္ေပးရန္ ေလွလုပ္သမားမ်ားထံ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္အတူ အခေၾကးေငြေပးကာ အပ္ႏွံလိုက္ေလ၏။ ၎ေလွမွာ စေကာ၀ိုင္းပံုသဏၭာန္ရွိၿပီး ေလွာ္ခတ္မည့္ တက္မ်ားမွာလည္း တက္ျပားမဟုတ္ပဲ ၀ါးလံုးႏွစ္လံုးသာ ျဖစ္ေလ၏။ သို႔ျဖင့္ ၿပိဳင္ပဲြကာလသည္လည္း ေရာက္လာေလေတာ့၏။

ေတာင္သမန္အင္းေစာင္းတြင္ကား ထူးထူးျခားျခား မင္းၾတားကိုယ္တိုင္ေလွေလွာ္ၿပီး ၿပိဳင္ပဲြ၀င္မည္ဆိုေသာေၾကာင့္ ပဲြၾကည့္ပရိသတ္မွာ ၾကက္ပ်ံမက် လြန္စြာစည္းကားလ်က္ရွိေခ်၏။ ေရွးဦးစြာ ၿပိဳင္ပဲြ၀င္မည့္ေလွမ်ားကို တာအထြက္တြင္ စီကာစဥ္ကာထားသည္ျဖစ္ရာ မင္းၾတားႏွင့္ အမတ္ႀကီးတို႔ ေလွာ္ခတ္မည့္ေလွေတာ္ကို အစြန္ဆံုးတြင္ထားရန္ မတ္ႀကီးက မွာၾကားထားေလ၏။ အစစအရာရာ စီစဥ္ၿပီးေသာအခါ အမတ္ႀကီးက ၿပိဳင္ပဲြစတင္ေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း မင္းတရားအား သြားေရာက္ေလ်ာက္ထားေလ၏။

မင္းၾတားက “အမတ္မင္းငေပၚရဲ႕၊ ငါကိုယ္ေတာ္ေလွာ္မည့္ေလွကို ေကာင္းစြာျပင္ဆင္ထားရဲ႕လားကဲြ႔” ဟု အမိန္႔ေတာ္ရွိေလရာ “မွန္လွပါ ဘုန္းေတာ္ေၾကာင့္ ေကာင္းစြာျပင္ဆင္ထားေၾကာင္းပါ၊ ထို႔ျပင္ မင္းၾတားေလွာ္မည့္ ေလွေတာ္မွာ မေလွာ္ခင္ကပင္ ေျပးခ်င္ခ်င္ျဖစ္ေနပါေသာေၾကာင့္ ကမ္းစပ္တြင္ ႀကိဳးခိုင္ခိုင္ျဖင့္ တုတ္ေႏွာင္ထားရေၾကာင္းပါဘုရား” ဟု ေလ်ာက္ထားလိုက္သည္။ မင္းၾတားလည္း ေခါင္းတညိပ္ညိပ္လုပ္ကာ ၿပံဳးေတာ္မူၿပီး “အိမ္း ေကာင္းသကဲြ႔၊ ဒီအတိုင္းဆို ငါကိုယ္ေတာ္ အႏိုင္ရဖို႔ အေသအခ်ာေပါ့ အမတ္မင္းရဲ႕” ဟု အမိန္႔ရွိလိုက္ရာ အမတ္ႀကီးကလည္း “မွန္လွပါ ဘုန္းေတာ္ေၾကာင့္ မင္းၾတားပင္ အႏိုင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းပါဘုရား” ဟု ေလ်ာက္ထားလိုက္ေလ၏။

မင္းၾတားႂကြလာၿပီး ၿပိဳင္ပဲြ၀င္ေလွမ်ားကို လိုက္လံၾကည့္ရႈေလရာ အစြန္ဆံုးတြင္ ႀကိဳးမ်ားျဖင့္တုတ္ေႏွာင္ထားေသာ စေကာ၀ိုင္းႀကီးတစ္ခုကို ျမင္ေတာ္မူၿပီး အံ့ၾသစြာျဖင့္ “ဟဲ့ ငေပၚရဲ႕၊ ဒီစေကာ၀ိုင္းႀကီးက ဘဇာေၾကာင့္မ်ား ၿပိဳင္ေလွေတြနဲ႔အတူ ဒီေနရာမွာ ရွိေနရတာလဲကြဲ႕” ဟုေမးရာ အမတ္မင္းက “မွန္လွပါ ဘုန္းေတာ္ေၾကာင့္ မင္းၾတားေလွေတာ္ႀကီးျဖစ္ေၾကာင္းပါဘုရား” ေလ်ာက္ထားေလရာ မင္းၾတားက “ဒီစေကာ၀ိုင္းႀကီးနဲ႔ ငါကိုယ္ေတာ္ျမတ္ အႏိုင္ရေအာင္ ဘယ္ေလွာ္ခတ္ႏိုင္မလဲ ငေပၚရဲ႕” ဟု ခပ္ေငါက္ေငါက္ မိန္႔ေတာ္မူေလ၏။ အမတ္ႀကီးကလည္း “မွန္လွပါ ဘုန္းေတာ္ေၾကာင့္ မင္းၾတားပင္ ဧကန္မုခ် အႏိုင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းပါဘုရား” ေလ်ာက္ထားလိုက္သည္။ “ေမာင္မင္း ငါကိုယ္ေတာ္ အရွက္ကြဲေအာင္ေတာ့ မလုပ္နဲ႔ေနာ္” မိန္႔ေတာ္မူရာ ေပၚဦးက “မွန္လွပါ ဘုန္းေတာ္ေၾကာင့္ အႏိုင္ရမွာ ေသခ်ာေၾကာင္းပါဘုရား” ဟု ထပ္မံ၍ အာမခံလိုက္ေလ၏။

မင္းၾတားႏွင့္ အမတ္ႀကီးတို႔ စေကာ၀ိုင္းပံုသဏၭာန္ရွိ ေလွ၀ိုင္းႀကီးအေပၚသို႔ တက္ေရာက္ေနရာယူၿပီးေသာအခါ ၿပိဳင္ပဲြတာ၀န္ရွိ အမတ္တစ္ေယာက္က စတင္တာထြက္ရန္အခ်က္ျပလိုက္ရာ ၿပိဳင္ပဲြ၀င္ေလွအသီးသီးတို႔ လ်င္ျမန္စြာ တရႊီးရႊီးအသံမည္သည့္တိုင္ ေရေပၚတြင္ ေျပးသြားၾကေလ၏။ သို႔ေသာ္လည္း မင္းၾတားတို႔ေလွေတာ္မွာမူ အ၀ိုင္းျဖစ္သည့္အျပင္ ေလွာ္သည့္တက္မ်ားမွာလည္း ၀ါးလံုးမ်ားသာျဖစ္ေလရာ ေရွ႕အနည္းငယ္သာတိုး၍ ေရေပၚတြင္ ခ်ာခ်ာလည္လွ်က္ရွိေခ်ေတာ့သည္။ တျခားၿပိဳင္ေလွမ်ား ဟုိဘက္ကမ္းစပ္ရွိ ပန္းတိုင္သို႔ အသီးသီး၀င္ေရာက္သြားသည့္တိုင္ ဘုရင့္ၿပိဳင္ေလွေတာ္ႀကီးမွာ ေရလယ္ေခါင္မွ်သာေရာက္ေနေသးရာ မင္းၾတားက “ဟဲ့ ငေပၚဦးရဲ႕၊ မင္းလုပ္တာနဲ႔ ဒီတစ္ခါေတာ့ ငါကိုယ္ေတာ္ တကယ္အရွက္ကြဲရၿပီ၊ ေနႏွင့္ဦး ကမ္းေပၚေရာက္မွ ေမာင္မင္းကို ငါကိုယ္ေတာ္ ေထာင္းဦးမယ္ကြဲ႔” ဟု ႀကိမ္းလိုက္ရာ ေပၚဦးက “မွန္လွပါ ဘုန္းေတာ္ေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္မ်ိဳးတို႔ေလွေတာ္ႀကီး မုခ်ဧကန္ အႏိုင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းပါဘုရား” ဟု ေလ်ာက္ထားလိုက္ျပန္၏။

သို႔ႏွင့္ တေရြ႕ေရြ႕ေလွာ္ခတ္ခဲ့ရာ အခ်ိန္အေတာ္ၾကမွ ဟုိဘက္ကမ္းစပ္သို႔ ေရာက္သြားေလ၏။ ကမ္းစပ္သို႔ေရာက္ေရာက္ခ်င္း အမတ္ႀကီးက “မင္းၾတားႀကီး ႏိုင္ၿပီ” ဟု အားရပါးရ ေအာ္လိုက္ရာ ၾကည့္ရႈအားေပးေနေသာ ပရိသတ္ႀကီးမွာ မ်ားစြာ အံ့ၾသသြားၿပီး မင္းၾတားႏွင့္ဦးေပၚဦးကို ၿပံဳးစိစိျဖင့္ ၾကည့္ရႈၾကေလ၏။ မင္းၾတားလည္း “ဟဲ့ ငေပၚရဲ႕၊ ေနာက္ဆံုးမွ ငါတို႔က ဒီဘက္ကမ္းေရာက္လာႏိုင္ခဲ့တာ အမ်ားလည္းသိလွ်က္သားနဲ႔ ဘဇာေၾကာင့္ ငါႏိုင္တယ္လို႔ ေအာ္ရသတံုး၊ ေမာင္မင္း ရူးမ်ားေနသလား” ႀကိမ္းလိုက္ရာ “မွန္လွပါ ဘုန္းေတာ္ေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္မ်ိဳးတို႔ ပက္ပက္စက္စက္ႀကီးကို အႏိုင္ရရွိေၾကာင္းပါဘုရား” ဟုျပန္လည္ေလွ်ာက္ထားေလ၏။ ယင္းသို႔ေလွ်ာက္ထားၿပီး ေပၚဦးက မင္းၾတားကို ေအာက္ပါ ေမးခြန္းတစ္ခုကို ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားေျဖရန္ ေမးလိုက္ေလ၏။

“အရွင္မင္းၾတား စဥ္းစဥ္းစားစား ေတြးေတြးဆဆ ေျဖေတာ္မူပါ၊ ႏြားႏွစ္ေကာင္ ဦးခ်ိဳျဖင့္ ထိုးေ၀ွ႔ခတ္ၾကတဲ့အခါ ေရွ႕ကေျပးေသာႏြားသည္ အႏိုင္ရပါသေလာ၊ ေနာက္မွ လိုက္ေသာ ႏြားသည္ အႏိုင္ရပါသေလာ?”

မင္းၾတားလည္း ေခတၱေတြးေတာၿပီး ၿပံဳးစိစိလုပ္ကာ “ငါကိုယ္ေတာ္ ႏိုင္တယ္ ငေပၚဦးရဲ႕” ဟု အမိန္႔ရွိကာ ရွက္ရွက္ျဖင့္ နန္းေတာ္သို႔ ျပန္ႂကြသြားေလေတာ့သတည္း။

က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္ရွိ လူႀကီးမင္းမ်ားသည္ ဤသို႔ဤႏွယ္ပင္ ေနာက္မွ ေနရပါလွ်က္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားႏွင့္ ယွဥ္၍ ယွဥ္၍---------------------။

ေတြးေတာၾကပါကုန္။

သမိုင္းက်န္ေအာင္

ခပ္သိမ္းသူငါ၊ သတၱ၀ါတို႔၊
သခၤါရနယ္၊ ၿမွံဳးပင္လယ္တြင္၊
ငုတ္ကြယ္ေပ်ာက္လိုက္၊ ေပၚလာလိုက္ႏွင့္၊
ေပ်ာ္လိုက္ပါးလိုက္၊ ငိုရႈိက္လိုက္ႏွင့္၊
အႀကိဳက္ဆႏၵ၊ ဟူသမွ်လည္း၊
ကိုယ္ကလိုတိုင္း၊ မရခိုင္းဘူး။

သမိုင္းတြင္က်ယ္၊ ကမၻာ့နယ္တြင္၊
လူ႔၀ယ္ထင္ရွား၊ အသိမ်ားဖို႔၊
မွတ္သားဘြယ္ရာ၊ သုတစာႏွင့္၊
သူငါေကာင္းက်ိဳး၊ အမႈမ်ိဳးသာ၊
မရိုးမအီ၊ အစဥ္တည္လိမ့္။

ေသသည္ေနာက္ေၾကာင္း၊ သမိုင္းေကာင္းဖို႔၊
စုေဆာင္းႀကိဳးကုတ္၊ အားသြန္ထုတ္က၊
ပစၥဳပ္ခုခါ၊ စြန္႔၍ခြါေသာ္၊
သူငါအမ်ား၊ လူတို႔ၾကား၌၊
ႏႈတ္ဖ်ားေရပန္း၊ ပြင့္ကာလန္း၍၊
အလြမ္းသသ၊ က်န္ရစ္ရမည္၊
မွတ္ၾကကြယ္ရို႕၊ ေနာက္လူတို႔။

(အသက္ (၇၂) ႏွစ္အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္သြားရွာေသာ စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာႀကီး အီၾကာေကြးအား ဤကဗ်ာျဖင့္ ဂါရ၀ျပဳပါသည္)

အေတြးအေခၚသမိုင္းမွာ တာ၀န္ေက်လိုသူ

လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ အေတြးအေခၚေတြဟာ
ဘယ္ေလာက္ပဲ ပညာတတ္ေနသူျဖစ္ပါေစ
သူ႔ေနာက္ခံရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈေတြကို လြန္ဆန္ႏုိင္ဖို႔ခဲရင္းလွတယ္
ႏိုင္ငံေရးအေတြအေခၚ ဘာသာေရးအေတြးအေခၚ
စတဲ့ ဘက္ေပါင္းစံုအေတြးအေခၚေတြကို
သတၱဳခ်ၾကည့္တဲ့အခါ
ေတြးေခၚသူရဲ႕ေနာက္ခံသမိုင္းမွန္ျပင္ဟာ
ပီပီျပင္ျပင္တစ္မ်ိဳး မႈံမႈံ၀ါး၀ါးတစ္ဖံုနဲ႔
ျပန္လည္လႊမ္းမိုးေနတတ္ၾကတယ္
ဒါေၾကာင့္ အေတြးအေခၚေတြကို အမွန္/အမွားအားျဖင့္
ဆံုးျဖတ္လို႔ မရႏိုင္ဘူး လို႔ဆိုၾကတယ္
အမွန္လို႔အဆံုးအျဖတ္ေပးခံရတဲ့ အေတြးအေခၚတစ္ခုဟာလဲ
ဆံုးျဖတ္သူရဲ႕ေနာက္ခံသမိုင္းနဲ႔
တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္းဆိုသလို တူညီပတ္သက္ေနတတ္တယ္
ဒါေၾကာင့္
ေခါက္ရိုးက်ိဳးေနတဲ့ ကိုယ့္အေတြးအေခၚေတြကို
ေနာက္ခံသမိုင္း မလႊမ္းမိုးေအာင္
မီးပူျပန္ထိုးေနရတယ္
တစ္ခုေတာ့ ေၾကာက္မိပါရဲ႕
ေခါက္ရိုးေပ်ာက္သြားတဲ့ အခါ
ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္က
“ေတာ္လွန္သူ”
သို႔မဟုတ္
“လူ႔ဂြစာ”
လို႔သတ္မွတ္ၾကမွာကိုပါပဲ
အဲဒီလို ေၾကာက္ေနျခင္းသည္ပင္
ေခါက္ရိုးတစ္မ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့
ကိုယ္ဟာ ဘယ္ေတာ့မွ
ေခါက္ရိုးေပ်ာက္မည့္ အေတြးအေခၚသမားတစ္ေယာက္
ျဖစ္လာႏိုင္မွာမဟုတ္ေပဘူး
ဒီလိုဆိုရင္ေတာ့
ကိုယ္ဟာ အေတြးအေခၚသမိုင္းမွာ
တာ၀န္မေက်သူ တစ္ေယာက္ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္

လြတ္လပ္မႈရဲ႕ အရသာ

ေတာင္ပံျဖန္႔ကား
ဟိုး တိမ္တိုက္ေတြ အၾကားမွာ
၀ဲပ်ံေျပးလြႊား
ေဆာ့ကစားရတဲ့ ဘ၀နဲ႔
ငါ ေပ်ာ္ေမြ႔ခဲ့

အခ်ဳပ္အေႏွာင္ကင္းမဲ့
ရက္စက္တဲ့ လူေတြနဲ႔ေ၀းရာ
ေအးခ်မ္းတဲ့ ကမၻာတစ္ခုမွာ
လြတ္လပ္မႈရဲ႕ အရသာ
ငါရွာေတြ႔ခဲ့

ေလွာင္အိမ္ထဲကငွက္
ငါ့ရဲ႕လြတ္လပ္မႈကို အားက်
ငါ့ဘ၀နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္း
သူ႔ရင္ေတြ ပူေနေရာ့မယ္
ငါ ေတြးမိခဲ့

လြတ္လပ္မႈရဲ႕ အဓိပၸါယ္
ငါနားလည္ခဲ့စဥ္က
ငါလည္းပဲ ေလွာင္အိမ္ထဲက ငွက္တစ္ေကာင္
မလြတ္လပ္မႈေၾကာင့္
လြတ္လပ္မႈရဲ႕ အဓိပၸါယ္
ငါ နားလည္ခဲ့

ဒို႔တေတြ အားလံုး
အျမတ္ႏိုးဆံုး အရာတစ္ခု
တန္ဖိုးအားလံုးရဲ႕ တန္ဖိုး
ေဟာဒီကမၻာေျမေပၚမွာ
တူးဆြရွာေဖြစဥ္မွာ
လြတ္လပ္မႈဆိုတာ
ငါ သိခဲ့ၿပီ

ငါ့ကို ေလွာင္အိမ္ထဲ ထည့္ေမြးတဲ့လူ
ငါ့သခင္လို႔ မယူဆ
သူ႔အတၱအတြက္
ငါ့ရဲ႕လြတ္လပ္မႈကို စေတးခဲ့ရ
ေအးျမတဲ့ ေလကိုေတာင္
လြတ္လပ္စြာ ရႈရိုက္ခြင့္မရတဲ့ဘ၀မ်ိဳး
ဘာတန္ဖိုး ရွိမလဲ

အခုေတာ့ ငါ့ဘ၀
လွပတဲ့ တိမ္တိုက္ေတြ အၾကားမွာ
ေျပးလႊားပ်ံသန္းရင္း
လြတ္လပ္ျခင္း ေတးကိုသီ
ေအးျမတဲ့ ေရၾကည္ေသာက္
ေႏြးေထြးတဲ့ ေနခ်ည္ေအာက္မွာ
ပထ၀ီကို ငံု႔ၾကည့္
ေအာ္
မလြတ္လပ္သူမ်ားကို
ကိုယ္ခ်င္းစာမိေလျခင္း။

အေတြးေၾကာင္

ျမင္ေနရတယ္
ဒါေပမဲ့ ၾကည့္ေနလို႔ေတာ့ မဟုတ္
အျဖစ္အပ်က္က ငါ့မ်က္စိတူရႈ
ၾကားေနရတယ္
ဒါေပမဲ့ နားေထာင္ေနလို႔ေတာ့ မဟုတ္
ခပ္လွမ္းလွမ္းက အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု
အျမင္နဲ႔ အၾကားကို ပိတ္ထားခ်င္တယ္
ဒါေပမဲ့ ပိတ္ထားေသာ မ်က္စိက ျမင္္ေနရဆဲ
ပိတ္ထားေသာ နားက ၾကားေနရဆဲ
အျမင္အၾကားက တစ္ဆင့္တက္ေတာ့
အျဖစ္အပ်က္က အေတြးျဖစ္ခုိက္
ငါသြားရာေနာက္ အစဥ္လိုက္
ငါကိုယ္တိုင္ အေတြးရဲ႕ သားေကာင္
အေတြးတစ္ခု အေၾကာင္းျပဳ
ေနာက္အေတြးတစ္ခု ထပ္တိုး
အေတြးမ်ိဳးစံု၀င္
ငါ အေတြးဘုရင္တစ္ဆူ
အေတြးေတြနဲ႔ မင္းမူ
အေတြးနဲ႔ ငါ
ငါနဲ႔ အေတြး
လံုးေထြးရစ္ပတ္
မျပတ္တဲ့ အေတြးေၾကာင့္
ငါ့ဦးေဏွာက္ ေျခာက္ခမ္း
မေျဖာင့္တမ္းတဲ့ လမ္းမွာ
အေတြးေၾကာင္တဲ့ လူျဖစ္ျပန္
ဒီလိုနဲ႔ ငါတစ္ေယာက္တည္း
အေတြးသားေကာင္ တျဖစ္လဲ
အေတြးဘုရင္လဲ ျဖစ္ျပန္
အေတြးဘုရင္ေရွာင္ေတာ့
အေတြးေၾကာင္သူေပါ့

မိုက္တြင္းရယ္ နက္ပါဘိ

ကိုျမင့္တစ္ေယာက္ ညည အိပ္မေပ်ာ္တဲ့ ရက္ေတြ မ်ားခဲ့ေပၿပီ။ ရင္ထဲမွာ အရွိန္အဟုန္ ပ်င္းထန္စြာ ေတာက္ေလာင္ေနတဲ့ ရာဂမီးကို ၿငိမ္းပစ္ခ်င္သည္။ သို႔ေသာ္ ဘယ္လို ၿငိမ္းရပါ့။ အိမ္သူ သက္ထားနဲ႔ အိပ္ယာတစ္ခုတည္း အတူအိပ္ေနရပါလွ်က္ သူမက သူ႔ဆႏၵကို နည္းနည္းမွ လိုက္ေလ်ာျခင္းမရွိ။ ကိုျမင့္ခမွ်ာ ထႂကြေသာင္းၾကမ္းေနတဲ့ ဆႏၵနဲ႔အတူ အိပ္ယာထဲ လူလဲအိပ္ရင္း ေနျမင့္ေလ အရူးရင့္ေလ ျဖစ္ေနရွာသည္။ နဖူးေပၚလက္တင္ရင္း အတိတ္ကို ျပန္လည္စဥ္းစားေနမိသည္။ အိမ္ေထာင္သက္တမ္း ခုႏွစ္ႏွစ္သို႔ပင္ ခ်ီခဲ့ေလၿပီ။ သားေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ သမီးေလးတစ္ေယာက္လည္း ထြန္းကားခဲ့ၿပီ။

ခင္ခင္ကို စေတြ႔စဥ္တုန္းကတည္းက ကိုျမင့္ စြဲစြဲလမ္းလမ္း ခ်စ္ခဲ့သည္။ ရႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ခင္ခင့္အခ်စ္ကို ရဖို႔အေရး သူက်ိဳးစားခဲ့ရရွာသည္။ ခင္ခင့္မိဘတို႔က ခ်မ္းသာၾကသူမ်ားေတာ့ မဟုတ္ၾက။ သာမန္စားႏိုင္ ေသာက္ႏိုင္ အဆင့္ရွိရံုပင္။ သို႔ေသာ္ သမီးေလးခင္ခင့္ေနာင္ေရး လွပဖို႔အတြက္ မိဘတို႔ ၀တၱရားရွိသည့္အေလ်ာက္ ခင္ခင္ဆယ္တန္းေအာင္ၿပီးေသာအခါ တကၠသိုလ္တက္ႏိုင္သည့္တိုင္ တာ၀န္ေက်ေက် ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ၾကသည္။ ဘ၀ကို နားလည္ေသာ ခင္ခင္တစ္ေယာက္ စာကိုသာ ဖိက်ိဳးစားဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားသည္။ သူ႔အတြက္ အခ်စ္သည္ အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုမဟုတ္သည္ကိုလည္း နားလည္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရည္းစားစကားလိုက္ေျပာသူ၊ စာလိုက္ေပးသူ ေက်ာင္းသားေတြကို အလိမ္မာနည္းသံုးကာ တုန္႔ျပန္ခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ ဇဲြေကာင္းေသာ ကိုျမင့္ကိုမူ သူမလက္ေလ်ာ့ခဲ့ရေတာ့သည္။ ယင္းသို႔အားျဖင့္ ခင္ခင္နဲ႔ ကိုျမင့္တို႔ႏွစ္ေယာက္ အမ်ားနည္းတူ တကၠသုိလ္ရဲ႕ စံုတြဲေလးတစ္တဲြ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

