ရန္သူတစ္ေယာက္ႏွင့္ မိတ္ေဆြဆယ္ေယာက္

One enemy can do more hurt than ten friends can do good.

Jonathan Swift (1667-1745)

မိတ္ေဆြဆယ္ေယာက္ ေကာင္းက်ိဳးျပဳႏိုင္တာထက္ ရန္သူတစ္ေယာက္က ပိုၿပီးဆိုးက်ိဳးျပဳႏိုင္တယ္။
(ဂ်ိဳနသန္ဆြစ္)


မိတ္ေဆြျဖစ္ျခင္း၊ ရန္သူျဖစ္ျခင္းသေဘာတရားေတြဟာ လူရယ္ သို႔မဟုတ္ တိရစၧာန္ရယ္လို႔ ခြဲျခားမႈမရွိပါ။ ရန္သူျဖစ္ျခင္းဟာ ေၾကာက္စိတ္၊ မနာလိုစိတ္၊ မုန္းတီးစိတ္စတဲ့ ေဒါသအုပ္စု၀င္ သေဘာတရားမ်ားကို အေျခခံၿပီးျဖစ္ရသလို မိတ္ေဆြျဖစ္ျခင္းဟာလဲ အခ်င္းခ်င္းအက်ိဳးျပဳခ်င္တဲ့စိတ္၊ ရင္းႏွီးတဲ့စိတ္စတဲ့ ေမတၱာအုပ္စု၀င္ သေဘာတရားမ်ားကို အေျခခံၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း က်ေနာ္တို႔လူသားေတြ နားလည္ထားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါသစိတ္ရွိတဲ့ သက္ရွိမွန္သမွ် အခ်င္းခ်င္း ရန္သူျဖစ္ႏိုင္ၾကသလို ေမတၱာစိတ္ရွိတဲ့ သက္ရွိမွန္သမွ်ဟာလဲ မိတ္ေဆြျဖစ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။

မိတ္ေဆြ/ရန္သူခြဲျခားမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔လူ႔ေလာကရဲ႕မွတ္ခ်က္ကေတာ့ အက်ိဳးလိုလားသူကို မိတ္ေဆြ၊ အက်ိဳးမလိုလားသူကို ရန္သူလို႔ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ခဲြျခားနားလည္ထားၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔လူသားေတြမွာ ေမတၱာနဲ႔ ေဒါသဆိုတဲ့ အက်ိဳးျပဳစိတ္/အက်ိဳးမဲ့ျပဳစိတ္ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးရွိၾကတဲ့အတြက္ မိတ္ေဆြနဲ႔ရန္သူဆိုတဲ့ ဆန္႔က်င့္ဘက္ႏွစ္မ်ိဳးဟာလဲ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း ရွိေနတတ္ၾကပါတယ္။ ထိုနည္းတူ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ဟာလဲ တစ္စံုတစ္ေယာက္ရဲ႕ မိတ္ေဆြ သို႔မဟုတ္ ရန္သူျဖစ္ေနတတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒီသေဘာတရားဟာ ျပဳျပင္လို႔မရစေကာင္းတဲ့ ေလာကနိယာမႀကီးတစ္ခုလို႔ အမ်ားနားလည္ထားၾကၿပီးသားပါ။

မိတ္ေဆြေကာင္းကို လိုလားတဲ့လူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ဘက္သားဟာ ကိုယ့္အေပၚဘယ္အထိမိတ္ေဆြေကာင္းပီသသလဲလို႔ ေတြးေနမည့္အစား ကိုယ္ဟာ တစ္ဘက္သားအေပၚ ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ မိတ္ေဆြေကာင္း ပီသႏိုင္သလဲ ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို အရင္ေမးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ သူမ်ားအေပၚမိတ္ေဆြေကာင္းမျဖစ္ႏိုင္ပဲနဲ႔ မိတ္ေဆြေကာင္းရရွိဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနျခင္းဟာ ထီမထိုးပဲ ထီေပါက္ခ်င္ေနတဲ့လူနဲ႔ အတူတူပါပဲ။ ရန္သူျဖစ္ျခင္းသေဘာမွာလဲ ဒီအတိုင္းပဲလို႔ က်ေနာ္နားလည္မိပါတယ္။ ကိုယ္က တစ္ဘက္လူအေပၚ အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ရန္သူစိတ္ေမြးထားရင္ တစ္ဘက္သားကလဲ ထပ္တူျပန္လည္တုန္႔ျပန္မွာပါပဲ။

အႀကီးစားသူေတာ္ေကာင္းႀကီးေတြမဟုတ္ေသးသမွ်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဟာ မိတ္ေဆြ/ရန္သူဆိုတဲ့ေ၀ါဟာေတြနဲ႔ ေန႔စဥ္ဘ၀မွာ လံုးေထြးရွင္သန္ေနၾကရဦးမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္ကို အနည္းငယ္ အကဲခတ္ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ဟာ ဘာ့ေၾကာင့္ ကိုယ့္ရဲ႕မိတ္ေဆြျဖစ္လာသလဲ/ အဘယ့္ေၾကာင့္ ရန္သူျဖစ္သြားသလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ထြက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေမးခြန္းေတြကို က်က်နနအေျဖေပးႏိုင္တဲ့ေန႔မွာ ကိုယ့္ဘ၀မွာ ရန္သူနည္းပါးၿပီး မိတ္ေဆြမ်ားလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ မိတ္ေဆြျဖစ္ၿပီးသားလူေတြ ရန္သူျဖစ္မသြားဖို႔ပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ မိတ္ေဆြအျဖစ္က ရန္သူျဖစ္သြားတဲ့လူတစ္ေယာက္ဟာ မိတ္ေဆြမျဖစ္ဖူးပဲ ရန္သူျဖစ္ေနတဲ့လူထက္ ပိုမိုအႏၲရယ္ရွိလို႔ပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ရန္သူတစ္ေယာက္ဟာ အၿမဲတမ္းရန္သူအသြင္ေဆာင္ေနရင္ သိပ္ေၾကာက္စရာမေကာင္းေသးဘူး။ အဲဒီရန္သူဟာ မိတ္ေဆြအသြင္ေဆာင္လာၿပီဆိုရင္ေတာ့ ရွိသမွ်သတိေတြ အကုန္စုၿပံဳၿပီး ထားေပေတာ့။

