အတတ္ၾကဴးသူမ်ား

The wise through excess of wisdom is made a fool.

Ralph Waldo Emerson (1803-1882)

“အတတ္ၾကဴး ဘီလူးျဖစ္”

(ေရာဖ္ ေ၀ါဒို အီမာဆန္၊ ၁၈၀၃-၁၈၈၂)

ေရာဖ္ ေ၀ါဒို အီမာဆန္ဟာ (၁၉) ရာစုအလယ္ေလာက္မွာ ေပၚထြန္းခဲ့တဲ့ အေမရိကန္လူမ်ိဳး၊ အက္ေဆးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာနဲ႔ စာေပေဟာေျပာဆရာတစ္ဦးပါ။ အထူးသျဖင့္ သူ႔ကို (၁၉) ရာစုအလယ္ေခတ္ရဲ႕ (စာေပ)ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရးလႈပ္ရွားမႈမွာ ဦးေဆာင္သူအျဖစ္ အသိမ်ားၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အီမာဆန္ကို ပုဂၢလိက၀ါဒေရးရာမွာ ၿပိဳင္စံရွားသူအျဖစ္ ႐ူျမင္ၾကၿပီး လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာျဖစ္ေပၚေလ့ရွိတဲ့ ဆန္႔က်င္ဘက္ ေကာင္းက်ိဳး/ဆိုးျပစ္ေတြကို ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ ဖိအားေတြကို ႀကိဳတင္ျမင္တတ္သူအျဖစ္လည္း နားလည္ထားၾကပါတယ္။ ဆရာႀကီးဟာ သူ႔အေတြးအျမင္ေတြကို အက္ေဆးဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာေရးသားထုတ္ခဲ့တဲ့အျပင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္း စာေပေဟာေျပာပဲြေပါင္း (၁၅၀၀) ေက်ာ္ကိုလည္း သူ႔တစ္သက္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။

အီမာဆန္ရဲ႕ ပုဂၢလိက၀ါဒဆိုတာ လူတစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ အေတြးအေခၚဒႆနကို ဆိုလိုပါတယ္။ သူ႔အဆိုအရ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ဟာ ပညာဘယ္ေလာက္တတ္တတ္ ကိုယ္က်င့္တရားမဖက္ရင္ အရူးနဲ႔တူတယ္၊ သို႔မဟုတ္ ျမန္မာလိုတည့္တည့္ေျပာရရင္ ဘီလူးနဲ႔ တူပါတယ္ တဲ့။ ဒါကို ျမန္မာေတြက “အတတ္ၾကဴး ဘီလူးျဖစ္”လုိ႔ ဆိုစမွတ္ျပဳၾကပါတယ္။ ပညာအလြန္တတ္ၿပီး ေဒါသႀကီးသူေတြ၊ ေလာဘႀကီးသူေတြကို လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ အမ်ားအျပားေတြ႔ျမင္ သိရွိႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ကို ပညာတတ္လူဆိုးႀကီးေတြလို႔လည္း ေခၚဆိုလိုက ေခၚဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ပညာဆိုတာ ေက်ာင္း၊ ေကာလိပ္၊ တကၠသိုလ္နဲ႔ ျပင္ပေလာကမွာ သင္ယူထားတဲ့ အသိေတြကို ဆိုလိုတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။

ဒီပညာသေဘာက ေမြးရာပါ အက်င့္စ႐ိုက္ကို မလြမ္းမိုးႏိုင္တဲ့အတြက္ ေမြးရာပါ ေဒါသစ႐ုိက္ႀကီးသူေတြ၊ ရာဂစ႐ုိက္ႀကီးသူေတြကို သူတို႔တတ္ထား၊ သင္ယူထားတဲ့ေလာကီပညာရပ္ေတြက မထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္ၾကပါဘူး။ ဒီသေဘာအရ ေလာကီပညာနဲ႔ စ႐ိုက္ဟာ တစ္သီးတျခားစီ ကြဲျပားလာရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ စ႐ုိက္ကို တိုက္႐ိုက္ထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ပညာဆိုတာ ေလာကီနယ္လြန္ပညာ၊ သို႔မဟုတ္ ေလာကုတၱရာပညာပဲရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီေလာကီနယ္လြန္ပညာကိုေတာ့ ေန႔စဥ္ဘ၀မွာ လႈပ္ရွား႐ုန္းကန္ေနသူေတြအဖို႔ က်င့္သံုးဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္တာ မဟုတ္ေပမဲ့ အခက္အခဲအမ်ားႀကီးရွိနိဳင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ထြက္ေပါက္တစ္ခုကို ရွာေပးဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။