ကိုျမင့္မိဘမ်ားက ခ်မ္းသာသူမ်ားပီပီ ကိုျမင့္ကို သူတို႔နည္းတူ ခ်မ္းသာေသာ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ ေနရာခ်ေပးလိုသည္။ ကိုျမင့္ကိုလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနားခ်ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ကိုျမင့္ရင္ထဲ၀ယ္ ခင္ခင္သာ အစဥ္ႀကီးစိုးလွ်က္ရွိရာ မိဘတို႔၏ စကားသည္ ဘက္ဖက္နား၀က ၀င္လာၿပီး ညာဖက္နား၀မွ ထြက္သြားရေတာ့သည္။ ခင္ခင့္မိဘမ်ားကမူ သူ႔တုိ႔သမီးကို သီးခ်ိန္တန္သီး၊ ပြင့္ခ်ိန္တန္ပြင့္ရမည္ ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ ဘာမွ ထူးထူးျခားျခားမေျပာၾက။ ေက်ာင္းပီးေအာင္ လုပ္ဖို႔သာ အတန္တန္မွာၾကားသည္။ ဘြဲ႔ရပညာတတ္တစ္ေယာက္အျဖစ္ သမီးကို ျမင္လိုၾကသည္။ အိမ္ေထာင္ေရးသည္ သမီး၏ ကံေပၚမူတည္သည္ဟုလည္း လက္ခံထားၾကသည္။

ကိုျမင့္မွာမူ ခင္ခင္နဲ႔ ေ၀းမွာ စိုးလွသည္။ ျမန္ျမန္လက္ထပ္ခ်င္ၿပီ။ တူႏွစ္ကိုယ္တဲအိုပ်က္မွာ ေနၿပီး ထမင္းေရပဲ လ်က္ရလ်က္ရ၊ ခင္ခင္နဲ႔ဆို ခေယာင္းလမ္းကိုပင္ ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ေနသည္။ ေက်ာင္းၿပီးသည္အထိပင္ မေစာင့္ခ်င္ေတာ့။ သူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ကာ ခင္ခင့္ကို ခိုးေျပးခ်င္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ ခင္ခင့္ဆႏၵကိုလည္း လိုက္ေလ်ာခ်င္ေသးသည္။ ခင္ခင္ေက်ာင္းၿပီးတဲ့ အထိ ေအာင့္အီးကာ ေစာင့္စားခဲ့သည္။ ေက်ာင္းၿပီးေသာအခါ ကိုျမင့္တစ္ေယာက္ မိဘတို႔၏ အစီအမံကိုမ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး ခ်စ္သူခင္ခင့္ကို ခိုးေျပးခဲ့သည္။ ခင္ခင္ကလည္း ကိုျမင့္ကို ခ်စ္ပါသည္။ သိပ္ခ်စ္သည္ဟုပင္ ဆိုရမည္။ ခ်မ္းသာေသာ မိဘအသိုင္းအ၀ိုင္းကို စြန္႔ခြါၿပီး သူလိုမိန္းကေလးတစ္ေယာက္ကို ယူ၀ံ့ေသာ ကိုျမင့္အခ်စ္ကိုလည္း တန္ဖိုးထားသည္။

ကိုျမင့္တစ္ေယာက္ ခင္ခင္နဲ႔ လက္ထပ္ၿပီးေသာအခါ မယ္မယ္ရရ အလုပ္မရွိ။ အလုပ္တစ္ခုခု ထလုပ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္သည္။ ေခတ္ကာလမေကာင္းသျဖင့္ လမ္းစလမ္းန သိပ္မျမင္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူငယ္ခ်င္း၏ ကား၀ပ္ေရွာ့တြင္ အလုပ္ေတာင္းၿပီး သူငယ္ခ်င္းနဲ႔တူ အလုပ္လုပ္သည္။ ကိုျမင့္က်ိဳးစားပါသည္။ ခင္ခင္အတြက္ သူက်ိဳးစားေနျခင္းျဖစ္သည္။ သူငယ္ခ်င္းကလည္း သူ႔အေပၚ အင္မတန္ေကာင္းေသာသူမို႔ ကိုျမင့္ ကံေကာင္းသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ကိုျမင့္အလုပ္ချဖင့္ အိမ္ငွါးခကို ေပးႏိုင္သည္။ ခင္ခင္အတြက္ အ၀တ္အစားလွလွပပ ဆင္ေပးႏိုင္သည္။ ယင္းသို႔ ခ်စ္သူႏွစ္ဦး ဘ၀ကို ေမာတစ္လွည့္ ေျပတစ္ခါျဖင့္ ျဖတ္သန္းရင္း သားတစ္ေယာက္၊ သမီးတစ္ေယာက္ထြန္းကားခဲ့ေခ်ၿပီ။

ကံၾကမၼာသည္ ကိုျမင့္တို႔ အိပ္ေထာင္ေရးဘ၀ေလးကို မ်က္ႏွာသာေပးေနသည္။ ကိုယ္ပိုင္ ကား၀ပ္ေရွာ့တစ္ခု ထူေထာင္ႏိုင္သည္အထိ ကိုျမင့္တို႔ အေျခတင့္ခဲ့သည္။ က်ိဳးစားႏိုင္ခဲ့သည္။ ကိုယ္ပိုင္စီးပြါးေရးကို လုပ္ကိုင္ေနရေသာ ကိုျမင့္လက္ထဲတြင္ ေရာက္လာသမွ် ပိုက္ဆံသည္ ကိုျမင့္ အပိုင္ခ်ည္းသာျဖစ္သည္။ ေငြရႊင္ၿပီး စီးပြါးေျဖာင့္လာေသာအခါ အေပါင္းအသင္းမ်ားလာသလို အေသာက္အစားလည္း ဖက္လာေတာ့သည္။ လူမ်ိဳးစံုနဲ႔ ေပါင္းသင္းရံုသာမက မယ္မ်ိဳးစံုနဲ႔ပါ ေပ်ာ္တတ္လာသည္။ ခင္ခင္ကို သူေမ့ခ်င္ခ်င္ျဖစ္လာသည္ အထိပင္။ ခင္ခင္ကေတာ့ ကေလးႏွစ္ေယာက္မိခင္ပီပီ ကေလးမ်ားအတြက္ မိခင္ေမတၱာႏွင့္ တာ၀န္၀တၱတရားကို ေက်ပြန္သည္။ သူ႔မိဘႏွစ္ပါးလည္း သူ႔အေပၚ ေက်ပြန္ခဲ့ၾကသည္ပဲေလ။

တစ္ေန႔ ကိုျမင့္တစ္ေယာက္ အျပင္းဖ်ားသည္။ တုန္သည္။ ခ်မ္းသည္။ ငွက္ဖ်ားဟု ထင္သည္။ သို႔ေသာ္ ငွက္ဖ်ားျဖစ္ရေအာင္ကလည္း ကိုျမင့္ ဘယ္မွေတာ့ သြားသည္မဟုတ္။ အထူးကုေဆးခန္းတစ္ခုသို႔ သြားကာ ေဆးကုသည္။ ေသြးစစ္သည္။ ဆရာ၀န္ေျပာေသာ အေျဖကို ခင္ခင္သိရေသာ အခါ မူးေမ့မတတ္ျဖစ္ခဲ့ရေတာ့သည္။ ကိုျမင့္မွာ HIV ပိုးရွိေနၿပီ တဲ့။ ကိုျမင့္အတြက္ စိုးရိပ္သလို သူ႔ကိုယ္သူအတြက္ေရာ ကေလးႏွစ္ေယာက္အတြက္ပါ စိတ္ပူမိသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဆရာ၀န္ကို ေၾကာက္ေၾကာက္ႏွင့္ပင္ ေျပာရသည္။ သူ႔ကိုလည္း ေသြးစစ္ေပးဖို႔။ ဆရာ၀န္ကလည္း စစ္သင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳသည္။ ကေလးႏွစ္ေယာက္ကိုပါ စစ္သည္။ ကံေကာင္းေထာက္မသျဖင့္ ခင္ခင္ေရာ ကေလးႏွစ္ေယာက္ပါ ကူးစက္မႈတစ္စံုတစ္ရာ မေတြ႔ရေသး။ ထုိအခ်ိန္မွ စၿပီး ခင္ခင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခု ျပတ္ျပတ္သားသား ခ်လိုက္သည္။ ကိုျမင့္နဲ႔ လိင္မဆက္ဆံေတာ့-ဟု။ သို႔ေသာ္ ကေလးႏွစ္ေယာက္ မ်က္ႏွာကို ေထာက္ထားၿပီး အတူေနထိုင္သည္။ အတူအိပ္သည္။ ကိုျမင့္ဆႏၵကိုမူ စိုးစဥ္းမွ်ပင္ လိုက္ေလ်ာျခင္း မျပဳေတာ့။

ကိုျမင့္တစ္ေယာက္ နဖူးေပၚတင္ထားေသာ လက္ကို ရုတ္သိမ္းၿပီး သက္ျပင္းအရွည္ႀကီး တစ္ခုကို ခ်လိုက္သည္။ ယင္းသက္ျပင္းနဲ႔အတူ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုကိုပါ ခ်လိုက္သည္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကား ေရာဂါပိုးကူးစက္ေနေသာ သူ႔ကိုယ္ထဲက ေသြးကို ခင္ခင့္ကိုယ္ထဲ ထည့္ေပးဖို႔။ တဏွာ၏ ေသြးဆာမႈေၾကာင့္ ကိုျမင့္တစ္ေယာက္ မလုပ္သင့္သည္ကို လုပ္ဖို႔ မွားယြင္းစြာ ဆံုးျဖတ္မိေလၿပီ။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖၚဖို႔ အတြက္ ကိုျမင့္ခမွ်ာ အခ်ိန္ရွိသေရြ႕ အႀကံထုတ္ေနသည္။ သူ႔အႀကံေအာင္ပါက ခင္ခင္သူ႔ဆႏၵကို အရင္အတိုင္း လိုက္ေလ်ာလာလိမ့္မည္ဟုလည္း ယံုၾကည္ေနသည္။ ခင္ခင္မရိပ္မိေအာင္ မင္ေသေသနဲ႔ ေနသည္။ အႀကံထုတ္သည္။ အရင္ဆံုး ေဆးထိုးအပ္တစ္ေခ်ာင္း ရေအာင္ရွာထားသည္။ ယင္းအတြက္ ဘာအခက္အခဲမွ မရွိ။ အိပ္ေဆးတစ္မ်ိဳးကိုလည္း ရွာသည္။ သူ႔အတြက္ အလြယ္တကူပင္။ အိပ္ယာ၀င္ခါနီး ခင္ခင္ေသာက္မည့္ ေဖ်ာ္ရည္ထဲ အိပ္ေဆးမႈတ္အနည္းငယ္ ေရာထည့္ထားလိုက္သည္။ အမွတ္တမဲ့ေနေသာ ခင္ခင့္ခမွ်ာ ေယာက်္ားလုပ္သူ၏ အႀကံပက္စက္ပံုကို မရိပ္မိသျဖင့္ ခါတိုင္းလိုပင္ ေသာက္ၿပီး အိပ္ယာ၀င္လိုက္သည္။

ခင္ခင္တစ္ေယာက္ တစ္ေနကုန္ အိမ္တာ၀န္၊ ကေလးႏွစ္ေယာက္၏ တာ၀န္မ်ားေၾကာင့္ ပင္ပန္းသည့္အျပင္ ကိုျမင့္၏ အိပ္ေဆးအရွိန္ေၾကာင့္ ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ အိပ္ေပ်ာ္သြားေတာ့သည္။ အႀကံသမား ကိုျမင့္ကလည္း ခင္ခင့္အိပ္အေပ်ာ္ကို စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႔ ေစာင့္ေနခဲ့သည္။ သူ႔လက္ေမာင္းမွ ေသြးအနည္းငယ္ကို ေဆးထိုးအပ္ျဖင့္ စုတ္ယူလုိက္ၿပီး ခင္ခင့္ေပါင္ထဲသို႔ အသာထိုးစိုက္ခ်လိုက္သည္။ အိပ္ေပ်ာ္ေနေသာ ခင္ခင္ခမွ်ာေတာ့ အိပ္မက္ေတြမ်ား မက္ေနသည္လား မေျပာတတ္။ ကိုျမင့္ ေဆးထိုးအပ္ကို ဆြဲႏႈတ္ၿပီး ၿပီးခ်င္း ခင္ခင္တစ္ေယာက္ အလန္႔တၾကား ႏိုးထလာသည္။ အိပ္မက္ထဲ အလြန္အဆိပ္ပ်င္းေသာ ေျမြဆိုးတစ္ေကာင္ သူ႔ကို လာကိုက္သည္ဟု ျမင္မက္ေၾကာင္း အေမာတေကာ ေျပာသည္။ ကိုျမင့္ခမွ်ာလည္း မူမမွန္ျဖစ္ေနသည္။ ေဆးထိုးအပ္ကို ရုတ္တရက္ဆြဲႏႈတ္လႊင့္ပစ္လိုက္သျဖင့္ ေသြးစက္မ်ား အိပ္ယာေပၚေပက်ံခဲ့သည္။ ကိုျမင့္ကို ၾကည့္ၿပီး ခင္ခင္ မသင္ကာျဖစ္လာသည္။ မီးထဖြင့္လိုက္သည္။ သူ႔ေပါင္အနည္းငယ္ နာက်င္ေနသည္ကိုလည္း သတိျပဳမိသည္။ ျမင္ရေလၿပီ အိပ္ယာေပၚရွိေသြးစက္အခ်ိဳ႕။

ခင္ခင္ အလန္႔တၾကား ေအာ္လိုက္မိသည္။ ကိုျမင့္ ဖံုးကြယ္ဖို႔ က်ိဳးစားေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္ ေနာက္က်သြားေခ်ၿပီ။ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ခင္ခင္ သေဘာေပါက္လိုက္သည္။ သူ႔ကိုယ္ထဲမွာ ကိုျမင့္၏ HIV ေရာဂါပိုးပါေသာ ေသြးမ်ား ေနရာယူသြားေခ်ၿပီ။ ရႈိက္ႀကီးတငင္ ငိုသည္။ မနားတမ္း ငိုသည္။ ေျပာစရာစကားလံုးေတြလည္း ဗလံုးမေထြးျဖစ္ၿပီး တစ္ခုမွ မပီသေတာ့။ ၀မ္းနည္းသည္။ အရမ္း၀မ္းနည္းသည္။ မည္သည့္စကားလံုးျဖင့္ ကိုျမင့္ကို တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုရမည္နည္း သူမသိေတာ့။ ဤမွ်မိုက္မဲေသာ၊ ဤမွ်ရက္စက္ေသာ ေယာက်္ားမ်ိဳးနဲ႔ ေနရသည္ကို သူ႔၀ဋ္ေႂကြးေၾကာင့္ဟု ယူဆကာ ကရုဏာမဲ့လွေသာ ကံၾကမၼာကို ပက္ပက္စက္စက္ အျပစ္တင္လိုက္သည္။ ဇနီးသည္၏ ယူက်ံဳးမရအျဖစ္ကို ၾကည့္ကာ ကိုျမင့္ သနားလာသည္။ မွားေၾကာင္း ေတာင္းပန္သည္။ သို႔ေသာ္ အရာရာသည္ ေနာက္က်သြားခဲ့ေခ်ၿပီ။ အခုမွ ေနာင္တရေနလို႔လည္း အက်ိဳးထူးေတာ့မည္ မဟုတ္။

ခင္ခင့္ရင္ထဲတြင္ တေျမ႕ေျမ႕ခံစားေနရသည္။ ယင္းသို႔ျဖစ္တိုင္း ကေလးငယ္ႏွစ္ေယာက္၏ မ်က္ႏွာသည္သာ သူ႔မအာရံုတြင္ ေပၚေပၚလာသည္။ စဥ္းစားေလေလ ေယာက်္ား၏ လုပ္ရပ္အေပၚ သည္းမခံႏိုင္ေလေလ ျဖစ္လာသည္။ ခြင့္လႊတ္ရမည့္ ကိစၥမဟုတ္ေၾကာင္းလည္း သူမ နားလည္လိုက္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းအျဖစ္အပ်က္ကို တရားရင္ဆိုင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ကာ တရားရံုးသို႔ အေၾကာင္းစံုေလွ်ာက္ထားလိုက္သည္။ တရားရံုးက ဤမွ်မုိက္မဲလွေသာ ကိုျမင့္ကို ေထာင္ဒဏ္ (၁၄) ႏွစ္တိတိ က်ခံေစဖို႔ ခ်မွတ္လိုက္သည္။ ကိုျမင့္တစ္ေယာက္ မွန္းခ်က္ႏွင့္ ႏွမ္းထြက္မကိုက္ေတာ့။ သူ႔ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ခင္ခင့္မွာလည္း သူ႔ႏွယ္ေရာဂါပိုးရွိေနပါက ေရာဂါပိုးရွိသူအခ်င္းခ်င္းမို႔ သူ႔ဆႏၵကို လိုက္ေလ်ာလိမ့္မည္ဟု စိတ္ကူးယဥ္ခဲ့သည္။ အခုေတာ့ သူ႔စိတ္ကူးအိပ္မက္ေတြကို ေထာင္ထဲမွာပင္ ကုန္ဆံုးေစရေတာ့မည္။ ေအာ္----မိုက္မဲေလစြ---မိုက္မဲေလစြ----

မွတ္ခ်က္။ ။ သတင္းအမွန္ကို အေျခခံေရးထားပါသည္။ မူရင္းသတင္းကို ဖတ္လို႔ပါက ေအာက္ပါ လင့္ခ္ကို ႏွိပ္ၿပီး ဖတ္ၾကပါရန္။
http://uk.news.yahoo.com/5/20091206/twl-hiv-man-injects-sleeping-wife-with-o-3fd0ae9.html

စိတ္ညစ္ရတဲ့ ေခတ္ႀကီး

ဒို႔ျပည္ရြာ အျဖစ္ပ်က္
ႏွစ္သက္ဖို႔ သိပ္မလြယ္
ဖတ္သမွ် သတင္းအစံုရယ္
စိတ္ကုန္တယ္ တအား
မတရားမႈ အေျခေနရယ္
ဒီေရလို တိုးေနေပါ့လား

ေဆးဆရာ အက်င့္ပ်က္
လူ႔အသက္ မညွာတာ
သူ႔အတြက္ အသျပာသာ
အေရးပါတဲ့ အေတြး
စစ္ေဆးမႈ အေလးေခ်ာ္တယ္
အေရးေပၚ ကုသခဲ့ေသး

အသက္ဆံုးမွ သတင္းေပၚ
အတင္းေနာ္ ျပည္သူဟစ္မွ
စစ္ေဆးဖို႔ အဖြဲ႔ျပင္ဆင္
ဟန္ေရးကယ္ ထြင္
ျမန္မေႏွးကြယ္ လူလယ္လုပ္ကာ
တရုတ္ရြာ ပုန္းေရွာင္ေပါ့ေလး။

ေနာက္တစ္ဖန္ သတင္းတစ္ပုဒ္
အတင္းမဟုတ္ အမွန္ကန္
ထမင္းလုပ္ နပ္မမွန္ေအာင္
စားေနရတဲ့ ဘ၀
ပလပ္စတစ္ ေကာက္လို႔သာရယ္
တဲကုတ္မွာ မဲြလို႔ျပာက်
အခါမလွတဲ့ ဒီေခတ္မွာ
လူျဖစ္လာ သမွ်
က်ားမပါ မ-သာမ်ားေပသမို႔
ခါးနာရ မေတာ္
မုဒိန္းေကာင္ အလစ္ကို ေခ်ာင္းပါလို႔
ႏွံျပည္စုတ္ အေျမာက္နဲ႔ သူေဆာ္
သို႔ေသာ္ကြဲ႔ အမႈရယ္ဆိုင္
ခုမႏိုင္ ေနာင္ရႈံး
ဒုိ႔ျမန္ျပည္ ဒီအျဖစ္ရယ္
ဒီေခတ္မယ္ ေျပာလို႔မဆံုး

ျပည္ခ်စ္ကယ္ ျမန္သူတို႔
ကံတူလို႔ အက်ိဳးကြယ္
ရန္သူသုိ႔ အျဖစ္ရယ္
ဒို႔ျပည္နယ္ အျဖစ္မ်ား
နအဖ သင္းအဖဲြ႔ေတြရယ္
မင္းတို႔ႏွယ္ သိပ္ခက္ပါလား

သိပ္ရက္စက္ ဆိုတာေတာင္
ေျပာစရာ စကား
ငါ့ခမွ်ာ ရွိကို ရွိပါဘု
စိတ္မွာခု ဘူးကြယ္
ဆူးသဘြယ္ စူးကာနစ္ပါလို႔
မင္းတို႔ေခတ္ စိတ္ညစ္ပါတယ္
သိပ္ခ်စ္တဲ့ ဒို႔ျပည္သူေတြ
စုတ္ခ်ာကာ ေန
ဟုတ္တာေတြ ငါမေျပာခ်င္ေတာ့
ငါ့ရင္ေတြ ပူလြန္းလို႔ေလး။

ကမၻာ့အေကာင္းဆံုးဘာသာေရးဆု ျပႆနာ

အခုတေလာ အြန္လိုင္းေပၚမွာ ေရပန္းတင္မက၊ ကုန္းပန္း ေလပန္းပါ စားေနတဲ့ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ သတင္းတစ္ပုဒ္ ပလူပ်ံေနေလရဲ႕ဗ်ိဳ႕။ အဲဒီသတင္းအတြက္ ေပးထားတဲ့ Comment ေတြဆိုလဲ စိတ္၀င္စားစရာအလြန္႔ကို ေကာင္းပါဘိျခင္း။ စာဖတ္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ဖတ္ၾကၿပီးေလာက္ေရာေပါ့။ “ဗုဒၶဘာသာက အေကာင္းဆံုးဘာသာေရးဆု ကို ဆြတ္ခူးလိုက္သည္” ဆိုတဲ့ သတင္းေလ။ အေတာ္အတန္သိေလာက္ၿပီးျဖစ္ေပမဲ့ မသိရေသးသူမ်ားအတြက္ သတင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ နည္းငယ္ကို အရင္ တင္ျပေပးပါဦးမယ္။ ဒီလိုတဲ့----

ဆုေရြးခ်ယ္ေရး စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားျဖစ္တဲ့
(၁) promoting personal and community peace,
လူတစ္ဦးခ်င္းစီႏွင့္ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းတစ္ခုလံုး၏ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို ျမွင့္တင္ေရး၊
(၂) increasing compassion and a sense of connection
ကိုယ္ခ်င္းစာနာမႈႏွင့္ ဆက္ဆံေပါင္းသင္းေရးဆိုင္ရာအသိကို တိုးျမွင့္ေပးေရး၊
(၃) encouraging preservation of the natural environment
သဘာ၀ပတ္၀န္းၾကင္ထိမ္းသိမ္းမႈကို အားျမွင့္ေပးေရး