ဘာျဖစ္လို႔ ဒီလိုေျပာႏိုင္သလဲဆိုေတာ့ မိတ္ေဆြအျဖစ္ကေန ရန္သူျဖစ္သြားတဲ့လူတစ္ေယာက္ဟာ ကိုယ့္အားနည္းခ်က္ကို ပိုမိုသိပါတယ္။ တကယ္လို႔မ်ား သူက ကိုယ့္အေပၚအႏၲရာယ္တစ္စံုတရာျပဳခ်င္တယ္ဆိုရင္ အျခားလူေတြထက္ပိုၿပီးေတာ့ ျပဳလို႔ရႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းကိုသိပါတယ္။ ထိုနည္းတူပဲ ရန္သူက မိတ္ေဆြအသြင္ေဆာင္လာၿပီဆိုကတည္းက ကိုယ့္ကို မုခ်အႏၲရာယ္ျပဳေတာ့မယ္၊ အနီးကပ္ပူးသတ္ေတာ့မယ္ဆိုတာ ေျမႀကီးလက္ခတ္မလဲြ ေသခ်ာပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ လုပ္ႀကံခံခဲ့ၾကရတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြအမ်ားစုနဲ႔ သာမန္လူအမ်ားစုဟာလဲ မိတ္ေဆြအျဖစ္က ရန္သူျဖစ္သြားတဲ့လူေတြရဲ႕လက္ခ်က္နဲ႔ ရန္သူက မိတ္ေဆြအသြင္ေဆာင္လာတဲ့ လူေတြရဲ႕လက္ခ်က္က အဓိကေနရာမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ရန္သူဆိုတဲ့ ေနရာမွာလဲ ကိုယ့္ထက္အင္အားႀကီးတဲ့ ရန္သူထက္ ကိုယ့္ေလာက္အင္အားမရွိတဲ့ ရန္သူဟာ ပိုၿပီးေတာ့ေၾကာက္စရာေကာင္းပါတယ္။

ကိုယ့္ထက္အင္အားႀကီးတဲ့ရန္သူဟာ ဒုကၡေပးခ်င္ရင္ တိုက္ရုိက္ေပးတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ေလာက္အင္းအားမရွိတဲ့ရန္သူကေတာ့ ကိုယ့္ကိုဒုကၡေပးႏိုင္မည့္နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို စဥ္းစားၿပီး သြယ္၀ိုက္တဲ့နည္းနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ အျခားမသမာနည္းနဲ႔ျဖစ္ေစ အႏၲရာယ္ေပးတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ထက္အင္အားနည္းတဲ့ရန္သူကို ပိုမိုသတိထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုက်က်နနဒုကၡေပးႏိုင္မည့္ ရန္သူတစ္ေယာက္ရွိေနၿပီဆိုရင္ အဲဒီလူရဲ႕ဘ၀ဟာ မိတ္ေဆြဆယ္ေလာက္ ကိုယ့္အနားမွာရွိေနလဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနခြင့္မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဘယ္ေန႔ဘယ္အခ်ိန္ထၿပီး အႏၲရာယ္ျပဳလာမလဲဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကစိတ္နဲ႔ တထိတ္တလန္႔ေနေနရတတ္ပါတယ္။

ရန္သူတစ္ေယာက္တကယ္ဒုကၡေပးလာၿပီဆိုရင္ မိတ္ေဆြဆယ္ေယာက္လဲ မကယ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ဟာလဲ တစ္ဘက္ရန္သူရဲ႕ ရန္သူျဖစ္သြားၾကလို႔ပါပဲ။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္လဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုကာကြယ္ဖို႔ နည္းလမ္းကို စဥ္းစားရင္ ထိတ္လန္႔ေနၾကရတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သမွ်ေတာ့ ေလာကအလယ္ ရွင္သန္ေနထိုင္ရတဲ့အခိုက္မွာ ရန္သူမရွိပဲ ေနႏိုင္ေအာင္ေနတတ္ဖို႔ အင္မတန္အေရးႀကီးလွပါတယ္။ ဒီထက္ပိုၿပီးအေရးႀကီးတာကေတာ့ ျဖစ္ၿပီးသား ရွိၿပီးသားမိတ္ေဆြေတြ ရန္သူအျဖစ္ေရာက္မသြားေအာင္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ သူတို႔အေပၚ မိတ္ေဆြေကာင္းပီသေနဖို႔ပါပဲ။ က်ေနာ့္ပို႔စ္ကို ဖတ္မိသူအားလံုး ရန္သူနည္းပါး မိတ္ေဆြမ်ားၿပီး စိတ္လက္ခ်မ္းသာစြာ ေနႏိုင္ပါေစေၾကာင္း ဆႏၵျပဳလိုက္ပါတယ္။