ေလာကီပညာ အလြန္တတ္ၿပီး စ႐ိုက္ကို မျပဳျပင္ႏိုင္သူေတြဟာ “ေၾကာင္သူေတာ္ႀကီးမ်ား” အေနနဲ႔ပါ ႐ႈျမင္ခံရတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုမျဖစ္ဖို႔အတြက္ က်င့္သံုးရမည့္ နည္းလမ္းကေတာ့ ေယာနိေသာ မနသီကာရေခၚ “ႏွလံုုးသြင္းေကာင္းမႈ” ပါပဲ။ “ႏွလံုးသြင္းေကာင္း”ဆိုတာ ေနရာတိုင္းနဲ႔ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ေဒါသျဖစ္စရာရွိတဲ့အခါ “ငါဘာေၾကာင့္ေဒါသျဖစ္ရသလဲ?” ဆိုတဲ့ေမးခြန္းဟာ ပထမဆံုးေမးရမည့္ ေမးခြန္းတစ္ခုပါ။ ေမးခြန္းရဲ႕ အေျဖကို ရွာေတြ႔သြားတဲ့အခါ အေျခအေနကို နားလည္လာၿပီး ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေဒါသဟာလည္း အလိုအေလ်ာက္ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ အေျဖကို ရွာမေတြ႔တဲ့အခါမွာေတာ့ ပညာတတ္ႀကီးေတြဟာ မိမိရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ႐ႈငဲ့ၿပီး ကိုယ့္ေဒါသကို ေျဖေဖ်ာက္ႏိုင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေလ့က်င့္ပါမ်ားတဲ့အခါ ပညာတတ္ႀကီးေတြဟာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စရုိက္ဆိုးေတြကို မျမင္သာေအာင္ ထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းၿပီး လူ႔ပတ္၀န္းက်င္မွာ အရွက္မကြဲေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ ႏွလံုးသြင္းေကာင္းမႈနဲ႔ ကိုယ့္ေဒါသကို အလြယ္ကူဆံုး ထိမ္းခ်ဳပ္တဲ့နည္းပါပဲ။

ထိုနည္းတူ ေလာဘျဖစ္စရာရွိလို႔ ေလာဘျဖစ္လာတဲ့အခါမွာလည္း အထက္ပါနည္းဟာ အသံုးတည့္လွပါတယ္။ ေလာဘျဖစ္တဲ့ေနရာမွာေတာ့ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေလာဘဟာ တဏွာအသြင္ေဆာင္ၿပီးေတာ့ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာေလာဘကေတာ့ ရာဂအသြင္ကို ေဆာင္ထားတတ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေမတၱာအသြင္ေဆာင္တဲ့ ေလာဘအမ်ိဳးအစားလည္းရွိပါေသးတယ္။ ေလာဘက တဏွာအသြင္ေဆာင္ေနၿပီဆိုရင္ အဘိဇၥ်ာဆိုတဲ့ “သူတစ္ပါးပစၥည္းဥစၥာကိုမတရားသိမ္းပိုက္လိုမႈ”ေတြ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ပါတယ္။ ရာဂအသြင္ေဆာင္တဲ့အခါမွာေတာ့ သူတပါးသားမယားကို လိုခ်င္တပ္မက္မႈေတြ တိုးပြါးေနတတ္ပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ သက္မဲ့အရာ၀တၳဳကို တပ္မက္တာကို တဏွာအသြင္ေဆာင္တဲ့ေလာဘ၊ သက္ရွိအရာ၀တၳဳအေပၚ တပ္မက္မႈကို ရာဂအသြင္ေဆာင္တဲ့ေလာဘ လို႔ခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။