ဆိုတဲ့ မူ (၃)ခ်က္နဲ႔အညီ ကမၻာေပၚရွိ ဘာသာတရားေပါင္း (၃၈) ခုကို သုေတသနျပဳၿပီး သက္ဆိုင္ရာဘာသာအသီးသီးတို႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေပါင္း (၂၀၀) ေက်ာ္ကို တယ္လီဖုန္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ အမ်ားစုက သူတို႔ရဲ႕မူရင္းဘာသာကို မဲမေပးပဲနဲ႔ ဒီဆုနဲ႔ အထိုက္အတန္ဆံုးဟာ ဗုဒၶဘာသာတရားသာျဖစ္ပါတယ္ ဆိုၿပီး ဗုဒၶဘာသာကိုပဲ “ကမၻာ့အေကာင္းဆံုးဘာသာတရား” အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး မဲေပးခဲ့ၾကပါသတဲ့။ အဲဒီထဲက ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ခ်ိဳ႕ရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မွတ္ခ်က္ေတြက ဒီလိုပါ။

ေျမာက္အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ Belfast မွာေနထိုင္သူ ခရစ္ယန္ ဘာသာေရးဘုန္းေတာ္ႀကီး တစ္ပါးျဖစ္တဲ့ Ted O'Shaughnessy ကေတာ့ သူ႔အျမင္ကို ဒီလိုေျပာပါတယ္ “က်ဳပ္ ကက္သလစ္ခ္ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ကို သိပ္ခ်စ္ေပမဲ့ က်ဳပ္တို႔ဟာ စာထဲပါတဲ့ ေမတၱာတရားဆိုတာကို ေဟာေျပာေနၾကတာပဲ၊ ေနာက္ၿပီး ဘုရားသခင္ရဲ႕ အလိုေတာ္ကို သိရမယ္ တဲ့။ အဲဒီဘုရားသခင္ရဲ႕အလိုဆိုတာကလဲ လူသားေတြကို သတ္ျဖတ္ေနတယ္လို႔ သိရတဲ့အခါ က်ဳပ္ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္လွတယ္၊ အဲဒါေၾကာင့္ က်ဳပ္ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကိုပဲ
မဲေပးခဲ့တယ္”။

ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံက မူစလင္ဘာသာေရး ဓမၼဆရာတစ္ဦးျဖစ္သူ Tal Bin Wassad ကလည္း သူ႔အျမင္ကို ဘာသာျပန္ကေန တစ္ဆင့္ ဒီလိုေျပာပါတယ္ “ကိုင္းရႈိင္းတဲ့ မူစလင္ဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ က်ဳပ္ေတြ႔ေန ျမင္ေနရတာက ပုဂၢိဳလ္ေရးျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းတဲ့အခါ ဘာသာေရးျပယုဂ္ေတြထဲမွာ ေဒါသေတြ ေသြးေျမက်မႈေတြ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ စီး၀င္ေနတယ္ဆိုတာကိုပါပဲ၊ ဗုဒၶဘာသာမွာေတာ့ အဲဒါမ်ိဳး မေတြ႔ရပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး က်ဳပ္ရဲ႕ အေကာင္းဆံုးမိတ္ေဆြေတြဟာလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္”။

ေဂ်ရုစလင္ၿမိဳ႕က ဂ်ဴးဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္ျဖစ္သူ Rabbi Shmuel Wasserstein ကလည္း “က်ဳပ္ ဂ်ဴးဘာသာတရားကို သိပ္ျမတ္ႏိုးတာေပါ့ဗ်ာ၊ ကမၻာေပၚမွာ အႀကီးက်ယ္ဆံုးဘာသာတရားတစ္ခုလို႔ေတာင္ က်ဳပ္ယူဆပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ရိုးရိုးသားသား ၀န္ခံရရင္ေတာ့ ဂ်ဴးဘာသာေရးဆိုင္ရာ ေန႔စဥ္၀တ္ျပဳဆုေတာင္းမႈတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Minyan မလုပ္ခင္မွာ ေန႔တိုင္းေန႔တိုင္း က်ဳပ္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္တယ္၊ အဲဒါ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကတည္းပဲ၊ ဒါေၾကာင့္ က်ဳပ္ ဗုဒၶဘာသာထဲပဲ မဲထည့္လိုက္တယ္” ဆိုၿပီး သူ႔ဆႏၵကို ထုတ္ေဖၚခဲ့ပါတယ္။

သူတို႔နည္းတူ အျခားအျခားေသာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း သူတို႔အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ သူတို႔ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ မဲေပးခဲ့ၾကတယ္ လို႔ သတင္းက ဆိုပါတယ္။ ခ်ဳပ္လိုက္ေတာ့ ဗုဒၶဘာသာက မဲအမ်ားဆံုးရၿပီး ကမၻာ့အေကာင္းဆံုး ဘာသာေရးဆုကို ဆြတ္ခူးလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပႆနာက “ဒီသတင္းဟာ အမွန္အကန္မွ ဟုတ္ရဲ႕လား” ဆုိတဲ့ေမးခြန္းအတြက္ ေပးရမည့္ အေျဖပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ဒီဆုကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့ ဆြင့္ဇလန္ႏိုင္ငံ၊ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕မွာ အေျခစိုက္တယ္လို႔ဆိုတဲ့ International Coalition for the Advancement of Religious and Spirituality (ICARUS) အဖြ႔ဲအစည္းဟာ အြန္လိုင္းေပၚမွာ ရွာမရသလို အဖဲြ႔ရဲ႕ ဒါရိုက္တာတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ Hans Groehlichen ဆိုသူကိုလည္း အခုထိ ဘယ္သူမွ ဆက္သြယ္လို႔ မရျဖစ္ေနပါတယ္။

Comment ေပးၾကတဲ့လူေတြကို ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ သာမန္ အြန္လိုင္း၀ါသနာအိုးေတြသာမက ဘာသာေရးစိတ္၀င္စားသူေတြ၊ ပါေမာကၡႀကီးေတြအျပင္ သီတဂူကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသိုလ္ကို တည္ေထာင္ေတာ္မူတဲ့ အဓိပတိဆရာေတာ္ေတာင္ ပါပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာေတာ္ဘုရားရဲ႕ Comment ကေတာ့ ဆုနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာမွ မေျပာပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ တျခားဘာသာေတြရဲ႕ ကြာျခားခ်က္ကိုသာ ေထာက္ျပသြားတာပါ။ ဒီအတြက္ ဆရာေတာ္က စကားလံုး ႏွစ္လံုးကို သံုးခဲ့ပါတယ္။ Theocentric (ဖန္ဆင္းရွင္ပဓာန) နဲ႔ Homocentric (လူသားပဓာန) ဆိုတဲ့ စကားလံုးေတြပါ။ ဒီစကားလံုးေတြကို သာမန္အဂၤလိပ္အဘိဓာန္ထဲရွာလို႔ ေတြ႔ၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆရာေတာ္ဘုရားက ဗုဒၶဘာသာဟာ လူကိုဗဟိုျပဳတဲ့ဘာသာျဖစ္ၿပီး တျခားဘာသာေတြကေတာ့ ဖန္ဆင္းရွင္ကို ဗဟိုျပဳတဲ့ဘာသာတရားျဖစ္ေၾကာင္း ခြဲျခားျပပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဘုရားရဲ႕ မွတ္ခ်က္ အခ်ဳပ္ကေတာ့ ဒီေလာက္ပါပဲ။

တစ္ခ်ိဳ႕လဲ မဆီမဆိုင္ ေထရ၀ါဒက ဘယ္လို၊ မဟာယာနကဘယ္လိုဆိုၿပီး ဆရာလုပ္သြားၾကပါေသးတယ္။ Comment အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ဒီသတင္းကို ႀကိဳဆိုတဲ့အေၾကာင္း၊ သိရတာ ၀မ္းသာတဲ့အေၾကာင္း ေရးၾကပါတယ္။ ဆန္႔က်င္ဘက္လုပ္ေရးတဲ့ လူေတြလဲ အေတာ္မ်ားမ်ားေတြ႔ရေလရဲ႕။ တစ္ခ်ိဳ႕လဲ ဒီဆုေၾကာင့္ ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြ ပိုမိုမ်ားျပားလာႏိုင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ လူတိုင္းေလာက္နီးပါးဟာ ကိုယ္ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ရာဘာသာတရားကိုသာ အေကာင္းဆံုးလို႔ လက္ခံယူဆၾကတဲ့အတြက္ ဒီလိုဆုမ်ိဳးဟာ တကယ္ရွိရင္ေတာင္ ျပန္ဖ်က္သိမ္းသင့္ေၾကာင္း အဆိုျပဳထားလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဒီသတင္းဟာ အစစ္အမွန္ျဖစ္ရင္ ႀကိဳဆိုသင့္ေပမဲ့ အထက္မွာေျပာခဲ့သလို
(၁) အဖြဲ႔အစည္းဆိုင္ရာအခ်က္အလက္ေတြ အင္တာနက္ေပၚမရွိျခင္း၊
(၂) အဖြဲ႔တည္ရာကို မညႊန္ျပျခင္း၊
(၃) ဖုန္းနံပါတ္နဲ႔ အီးေမးလိပ္စာေတြ ေပးမထားျခင္း စတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို သံုးသပ္ၾကည့္ရင္ ဒီသတင္းဟာ ၾကက္သြန္နီသတင္းမ်ိဳးျဖစ္ဖို႔ ရွိေၾကာင္း ေ၀ဘန္ၾကပါတယ္။ ၾကက္သြန္နီဥဟာ အလႊာတစ္ခုၿပီး တစ္ခုခြါလိုက္တဲ့အခါ ေနာက္ဆံုးအတြင္းသားမွာ ဘာမွမေတြ႔ရပဲ လႊာသူမွာသာ မ်က္စိစပ္ၿပီး က်န္ရစ္သလို ဒီသတင္းေနာက္လိုက္ေနရင္ေတာ့ ေနာက္ဆံုးဘာမွမေတြ႔ရပဲ အင္တာနက္ၾကည့္ရလြန္းလို႔ မ်က္စိစပ္ၿပီး က်န္ရစ္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။ က်ေနာ္ရဲ႕ မ်က္စိေတြလည္း ဒီသတင္းေနာက္ စိတ္၀င္တစားလိုက္ဖတ္ရင္း အခုေတာ့ စပ္ေနပါၿပီ။

မွတ္ခ်က္။ ။ စိတ္၀င္စားသူမ်ား ေအာက္ပါ Website တြင္ ၀င္ေရာက္ဖတ္ရႈႏိုင္ပါေၾကာင္း အသိေပးပါသည္။
Beliefnet

ဒါပါပဲ

အိမ္မက္ေတြကို
ေရမေရာပဲ မ်ိဳခ်လိုက္တဲ့အခါ
လည္ေခ်ာင္း၀မွာ တစ္ဆို႔
အေတြးတစ္ခ်ိဳ႕ျဖစ္
ငါခ်စ္တဲ့ ငါနဲ႔
ငါ့ကို ခ်စ္တဲ့ငါ
ဗလာအျဖစ္ ႂကြင္းက်န္
အရင္းခံက တပ္မက္မႈ

ႏွစ္ခ်ိဳ႕တဲ့ အေတြးအေခၚ
အေရးေပၚ အသံုးခ်ၾကည့္
ႏုပ်ိဳတဲ့ ရလာဒ္မထြက္
ဒီလိုနဲ႔ ငါ့ဘ၀
ငတ္တစ္လွည့္ ျပတ္တစ္ခါ
ဇာတ္ဆရာလုပ္တဲ့ ကံေၾကာင့္
နပ္မမွန္တဲ့ ဒႆနေတြ
ယုတိၱနဲ႔ လြဲေခ်ာ္ခဲ့

အလကားရတဲ့ စိတ္ကူးတစ္ခ်ိဳ႕
ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ျပန္ေရာင္းဖို႔က်ိဳးစားရင္း
၀ယ္သူကို ေစာင့္ေမွ်ာ္
ဒါေပမဲ့
အခ်ိန္ဆိုတဲ့ ဓားထက္ထက္ေၾကာင့္
ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ငုတ္တိုျဖစ္
ငါခ်စ္တဲ့ ငါသည္ပင္
ငါအပိုင္ မဟုတ္ျပန္ဘူး တဲ့

ဦးတည္ရာမဲ့တဲ့ အေတြးတစ္ခု
အရွိန္နဲ႔ ေျပးလႊားေနစဥ္
ေရွ႕မွာ လမ္းပိတ္
အေတြးကို ေနာက္ျပန္ဆုတ္
ကံလုပ္သမွ် လည္စဥ္းခံဖို႔ စဥ္းစား
အိမ္မက္ေတြကို ျပန္အံထုတ္
ႏွစ္ခ်ိဳ႕အေတြးေတြနဲ႔ ေရာေႏွာ
သေဘာတရားကေတာ့
??? ဒါပါပဲ

ေျဖေဆး

အေနေ၀းကြာလို႔
ေနရပ္ကို ခြါလာရတာေၾကာင့္
အလြမ္းပို ရင္နာေပ်ာက္ေစဖို႔
ေျဖေဆးရယ္ လို။

ဟုိ အပ်ိဳ
ခင္ခ်ိဳခ်ိဳ ညက္ဆီက
ဘြင္ဖို ရႊင္စိုထက္ေစမည့္
ေပစာလႊာ ဒီေမာင္ရရင္ျဖင့္
အစဥ္သာ ရင္နာေပ်ာက္မယ္ထင့္
ကဲ
ခြန္းဆင့္ လက္ကမ္း။

ထြက္ရပ္ေပါက္

ဒီတစ္ခါ ရြာတဲ့မိုး
အေတြ႔အထိက တစ္မ်ိဳး
ေႏြးအိ သလိုလိုနဲ႔
ေျမျပင္မွာ ေငြ႔လ်ံထတယ္
ရနံ႔က ဆိုး
အံု---အြမ္း--အံု---အြမ္း
(ဖားငယ္)

ညတုန္းက မင့္ေအာ္သံ
သူၾကားကာ လန္႔ႏိုး
ဟိုလွည့္ ဒီလွန္နဲ႔
ျပန္အိပ္ရန္ သူႀကံလင့္
မင့္အသံ သူ႔ကိုေႏွာက္တာေၾကာင့္
စိတ္ေကာက္ကာ ရွဴးနဲ႔ပန္းတယ္
ထြက္ရပ္ေပါက္ မ်ိဳး
ကြ်တ္---ကြ်ိ---ကြ်တ္---ကြ်ိ
(အိမ္ေျမွာင္)

စိမ္း

စိမ္းမူယာ စိမ္းဟန္ျပ
စိမ္းစကား သူဆို
စိမ္းေရာင္ကို သူႀကိဳက္
စိမ္းလိုက္တဲ့ သူရယ္
စိမ္းတဲ့ ေလသံနဲ႔
စိမ္းဉာဏ္ကို သူဆင္လို႔
စိမ္းျပတာေပါ့ ဟုတ္လား?

စိမ္းႏိုင္ခြင့္ရွိသူရဲ႕
စိမ္းသမွ် ခံမယ္
စိမ္းသံသရာ လည္ေစေတာ့
စိမ္းလိုက္ေပါ့ ေလ။

စိမ္းေခတ္မွာ ေမြးသူထင့္
စိမ္းခ်စ္တဲ့ သူ
စိမ္းမူကို ျမတ္ႏိုး
စိမ္းမ်ိဳး အရာေထာင္နဲ႔
စိမ္းႏိုင္ငံ ဖန္ဆင္းလို႔
စိမ္းတပ္ကို ထူေထာင္
စိမ္းသူေတြ လူစု
စိမ္းမႈနဲ႔ အံတုကာ
စိမ္းပစ္မယ္ တအား တဲ့။

စိမ္းကားတဲ့ ၀ါဒ
စိမ္းကာလ ရွည္ၾကာ
စိမ္းဘာသာ မေျပာင္း
စိမ္းေက်ာင္းမွာ စိမ္းဘြဲ႔ကိုယူ
စိမ္းပါရဂူက်မ္းျပဳ စုေဆာင္း။


စိမ္းသူကို ၾကင္နာဆဲမို႔
စိမ္းရင္မွာ စိမ္းအႀကိဳက္
စိမ္းလိုက္ပါေလ
စိမ္းခုိက္မွာေတာင္ ခ်စ္လို႔
စိမ္းအျဖစ္နဲ႔ ေပ်ာ္ေစ
စိမ္းေမတြက္ ဆုေတာင္း
စိမ္းႏိုင္ေစေၾကာင္း ေပါ့။

စိမ္းတဲ့အခါ သတိျပဳ
စိမ္းအုပ္စု အခက္၀င္
စိမ္းျမင္ရင္ ပစ္မွတ္ထား
စိမ္းသမားဆို ဖမ္းသတဲ့
စိမ္းသိရဲ႕ေနာ္။

စိမ္းအေပၚ ျမတ္ႏိုးလို႔
စိမ္းတန္ခိုး ပ်က္ပ်ယ္
စိမ္းနားမွာ လူေတြပိတ္
စိမ္းလက္ထိပ္ မခတ္ရေစကြယ္
စိမ္းအတြက္ ေတာင္းဆုျပဳတယ္
စိမ္းတဲ့သူရယ္။

စိမ္းပြဲ အခါခါႏိုင္လို႔
စိမ္းၿပိဳင္သမွ် စိမ္းပဲႏိုင္ေစ
စိမ္းပဲ ပိုင္ေစ
စိမ္းဆု အရာအေထာင္ခ်ီရယ္
စိမ္းလည္မွာ ခ်ိတ္စမ္းဗ်ာ့ေလး။

မ်က္ရည္တစ္စက္ရဲ႕ သြန္သင္ခ်က္

သမုဒယ ဆိုတာ
ငါနားလည္တဲ့ အဓိပၸါယ္က
“အခ်စ္” တဲ့
သမုဒယရဲ႕ ေနာက္မွာ
ထပ္သံုးတဲ့ စကားလံုး
ငါအမ်ားဆံုး ၾကားဖူးတာက
“သစၥာ” တဲ့
ဒါဆိုရင္ သမုဒယ ဆိုတာ
“အခ်စ္ သစၥာ” ေပါ့။

မင္းကို ငါခ်စ္ခဲ့တယ္
ငါ့ရဲ႕ အခ်စ္မွာ သစၥာရွိတယ္
အဲဒါ ငါ့ရဲ႕ “သမုဒယသစၥာ” ပါပဲ
အဲဒီ သမုဒယဆိုတဲ့ သစၥာေၾကာင့္
မင္းခ်ေကြ်းတဲ့ ဥေပကၡာ ျပားရည္ေတြကို
ငါတစ္ေယာက္တည္း အခုထိ လ်က္ေနရတုန္းပါ
ခ်ိဳျမတဲ့ အရသာကို ရွာရင္းနဲ႔
ငိုရတဲ့ ခဏေတြမွာ က်တဲ့ မ်က္ရည္စက္ေတြေၾကာင့္
ေနာက္ထပ္ အရသာတစ္မ်ိဳးကို
ငါနားလည္လိုက္မိတယ္
အဲဒါက “ဒုကၡ” တဲ့
သမုဒယရဲ႕ အက်ိဳးဆက္လား?
ငါစဥ္းစားေနခ်ိန္မွာ
အမွန္တရားလို႔ အေျဖထြက္
အဲဒါလဲ “သစၥာ” ပဲတဲ့
ခ်စ္တာရဲ႕ ရလာဒ္
ေမတၱာဆိုတဲ့ ျပဇာတ္ရဲ႕ နိဂံုး
အဆံုးေရာက္မွ သိလိုက္ရတယ္
ဒါဟာ“အခ်စ္ဒုကၡ” ပဲရယ္လို႔
အျပစ္လုပ္သမွ်ကို ငါခံႏိုင္ေပမဲ့
အခ်စ္ဒုကၡကိုေတာ့ ငါေၾကာက္မိတယ္
ဒါေၾကာင့္
ဒုကၡရဲ႕ ဖန္ဆင္းရွင္
သမုဒယဆိုတဲ့ သံေယာဇဥ္ကို
ျပန္ေျပာရင္ေတာင္ ရင္နာတယ္
အၾကင္နာဇာတ္ကို ရုပ္သိမ္းၿပီးမွ
ရင္နာတတ္လာတဲ့ ငါ
အခုေတာ့
မင္းေကြ်းတဲ့ ဥေပကၡာေတြကို ၀ါးမ်ိဳရင္း
အထားသိုမွားခဲ့တဲ့ ငါ့အသည္းကို
ျပန္တည့္ေအာင္ က်ိဳးစားေနပါၿပီ။

(for someone)

မသိသူ သိေစ

တစ္စံုတစ္ေယာက္
စိတ္ဓာတ္ေနာက္၍
ယြင္းေဖါက္မမွန္
စကားသံျဖင့္
လုပ္ႀကံစြပ္စဲြ
ရႈပ္ခ်ဆဲေသာ္
ငါလဲ လူပင္
ပုထုဇဥ္မို႔
ဘ၀င္ျမင့္မိုး
စိတ္မာန္ၿငိွုဳးခဲ့။

ယင္းသို႔ ဆိုးရြား
ဒီစိတ္ထားျဖင့္
သူ႔အားျပန္လွန္
ငါလုပ္ႀကံေသာ္
အမွန္ မေရာက္
ငါ့လမ္းေပ်ာက္လိမ့္။

ထို႔ေၾကာင့္ ငါ့စိတ္
ေဒါသႏွိပ္ကာ
ရန္ဖိတ္သူထံ
မတုန္႔ျပန္လို
အႀကံတစ္မ်ိဳး
အလိုဆိုးျဖင့္
ရန္ၿငိွဳးရန္ပြါး
ငါမမ်ားလို
ငါ့အားမခ်စ္
သူမုန္းရစ္လဲ
ငါ့ခ်စ္အားကို
မၿဖိဳလိုဘူး။

ရန္လိုစိတ္ေမြး
လာဆဲေရးသူ
အေတြးျမင္မွန္
ရရွိရန္ႏွင့္
အႀကံဆိုးဖက္
သူ႔ကိုဖ်က္မည့္
ပက္စက္ဆႏၵ
မွန္သမွ်သာ
သူ႔မွာေပ်ာက္ေစ
ေတာင္းဆုေခြ်သည္
ရန္ေျပ လင္းလို႔ ေအးေစဖို႔။

သူ႔သေဘာထား

ငါ့ေရွ႕မွာလာရပ္
မခန္႔တဲ့ မင့္ပံုစံ
မၿဖံဳတဲ့ ဟန္မူယာ
ငါ့ကို လာလာၾကည့္
မင့္မ်က္စိ ျပဴးက်ယ္
တကယ္ကို မုန္းဖို႔ေကာင္း
မင့္အေၾကာင္း ငါအသိဆံုး။

အိပ္ယာ၀င္ခါနီး
မင့္မ်က္ႏွာသစ္
ငါ့ကို ျပဴးၾကည့္ခိုက္
သြားလဲ တိုက္လိုက္ေသး
ငါရြံတတ္တာ မင္းအသိ
မင့္သြားတိုက္တဲ့အခါ
ငါ့မွာ အသက္ေအာင့္
အေနမေျဖာင့္ဘူး။

အၾကမ္းပတမ္း သြားတိုက္
အစက္ေတြ ထြက္စင္
ငါ့မ်က္ႏွာျပင္ ၾကည့္မေကာင္း
မင့္ သုတ္ေပးေဖၚေတာ့ရသား
ဒါေပမဲ့ ငါသိတယ္
မင့္မ်က္ခြက္ ဆုိးဆိုး
ပံုအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔
ျပဴးတစ္ခါ က်ယ္တစ္လွဲ႔
ရြဲ႕တစ္ခါ မဲ့တစ္လွဲ႔
ဟန္မတည့္တဲ့ မ်က္ခြက္
ၾကည့္တဲ့အခါ ၾကည္လင္
ပီျပင္ေအာင္ဆိုတာကို။

တစ္ခါတစ္ေလမွာ
က်ိဳးက်ဲတဲ မင့္သြားအၾကား
အစားမ်ားလို႔ အသားညွပ္
အေနမတတ္ျဖစ္တဲ့အခါ
ငါ့ေရွ႕မွာ လာရပ္
သြားၾကားက အသားထုတ္
ေကာ္ႏႈတ္ဖို႔ မင္းျပင္
ေတြးရင္းေတာင္ ငါအံခ်င္တယ္။

တစ္ခါတစ္ခါက်ေတာ့
မင့္မ်က္ႏွာေပၚက မုတ္ဆိတ္
ပါးသိုင္းနဲ႔ ႏႈတ္ခမ္းေမြး
ကုလားက အေဖေခၚ
အျမင္မေတာ္ရွိကာမွ
ဖုတ္ဖတ္ခါ ေရဆြတ္
ဆပ္ျပာနဲ႔ နာနာပြတ္ၿပီး
မင့္မ်က္လံုးနင္းကန္ၿဖဲ
ငါ့ကို ရဲရျဲပဴးၾကည့္
တစ္ခ်က္မွ မမွိတ္ဘူး
ဓားထိမွာေတာ့ မင္းေၾကာက္သား။

တစ္ခုေတာ့ ငါေျပာမယ္
မင္း မုတ္ဆိတ္ရိပ္ၿပီးတိုင္း
မင္းလိမ္းတဲ့ After-shave
ဘာတံဆိပ္လဲ ငါမသိ
ေမႊးရနံ႔သင္းသင္း
ငါ့ေရွ႕က ျဖတ္ဆင္းတဲ့အခါ
ငါ့မွာ ရွဴရိုက္
အဲဒါ ငါ့အႀကိဳက္ေပါ့။

ငါဆိုတဲ့ ငါက
မဟုတ္တာ မေျပာဘူး
ဟုတ္တာပဲ ေျပာမယ္
မင္းနားလည္ထား
ငါေျပာတဲ့ စကား
ခါးခ်င္လဲ ခါးမယ္
နားလည္ဖို႔ အဓိက
မွန္တာမွ မေျပာရင္
ငါနာမည္ပ်က္လိမ့္မယ္
ငါက မရွိတာႀကံမေျပာ
မသိတာ ဟန္သေဘာမေဆာင္တတ္
မင့္ ေရခ်ိဳးခန္းထဲက
အသိဉာဏ္မဲ့တဲ့
ၾကည့္မွန္တစ္ခ်ပ္။

ပဥၥသိခ္ ရင္ဖြင့္သံ

(၁)
ေန၀န္းငယ္ပံု--ပမာျပဳလို႔---အလွဂုဏ္စုတဲ့ ေမာင့္ခ်စ္သူရယ္-----
ေမာင့္ရင္ခြင္ထဲ---ႏွစ္သက္စြဲလမ္းလြန္း---လွတယ္--၊
ခ်စ္သူ႔ကိုဖန္ကာ ဆင္းတဲ့---ေမ့ဖခင္ကိုလည္း---ဦးတင္ကန္ေတာ့လို႔---
ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း----ေလွ်ာက္ထား----ခ်င္ပါတယ္--------။

(၂)
ေလေျပေသာ့ေသာ့---တုိက္ခတ္လို႔လာရင္ေလ---ကိုယ္ေနခက္ခက္---ေခြ်းစက္တို႔---ေသြ႔ေခ်ာက္သလိုေပ---
ေရဆာသူ ေရေသာက္မွ----ေျပေပ်ာက္မည့္ သူ႔အာသာလိုလည္းေလ-----
တရားဓာတ္၀င္---ျမတ္ရွင္အရဟံလိုပ---
ေမ့ေမတၱာ ဒီေမာင္ရမွ---ဘ၀င္က်လို႔--ေနရမယ္ထင္---ေပ။

(၃)
ကိုယ္မွာနာက်င္----ေရာဂါ၀င္--တဲ့သူ---ေဆးေပးမွ ေပ်ာက္ရသလို---
ဆာေလာင္မြတ္သိမ့္သူက---အစာကိုတမ္းတသည့္ႏွယ္ေလ---
ေလာင္ကြ်မ္းတဲ့မီးလ်ံ---ေရဖ်န္းပါမွ--ၿငိမ္းမယ္ႏွမေရ---
ေမာင့္ရင္ပူမီးလည္း---အခ်စ္ေရစင္နဲ႔--ဖ်န္းမွ ၿငိမ္းမယ္ေလ---။

(၄)
ၾကာပဒုံအစံုတင့္တဲ့---ေအးျမတဲ့--ေရကန္အလယ္---
ေႏြေနခ်ည္ အပူၿငိမ္းေစဖို႔---ဆင္ေျပာင္တို႔ သက္ဆင္းၾကတယ္---
ဒီေမာင္လည္းေလ---ရင္ပူအသည္းပူေတြ---ေအးေစခ်င္ရဲ႕--
ေမ့ရင္ခြင္ၾကား---ေမသနားလို႔ ခ်စ္ၾကင္---ခိုနားခ်င္ၿပီေလ---။

(၅)
ဦးကင္းထက္မွာ---ခြ်န္းအစိုက္ခံထားရတဲ့--ဆင္ေျပာင္ႀကီးလိုပဲ---
ေမာင့္အသည္းဦးကင္မွာ---အခ်စ္ခြ်န္းစူးနစ္လို႔၀င္ၿပီေလ---
ေစလိုရာ ေစေတာ့ခ်စ္သူေရ---ေမျပဳသမွ်---ႏုျပဖို႔ အဆင္သင့္ပါေပ--
အေၾကာင္းလည္း မရွာခ်င္ၿပီ---ေခါင္းထဲ ခ်ာခ်ာ---လည္---။

(၆)
ေမ့အေပၚ စြဲလမ္း----အသည္းလည္း ကြ်မ္းလုေနၿပီ---
ေမာင့္စိတ္ကလည္း---အၿမဲ ေမ့ဆီမွာတည္---
ဆင္ျခင္ကာေတြးဆတဲ့---အသိနဲ႔လည္း ေမာင္ေ၀းခဲ့ရၿပီ---
ငါးမွ်ားခ်ိတ္ငံု မိထားတဲ့--ငါးသဘြယ္--ေမဆဲြရာ ေမာင့္အသည္း---အစဥ္အၿမဲလိုက္လို႔---ပါေန---ၿပီ။

(၇)
ျမတ္ရွင္ထံပါးမွာ---ဆုတစ္ခု ေတာင္းလိုက္ခ်င္တယ္ေမ---
ညႈိ႕ယူတဲ့ မ်က္၀န္းနဲ႔---ေမာင့္ကို--ၾကည့္လွဲ႔ေစခ်င္--မ်က္၀န္းစံု--ဆံုလွ်င္---ေမ့ရင္ခြင္ ေမာင္ေမွးလို႔---
ေမက ေထြးဖက္---ဘယ္လိုမွ ရုန္းမထြက္ႏိုင္ေတာ့ေစ---
ေတာင္းတဲ့ဆုလည္း---ျပည့္၀ခ်င္တယ္ေလ---။

(၈)
ေကသာဆံညြန္႔---ေျပေလ်ာ့သည့္ပံု--ေမ့အာရံု ေမာင္စြဲလမ္း---အၿမဲပဲတမ္းတမိေနတယ္ေလ---
ေအးျမမႈ--တရံတခါႀကံဳလည္း---မေအးျမမႈ--အခါတစ္ရာပံုခဲ--
ရွင္ျမတ္အရဟံထံေတာ္ပါး---လွဴဒါန္းတဲ့ေစတနာ---အက်ိဳးေပးမ်ားလွသလိုပဲကြယ္--
ေမာင့္ရင္မွာလည္း---ေမ့ခ်စ္ျခင္းနဲ႔---လြန္မ်ားလွပါတယ္---။

(၉)
ေလာကဓံစုစု---အံတုတဲ့အရွင္---သခင္ျမတ္မ်ား ထံေတာ္ပါး၀ယ္---
ေမာင္ေလျပဳခဲ့---ေကာင္းမႈတို႔ ရာေထာင္ခ်ီေန---
အက်ိဳးေတြေပးတဲ့--ေန႔ရက္နဲ႔ ႀကံဳတဲ့အခါေလ---ေမာင္တစ္ေယာက္တည္း မခံစားလိုေပ---
ေမနဲ႔တြဲလို႔သာ---စံစား---အမွန္တရားပါပဲ---ခ်စ္သူ သက္ထားေရ---။

(၁၀)
ေျမျပင္မဟာ---ပထ၀ီတဲ့---ၾကည့္စမ္းကဲြ႔ ေမာင့္ခ်စ္သူရယ္---
ထုထည္ႀကီးမား----မ်ားျပားလွတာ ေမအသိကြယ္--
ေမာင့္ေကာင္းမႈမ်ား---ေျမျပင္အလား---ျပဳထားခဲ့ေပ---
အက်ိဳးရယ္ေပးလို႔---စံစားဖို႔အခ်ိန္ေရာက္ရင္ေလ---ေမ့နဲ႔အတူသာ---ဒီေမာင္မွာ ခံစားပါရေစ---။

(၁၁)
သက်ႏြယ္စင္---သာကီ၀င္ အရွင္ျမတ္ဘုရား---စ်ာန္တရားဖက္ေပ်ာ္တာ---
သမာဓိနဲ႔ ပညာ--သတိကိုလည္း စဲြစဲြၿမဲ တည္တန္႔ေစကာ---
နိဗၺာန္ေရႊနန္းသို႔---တက္လွမ္းဖို႔ စိတ္ေဇာႂကြသလို---
ေမာင္လည္းကြယ္ အတူပါပဲ---ေမ့ကို ရြယ္မွန္းလို႔---အခ်စ္ေဇာတို႔---ႂကြယ္ရေခ်ၿပီေလ---။

(၁၂)
ျမတ္ရွင္ေတာ္---ပါရမီဘုန္းငဲ့---သဗၺဥ္ေရႊဉာဏ္---
ပိုင္ဆိုင္ကာ အႏိုင္ရလို႔---ႏွစ္သက္ၾကည္ႏူး---ရႊင္ျမဴး--ရသလို---
ေမာင့္ရင္မွာလည္း---ေမ့ကိုစြဲ--အၿမဲ---လြမ္းကာရယ္---
တူႏွစ္ကိုယ္ ဆံုရမွ---ေမာင့္ဘ၀အစဥ္--ေပ်ာ္ရႊင္မယ္တအား---ေမနားလည္ပါကြယ္---။

(၁၃)
ေမာင့္ျမတ္သခင္---အရွင္သိၾကားက---သနားလို႔ ဆုေခြ်မယ္ဆိုရင္ေလ---
ေမာင္ရခ်င္တဲ့ ဆုကို ဆိုခ်င္---ဟိုအရင္ေရွးကတည္းကေလ---
စြဲလမ္းမက္ေမာ---အခ်စ္ေဇာနဲ႔ေ၀---ေမသာ ေမာင့္အတြက္---
သခင္ေပးတဲ့---ဆုထူး--ျဖစ္တယ္ေလ---။

(၁၄)
ေမ့ဖခင္---ကေခ်သည္နတ္ဖုရား---တင့္တယ္လွေပ---
အင္ၾကင္းရံု ဖံုဖံုပြင့္တဲ့---ပင္မင္းနဲ႔လည္း---ႏိႈ္င္းကာတူေန---
ေမ့ဘ၀ဖန္---သူႀကံကာ ဆင္းလို႔---ေမာင္နဲ႔ဆံုရ ဒီဘ၀မ်က္ျမင္---ေက်းဇူးေတာ္မွီး
ေယာကၡမေလာင္းႀကီးကို---ေစာင္းသံတီးလို႔---ေတာင္းပန္ၿပီးေတာ့ ရွိခိုးဦးတင္ေပ----။

အမ်ားအက်ိဳး

သစံၥ ပုနပိ သစၥႏိၲ၊
ဘုဇမုကိၡပၸ ဥစၥေတ။
သကေတၳာ နတိၳ နေတၳ၀၊
ပရႆတၳ မကုဗၺေတာ။
(ေမာဂၢလာနပဥိၥကာ)

အမ်ားအက်ိဳး၊ မသည္ပိုးက
ကိုယ္က်ိဳးမရ၊ မ်ိဳးမလွဘူး
သစၥမွန္ရိုး၊ စကားမ်ိဳးကို
လက္ရံုးေျမွာက္ကာ့၊ ဆိုသင့္စြာ့ရွင့္။
(ေရွးဆရာမ်ား)

Unless one helps other,
No one's benefit results,
Assert it's absolutely true,
Raising one's own arm up.
(Ancient Admonition)

မီးခတ္ေက်ာက္သေဘာတရား

It takes two flints to make a fire.

Louisa May Alcott (1832-1888)

မီးျဖစ္ဖို႔အတြက္ မီးခတ္ေက်ာက္ ႏွစ္ခုလိုတယ္။

(လူး၀စ္ဆာ ေမ ေအာေကာ့တ္)

သူငယ္ခ်င္းသို႔ (၁၅)

မိတ္ေဆြႀကီး ကိုပုလင္းေထာင္၊ ဟဲဟဲ စိတ္မဆိုးနဲ႔ေနာ္။ ကိုႏွင္းေမာင္နဲ႔ တင္စားခ်င္လို႔ပါ သူငယ္ခ်င္းရာ။ ကိုယ့္လူက ေခ်ာင္းတာေျမာင္းတာ ၀ါသနာ ခပ္ပါပါဆိုေတာ့ ကိုႏွင္းေမာင္နဲ႔ နင္လားငါလား သေဘာတူေပသကိုးဗ်ာ့။ က်မ္းခန္႔သာလို႔ မာပါစေနာ္။ စာမေရးျဖစ္တာ ၾကာလို႔ သတိလဲ လြန္စြာ့လြန္စြာ ရေပသမို႔ေၾကာင့္ အခုလို စာတစ္တန္ ေပတစ္ဖြဲ႔ ေရးလိုက္ရေၾကာင္းပါဗ်ား။ သူငယ္ခ်င္းဆီစာမေရးျဖစ္တာ ျပန္တြက္ၾကည့္ရင္ လေတြေတာင္ ေတာ္ေတာ္ ပတ္လည္သြားၿပီ။ ျမန္မာျပည္ ေခတၱျပန္ၿပီး ျပန္ေရာက္တည္းက မေရးျဖစ္တာ အခုထိပဲ။ ဘယ့္ႏွယ္လဲ စင္ျမင့္မွာ အဆင္တင့္ရဲ႕ မဟုတ္လား သူငယ္ခ်င္း။

ေရႊမန္းမွာ ေနသရမ္းလို႔ အပူလႊမ္းတဲ့အေၾကာင္း မေန႔က အြန္လိုင္းက အသိတစ္ေယာက္ေျပာျပလို႔ သိရသဗ်ာ့။ ကိုယ့္လူေနတဲ့ ေရႊမန္းေတာင္ေျခမွာေတာ့ ဘယ္လိုေနမယ္ မသိဘူး။ အရိပ္ေကာင္းေကာင္း သစ္ပင္ႀကိဳအၾကားက ေခြ်းသံရဲရဲစံုတြဲဲေတြကို သုေတသနျပဳၿပီး ေနာင္လာေနာင္သားမ်ားအတြက္ “ေရႊမန္းေတာင္ေျခ ေဆာင္ၾကာေျမ” ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ စာတမ္းတစ္ခုေလာက္ ျပဳစုေရးသားခဲ့ပါဦး သူငယ္ခ်င္း။ အလကား အေကာင္းေျပာတာပါဗ်ာ။ တကယ္သြားမေရးနဲ႔ေနာ္။ ေတာ္ၾကာ တကၠသိုလ္ဆရာ နာမည္ပ်က္ေနဦးမယ္။

ကိုယ္လဲ လန္ဒန္ေရာက္ေနတာ အခုဆို သံုးႏွစ္ထဲေတာင္ ေရာက္ေနၿပီ။ အခုထိ ေနသားမက်ေသးဘူး ကိုယ့္လူေရ႕။ ခ်မ္းခ်က္ ေအးခ်က္ကေတာ့ ရက္စက္ပါေပ့။ အခုစာေရးေနတဲ့အခ်ိန္ေတာင္ ေလလံုခန္းထဲမွာ ေစာင္ပတ္ ေခ်ာင္ကပ္ၿပီး တုန္တုန္ရီရီနဲ႔ ေရးေနရတာကလား။ တစ္ေယာက္တည္းမို႔ ပိုခ်မ္းတယ္လို႔ ထင္ေနလားေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္ေတာင္ မသိဘူးဗ်ိဳ႕။ ခ်မ္းတာေတာ့ အမွန္ပဲ။
“အာကာကို လႊာပံုျပဳပါလို႔
ေမရုကိုတဲ့ စုတံခ်ီ
သမုဒ္ေရ မင္လုပ္လို႔
ခ်မ္းတာေတြ စာသီကုံးရရင္
ဆံုးအံမထင္”
လုိ႔ေတာင္ ေျပာင္းဆိုရမလိုျဖစ္ေနၿပီ။

ခ်မ္းပါတယ္ဆိုကာမွ ဒီရာသီက်မွ ေက်ာင္းကလဲ မပ်က္မကြက္ ေန႔တိုင္းနီးပါး တက္ေနရေသးသဗ်ား။ ေက်ာင္းလခသြင္းၿပီး ဘဏ္ထဲလဲ အသက္ရွင္ရံုပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ ပြင့္လင္းတဲ့ ပညာေရးစနစ္ေအာက္မွာ စာသင္ရတာေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ကိုယ္တို႔ဆီနဲ႔ တျခားစီေပါ့ သူငယ္ခ်င္း။ ကိုယ္တို႔ဆီဆိုလို႔ ေျပာရဦးမယ္။ အခုတစ္ေလာ အင္တာနက္သတင္းစာမ်က္ႏွာေတြမွာ ျမန္မာျပည္ပညာေရးအေၾကာင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရးလာတာေတြ႔ရတယ္။ ဘာတဲ့--အေ၀းသင္နဲ႔ေက်ာင္းၿပီးတဲ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ အရာရွိအရာခံလို ရာထူးမ်ိဳးေတြ မရႏိုင္ဘူး၊ ေဒးနဲ႔ၿပီးတဲ့ သူေတြပဲ ရာထူးရဖို႔ အလားအလာမ်ားတယ္ လို႔ေရးထားတာ ဖတ္လိုက္ရရဲ႕။

ေလာေလာဆယ္ ျမန္မာျပည္မွာ ေဒးတက္ႏိုင္တာ ခ်မ္းသာတဲ့အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ စစ္တပ္ထဲက ရာထူးရွိတဲ့မိသားစု၀င္ သားသမီးေတြေလာက္ပဲ တက္ႏိုင္ၾကတာ ကိုယ့္လူအသိပဲ မဟုတ္လား။ ဒီကတည္းက ပညာေရးစနစ္ကို အကြက္က်က် အခ်ိန္ယူၿပီး ဖ်က္ဆီးပစ္ေနတယ္ ဆိုတာ အရမ္းသိသာေနၿပီ။ အဓိပၸါယ္က ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ သူတို႔မိသားစု၀င္ေတြပဲ တိုင္းျပည္ကို ဆက္လက္ကိုင္တြယ္လုပ္စားသြားမည့္သေဘာ။ သာမန္ျပည္သူလူတမ္းစားေတြကေတာ့ ရရစားစားနဲ႔ တိုးတက္ဖို႔ရာ သိပ္မျမင္မိဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ တိုင္းျပည္ရဲ႕ လူတမ္းစား ကြာဟမႈဟာ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာသည့္တုိင္ ဆက္လက္တည္တန္႔ေနဦးေတာ့မွာပဲ။ ရင္ေလးပါဘိ သူငယ္ခ်င္း။

ေနာက္တစ္ခုဖတ္လိုက္ရေသးတယ္။ ကမၼ၀ါစာကိုင္ၿပီး ေရႊတိဂံုဘုရားေပၚတက္မိလို႔ အဖမ္းခံရတဲ့ သတင္း။ ဖတ္ဖတ္ခ်င္း မ်က္လံုးေတာင္ ျပဴးမိတယ္ဗ်ိဳ႕။ ဘယ္ႏွယ္ဗ်ာ၊ ကမၼ၀ါစာကိုင္ဘုရားတက္တာ ဖမ္းရတယ္လို႔။ သူတို႔အေၾကာင္းျပခ်က္ကို သိရေတာ့ ပိုေတာင္ ရယ္ခ်င္စရာေကာင္းေသးတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္သာယာေရးကို ထိပါးေစမႈ ဆိုပဲ။ ျမန္မာျပည္တြင္းက ဆရာေတာ္သံဃာေတာ္ေတြေတာ့ ဒုကၡပဲဗ်ိဳ႕။ ရဟန္းခံစတဲ့ သံဃာ့ဆိုင္ရာ ကံႀကီးကံငယ္ကိစၥေတြအတြက္ ဒီကမၼ၀ါစာက မရွိမျဖစ္အမိန္႔ျပန္တမ္းေတြျဖစ္ေၾကာင္း ဖတ္ရဖူးတယ္။ အခုလို ဖမ္းလားဆီးလာလုပ္ရင္ေတာ့ ဘုန္းႀကီး၀တ္ရဲတဲ့ လူေတြေတာင္ ေတာ္ေတာ္ရွားသြားလိမ့္မယ္ ထင္ပါရဲ႕ဗ်ာ။

၂၀၀၇-ခုေနာက္ပိုင္းမွာ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ ေဟာၾကားခ်က္ေတြလဲ အက်ိဳးေပးတာ ေျပာင္းျပန္ေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီနဲ႔ တူတယ္ေနာ္။ ေမတၱာပို႔တဲ့ ဘုန္းဘုန္းေတြလည္း အဖမ္းခံရတယ္။ ဆြမ္းေလာင္းတဲ့ လူေတြလည္း အေရးယူခံရတယ္။ အမ်ားေကာင္းက်ိဳးေဆာင္ရြက္သူေတြလည္း မသက္သာဘူး။ အခုတစ္ခါ ကမၼ၀ါစာကိုင္တာကိုလည္း ဖမ္းျပန္သတဲ့။ ကိုယ္ေတာ့ နားမလည္ေတာ့ဘူးဗ်ိဳ႕။ ရွင္းပါဦးဗ်ာ။ က်ဳပ္ေတာ့ စဥ္းစားေလ ေခါင္းရႈပ္ေလပဲ။ “သတၱ၀ါေတြ ပ်က္စီးခ်ိန္တန္ရင္ မွားယြင္းတဲ့ နည္းစနစ္ေတြဟာ နည္းမွန္လမ္းမွန္ေတြလို႔ အထင္ခံရတတ္တယ္” ဆိုတဲ့ေရွးဆရာႀကီးမ်ားရဲ႕ မိန္႔မွာခ်က္ေတြသာ မွန္ရင္ေတာ့ သိပ္မၾကာခင္မွာ တစ္ခုခုေတာ့ က်ိမ္းေသျဖစ္ေတာ့မွာဗ်ိဳ႕။