အဲဒီႏွစ္မ်ိဳးထက္ပိုမို သိမ္ေမြ႔ၿပီး အသိရခက္တဲ့ေလာဘတစ္မ်ိဳးကေတာ့ ေမတၱာအသြင္ေဆာင္တဲ့ ေလာဘပါပဲ။ ဒီေလာဘမ်ိဳးျဖစ္ေပၚေနၿပီဆိုရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေတာင္ သတိမျပဳမိေအာင္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္ေယာက္အေပၚ ေလာဘနဲ႔ၿငိတြယ္ေနတဲ့ကိစၥကို ေမတၱာသက္၀င္ေနသေယာင္ ကိုယ္တိုင္ထင္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီခါမွာ ေလာဘမွန္းဘယ္လိုသိႏိုင္သလဲဆိုရင္ အဲဒီမိမိႏွစ္သက္ေနသူကို မရႏိုင္တဲ့အခါ ပူေလာင္မႈေတြ ခံစားလာရတတ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေမတၱာမဟုတ္ဘူး၊ ေလာဘျဖစ္ေနတယ္လို႔ လက္ခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကမွာ ဒီလိုျဖစ္စဥ္ေတြကို ေနရာတိုင္းမွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာနဲ႔ တပည့္အၾကား၊ လူႀကီးနဲ႔ လူငယ္၊ အထူးသျဖင့္ ေသြးသားမေတာ္စပ္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္အခ်င္းခ်င္း ၿငိတြယ္မႈေတြမွာ ဒီေမတၱာအေယာင္ေဆာင္ထားတဲ့ ေလာဘအမ်ိဳးအစားကို အမ်ားဆံုးေတြ႔ျမင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီလို ေလာဘ၊ ေဒါသေတြ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ မိမိရင္ထဲေနရာယူလာတဲ့အခါ ပညာတတ္ႀကီးဆိုသူေတြဟာ အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ “ႏွလံုးသြင္းေကာင္းမႈ”မရွိရင္ အထိမ္းအကြပ္မဲ့ၿပီး အမွားမ်ားစြာ လြန္ၾကဴးမိတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ပညာတတ္ေတြရဲ႕ လူသတ္မႈေတြ၊ မုဒိန္းမႈေတြဟာ ေလာကမွာ မၾကာခဏဆိုသလို ျဖစ္ေပၚေနၾကရတာပဲေပါ့။ ဒီလိုအျဖစ္အပ်က္ေတြကို ျမင္ရတဲ့အခါ သာမန္လူေတြရဲ႕ ႏွလံုးသားမွာ “ပညာတတ္လည္း မထူးပါဘူး၊ မုိက္တဲ့လူကေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ မုိက္တာပါပဲ”ဆိုတဲ့ အယူအဆေတြ ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့လည္း ဟုတ္ပါတယ္။ မုိက္တဲ့လူကေတာ့ မုိက္တာပါပဲ။ အဲဒီေလာဘေၾကာင့္မိုက္ျခင္း၊ ေဒါသေၾကာင့္မိုက္ျခင္းေတြကို ႏွလံုးသြင္းေကာင္းမႈမပါရင္ သာမန္အားျဖင့္ မဖယ္ရွားႏိုင္ပါဘူး။ ဒီအခါမွာ မိမိတတ္ထားတဲ့ ပညာေတြက ဘာမွ အသံုးမ၀င္ေတာ့ပဲ “အတတ္ၾကဴး ဘီလူးျဖစ္” ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရနဲ႔ သမုတ္ခံရပါေတာ့တယ္။