ကဲပါေလ၊ ေျပာရတာ ႏွလံုးေအာင့္ပါတယ္။ ေျပာခ်င္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္လူကိုေတာ့ သတိေပးရဦးမယ္။ ကိုယ့္လူက မဟုတ္မခံစိတ္ဓာတ္ကလည္းရွိ၊ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာျပည္ထဲမွာ ေနေနတာဆိုေတာ့ ၾကည့္က်က္လုပ္ေဟ့။ ေတာ္ၾကာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသြားၿပီး ၀ါဆိုသကၤန္းကပ္မႈနဲ႔ အဖမ္းခံေနရဦးမယ္။ ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားလွပါသည္ ဆိုတဲ့ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ ကုသိုလ္အေရးေတာင္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္တန္းတန္းလုပ္ခြင့္မရွိဘူး။ အဲဒါမ်ိဳးကို အျခားဘာသာ၀င္သိရင္ေတာ့ လက္ခုပ္တီးေနၾကမွာ အေသအခ်ာပဲ။ တီးလည္း တီးေနၾကတာပဲေလ။ လက္ရွိစစ္အစိုးရသာ ၿမဲေနရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ဗုဒၶဘာသာလည္း မၾကာမီေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာပဲ။

သူငယ္ခ်င္းဆီ စာေရးတာ ေရာေကာေသာေကာေတြေတာင္ ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ စိတ္ထဲေပၚလာလို႔ ေရးလိုက္တာပါ ကုိယ့္လူရာ။ ကိုယ့္အတြက္ေတာ့ အစစအရာရာ စိတ္ခ်ပါ။ ဒီမွာေက်ာင္းတက္ရတာလဲ အဆင္ေျပပါတယ္။ ေငြေရးေၾကးေရးလည္း ေက်ာင္းလခေပးၿပီးၿပီဆိုေတာ့ သိပ္မပူေတာ့ပါဘူး။ အိမ္လြမ္းတာနဲ႔ ခ်မ္းတာ ႏွစ္ခုကလဲြရင္ က်န္တာ အားလံုး အဆင္ေျပပါတယ္။ ကိုယ့္လူလည္း အစစအရာရာ ဂရုစိုက္ဖို႔ မွာခ်င္ပါတယ္ဗ်ား။ စိတ္လိုက္မာန္ပါေတာ့ သြားမလုပ္နဲ႔ဗ်ိဳ႕။ ေတာ္ၾကာ ေဆာက္ၿပီးကာစ ကိုယ့္လူအိမ္ႀကီး စစ္တပ္တမ္းလ်ားျဖစ္သြားဦးမယ္။ ေတာ္ၿပီ။

အသိမွားတို႔ က်က္စားခ်ိန္

ေယဘုေယ်န ဟိ သတၱာနံ၊
၀ိနာေသ ပစၥဳပၸ႒ိေတ။
အနေယာ နယရူေပန၊
ဗုဒိၶမာဂမၼ တိ႒တိ။
(၀ဇိရဗုဒိၶ)

ပ်က္စီးခ်ိန္တန္၊ အေၾကာင္းဖန္က
သိဉာဏ္အမႈ၊ ထိုမွတ္စုတြင္
နည္းတုလြဲမွား၊ မွန္တရားသို႔
အမ်ားသူငါ၊ ထင္တတ္စြာ၏။
(ဋီကာဆရာမွတ္ခ်က္)


ကမၼာပရာဓသတၱာနံ၊
၀ိနာေသ ပစၥဳပၸ႒ိေတ။
အနေယာ နယရူေပန၊
ဗုဒိၶမာကမ် တိ႒တိ။
(သုတၱႏၲနီတိ/စတုရာရကၡ)

အကုသိုလ္ဖ်က္၊ ကံႏွိပ္စက္က
နည္းပ်က္မွားမူ၊ နည္းမွန္ဟူသို႔
ဗုိလ္လူမ်ားထံ၊ အသိဉာဏ္၀ယ္
ပ်က္ရန္ခ်ိန္မွတ္၊ ေရာက္လာတတ္၏။
(နီတိဆံုးမစာ)

အဓိပၸါယ္ တလြဲေကာက္ခံရေသာ ဆိုရိုး/စကားပံုမ်ား

ကမၻာေပၚရွိ လူမ်ိဳးစုအသီးသီးတြင္ ယင္းတို႔ရိုးရာအလိုက္ အစဥ္အလာအရ သံုးႏႈံးေျပာဆိုၾကေသာ “ဆိုရုိးစကား” မ်ားႏွင့္ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကို ပံုပမာခိုင္းႏႈိင္းကာ တင္စားေျပာဆိုၾကေသာ “စကားပံု” မ်ားဟု ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စားရွိေၾကာင္း စာဖတ္သူတိုင္း သိၾကၿပီးျဖစ္သည္။ ယင္းဆိုရုိးစကား/ စကားပံုမ်ားအနက္ အခ်ိဳ႕စကားပံု/ဆိုရိုးစကားမ်ားမွာ သက္ဆိုင္ရာ လူမ်ိဳးစုအတြင္း အသံုးမ်ားလာရာမွ တြင္က်ယ္ကာ ေနာင္လာေနာင္သားမ်ားအတြက္ မွတ္သားဖြယ္၊ လိုက္နာဖြယ္မ်ားအထိ ျဖစ္လာရသည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕စကားပံုးမ်ားမွာမူ သက္ဆိုင္ရာလူမ်ိဳးစုအတြင္း ျဖစ္ေပၚသည္မဟုတ္ဘဲ အျခားလူမ်ိဳးစုတစ္ခုခုက ထိုလူမ်ိဳးစုတို႔အေၾကာင္းကို ျမင္ေတြ႔ၾကားသိရၿပီး သမုတ္ေခၚရိုးျပဳၾကရာမွ ေပၚလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္ရသည္။

ထို႔အျပင္ စကားပံုႏွင့္ ဆိုရိုးစကားအခ်ိဳ႕မွာမူ သက္ဆိုင္ရာလူမ်ိဳးစုအတြင္း စတင္ေပၚေပါက္လာသည္ေလာ? သို႔မဟုတ္ အျခားလူမ်ိဳးစုတစ္ခုခုက သတ္မွတ္သံုးႏံႈးခဲ့ၾကသည္ေလာ? တိတိက်က် ေျပာဆိုဖို႔ရာ ခက္လွသည္ကိုလည္း ေတြ႔ႏိုင္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ယင္းသို႔ေသာ ဆိုရိုး/စကားပံုမ်ားတြင္ သက္ဆိုင္ရာလူမ်ိဳးစုက သတ္မွတ္ထားေသာ အဓိပၸါယ္ႏွင့္ အျခားလူမ်ိဳးစုတို႔က သတ္မွတ္ထားေသာ အဓိပၸါယ္ဟု အဓိပၸါယ္ႏွစ္မ်ိဳး ေရာေႏွာပါ၀င္ ေနတတ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဒီေနရာမွာ စကားပံုႏွစ္ခုကို ဥပမာအျဖစ္ ထုတ္ႏႈတ္ေျပာျပခ်င္သည္။

(၁) ကုလားမႏိုင္၊ ရခိုင္မဲ/ ကုလားမႏိုင္၊ ရခုိင္ေမး
(၂) ထား၀ယ္ရုိး ၾကက္သူခိုး/ ထား၀ယ္အရုိး ၾကပ္ခုိး

ျမန္မာတို႔ေန႔စဥ္ေျပာဆိုသံုးႏႈံးေနၾကေသာ စကားမ်ားတြင္ အထက္ပါ စကားႏွစ္မ်ိဳးအနက္ ပထမအမ်ိဳးအစားကို လူအေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာဆိုေနၾကသည္ကို ၾကားသိႏိုင္သည္။ တစ္စံုတစ္ေယာက္ စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္ေသာအခါ “ခုတ္ရာတျခား၊ ရွရာတျခား” ဟူရာ၌ကဲ့သို႔ ေဒါသျဖစ္သူက သူတကယ္စိတ္ဆိုးေနသူအေပၚ သူ႔ေဒါသကို မျပ၀ံ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ မျပလိုေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ မဆီမဆိုင္ အနားရွိ ႏိုင္ေလာက္ေသာ သူတစ္ေယာက္ေယာက္အေပၚ အေျခာက္တိုက္ ရန္မယ္ရွာကာ ဆူဆဲမာန္မဲမႈမ်ိဳးကို ျပဳတတ္သည္။ ယင္းအျဖစ္အပ်က္သည္ အစိုးရရံုးမ်ားမွာေသာ္၎၊ ပုဂၢလိကရံုးမ်ားမွာေသာ္၎ အခါအားေလ်ာ္စြာ ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။

ယင္းသို႔ေသာ အျပဳအမူမ်ိဳးကို အလုပ္ရွင္ကိုယ္တိုင္လည္း ျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည္မဟုတ္၊ ေအာက္လက္ငယ္သားတို႔ကလည္း ျပဳလုပ္ၾကသည္ေတာ့မဟုတ္။ အလုပ္ရွင္ႏွင့္ ေအာက္လက္ငယ္သားတို႔အၾကား တာ၀န္ရွိသူ တစ္စံုတစ္ေယာက္မွာ ယင္းအျပဳအမူမ်ား မၾကာခဏျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိသည္ကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ ဥပမာ-သက္ဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းတစ္ခုရဲ႕ မန္ေနဂ်ာဆိုပါေတာ့။ သူ႔ကို သူ႔အထက္အရာရွိ၊ သုိ႔မဟုတ္ လုပ္ငန္းရွင္က အေၾကာင္းတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ အျပစ္တင္က်ိမ္းေမာင္းေသာအခါ သူ႔အထက္အရာရွိ/လုပ္ငန္းရွင္ကို ျပန္မေျပာ၀ံ့ေသာေၾကာင့္ တစ္စံုတစ္ရာတုန္႔ျပန္ခြင့္မရေသာအခါ ထိုသူမ်ားေရွ႕တြင္ ထြက္လာေသာ ေဒါသကို မ်ိဳသိပ္ထားရင္း ေအာက္လက္သားမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ေသာအခါမွ ယင္းမ်ိဳသိပ္ထားေသာေဒါသ ယုိစီးေပါက္ထြက္ေလ့ရွိသည္။

ယင္းသုိ႔ေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ိဳးကို ေဘးလူမ်ားက “ကုလားမႏိုင္၊ ရခုိင္မဲ” သည္ဟု အမွတ္ျပဳထားသည္။ ရခုိင္ျပည္သည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံႏွင့္ နယ္ခ်င္းစပ္သျဖင့္ ႏွစ္ျပည့္တစ္ျပည္ကဲ့သို႔ တစ္ဘက္ကမ္းမွ ကုလားမ်ားလည္း ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ေနၾကရာ ကုလားတစ္၀က္ ရခုိင္တစ္၀က္ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္။ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာသူက ကုလားမ်ားႏွင့္ ခုိက္ရန္ျဖစ္ေသာအခါ အမ်ားစုျဖစ္ေသာ ကုလားမ်ားကို ႏိုင္ေလာက္ေသာအေျခအေနမရွိသျဖင့္ အနည္းစုျဖစ္၍ ႏိုင္ေလာက္ေသာရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ားကို မဲ၍ ဖိသည္ဟု ဆိုလိုဟန္ရွိသည္။ က်ေနာ္ငယ္စဥ္တုန္းကလည္း အေမဆူေသာအခါ အေမ့ကို တစ္စံုတစ္ရာျပန္မေျပာေသာ္လည္း ညီမငယ္မ်ားကို စိတ္တိုတိုႏွင့္ ႏိုင္စားေလ့ရွိသည္။ ယင္းေသာအခါ အေမသည္ “ကုလားမႏိုင္၊ ရခိုင္မဲ” ဟုေျပာေလ့ရွိသည္ကို မွတ္မိေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းသို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား နားလည္ေနေသာ ယင္းဆိုရိုးစကားအဓိပၸါယ္ကို ရခုိင္လူမ်ိဴးမ်ားက လက္ခံၾကပါ၏ေလာ? အမ်ားစုလက္ခံမည္ မထင္ပါ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူတို႔မွာလည္း ထိုဆိုရိုးအတြက္ သူတို႔အဓိပၸါယ္ႏွင့္ သူတို႔ရွိႏွင့္ၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း။

ငယ္စဥ္ေက်ာင္းသားဘ၀မွာ ရွိခဲ့ဖူးေသာ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းမ်ားအနက္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွ ေက်ာင္းသားမ်ားလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား ပါ၀င္သည္။ က်ေနာ့္တပည့္မ်ားႏွင့္ သူငယ္ခ်င္းအမ်ားစုသည္ ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္မ်ား၊ ေကာင္းတူဆိုးဖက္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ ႏိုင္ငံေရး၀ါသနာအလြန္ႀကီးသူမ်ားလည္း ျဖစ္ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ မွတ္ခ်က္တစ္ခုေပးပါ-ဟုဆုိလာလွ်င္ က်ေနာ္ေပးမည့္မွတ္ခ်က္သည္ “ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ လူမ်ိဳးေရးစိတ္ဓာတ္အလြန္ ျပင္းထန္သူမ်ားျဖစ္ၾကသည္” ဟူသတည္း။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ားေလာက္ လူမ်ိဳးေရးစိတ္ဓာတ္ျပင္းထန္ေသာ လူမ်ိဳးမ်ား ရွားေပလိမ့္မည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား လူမ်ိဳးေရးစိတ္ဓာတ္ျပင္းထန္းရျခင္းအေၾကာင္းမ်ားတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္မွ ျဖတ္ေက်ာ္၀င္ေရာက္လာေသာ ကုလားမ်ားသည္လည္း အေၾကာင္းတစ္ခု ျဖစ္ဘြယ္ရွိသည္။ ဤပို႔စ္တြင္ ယင္းအေၾကာင္းမ်ားကို အက်ယ္/အရွည္မေရးလိုၿပီ။

အထက္ပါဆိုရိုးစကားကို ျပန္ဆက္ရပါမူ---အကယ္၍ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာသူသည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတစ္ေယာက္ေယာက္ေရွ႕တြင္ အထက္ပါအတိုင္း “ကုလားမႏိုင္၊ ရခုိင္မဲ” ဟုေျပာဆိုခဲ့ေသာ္ ထိုသူ႔ကို ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ားက ေက်နပ္ၾကမည္မဟုတ္။ သို႔မဟုတ္ ယင္းစကားပံုကို “ကုလားမႏိုင္ ရခုိင္ေမး” ဟု ျပင္ေပးပါလိမ့္မည္။ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ ယင္းသို႔ ျပင္ေပးျခင္းကို ခံခဲ့ရဖူးသည္။ အတူေနသူငယ္ခ်င္းမ်ားအနက္ ကိုျမတ္ခုိင္သည္ လူပိန္သေလာက္ ေလထြားေသာသူျဖစ္သည္။ သူ႔ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလံုးကို သံုးသပ္ၾကည့္က ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာတြင္ ေလႏွင့္ အရိုးသာမ်ား၍ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာတြင္မူ ေဒါသႏွင့္ အႂကြားသာ မ်ားေလသည္။ သူ႔အေၾကာင္းမသိသူတစ္ဘက္သားကို ဆယ္မိနစ္ေလာက္အတြင္း က်ေအာင္ ေျပာႏိုင္စြမ္းရွိသည္။ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ က်ခဲ့ဖူးေၾကာင္း ရိုးသားစြာ ၀န္ခံပါသည္။ ကိုျမတ္ေက်ာ္ေရွ႕တြင္ “ကုလားမႏိုင္၊ ရခိုင္မဲ” ဟူေသာစကားကို အမွတ္တမဲ့ ေျပာခဲ့ဖူးသည္။ ကိုျမတ္ေက်ာ္က မေက်နပ္။ သို႔ေသာ္လည္း စိတ္ဆိုးဟန္ တစ္စံုတစ္ရာမျပပဲ ရွင္းျပသည္။

ယင္းဆိုရိုးစကားမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ အဓိပၸါယ္အေကာက္လြဲေနျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အမွန္အဓိပၸါယ္မွာ “ကုလားမႏိုင္၊ ရခိုင္ေမး” သာျဖစ္ေၾကာင္းေျပာသည္။ သူကဆက္လက္၍---ရခုိင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ကုလားမ်ားႏွင့္ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတူေနလာၾကရသျဖင့္ အခါအားေလ်ာ္စြာ တိုက္ရ ခုိက္ရသည္မ်ားလည္းရွိရာ ကုလားမ်ားကို အႏိုင္ရဖို႔အေရး အစဥ္သျဖင့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ႀကံဆထားၾကရေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ကုလားကို အႏိုင္ရႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားသည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးစုတြင္ အၿမဲတမ္းအဆင္သင့္ရွိေနေၾကာင္း၊ ကုလားမ်ားႏွင့္ ခိုက္ရန္ျဖစ္ဖြယ္တစ္စံုတစ္ခုရွိသျဖင့္ အႏိုင္ရလိုေသာသူသည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကို ေမးၾကရေၾကာင္း ေျပာျပကာ ယင္းသို႔ေသာအေၾကာင္းေၾကာင့္ အထက္ပါ ဆိုရိုးႏွစ္မ်ိဳးအနက္ “ကုလားမႏိုင္၊ ရခိုင္မဲ”သည္မွား၍ “ကုလားမႏိုင္ ရခိုင္ေမး”သည္သာ မွန္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းကာ နိဂံုးခ်ဳပ္သည္။ သူရွင္းျပမွ က်ေနာ္လည္း ယင္းအဓိပၸါယ္ကို ေကာင္းစြာနားလည္လာရေတာ့သည္။ ယင္းအတြက္ ကိုျမတ္ေက်ာ္ကို ေက်းဇူးတင္ပါ၏။

ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာ ထား၀ယ္လူမ်ိဳးတို႔၏ စကားပံုႏွင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ နားလည္ေနေသာ အဓိပၸါယ္ျဖစ္သည္။ တစ္ခါက က်ေနာ္သည္ က်ေနာ့္ပါေမာကၡႏွင့္ အတူလမ္းေလွ်ာက္သြားစဥ္ ဘာကိုအေၾကာင္းျပဳလိုက္မွန္းမသိ။ ပါေမာကၡက က်ေနာ့္ကို “မင္းတို႔ ထား၀ယ္လူမ်ိဳးေတြက မရိုးသားတဲ့ေနရာမွာေတာ့ ဆုိရိုးစကားေတာင္တြင္တယ္ကြ” ဟုေကာက္ကာငင္ကာေျပာသျဖင့္ “ဘယ္လိုတြင္တာလဲ ခင္ဗ်ား” က်ေနာ္က ျပန္ေမးရာ “ထား၀ယ္ရိုး ၾကက္သူခိုး” ဆိုတာ မင္းလည္း သိသားပဲကြ” ဟု ဆရာက ေျဖသည္။ ဆက္လက္၍ “မင္းတို႔ထား၀ယ္လူမ်ိဳးေတြ ဘယ္ေလာက္ရုိးသားတယ္ေျပာေျပာ၊ ၾကက္ေတာ့ အနည္းဆံုး ခိုးၾကေသး ဆိုပဲကြ” တဲ့။ က်ေနာ့္ရင္ထဲမွာ ေအာင့္သီးေအာင့္သက္ခံစားလိုက္ရေၾကာင္း ရင္ဖြင့္ပါသည္။ မည္သူမဆို ကိုယ့္ကိုျဖစ္ေစ၊ ကိုယ့္အမ်ိဳးကို ျဖစ္ေစ “မရိုးသားဘူး” ဟု အေျပာခံရ သတ္မွတ္ခံရေသာအခါ နာက်င္ၾကလိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ က်ေနာ့္ရင္က နာက်င္မႈကို က်ေနာ့္ဆရာေရွ႕မွာ ဖြင့္မျပခဲ့ပါ။ သူ႔ေျပာစကားကို မသိမသာပဲ မွတ္ထားလိုက္မိသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုအခ်ိန္က ဆရာကို ျပန္ေခ်ပႏိုင္သည့္ စကားလံုးလည္း က်ေနာ့္မွာ အဆင္သင့္မရွိ။ ဆရာေျပာသမွ် ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ ေနခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ “ဒီစကားအမွန္ပဲလား” က်ေနာ္သိခ်င္လွသည္။

တစ္ေန႔ ေမာင္းမကန္ရြာမွ ရန္ကုန္တြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ေသာ အိမ္နီးခ်င္း အေမႀကီး ေဒၚအိုၾကည္ႏွင့္ေတြ႔ေသာအခါ ယင္းဆိုရိုးစကားသည္ အမွန္ျဖစ္ပါသေလာ? ေမးၾကည့္ရာ အေမႀကီးခမွ်ာ မ်က္လံုးျပဴးသြားေလေတာ့သည္။ “ဟဲ့ သားငယ္ (အေမႀကီးက က်ေနာ့္ကို ခ်စ္သျဖင့္ သားငယ္-ဟုသာေခၚေလ့ရွိသည္) ဆိုရိုးစကားက အဲလို မဟုတ္ဘူးကဲြ႔၊ အဲဒါ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ အၾကားမွား၊ အမွတ္မွားျဖစ္ၿပီး ကိုယ္လိုရာ အဓိပၸါယ္ကို ဆဲြေျပာေနၾကတာ၊ အေမတို႔ ထား၀ယ္ရိုးရာအစဥ္အလာ ေျပာရိုးဆိုစဥ္စကားပံုက “ထား၀ယ္အရိုး၊ ၾကပ္ခိုး” ကြဲ႔၊ ဆိုရိုးစကားလည္း မဟုတ္ဘူး၊ အဲဒါ “စကားပံု” လို႔ေခၚတယ္။ ရိုးသားမႈကို ပံုျပဳတင္စားၿပီး တြင္လာတဲ့ စကားပဲ၊ ၿမဲၿမဲမွတ္ထား သားငယ္ရဲ႕” ဟု အေမႀကီးက ရွည္ရွည္ေ၀းေ၀း ရွင္းျပလိုက္သည္။

ထို႔ျပင္ သူက ဆက္လက္ၿပီး “အေမတို႔ ထား၀ယ္သူ ထား၀ယ္သားေတြ ဘယ္ေလာက္ရိုးသားတယ္ဆိုတာကို အဲဒီစကားပံုနဲ႔တင္ ေတာ္ေတာ္ ဂုဏ္ယူထိုက္ေနၿပီ သားငယ္ရ၊ “ၾကပ္ခိုးစင္” ဆိုတာ သားငယ္သိတယ္မဟုတ္လား၊ အေမတို႔ထား၀ယ္က အိမ္တိုင္းမွာ ရွိတာေပါ့၊ အဲဒီေပၚမွာ အေျခာက္ခံဖို႔ ထင္းအစုိေတြ၊ တစ္ခါတစ္ခါ မေျခာက္ေသးတဲ့ ငါးအစိုေတြ တင္တင္ထားရတယ္၊ ၾကပ္ခိုးစင္ေပၚတင္ထားရင္ ေရရွည္လည္းခံတယ္၊ ၿပီးေတာ့ ၾကပ္ခိုးဆိုတာ အေမတို႔ ရိုးရာဗမာ့ေဆးနည္းမွာ ေဆးအမယ္တစ္ခုပဲကြဲ႔၊ ထား၀ယ္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ရိုးသားမႈကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ထား၀ယ္လူမ်ိဳးတစ္ေယာက္ေယာက္ေသတဲ့အခါ အရိုးကိုယူၿပီး ၾကပ္ခိုးစင္ေပၚတင္ထားရတယ္ လို႔ဆိုလိုတာ သားငယ္ရဲ႕၊ မင့္ ဆရာနဲ႔ေတြ႔ရင္ အေမေျပာသလို ျပန္ေျပာျပလိုက္ ၾကားလား သားငယ္” ဟု စိတ္ပါလက္ပါ ရွင္းျပလိုက္သည္။ က်ေနာ္လည္း အဲဒီအခါက်မွပဲ ဘ၀င္ေတြ ဘာေတြက်ၿပီး စိတ္သက္သက္ရာ ရသြားေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္ စကားမစပ္သျဖင့္ ဆရာ့ကို တစ္ခါမွ ျပန္ရွင္းျပခြင့္ မရွိ။ ေနာင္လည္း ရွင္းျပႏုိင္ေတာ့မဟုတ္ေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ က်ေနာ့္ဆရာသည္ ၂၀၀၅-ခုႏွစ္က ဆံုးပါးသြားရေခ်ၿပီတည္း။

အထက္ပါ ဆိုရိုးစကားႏွင့္ စကားပံုမ်ားနည္းတူပင္ သက္ဆိုင္ရာလူမ်ိဳးစုက သတ္မွတ္ထားေသာ အဓိပၸါယ္က တစ္မ်ိဳး၊ အျခားလူမ်ိဳးစုမ်ားက နားလည္ထားေသာ အဓိပၸါယ္တစ္မ်ိဳးအားျဖင့္ အဓိပၸါယ္ႏွစ္မ်ိဳးထြက္ေသာ စကားပံုမ်ားလည္း အမ်ားအျပားပင္ ရွိႏွင့္ဦးမည္ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ယင္းသို႔ေသာ ဆိုးရိုး/စကားပံုမ်ားကို ေျပာခြင့္၊ သံုးခြင့္ႀကံဳသျဖင့္ ေျပာရ၊ သံုးရေတာ့မည့္အခါမွာ အလြန္သတိထားသင့္ေၾကာင္း တင္ျပလိုရင္း ျဖစ္သည္။ လူမ်ိဳးစုတစ္ခုခု၏ စကားပံု/ဆိုရိုးမ်ားကို မိမိတို႔နားလည္ထားသည့္အတိုင္း ထိုလူမ်ိဳးမ်ားေရွ႕တြင္ ေျပာဆိုသံုးႏႈံးမိပါက သက္ဆိုင္ရာလူမ်ိဳးစုတို႔၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိပါးသကဲ့သို႔ျဖစ္တတ္ေၾကာင္း က်ေနာ့္ကိုယ္ေတြ႔ႏွင့္ ယွဥ္ကာ တင္ျပလိုက္ရပါသတည္း။

ရြက္ေႂကြတစ္ခုရဲ႕ မွတ္စုေဟာင္း

အျမင့္ေ၀ယံ
သစ္ပင္စံတဲ့ ငါ့ဘ၀
ေနပူအေတြ႔ကိုလည္း ခံခဲ့ဖူးၿပီ
ေလပူအေ၀ွ႔ကိုလည္း ခံခဲ့ဖူးၿပီ
အဲဒီအခါမ်ိဳးမွာ
ငါ့အျဖစ္ကို ခါးသီး
ေလာကကို နာက်ည္းခဲ့ဖူးတယ္။

နံနက္ခင္းတစ္ခုရဲ႕
ေနေရာင္ခ်ည္ႏုႏုေအာက္မွာ
ေလေျပေအးျမျမတို႔
ညွင္းေသာ့ေသာ့ တိုက္ခတ္လာတဲ့အခါ
သာယာတဲ့ ေလာကအလယ္မွာ
ငါေနတဲ့ အကိုင္းတံကို ခိုစီးရင္း
ငါ့ဘ၀ဟာ ေပ်ာ္ရႊင္ခဲ့ဖူးတယ္။


အကိုင္းထက္နား
ငွက္မ်ားစြာတို႔ရဲ႕
မညွာတိုးက်ိတ္
ထိုးဆိတ္တဲ့ ဒဏ္ကိုခံလိုက္ရခ်ိန္မွာေတာ့
မလွန္ႏိုင္ အံက်ိတ္လို႔
ငါ့မ်က္လံုးေတြကို မွိတ္ထားခဲ့ရတယ္။

ငွက္ေမာင္ႏွံႏွစ္ေဖၚ
အတူေပ်ာ္ၾကည္ႏူးလို႔
ဟစ္ၾကဴးတဲ့ ေတးသံကို
အဓိပၸါယ္မေဖၚတတ္တဲ့ နားလည္မႈမ်ိဳးနဲ႔ ခံစားခဲ့ေနရစဥ္မွာ
ပတ္၀န္းက်င္ဆိုတာ
ေက်းဇူးတင္စရာႀကီးပါလားဆိုတဲ့အေတြးမ်ိဳး
ငါ့ရင္မွာ ကိန္းခဲ့ဖူးတယ္။

ဒီလိုနဲ႔ ငါ့ဘ၀
ပင္အျမင့္မွာေနခဲ့ရစဥ္တုန္းက
ခံတစ္ခါ စံတစ္လွဲ႔နဲ႔
သံသရာဆိုတဲ့အဓိပၸါယ္ကို
အရိပ္သဘြယ္ နားလည္ခဲ့ရတယ္။

အခုေတာ့ ငါ့ဘ၀
ႏုရာမွ ရင့္
ရင့္ရာမွ ေယာ္
ေယာ္ရာမွ ႏြမ္း
မလန္းဆန္းႏိုင္ေတာ့တာမို႔
ပင္အျမင့္မွာေနခြင့္မသာ
ရြက္ႏုကိုေနရာေပး
ပင္နဲ႔ေ၀းရာသို႔ ေရွာင္ေျပးခဲ့ရၿပီ။

ေနရာအသစ္ေရာက္ျပန္ေတာ့
ပတ္၀န္းက်င္အသစ္မွာ
ငါ့ကို ၾကည္ျဖဴသူမရွိ
ဟုိၾကည့္ ဒီၾကည့္နဲ႔
ေလၾကမ္းၾကမ္း တစ္ခ်က္အေ၀ွ႔မွာ
အလိုက္သင့္ေလး လိုက္ပါရင္း
အားကိုးရာ အျဖစ္
ေခ်ာင္တစ္ခုဆီ လြင့္ခဲ့ရတယ္။

ဒါေပမဲ့
ၿခံဳပုတ္ေတြ အၾကားက
ငါ့အလွ်င္ေရာက္ေနတဲ့
ရြက္ေႂကြအိုတို႔ရဲ႕ ျပဴးက်ယ္တဲ့ မ်က္လံုးေတြေၾကာင့္
အားငယ္ေနတဲ့ ငါ့ႏွလံုးသား
ငါ့ထံပါးက ထြက္သြားေလသလားေတာင္ ထင္မိတယ္
သူတို႔ေတြ အားလံုး
အၿပံဳးမဲ့မ်က္ႏွာကိုယ္စီနဲ႔ ၾကည့္ၾကခ်ိန္မွာ
အိုၿပီဆိုတဲ့ အသိတစ္ခု
ငါ့မွတ္စုမွာ ေနရာယူလာတယ္။

ေနာက္တစ္ခါ လန္းဆန္းခြင့္မရွိေတာ့တဲ့ ငါ့ဘ၀
ရြက္အိုႀကီးမ်ားနဲ႔အတူ ေခ်ာင္ခိုရင္း
ေနာင္ပ်ိဳခြင့္မရွိေတာ့တဲ့ ငါ့အတြက္
အားငယ္စိတ္ကို ဖယ္ထုတ္ဖို႔ က်ိဳးစားေနစဥ္မွာ
အသံသဲ့သဲ့တစ္ခု ၾကားလိုက္တယ္။

“အေမာင္ ရြက္ေႂကြ၊ မေၾကာက္ေလနဲ႔၊
ခုေနေႂကြေခ်ာက္၊ ေျမသို႔ေရာက္လဲ၊
ေနာက္ေပါက္သစ္ပင္၊ ကိုင္းခက္စဥ္မွာ၊
တစ္ေနရာတည့္၊ သင့္တြက္ရွိသား၊
သင့္ကိုယ္ေက်လစ္၊ ေျမစာျဖစ္ေသာ္၊
အားသစ္တစ္ခု၊ ေျမတြင္စုေၾကာင့္၊
ေကာင္းမႈျပဳ၏၊ သင္မွတ္ဘိေလာ့”

အဲဒီအသံရဲ႕အဆံုးမွာ
အသိဉာဏ္တစ္ခု
ငါ့ဦးေဏွာက္မွာ လင္းလက္သြားတယ္ခဲ့တယ္
ေသရမွာ ငါမေၾကာက္ေတာ့
ငါ့ခႏၶာ ေျမစာျဖစ္ေစ
ငါ့ေျမစာရဲ႕ ခြန္အားေၾကာင့္
သစ္ပင္ႀကီးငယ္တို႔ ရွင္သန္ၾကေစေတာ့---လို႔။

ငါ့အေတြး အဆံုးမွာ
အသံၾကမ္းၾကမ္းတစ္ခု ထပ္ၾကားလိုက္ရတယ္
လွည့္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ
အမႈိက္ရွင္းတဲ့ လူတစ္ေယာက္
တံမ်က္စည္းတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ အလုပ္ရႈပ္ရင္း
တေျဖးေျဖး ငါနဲ႔နီးလာခ်ိန္မွာ
ငါ့ရင္ ေပါ့ပါးစြာနဲ႔
သူ႔တံမ်က္စည္းထိပ္မွာ ခိုစီးလိုက္ပါသြားခဲ့တယ္။

အၿပံဳးဋီကာ

“ဟားဟားဟားဟား---------------”
ရယ္လိုက္တာပါ။ ရယ္ခ်င္လို႔။ အဲဒီလို ဘာမွ အေၾကာင္းမရွိပဲ အေျခာက္တိုက္ရယ္လိုက္တဲ့ လူမ်ိဳးကို အရူးလို႔ ေခၚေကာင္းေခၚမွာေပါ့။ ဟုတ္တယ္။ ေတြ႔ဖူးတဲ့ အရူးေတြ တစ္ေယာက္တည္း ၿပံဳးၿပံဳးၿပံဳးၿပံဳးနဲ႔ ပါးစပ္ကလဲ ပြစိပြစိ လုပ္ေနတတ္ၾကတယ္။ ေဘးက လူေကာင္းလို႔ (အရူးမဟုတ္ဘူးလို႔) ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ လူေတြက အဲဒီလို လုပ္ေနတာကို ျမင္ရတဲ့အခါ “ဟုိအရူး တစ္ေယာက္တည္း ဘာၿပံဳးေနလဲ မသိဘူး” လို႔ေျပာမွာေပါ့။ တစ္ခါတေလ တစ္ေယာက္တည္းေနၿပီး ၿပံဳးေနမိတဲ့အခါ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ေတြးၾကည့္တယ္ “ငါ ရူးမ်ား ေနၿပီလား” ဆိုၿပီးေတာ့။ ဒါေပမဲ့ ဘာေၾကာင့္ ၿပံဳးတယ္ဆိုတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုသာ အသိဆံုးပါ။

အဲဒီေတာ့ ၿပံဳးရယ္ျခင္းကို
(၁) လူေကာင္းေတြ ၿပံဳးရယ္ျခင္းနဲ႔
(၂) လူရူးေတြ ၿပံဳးရယ္ျခင္းလို႔ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ႏွစ္မ်ိဳးသတ္မွတ္ႏိုင္တယ္ေပါ့။
ကိုယ့္ကိုယ္ကို အခုအခ်ိန္ထိ အရူးလို႔ အသိအမွတ္မျပဳေသးတဲ့အတြက္ တစ္နည္းေတာ့လဲ အရူးမျဖစ္ဖူးေသးလို႔ (အရူးသာ မျဖစ္ဖူးေေသးတာ၊ ရူးေတာ့ရူးဖူးသဗ်ာ့) “အရူးေတြ ဘာေၾကာင့္ ၿပံဳးရယ္ၾကသလဲ” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို မေျဖႏိုင္ေသးပါ။ “ေျဖႏိုင္သူမ်ားကို ႀကိဳဆိုပါသည္”။ က်ဳပ္ကေတာ့ အရူးေတြဟာ ၿပံဳးခ်င္လို႔ ၿပံဳးတာလို႔ပဲ ေအာင့္ေမ့မိသဗ်ား။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေနရာမွာ လူေကာင္းေတြ ၿပံဳးရယ္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ပဲ ေဆြးေႏြးပါရေစ။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ လူရူးေတြက ၿပံဳးခ်င္လို႔ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းတစ္ခုကိုပဲ အေျခခံၿပီး ၿပံဳးၾကတာ။ လူေကာင္းဆိုသူေတြကေတာ့ ၿပံဳးရျခင္းအေၾကာင္း ကုေဋကဋာကို အေျခခံၿပီး ၿပံဳးၾကေပသကိုး။ စာႀကီးေပက်ယ္ေတြမွာ လာတဲ့ ၿပံဳးရယ္ျခင္း (၆)ပါးတို႔၊ စိႏၲေက်ာ္သူ ဦးၾသေရးတဲ့ ရယ္ျခင္းႀကီး (၃)ပါးတို႔ ဆိုတာေတြကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ စာအုပ္ေတြမွာပဲ ရွာဖတ္ၾကေပေတာ့။ ဒီေနရာမွာေတာ့ က်ဳပ္နဲ႔ က်ဳပ္အေပါင္းအသင္းေတြ ဘာေၾကာင့္ ၿပံဳးရယ္ၾကသလဲဆိုတာကိုပဲ ေျပာျပခ်င္သဗ်ား။ (“က်ဳပ္” လို႔ သံုးႏႈံးတာကိုေတာ့ ခြင့္လႊတ္ၾကပါဗ်ာ၊ ဆရာႀကီးေလသံနဲ႔ သံုးတာမဟုတ္ပါဘူး၊ ဒီလိုမွ မသံုးရင္ မျဖစ္တဲ့ အေျခအေနမို႔ သံုးလိုက္ရတာပါ။ ေမးျမန္းျခင္းသည္းခံပါ။)

ေတာင္သမန္အင္းေစာင္းက သမီးေခ်ာေခ်ာေလး ႏွစ္ေယာက္ (ထြန္းအိႁႏၵာဗိုရဲ႕ တူမအရင္းမ်ား) ေမြးထားတဲ့ အမ်ိဳးသမီးႀကီးတစ္ေယာက္က က်ဳပ္ကိုေတြ႔တိုင္း “ေမာင္ၿပံဳးခ်ိဳ” လို႔ေခၚေလ့ရွိတယ္။ က်ဳပ္က အၿမဲၿပံဳးေနလို႔ ဆိုပဲ။ သူေျပာမွပဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကို “ၿပံဳး” ေနမွန္းသိရေတာ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေမာင္းမကန္ရြာက ပိုက္ဆံအေတာ္ခ်မ္းသာတဲ့ အမႀကီးတစ္ေယာက္ကေတာ့ သူ႔ညီမနဲ႔ ညိတိတိျဖစ္ေနတဲ့ က်ဳပ္ကို “မ်က္ႏွာ အပိုးကို မေသးဘူး၊ အၿမဲတမ္း စပ္ၿဖဲၿဖဲနဲ႔” တဲ့။ သူေျပာမွပဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကို “ၿဖဲ”မွန္း သိရေတာ့တယ္။ အဲဒီမွာတင္ က်ဳပ္မ်က္ႏွာေပၚက သဘာ၀အေလ်ာက္ၿပံဳးေနတဲ့ အၿပံဳးဟာ အဓိပၸါယ္ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ကြဲျပားသြားသဗ်ာ။ တစ္ဦးေယာက္က “ၿပံဳး” တယ္လို႔သတ္မွတ္တယ္။ အျခားတစ္ေယာက္က “ၿဖဲ”တယ္လို႔ ယူဆျပန္တယ္။

ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့လဲ သူ႔အဓိပၸါယ္နဲ႔သူ ရွိေနျပန္ေရာ့ဗ်ိဳ႕။ ေတာင္သမန္ဘြားေတာ္က သမီးႏွစ္ေယာက္နဲ႔ စားေသာက္ဆိုင္ဖြင့္ထားေလေတာ့ ပံုမွန္လာအားေပးတဲ့ က်ဳပ္ကို ေဖါက္သည္အထာနဲ႔ ၿပံဳးတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ေမာင္းမကန္က အမႀကီးကေတာ့ သူ႔ညီမနဲ႔ သေဘာမတူလို႔ (မ်က္ႏွာလုိမ်က္ႏွာရၿပံဳးျပရရွာတဲ့) က်ဳပ္ကို ၿဖဲတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ တကယ္ေတာ့ က်ဳပ္တစ္ေယာက္တည္းပါဗ်ာ။ ၾကည့္သူေတြ အျမင္မတူလို႔ က်ဳပ္ခမွ်ာ အရွင္လတ္လတ္နဲ႔ ၿပံဳးတစ္လဲွ႔၊ ၿဖဲတစ္ခါ ျဖစ္ေနရရွာတာ။ တကယ္ေတာ့ အၿမဲတမ္းၿပံဳးေနတာလဲ သိပ္ေတာ့ မေကာင္းလွဘူး ထင္တယ္။ အဲလို အၿမဲတမ္းၿပံဳးၿပံဳးၿပီးေနတတ္လို႔ က်ဳပ္ကို ျမင္သူေတြ အဓိပၸါယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးေကာက္ၿပီး အယူလဲြေနၾကတာ။ တကယ္ေတာ့ က်ဳပ္ၿပံဳးတာ ရိုးရိုးေလး။ ၿပံဳးခ်င္လို႔ ၿပံဳးတာ။ အရူးၿပံဳးေလးေပါ့။

က်ဳပ္အသိေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အထဲက သတိထားမိသေလာက္ အခ်ိဳ႕လူေတြက ရိုးရိုးသားသားၿပံဳးၾကတယ္။ အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ရဲ႕ အၿပံဳးကိုေတာ့ မရုိးသားဘူးလို႔ ျမင္မိတယ္။ ဆိုလိုတာက အၿပံဳးေနာက္ကြယ္မွာ အဓိပၸါယ္တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးရွိေနတတ္တယ္။ အဲဒီအဓိပၸါယ္ကို ေဖၚမိရင္ သူတို႔ၿပံဳးတဲ့ အၿပံဳးဟာ ေတာ္ေတာ္ နာခ်င္စရာေကာင္းတယ္။ က်ဳပ္လဲ တစ္ခါတေလ အဲလို အဓိပၸါယ္ပါတဲ့ အၿပံဳးမ်ိဳး သတိလက္လြတ္ ၿပံဳးမိတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီလိုအခါမ်ိဳးမွာ သတိထားၿပီး မ်က္ႏွာအေနအထားကို ခ်က္ခ်င္းျပန္ျပင္ယူရတယ္။ ကိုယ့္အၿပံဳးေၾကာင့္ တစ္ဖက္သား နာက်င္သြားမွာစိုးလို႔။ ဒီလို အၿပံဳးမ်ိဳးကို “ေလွာင္ၿပံဳး” လို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္တယ္။ ေလွာင္ၿပံဳး အၿပံဳးခံရတဲ့သူဟာ အဲဒီေနာက္ကြယ္မွာရွိတဲ့ ဇာတ္လမ္းအႀကီးအေသးလိုက္ နာက်င္မႈ ျဖစ္ရတတ္တယ္။

အခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ဘာမွန္းမသိဘူး။ သူမ်ားေတြ ၿပံဳးၾကရယ္ၾကတာေတြ႔ၿပီး ဘုမသိဘမသိနဲ႔ ေရာေယာင္ၿပီး ၿပံဳးလိုက္ရရွာတယ္။ ဒါမ်ိဳးအၿပံဳးကိုေတာ့ က်ဳပ္က နာမည္တစ္ခုေပးခ်င္တယ္ “ေယာင္ၿပံဳး” လို႔။ ဟုတ္တယ္ေလ။ တစ္ခါတစ္ခါ ႀကံဳဖူးၾကမွာပါ။ က်ဳပ္လဲ မၾကာခဏႀကံဳဖူးတယ္။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ဘာအဓိပၸါယ္မွန္းလဲမသိလိုက္ပဲနဲ႔ သူမ်ားေတြၾကည့္ၿပီး ေရာေယာင္ၿပံဳးလိုက္ရတာ။ ေနာက္မွ ေဘးကလူကို ေမးရတယ္။ ဘာလို႔ ရယ္ၾကတာလဲလို႔။ အခုဆို ပိုဆိုးေသး။ အတန္းထဲမွာ စာသင္တဲ့ဆရာက တစ္ခါတစ္ေလ ရယ္စရာထည့္ေျပာလိုက္ရင္ အဂၤလိပ္ေတြနဲ႔ အဂၤလိပ္ေကာင္းေကာင္းနားလည္တဲ့ လူေတြက တဟားဟားနဲ႔ ရယ္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္ ကိုယ္က တစ္ခါတစ္ခါ ဘာေျပာလိုက္မွန္းမသိဘူး။ ဒါေပမဲ့ မင္ေသေသလုပ္ၿပီး သူမ်ားလိုပဲ တဟားဟား လုပ္လုိုက္ရတယ္။ (ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုယ္ေျပာရတာ ရွက္မိေသးေတာ့၏)။

အခ်ိဳ႕က်ျပန္ေတာ့ အရႈံးတစ္ခုခုနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ ရင္ထဲစိတ္ပ်က္အားငယ္ေနေပမဲ့ ကိုယ့္အားငယ္စိတ္ကို ဖံုးဖိတဲ့အေနနဲ႔ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္ကို ၿပံဳးျပရရွာတယ္။ ဒီအၿပံဳးမ်ိဳးကိုေတာ့ လူေတြက “မခ်ည့္ၿပံဳး” ေခၚၾကေလရဲ႕။ မခ်ည့္မဆန္႔ခံလိုက္ရတဲ့ထဲက က်ိဳးစားၿပီး ၿပံဳးလိုက္ရတဲ့ အၿပံဳးမ်ိဳး။ က်ဳပ္လဲ ဒီအၿပံဳးမ်ိဳး ခဏခဏ ၿပံဳးခဲ့ရဖူးတယ္။ ေနာင္လဲ ၿပံဳးေနရဦးမွာပါပဲ။ ရုန္းကန္လႈပ္ရွာေနရတဲ့ ဘ၀ဒြႏၷယာထဲမွာ ရံႈးနိပ္မႈဆိုတာ ရင္ဆိုင္ရၿမဲပဲ မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ အားယူၿပီး ၿပံဳးေနရမွာပဲ။ ေနာက္ကြယ္မွာေတာ့ ငိုခ်င္ငိုမွာေပါ့။ ဒီအၿပံဳးမ်ိဳးဟာ လိုအပ္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ကိုယ့္ကို လုိလားတဲ့လူ၊ မလိုလားတဲ့ လူရယ္လို႔ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတဲ့ အထဲမွာ ကိုယ္ရံႈးႏွိပ္မႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါ လိုလားတဲ့သူက သနားမယ္။ မလိုလားတဲ့သူက ၀မ္းသာမယ္။ အဲဒီႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ရွိစုမဲ့စု အင္အားေတြ စုၿပီး ၿပံဳးကို ၿပံဳးရမယ္။ ဒါကေတာ့ က်ဳပ္၀ါဒပဲ။

ေနာက္တစ္မ်ိဳးက “မဲ့ၿပံဳး”။ အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ မခ်ည့္ၿပံဳးနဲ႔ တူသေယာင္ေယာင္ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ အဓိပၸါယ္အမ်ားႀကီးကြဲျပားမႈရွိတာေတြ႔ရတယ္။ အၿပံဳးမ်ားစြာထဲမွာ ဒီ “မဲ့ၿပံဳး”ဟာ အဓိပၸါယ္ အမ်ားဆံုး ပါႏိုင္တဲ့ အၿပံဳးမ်ိဳးပဲလို႔ က်ဳပ္ကေတာ့ ယူဆတယ္။ ဒီၿပံဳးမ်ိဳးဟာ တစ္ဘက္သားကို အႏၲရာယ္ေပးတတ္တယ္။ ရန္သူကို လက္တုန္႔ျပန္တတ္တယ္။ အၿငိွဳးအေတးသေဘာပါတယ္။ ႏိုင္ကြက္ကို ရွာတတ္တယ္။ “မင္းေတာ့လားကြာ၊ တစ္ေန႔ေတြ႔မယ္” ဆိုတဲ့ ဂလဲ့စားေခ်လိုတဲ့ ဆႏၵကို အရင္းခံတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအၿပံဳးမ်ိဳး မၿပံဳးမိေအာင္ေတာ့ သတိထားရလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ ရန္သူကို ႏိုင္ေလာက္တဲ့ အေနအထားမ်ိဳးမွာျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာျဖစ္ေစ ဒီလို အၿပံဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚတတ္တယ္လို႔ စာအုပ္တစ္အုပ္ထဲမွာ ဖတ္ဖူးတယ္။ က်ဳပ္ေတာ့ ႏိုင္ရမည့္ရန္သူတစ္ေယာက္မွ မရွိဖူးလို႔လား မသိဘူး။ ဒီလိုအၿပံဳးမ်ိဳး ၿပံဳးဖူးတယ္လို႔ မမွတ္မိဘူး။

ခ်စ္သူအခ်င္းခ်င္းေတြ႔တဲ့အခါမွာ ၿပံဳးတဲ့ အၿပံဳးက တစ္မ်ိဳးဗ်ိဳ႕။ ဒီအၿပံဳးက နာမည္ေပးရတာခက္သဗ်ာ့။ အခ်စ္ၿပံဳးလို႔ေပးရေအာင္ကလဲ မလွသလိုပဲ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဒီလိုပဲ ေခၚၾကစို႔ “အခ်စ္ၿပံဳး” ေပါ့။ ခ်စ္ဖူးသူတိုင္း ေကာင္းေကာင္းသိၾကေပသမို႔ ဘာျဖစ္လို႔ၿပံဳးသလဲ ဆိုတာ ရွင္းေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ က်ဳပ္ခ်စ္သူနဲ႔ေတြ႔တဲ့အခါ ၿပံဳးဖူးတဲ့ အၿပံဳးေတြကို ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ရင္ အဓိပၸါယ္ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု အေတာ္ကြဲျပားေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ခ်စ္သူလဲ ဒီခ်စ္သူပဲ၊ အၿပံဳးလဲ ဒီအၿပံဳးပဲ။ ႏို႔ေပမဲ့ အခ်ိန္ကာလေပၚမူတည္ၿပီး အၿပံဳးေတြဟာ အဓိပၸၸါယ္ကြဲေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာဗ်ား---ခ်ိန္းတဲ့ေနရာ ခ်စ္သူကေရာက္မလာဘူး၊ ရင္ထဲမွာ ပူေလာင္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုေနရမွန္းမသိဘူး။ ဗိုက္ထဲရွိတဲ့ အူေတြ ကလီစာေတြ လည္ပင္းလာဆို႔ေနသလားေတာင္ ေအာင့္ေမ့ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခ်စ္သူေရာက္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ဆို႔ေနတဲ့ အလံုးမွန္သမွ် ေလ်ာက်ၿပီးေတာ့ သက္ျပင္းရွည္ရွည္ခ်ၿပီး မ်က္ႏွာမွာ အၿပံဳးေပၚလာတယ္။ “အလံုးက်ၿပံဳး” လို႔ေတာင္ နာမည္ေပးရမလိုျဖစ္ေနၿပီ။

တစ္ခါတေလေတာ့လဲ လူေရွ႕သူေရွ႕ ကိုယ့္ခ်စ္သူလက္ကေလး ကိုင္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ေနရတဲ့အေပၚ စိတ္ထဲက အလိုလို ၾကည္ႏူးေနမိတယ္။ ရည္းစားမရွိေသးတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ ေရွ႕မွာ တဲြျပရတဲ့အခါမ်ိဳးဆို ပိုေတာင္ အရသာရွိေသးဗ်ား။ “မစြံတဲ့ ေကာင္ေတြ၊ ၾကည့္ထား ငါ့ကို” ဆိုတဲ့ ႂကြားစိတ္ေလးနဲ႔ေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ၿပံဳးေနမွန္းေတာင္ သတိမထားမိဘူး။ “ႂကြားၿပံဳး” ေလးေပါ့။ ေဘးက သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ေယာက္ လွမ္းေအာ္မွ သတိထားမိတယ္။ ရင္းႏွီးတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြဆို “ေဟ့ေကာင္ႀကီး မင့္မ်က္ခြက္ႀကီး ဘယ္ဆီအိုးထဲ သြားႏွစ္ခဲ့တာလဲ” လို႔ လွမ္းလွမ္းေအာ္ၾကတယ္။ အဲလိုအခါမွာဆို က်ဳပ္က မၾကားခ်င္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး ခ်စ္သူ႔မ်က္ႏွာေလးကို ငို႔ၾကည့္ၿပီး ၿပံဳးျပလိုက္တယ္။ အဲဒီအၿပံဳးမွာ သူ႔အဓိပၸါယ္နဲ႔သူပဲ။ “ခ်စ္ခ်စ္ေတြ႔လား၊ ဒီေကာင္ေတြ ကိုကို႔ကို မနာလိုျဖစ္ေနၿပီ” ဆိုၿပီး ခ်စ္သူ႔ပုခံုးေလးကို သိမ္းဖက္လိုက္တဲ့အခါ ခ်စ္သူက “အို ကိုကလဲ၊ လူေရွ႕သူေရွ႕ ရွက္စရာႀကီး” လို႔တိုးတိုးေလးညဳၿပီး ငို႔သြားတဲ့ ေခါင္းေလးေအာက္က မ်က္ႏွာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ခ်စ္သူ႔မ်က္ႏွာေပၚမွာ အၿပံဳးတစ္မ်ိဳးကို ေတြ႔ရမွာေပါ့။ အဲဒါေတာ့ “ရွက္ၿပံဳး” လို႔ ေခၚေစေပါ့။ ဟုတ္တယ္ဟုတ္။

ဒီလိုနဲ႔ လူေကာင္းဆိုသူေတြရဲ႕ အၿပံဳးကို လိုက္ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ေရတြက္လို႔ေတာင္ ကုန္ႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ အဓိပၸါယ္တစ္မ်ိဳးပါတဲ့ အၿပံဳးကို တစ္ခုလို႔ေရတြက္ၿပီး နာမည္တပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အၿပံဳးအဓိပၸါယ္ကို ဖြင့္ဆုိတဲ့ က်မ္းစာေပါင္း အတြဲေတာ္ေတာ္ ေရးရလိမ့္မယ္ထင္ပါရဲ႕။ အၿပံဳးဆိုတာ တစ္ေယာက္တည္းရွိတဲ့အခါလဲ ၿပံဳးတာပဲ။ အမ်ားနဲ႔ေနတဲ့အခါလဲ ၿပံဳးတာပဲ။ က်ဳပ္ကေတာ့ အဲဒီႏွစ္မ်ိဳးထဲက တစ္ေယာက္တည္းရွိတဲ့အခါ ၿပံဳးတဲ့အၿပံဳးက ကိုယ္နဲ႔ပဲ တုိက္ရိုက္သက္ဆိုင္တယ္၊ သူမ်ားနဲ႔ေနတဲ့အခါ ၿပံဳးတဲ့အၿပံဳးက်ေတာ့ အမ်ားနဲ႔ပါဆိုင္သြားၿပီ လို႔ယူဆတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ားနဲ႔ေနတဲ့အခါ ကိုယ့္အၿပံဳးေၾကာင့္ တစ္ဘက္သား စိတ္အေႏွာက္အယွက္မျဖစ္ေအာင္ေတာ့ သတိထားၿပီး ၿပံဳးရလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ အားငယ္ေနတဲ့ သူေရွ႕မွာ အထင္ေသးတဲ့ အၿပံဳးမ်ိဳးဟာ တစ္ဘက္သားကို လံုး၀နာက်င္ေစတတ္လို႔ အဲဒီအၿပံဳးမ်ိဳးမျဖစ္ေအာင္ေတာ့ အေတာ့္ကို သတိထားၿပီး ေရွာင္ရွားဖို႔လိုတယ္။ ေမတၱာအေျခခံတဲ့ အၿပံဳးမ်ိဳးကိုသာ လႈိင္လႈိင္ႀကီး ၿပံဳးႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ဆႏၵျပဳပါေၾကာင္း။

ျပည္ေတာ္တမ္းခ်င္း

ခ်မ္းျမရာသီ----ခုခါသည္ကား၊
ေနခ်ည္မျမင္၊ မိုးေကာင္းကင္၀ယ္၊
တိမ္စဥ္ထူႁပြမ္း၊ ေလသရမ္းေၾကာင့္၊
ေအးခ်မ္းမလံု၊ ခိုက္ခိုက္တုန္ကာ၊
ေစာင္ၿခံဳလဲေအး၊ သိပ္မေႏြးဘူး၊
ေရေႏြးဆူက်က္၊ ေကာ္ဖီထည့္၍၊
ေသာက္ခဲ့ပါလဲ၊ ေအးခ်မ္းၿမဲမို႔၊
ကိုယ္ထဲစိမ့္စိမ့္၊ တဖိတ္ဖိတ္ႏွင့္၊
ခ်မ္းရိပ္ခ်မ္းေယာင္၊ ခ်မ္းမေျပာင္ရွင့္၊
ေနေရာင္ကိုေမွ်ာ္၊ စိတ္ရည္ေရာ္လဲ၊
ျမင္ေသာ္ခဏ၊ ကြယ္ေပ်ာက္ရမို႔၊
ခ်မ္းလွရာသီ၊ မသတီပါ၊
မပီစိတ္၀မ္း၊ ဒီအခ်မ္းႏွင့္၊
ပင္ပန္းႏြမ္းရည္၊ ငါ့ကိုယ္ထည္သည္၊
ေနခ်ည္ေထြးမွ ေႏြးေတာ့မည္။

လြမ္းလွပါၿပီ----ေနရပ္ဆီသို႔၊
ငါသည္ခြဲခြါ၊ ထြက္ခဲ့ရာမူ၊
ခုခါျပန္ငဲ့၊ ခ်ိဳးေရတြက္ေသာ္၊
ႏွစ္ႏွစ္လြန္ေရာက္၊ သံုးႏွစ္ေျမာက္တည္း၊
လာေရာက္ခါစ၊ သမယမွာ၊
လွပမ်ိဳးစံု၊ ေကာင္းအာရံုေၾကာင့္၊
ရင္တုန္တမွ်၊ ၾကည့္မ၀ဘူး၊
ျမင္ရၾကားရ၊ ဆိုသမွ်လဲ၊
ထူးလွဆန္းက်ယ္၊ နတ္ဘံုႏွယ္ထင့္၊
သုိ႔ကြယ္ ဆန္းျပား၊ စခန္းမ်ားလဲ၊
ေနသားတက်၊ ႏွစ္ရည္၀ေသာ္၊
ရင္ကႏွလံုး၊ တမ္းတဆံုးမွာ၊
အၿပံဳးပန္းေ၀၊ မိတ္ေဟာင္းေဆြႏွင့္၊
ဌာေနျမန္မာ၊ ဒုိ႔ျပည္ရြာသာ၊
ပညာျပည့္စံု၊ ဗီဇာကုန္လွ်င္၊
အဟုန္မေႏွး၊ ငါျပန္ေျပးအံ့၊
အေတြးပံုထည္၊ စိတ္ကရည္သည္၊
ေရႊျပည္ေ၀းမွ ေဆြးေတာ့သည္။

မွန္းဆကာရည္----ျမန္တိုင္းျပည္က၊
ေစတီပုထိုး၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္၊
တန္းခိုးႀကီးလတ္၊ ဘုရားျမတ္တို႔၊
ကိန္း၀ပ္စံေပ်ာ္၊ စံေက်ာင္းေတာ္၀ယ္၊
ေနေတာ္မူပံု၊ စိတ္အာရံုတြင္၊
ၾကည္ညိဳသဒၶါ၊ ထက္သန္စြာႏွင့္၊
ပဏာရိုက်ိဳး၊ လက္စံုမိုး၍၊
ရွိခိုးဦးတင္၊ ကန္ေတာ့ခ်င္လဲ၊
ငါလွ်င္လန္ဒန္၊ အဂၤလန္မွာ၊
ခရစ္ယန္ခ်ာ့ေက်ာင္း၊ ဗလီေပါင္းႏွင့္၊
ဆစ္ေက်ာင္းေဆာက္အံု၊ ဟိႏၵဴရံုသာ၊
အစံုျမင္ရ၊ ရႊင္မျပခဲ့၊
ရင္၀မွာဆူ၊ ေသာကပူကို၊
ျမင္သူတကာ၊ ေျပာျပပါလဲ၊
သူ႔မွာကိုယ့္ထက္၊ ေသာကတက္ေၾကာင့္၊
သူ႔ခက္ကိုခြါ၊ မကူသာျပန္၊
ရင္မွာစူးနစ္၊ အပူျမစ္ကို၊
ဖယ္ပစ္ရန္ရည္၊ ႏွလံုးခ်ီသည္၊
ေစတီေဖးမွ ေအးေတာ့မည္။

တမ္းခ်င္းရတု

ေတြးမိပါသည္----ဟုိတိတ္ဆီက၊
ျမစ္ရည္၀န္းက်ယ္၊ ကြ်န္းပင္လယ္မွာ၊
ေလွငယ္ခတ္ေလွာ္၊ ျမစ္ကိုေက်ာ္၍၊
ေတာင္ေပၚတက္ဆင္း၊ အေပါင္းသင္းတို႔၊
သီခ်င္းေၾကာ္ေၾကာ္၊ တေပ်ာ္ေပ်ာ္ႏွင့္၊
ဟုိေအာ္ဒီဟစ္၊ ငွက္လဲပစ္ေသး၊
ေတာခ်စ္ေတာင္ေပ်ာ္၊ အေပါင္းေဖၚတို႔၊
ခုေသာ္ဘယ္ဆီ၊ ေရာက္ၾကမည္ကို၊
ေတြးရီစိတ္၀မ္း၊ ရင္မွာတမ္းသည္၊
ငယ္စဥ္ကာလ ျမဴးေသာေၾကာင့္။

ေဆြးမိပါသည္----ငယ္ေပါင္းဆီသို႔၊
ခ်စ္ၾကည္ညြတ္ႏူး၊ လတခူးမွာ၊
ရႊင္ျမဴးအားက်ယ္၊ သႀကႍလည္၍၊
ဆုရြယ္ေနာင္ေရး၊ အေၾကာင္းေတြးကာ၊
ျမတ္ေလးသခင္၊ ဘုရားရွင္ထံ၊
လိုခ်င္သမွ်၊ စိတ္တိုင္းက်ေအာင္၊
ရင္မွျဖစ္တည္၊ ေတာင္းဆုသီခဲ့၊
တူညီဆႏၵ၊ ႏွစ္ျဖာလွဖို႔၊
ဘ၀ပံုေဖၚ၊ ခ်စ္သဲေက်ာ္လဲ၊
ခုေသာ္ဘယ္ဆီ၊ ေရာက္ေနၿပီတည့္၊
ရာသီစက္ေဟာင္း၊ ခါခါေျပာင္းလင့္၊
မေျပာင္းရင္မွာ၊ လြမ္းလွပါသည္၊
ရြယ္တင္ကာစ ရူးေသာေၾကာင့္။

ေရးမိပါသည္----ကဗ်ာစီ၍၊
ဌာနီခ်စ္ေဟာင္း၊ ငယ္အေပါင္းသို႔၊
လြမ္းေၾကာင္းမွန္ေရာ္၊ ဤစာခြ်န္သည္၊
အကြ်န္ႏွလံုး၊ သည္ျဖစ္ထံုးကို၊
ခ်စ္ဆံုးထံေမွာက္၊ အျမန္ေရာက္ေအာင္၊
ပို႔ေဆာင္တင္သ၊ အ၀င္ခေစ၊
ျမင္ရၾကားရ၊ သူသိရလွ်င္၊
သူမရင္ခြင္၊ ခ်စ္မ၀င္လဲ၊
ငါလွ်င္အသဲ၊ ရင္ႏုထဲမွာ၊
အၿမဲရွိေၾကာင္း၊ သူသိေကာင္းေစ၊
ဆုေတာင္းေခြ်ျပဳ၊ သေျပႏုႏွင့္၊
ေငြခရုစင္၊ ႏွလံုးတင္သည္၊
ကယ္တင္ပါမွ ထူးေသာေၾကာင့္။

တူေသာ အက်ိဳး

ယာဒိသံ ၀ပေတ ဗီဇံ၊
တာဒိသံ ဟရေတ ဖလံ။
ကလ်ဏကာရီ ကလ်ာဏံ၊
ပါပကာရီ စ ပါပကံ။
(သ၊သံ၊၂၅၆)

စိုက္ပ်ိဳးယာေျမ႕၊ ထံုးဓေလ့မွာ၊
မ်ိဳးေစ့တူသာ၊ သီးပြင့္ရာသို႔၊
ေကာင္းတာျပဳမွ၊ ေကာင္းက်ဳိးရ၏၊
မေကာင္းမႈမ်ိဳး၊ မေကာင္းက်ိဳးတည္း။

(သူေတာ္စင္ရေသ့မ်ား)

ယူေကရွိ ျမန္မာေက်ာင္းသားမ်ားဘ၀ တေစ့တေစာင္း

“ကိုမင္းထက္ရယ္ က်မေရွ႕ဆက္ ဘယ္လို စခန္းသြားရမွန္းေတာင္ မသိေတာ့ပါဘူးရွင္၊ ဗီဇာတိုးေတာ့လဲ သံုးလပဲေပးတယ္၊ သံုးလျပည့္တိုင္း ထပ္ထပ္တိုးေနရတယ္၊ တစ္ခါတိုးရင္ (၃၇၅) ေပါင္၊ ေက်ာင္းတစ္ဖက္၊ အလုပ္တစ္ဖက္နဲ႔ ဖတ္ဖတ္ကို ေမာေနတာပဲ”
ေစာေစာစီးစီး ဖုန္းဆက္ၿပီး သူ႔အခက္အခဲကို ၿငီးျပေနရွာတဲ့ သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ စကားသံေၾကာင့္ ရင္ထဲမွာ ဆို႔ဆို႔နစ္နစ္ႀကီး ခံစားလိုက္မိတယ္။ အဂၤလန္ကို ေက်ာင္းတက္ဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးနဲ႔ ေရာက္လာၾကတဲ့ ျမန္မာျပည္က ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ဒုကၡအဖံုဖံုထဲက ျပယုဂ္တစ္ခုပါ။ ေရာက္စတုန္းက ေက်ာင္းသားဗီဇာနဲ႔ ေရာက္လာၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြခမွ်ာ တစ္ႏွစ္ကုန္တိုင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ သက္ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းကေပးတဲ့ ဗီဇာသက္တမ္းကုန္တိုင္း Home Office မွာ ဗီဇာထပ္ထပ္တိုးရတဲ့ ျပႆနာက ေတာ္ေတာ္ႀကီးပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ ဒီ ၂၀၀၉ အ၀င္ကစၿပီး ပိုပိုၾကပ္လာပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ လာမည့္ ၂၀၁၂-မွာ က်င္းပမည့္ လန္ဒန္အိုလံပစ္ပြဲေတာ္အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြကို လုပ္ေနတဲ့ စီမံကိန္းမ်ားစြာမ်ားစြာထဲက လံုၿခံဳေရးစီမံကိန္းအရ တင္းၾကပ္မႈေတြ ပိုလုပ္လာတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီလို တင္းၾကပ္မႈေတြ လုပ္တဲ့အထဲမွာ ျပည္ပက ေက်ာင္းတက္ဖို႔ေရာက္လာၾကတဲ့ေက်ာင္းသားေတြက အလကားေနရင္ ၾကားထဲက ခါးနာၾကရွာတယ္။ ေက်ာင္းတက္ဖုိ႔ ေရာက္လာတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးပါပဲ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ယူေကမွာက ေက်ာင္းကလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးေပကိုး။
(၁) တကၠသိုလ္အဆင့္ (ဥေရာပအဖြဲ႔၀င္ မဟုတ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားေက်ာင္းသားမ်ား တစ္ႏွစ္စာ ေက်ာင္းစရိတ္သက္သက္ ေပါင္ တစ္ေသာင္း ႏွစ္ေထာင္အထက္ေပးရပါတယ္)
(၂) တကၠသိုလ္လက္ေအာက္ခံ ေကာလိပ္အဆင့္ (တစ္ႏွစ္စာအတြက္ ေက်ာင္းစရိတ္သက္သက္ ေပါင္ရွစ္ေထာင္၀န္းက်င္)
(၃) အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳ စာတကယ္သင္ေပးတဲ့ ျပင္ပေက်ာင္းမ်ား ( Term အလိုက္ ေပးရပါတယ္၊ ဥပမာ- သံုးလ Term တစ္ခု သတ္မွတ္ရင္ အဲဒီ Term တစ္ခုအတြက္ ေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္ ၅၀၀ နီးပါး ေပးရပါတယ္၊ ေက်ာင္းအလိုက္ ေက်ာင္းစရိတ္ကြဲျပားမႈ ရွိပါတယ္)
(၄) အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳ စာမသင္ေပးတဲ့ ျပင္ပလုပ္စားေက်ာင္းမ်ား (အထက္က ေက်ာင္းလိုပဲ ေက်ာင္းစရိတ္ စသည္ေပးရပါတယ္)

သိရသေလာက္ ေဖၚျပေပးလိုက္တာပါ။ တျခားပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ Run ေနတဲ့ ေက်ာင္းေတြ ေကာလိပ္ေတြလဲ ရွိဦးမယ္ ထင္ပါရဲ႕။ ျမန္မာျပည္က ေက်ာင္းတယ္မယ္ဆိုၿပီး ေရာက္လာၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားအမ်ားစု (၇၀% ရာခုိင္ႏႈံး) ကေတာ့ အမွတ္ (၃) နဲ႔ (၄) ေက်ာင္းမ်ိဳးေတြမွာပဲ တက္ၾကတာပါ။ ဒီလိုတက္ရတာကလဲ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးပါပဲ။ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုဟာ ျမန္မာျပည္မွာ (က်ဳပ္ကလြဲရင္) ခ်မ္းသာတဲ့မိသားစု၀င္က လာတာမ်ားမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ေငြေၾကးဟာ ဒီေရာက္ေတာ့ ထင္သေလာက္မေပါက္ေတာ့တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းတစ္ဖက္၊ အလုပ္တစ္ဖက္ မျဖစ္မေန လုပ္ၾကရေတာ့တာပါပဲ။ ေက်ာင္းသားဗီဇာကိုင္ထားတဲ့ ေက်ာင္းသားတိုင္း တစ္ပတ္မွာ နာရီ (၂၀) အလုပ္လုပ္ခြင့္ ရွိပါတယ္။

တစ္နာရီမွာ ပ်န္းမွ် (၅) ေပါင္ရတဲ့ အလုပ္တစ္ခုကို နာရီ (၂၀) နဲ႔တြက္ၾကည့္ရင္ တစ္ပတ္မွာ ေပါင္ (၁၀၀) ေလာက္ပဲ ရၾကပါတယ္။ တစ္လဆိုရင္ေတာ့ ေပါင္ (၄၀၀) ေပါ့။ ေဒၚလာ (၆၀၀) ေက်ာ္၊ ျမန္မာက်ပ္ေငြ လက္ရွိေပါက္ေစ်းနဲ႔ ေျခာက္သိန္းေက်ာ္ေလာက္ ရမယ္ထင္ပါရဲ႕။ အဲဒီေတာ့ တစ္လမွာ က်ပ္ေျခာက္သိန္းေက်ာ္ ၀င္ေငြရွိတဲ့ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ဆိုပါေတာ့။ အလုပ္ရလို႔ တစ္လ ေပါင္ (၄၀၀) ၀င္ေငြရွိတဲ့ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ အသုံးစရိပ္ကို ၾကည့္ရေအာင္။
(၁) ေက်ာင္းစရိတ္ (တက္တဲ့တကၠသိုလ္စသည္အလိုက္ အနည္းအမ်ား အလြန္ကြဲျပားမႈရွိပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ တစ္လ ေပါင္ (၁၀၀) နဲ႔ပဲ တြက္ၾကစို႔၊
(၂) အိမ္လခ (ငွါးတဲ့ အိမ္အေနအထားလိုက္ ကြဲျပားမႈရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ခဲြေနျခင္း၊ တြဲေနျခင္း စသည္အလိုက္ ကြဲျပားမႈလဲ ရွိျပန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္လ ေပါင္ (၁၀၀)နဲ႔ ပဲတြက္မယ္)
(၃) စားစရိတ္ (လူတစ္ေယာက္အႀကိဳက္တစ္မ်ိဳးမို႔ ကြဲျပားမႈရွိပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ပ်န္းမွ် တစ္လ(၂၀၀)ပဲထား။
(၄) မီးဖုိးေရဖိုး၊ (သံုးသေလာက္ကုန္တတ္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တစ္လ (၃၀) ပဲထား။)
(၅) ကားရထားခ (တစ္ရက္ ပ်န္းမွ် ငါးေပါင္နဲ႔ပဲတြက္ဦး၊ တစ္လ (၁၅၀)ေလာက္က်မယ္။ ဒါေပမဲ့ (၁၀၀) ပဲထားမယ္။)
(၆) ဖုန္းဖိုး ( Contract နဲ႔ Pay-Go အလိုက္ကြာျခားမႈရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္လ (၂၀) ပဲထား။)
(၇) အေထြေထြ၀ယ္ျခမ္း (၀ယ္သေလာက္ကုန္မွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ (၅၀) နဲ႔ပဲတြက္ၾကည့္။)

ဒါေတြ အားလံုးဟာ Minimum Calculation ပါ။ ဒါေတာင္ တစ္လ ေပါင္ (၆၀၀) ေလာက္ကုန္ေနပါၿပီ။ တစ္လ (၄၀၀) ေလာက္ပဲ ၀င္ေငြရွိတဲ့ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္အတြက္ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ မေလာက္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ဘာလုပ္ရသလဲဆိုရင္ ေက်ာင္းတက္တဲ့ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ဟာ နာရီ (၂၀) ထက္ပိုၿပီး အလုပ္လုပ္ဖို႔ ျဖစ္လာရပါတယ္။ အဲလို လုပ္လို႔ Home Officeနဲ႔ မိရင္ေတာ့ လံုး၀သက္သာမယ္ မထင္လိုက္နဲ႔။ ဒဏ္ေငြလား၊ ျပန္ေစလား တစ္ခုခုပါပဲ။

အဲဒီေတာ့ ေရာက္လာတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ေက်ာင္းတက္ဖို႔ရည္ရြယ္ရင္း ရွိၾကေပမဲ့ အေျခအေနအရ ေက်ာင္းမတက္ႏိုင္ၾကတာ မ်ားပါတယ္။ ေက်ာင္းသားဗီဇာကိုင္ထားၿပီးေတာ့ ေအာက္ဆံုးအဆင့္ျဖစ္တဲ့ လုပ္စားေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းအပ္ၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကရရွာပါတယ္။ ေက်ာင္းတက္စရာမလိုပဲ နာရီ (၂၀) ထက္ပိုေအာင္ ခုိးလုပ္ၾကရပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ In-Cash ေခၚ လက္ငင္းပိုက္ဆံရတဲ့အလုပ္ေတြကို ရွာလုပ္ၾကရပါတယ္။ ေပးထားတဲ့ နာရီ (၂၀) ကိုေတာ့ ဘဏ္စာရင္းျပၿပီး က်န္တဲ့နာရီေတြကိုေတာ့ ဘဏ္ထဲမ၀င္ေစပဲ လက္ငင္းေပးတဲ့ အလုပ္မ်ိဳးကို လုပ္ရၾကပါတယ္။

လုပ္စားေက်ာင္းေတြကလဲ အဲလိုလုပ္မွန္းသိေတာ့ ပိုရစ္တတ္ၾကျပန္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြခမွ်ာ ေျပးေပါက္လဲရွိ ေပးေပါက္လဲမရွိနဲ႔ အေတာ္ဂြက်ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ရွိတဲ့လူေတြဆီက ေခ်းငွါးရတာေတြပါ ျဖစ္လာျပန္ေရာ။ မဟုတ္ရင္လဲ ျမန္မာျပည္က မိဘေတြဆီ ျပန္ၿပီး အပူကပ္ၾကရျပန္ေရာ။ စုမိေဆာင္းမိဖို႔ မေျပာနဲ႔ အေႂကြးသံသရာ မလည္ေအာင္ မနည္းက်ိဳးစားၾကရပါတယ္။ ပညာဆိုတာကေတာ့ ေ၀လာေ၀းပါပဲ။ လာရင္းရည္ရြယ္ခ်က္ေပ်ာက္ၿပီး ယူေကမွာ ဆက္လက္ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔အေရး ေငြေနာက္ပဲ လိုက္ေနၾကရတဲ့ ဘ၀ေရာက္သြားၾကျပန္ပါတယ္။

ဒီလိုေျပာလို႔ ယူေကေရာက္ရင္ ဘာမွ အဆင္မေျပဘူး လို႔ ဆိုတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အဆင္ေျပေနတဲ့လူေတြလဲ တစ္ပံုႀကီးပါပဲ။ ဘယ္လိုလူေတြ အဆင္ေျပလဲ ေမးရင္ေတာ့ Asylum ခံတဲ့လူေတြလို႔ ေျပာရမယ္ထင္ပါရဲ႕။ အဲဒီအတြက္ေတာ့ က်ယ္က်ယ္မေရးခ်င္ပါဘူး။ ကိုယ္လဲ အဲဒါမ်ိဳးေတာ့ မလုပ္ဘူးလို႔ စိတ္ကူးထားလို႔ပါ။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကို ျပန္ခ်င္တဲ့စိတ္ကေတာ့ အၿမဲရွိေနတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းၿပီးတဲ့အခါ အဆင္ေျပေျပျပန္ႏိုင္ေအာင္ Asylum ခံဖို႔ေတာ့ ဘယ္သူ႔မွ မေျပာလိုပါဘူး။ လုပ္တဲ့လူေတြလဲ အေျခအေနအရ လုပ္လုိက္ၾကရေပမဲ့ အိမ္လြမ္းေနၾကရတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။

မိန္းကေလးေတြကိုေတာ့ သတိေပးခ်င္ပါတယ္။ ယူေကေရာက္လာတဲ့ အခ်ိဳ႕မိန္းကေလးေတြဟာ လာတုန္းကေတာ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးႀကီးမားမားနဲ႔ ေရာက္လာၾကေပမဲ့ အထက္မွာ ေက်ာင္းသားအမ်ားစု ႀကံဳရတဲ့ ျပႆနာမ်ိဳးေတြနဲ႔ ႀကံဳလာတဲ့အခါ ကယ္သူကို ရွာရင္းနဲ႔ ဘ၀လမ္းေပ်ာက္ၿပီး ဟုိမေရာက္ဒီမေရာက္ျဖစ္ေနတာေတြလဲ အေတာ္မ်ားမ်ားေတြ႔ရေလရဲ႕။ အိမ္လခ လံုေလာက္ေအာင္ မေပးႏိုင္တဲ့အတြက္ အျခားလူေတြနဲ႔ စုေပါင္းၿပီး အိမ္ငွါးေနၾကရာက ညိၾကရင္း ၾကာေတာ့ Living Together ဘ၀နဲ႔ UK Standard ၀င္သြားၾကပါေလေရာ။ ကိုယ့္ျမန္မာ အခ်င္းခ်င္းဆို ေတာ္ေသးရဲ႕။ အခ်ိဳ႕က ကိုယ့္လူမ်ိဳးမဟုတ္တဲ့ ကပၸလီေကာင္မ်ိဳးေတြနဲ႔ေတာင္ အဲဒီလိုေနတယ္လို႔ ၾကားေန သိေနရပါတယ္။ ျပႆနာက ကပၸလီနဲ႔ အိပ္ၿပီးရင္ ကိုယ့္ျမန္မာေတြကို လူမထင္တတ္ေတာ့တာ အဆိုးဆံုး။ ဒီေနရာမွာေတာ့ ဗမာျဖစ္ရတာ နာသကြာ လို႔သာ ေအာ္လိုက္ခ်င္ရဲ႕။

ေရာက္ခါစအခ်ိဳ႕မိန္းကေလးေတြရဲ႕အျဖစ္အပ်က္ေတြက နားမခ်မ္းသာစရာပါ။ ျမန္မာျပည္က အသိတစ္ေယာက္ေယာက္ မိတ္ဆက္ေပးလို႔ သိလာခဲ့ရတဲ့ လူတစ္ေယာက္ကို အားကိုးၿပီးေရာက္လာၾကတဲ့ သူေတြလဲ ရွိေလရဲ႕။ ဒီေရာက္ေတာ့ အဲဒီလူနဲ႔ပဲ တြဲသြားတြဲလာလုပ္ရင္း အိုးခ်င္းထိ ႀကိဳးခ်င္းညွိ ဂိုးသြင္းမိ ဆိုသလို အျဖစ္အပ်က္က မႏွစ္သက္စရာ။ ျပႆနာ အဲဒီလူက သူလိုခ်င္တာရၿပီးရင္ ျပန္လွည့္မၾကည့္ပဲ ပစ္သြားလို႔ မိန္းကေလးခမွ်ာ ဘာလုပ္လို႔ ဘာကိုင္ရမွန္းမသိ ျဖစ္ေနရတာေတြလဲ အမ်ားႀကီး။ ဒီေတာ့ ညီငယ္ ညီမငယ္ေတြကို အႀကံျပဳလိုတာက ယူေကလာၿပီး တကယ္ပညာသင္ခ်င္ရင္---
(၁) မိမိတက္မည့္ တကၠသိုလ္/ေကာလိပ္/ေက်ာင္း ေတြဟာ တကယ္ရွိရဲ႕လား စံုစမ္းပါ။
(၂) ေက်ာင္းစရိတ္၊ အေဆာင္စရိတ္စသည္ကို ကိုယ္ေနမည့္ႏွစ္နဲ႔တြက္ၿပီး လံုေလာက္မႈရွိ/မရွိ စံုစမ္းပါ။
(၃) အေပါင္းအသင္းေကာင္းေကာင္း ရွာပါ။ တစ္ေယာက္ေၾကာင္း တစ္ေယာက္သိေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းမ်ိဳးမွ စိတ္ခ်ရပါတယ္။
(၄) အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ ကိုယ္ဘာလုပ္မလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို အခါတစ္ေထာင္ျပည့္ေအာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ေမးပါ။
(၅) ဘာပဲလုပ္ရလုပ္ရ အဂၤလန္ေရာက္ရင္ ၿပီးတာပဲ ဆိုတဲ့ စိတ္မ်ိဳးမေမြးမိပါေစနဲ႔။
(၆) ကိုယ္လဲက်သြားတဲ့အခါ ကိုယ့္ကို ဘယ္သူထူေပးမလဲ ဆိုတာကိုလဲ ႀကိဳတင္စဥ္းစားထားပါ။
(၇) အဂၤလိပ္စာနဲ႔ စကားကိုလဲ လိပ္ပတ္လည္ ေရးတတ္ ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ထားပါ။ ေက်ာင္းတကယ္တက္ဖို႔အတြက္ ဒုတိယအေရးႀကီးဆံုးက သူတို႔ဘာသာစကားပါပဲ။
(၈) ဘယ္လိုအေနထားနဲ႔ပဲ ႀကံဳႀကံဳ၊ နဂုိရည္ရြယ္ခ်က္ေတာ့ အေပ်ာက္မခံဘူး လို႔ ဆံုးျဖတ္ထားပါ။

ေတြ႔ရႀကံဳရသေလာက္ကို တင္ျပေပးလိုက္တာပါ။ အဂၤလန္လာၿပီး ပညာသင္ဖို႔ ေငြရွာဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိၾက အိမ္မက္မက္ေနၾကတဲ့ ညီငယ္ ညီမငယ္ေတြ ဒီပို႔စ္ေလး ဖတ္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္သံုးသပ္ႏိုင္ၾကမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အားလံုးအဆင္ေျပပါေစ။

အရြယ္သံုးပါး ခြဲျခားခ်က္

The old believe everything, the middle-aged suspect everything, the young know everything.

Oscar Wilde (1854-1900)

လူအို လူႀကီးေတြက အားလံုးကို ယံုၾကည္ၾကတယ္၊ လူလတ္ပိုင္းေတြက အားလံုးကို သံသယရွိၾကတယ္၊ လူငယ္ေတြကေတာ့ အားလံုးကို သိၾကသဗ်ား။

(ေအာ္စကာ၀ိုင္း)

“ပထမအရြယ္မွာ ပညာရွာ၊ ဒုတိယအရြယ္မွာ ဥစၥာရွာ၊ တတိယအရြယ္မွာ တရားရွာ” ဆိုတဲ့ ေရႊျမန္မာတို႔ရဲ႕ ဆိုရိုးစကားနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္လိုက္ရင္ေတာ့ ေအာ္စကာ၀ိုင္းရဲ႕ အထက္ပါစကားဟာ တစ္မ်ိဳးေလးပဲလို႔ ေတြးစရာပါ။ အတူယူခ်င္သပဆိုရင္ အတူျပဳႏိုင္သလို ကြဲေစခ်င္သပဆိုလဲ ခဲြျခားလို႔ရတဲ့ အဓိပၸါယ္မ်ိဳး ပါ၀င္တယ္လို႔ ေတြးယူႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတကယ္ေျပာခ်င္တဲ့ အဓိပၸါယ္က ကိုယ္လိုသလို ဆြဲယူႏိုင္တဲ့ အဓိပၸါယ္မ်ိဳး ဟုတ္ေကာဟုတ္ရဲ႕လား? သူ႔စကားက ေခတ္ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ စကားလား? လူကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ စကားလား? အရြယ္ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ စကားလား? စဥ္းစားဖို႔ရွိပါတယ္။

တစ္ခု စဥ္းစားမိတဲ့အတိုင္းေျပာရရင္ေတာ့ လူငယ္ေတြကို သေရာ္တဲ့ စကား၊ အထူးသျဖင့္ လူႀကီးစကားနားမေထာင္ခ်င္တဲ့ လူငယ္ေတြကို သေရာ္တဲ့ စကားလို႔ ရုတ္တရက္ အေတြးေပါက္မိပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သူကိုယ္တိုင္ေျပာခဲ့ဖူးတဲ့ အျခားစကားတစ္ခြန္းက I am not young enough to know everything. “က်ဳပ္က အားလံုးကို သိေနရေလာက္ေအာင္ ကေလးမဟုတ္ဘူးဗ်ာ့” တဲ့။ ဒီစကားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကေလးအိုႀကီးမ်ား ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ပို႔စ္တစ္ခု ေရးထားခဲ့ဖူးပါတယ္။ ရုတ္တရက္ၾကည့္ရင္ လူငယ္ေတြကို ႏွိပ္ကြပ္တဲ့စကားေတြလို႔ ထင္စရာရွိေပမဲ့ ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ သူ႔စကားဟာ အေတာ္အတန္အဓိပၸါယ္ရွိတာ ေတြ႔ၾကရမွာပါ။

အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ သူ႔စကားေတြကို ျပန္ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္--

(၁) အရာရာကို ယံုၾကည္တဲ့လူဟာ လူႀကီး

(၂) အရာရာကို မယံုၾကည္တဲ့လူဟာ လူရြယ္

(၃) အရာရာကို သိတဲ့လူဟာ လူငယ္

ဆိုၿပီးေတာ့ ယံုၾကည္မႈစတာေတြကို အရြယ္သံုးပါးနဲ႔ တြဲေျပာသြားတာကို ရုတ္တရက္ျမင္သာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူေျပာသလို တိုက္ရိုက္ႀကီး သြားမွတ္ရင္ေတာ့ ဒီစကားေတြဟာ အဓိပၸါယ္ ေတာ္ေတာ္မရွိတဲ့ စကားေတြပဲ ျဖစ္သြားမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ Everything=အရာရာကို ဆိုတဲ့ စကားဟာ အခရာက်ပါတယ္။ ဒီစကားဟာ Sweeping Statement ေခၚ ၀ါးလံုးသိမ္းေျပာတဲ့ စကားတစ္မ်ိဳးပါ။ တစ္နည္းေတာ့လဲ ကမ္းကုန္ေအာင္ေျပာထားတဲ့ စကားပါ။ ေလာကမွာ-----

အရာရာကို ယံုၾကည္တဲ့လူဆိုတာလဲ မရွိပါဘူး၊

အရာရာကို မယံုၾကည္တဲ့လူဆိုတာလဲမရွိပါဘူး၊

မရွိဆံုးကေတာ့ အရာရာကို သိတဲ့လူပါပဲ။

ဒါေပမဲ့ အခ်ိဳ႕လူေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အရာရာသိတဲ့လူလို႔ ထင္တတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအထင္ေၾကာင့္ ေတြ႔တဲ့လူကို ဆရာလုပ္ၿပီး ေနရာတကာလူတြင္က်ယ္လုပ္တဲ့ အက်င့္ရွိသူျဖစ္လာရတာပါ၊ ဒီလူေတြဟာ ႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ျဖစ္ေစ အဲဒီအက်င့္ဆိုးႀကီးကို မေဖ်ာက္ႏိုင္တဲ့အတြက္ လူတိုင္းနဲ႔ အဆင္မေျပတတ္ၾကပါဘူး။ ဒီလိုလူမ်ိဳးကို ျမင္ရင္ “ဆရာႀကီးလာၿပီေဟ”့ ဆိုၿပီး ေ၀းေ၀းကေတာင္ ေရွာင္ဖယ္တတ္ၾကပါတယ္။ အရာရာကို မသိပဲနဲ႔ သိတယ္ထင္ေနတဲ့ အဲဒီလူမ်ိဳးကို ေအာ္စကာ၀ိုင္းက ကေလးနဲ႔ တင္စားခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ကလဲ အဲလိုလူမ်ိဳးကို “ဗာေလာ စ ပ႑ိတမာနီ၊ သ ေ၀ ဗာေလာတိ ၀ုစၥတိ-မသိပဲနဲ႔ သိတယ္ထင္တဲ့လူဟာ တကယ့္ကေလးပါပဲ” လို႔ မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့ဖူးပါတယ္။

အခ်ိဳ႕က်ျပန္ေတာ့ ဟုိလူေျပာလဲ ယံုရခက္ခက္၊ ဒီလူေျပာလဲ ယံုရခက္ခက္နဲ႔ ဘယ္သူ႔မွလဲမယံုတဲ့အျပင္ ၾကာေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေတာင္ ယံုၾကည္မႈနည္းပါးလာတတ္ၾကပါတယ္။ အျမင္တိုင္းမွာ သံသယေတြ၀င္ၿပီး လူတိုင္းနဲ႔ အဆင္ေျပဖို႔ ခဲရင္းလွပါတယ္။ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးမွာ ယံုၾကည္ေပးရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ယံုၾကည္ေပးတတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ “ယံုၾကည္ေပးတတ္ဖို႔” ဆိုတဲ့ စကားဟာ အဓိပၸါယ္ရွိပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါမွာ ကိုယ္က သံသယရွိေနရင္ေတာင္ ယံုၾကည္ေပးလိုက္ရတာမ်ိဳးပါ။ တစ္နည္းေျပာရင္ေတာ့ ယံုျပလိုက္ရတယ္လို႔ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ ဒီလို ယံုျပလိုက္ရတာဟာ ရိုးသားမႈေပတံနဲ႔တိုင္းထြာရင္ တိုေကာင္းတိုႏိုင္ေပမဲ့ ဆက္ဆံေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ တစ္ခါတစ္ခါ အလုပ္ျဖစ္သြားတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ တစ္ဘက္လူက သူ႔အေပၚတကယ္ယံုၾကည္ေနတဲ့လူတစ္ေယာက္အေပၚမွာ သာမန္အားျဖင့္ မရက္စက္တတ္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ သံသယဆိုတာ ရွိသင့္ေပမဲ့ အရာရာတိုင္းမွာရွိလာရင္ေတာ့ သံသယဟာ အားနည္းခ်က္ႀကီး တစ္ခုျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီလို သံသယႀကီးသူေတြကို လူရြယ္လို႔ ေအာ္စကား၀ိုင္းက သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အသက္တစ္ရာရွိတဲ့လူျဖစ္ေစ၊ ခုႏွစ္ႏွစ္ ရွစ္ႏွစ္အရြယ္ကေလးျဖစ္ေစ ဒီသေဘာေတြ ပါလာရင္ေတာ့ လူရြယ္စာရင္းထဲ ပါမွာ အမွန္ပါပဲ။

ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ အရာရာကို ယံုၾကည္တဲ့လူပါ။ သူ႔ကိုေတာ့ လူႀကီးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ လက္ခံမႈကို အတူျပဳသတ္မွတ္ရင္ ဒီလိုလူမ်ိဳးကို အရာရာကို လက္ခံတဲ့လူလို႔လဲ သမုတ္ႏိုင္မွာပါ။ အရာရာကို လက္ခံတတ္တဲ့အတြက္ သူဟာ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေနရာရလာတတ္ပါတယ္။ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးမွာ ဒီသေဘာဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ တစ္ထစ္ခ်လက္ခံထားရမည့္ ေပတံတစ္ေခ်ာင္းမဟုတ္ေပမဲ့ အရာရာကို သိသူ၊ သံသယရွိသူေတြနဲ႔ စာရင္ေတာ့ သူက နည္းနည္းသာပါေသးတယ္။ အရာရာကို ယံုၾကည္လိုက္တဲ့အတြက္ ဘယ္သူ႔နဲ႔မွ အျငင္းအခံုလုပ္စရာ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ျပႆနာနည္းပါးခ်င္ရင္ေတာ့ လူႀကီးျဖစ္ေအာင္ ေနတတ္ဖို႔ပါပဲ။

ဒါေပမဲ့ အထက္ပါ စကားသံုးမ်ိဳးစလံုးဟာ အလြန္႔အကြ်ံေျပာထားတဲ့ စကားေတြခ်ည္းပါ။ ဘယ္သူမဆို၊ ဘယ္အရြယ္မဆို ဒီသေဘာသံုးမ်ိဳးနဲ႔ လြတ္ကင္းေအာင္ ေနတတ္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈ၊ မယံုၾကည္မႈ၊ သိမႈေတြကို “အားလံုး” ဆိုတဲ့ ပုဒ္နဲ႔တြဲၿပီး ေျပာလိုက္ရင္ တစ္ဖက္သတ္ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ အားလံုးကို ယံုၾကည္တာလဲ မေကာင္းပါဘူး။ ေ၀ဘန္ပိုင္းျခားမႈရွိရမွာပါ။ အားလံုးကို သံသယျဖစ္ေနရင္လဲ ေရွ႕ဆက္ရမည့္လမ္းေၾကာင္းကို စဥ္းစားလို႔ မရပဲ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ အားလံုးသိေနရင္ေတာ့ သိပ္အႏၲရာယ္ႀကီးပါတယ္။ ဒါကိုေတာ့ သတိျပဳၾကရမွာပါ။ လူဟာ အားလံုးကို မသိပါဘူး။ ကေလးပဲ သိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးမျဖစ္ေအာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္သံုးသပ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီစကားေတြကို ဆက္လက္ေတြးေခၚ စဥ္းစားၾကေစလိုပါတယ္။ က်ေနာ္ စဥ္းစားမိသလို ေ၀ငွလိုက္တာပါ။