တကယ္ေတာ့ “အတတ္ၾကဴး ဘီလူးျဖစ္” ဆိုတဲ့စကားကို ပညာအလြန္တတ္ၿပီး အမွားၾကဴးလြန္ဖို႔ နည္းလမ္းထြင္ႏိုင္သူမ်ားကို ရည္ညႊန္းတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ မိမိလြန္ၾကဴးတဲ့အမွားကို လူအမ်ားမသိရေအာင္ တတ္ထားတဲ့ပညာကို အသံုးခ်ၿပီး နည္းလမ္းထြင္လြန္ၾကဴးမယ္ဆိုရင္ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္ဟာ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ အႏၲရာယ္နဲ႔ ရင္ဆုိင္ရႏိုင္ဖြယ္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုလူမ်ိဳးကို ရည္ရြယ္ၿပီး အထက္ပါစကားကို ေရွးလူႀကီးမ်ားက အဆိုျပဳခဲ့ၾကဟန္တူပါတယ္။ ဒီသေဘာကိုပဲ ၁၉ ရာစုႏွစ္စာဆိုရွင္ႀကီး အီမာဆန္ကေတာ့ “The wise through excess of wisdom is made a fool.” တဲ့။ သူ႔အဓိပၸါယ္ကေတာ့ “အတတ္ၾကဴး အ႐ူးျဖစ္” တဲ့။ ဒါကို ျမန္မာစကားပံုနဲ႔ ညီေအာင္ “အတတ္ၾကဴး ဘီလူးျဖစ္” လို႔ ဘာသာျပန္ဆိုလိုက္ပါတယ္။ ပညာတတ္ႀကီးမ်ား ႏွလံုးသြင္းေကာင္းၾကပါေစ............။

ငါးအရုိးမ်က္ေနလား

“ခံရခက္လိုက္တာကြာ”
လူအေတာ္မ်ားမ်ား ခံရခက္ေနၾကေလရဲ႕။ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ခံရခက္ေနၾကသေပါ့။ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ဖြတ္+ႀကံ႕က ႀကိဳတင္မဲနဲ႔ အဓမၼအႏိူင္သြားလို႔ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ ဒီမိုပါတီေတြနဲ႔ အဲဒီပါတီေတြကို မဲေပးမိသူ ျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုးကလည္း ခံရခက္ေနၾကတယ္။ စိတ္ပုိင္းဆိုင္ရာ ခံရခက္မႈေတြနဲ႔အတူ အံတက်ိတ္က်ိတ္နဲ႔ေပါ့။ အေစာ္ကားခံရတာကိုး။ ဟုိလူက ေစာင္းလို႔၊ ဒီလူကရြဲ႕လို႔ အခံရခက္ေနရွာတဲ့ လူေတြလည္း မနည္းမေနာေပပဲ။ ဒီလိုနဲ႔ စိတ္ထဲမွာ ျပန္တြယ္ခ်င္ေပမဲ့ အခြင့္မသာလို႔ ခိုးလုိးခုျဖစ္ေနရရွာတဲ့ ခံရခက္မႈက တစ္မ်ိဳး။

တစ္ခါတေလ ဘြတ္ဖိနပ္စီးၿပီး လမ္းသြားရင္ ဖိနပ္ၾကားထဲ ခဲလံုးေသးေသးေလးေတြ တစ္လံုးစ ႏွစ္လံုး၀င္တတ္ေသးရဲ႕။ အဲလိုျဖစ္ၿပီဆိုရင္ လမ္းသြားရတာ အေတာ့္ကို ကသိကေအာင့္ႏိုင္တာကလား။ လူၾကား သူၾကားထဲဆို အသာဆိုးေသးဗ်ာ။ ဆက္သြားဖို႔လည္းခက္ခက္၊ ဖိနပ္ခြ်တ္ဖို႔လည္းခက္ခက္နဲ႔။ မသိမသာ ေမွးၿပီးလမ္းေလွ်ာက္ေနရတယ္။ ေျခေထာက္က မ်က္တဲ့မ်က္တဲ့နဲ႔ဆိုေတာ့ လမ္းသြားရတာ သိပ္မေျဖာင့္ခ်င္ဘူး၊ ဟုတ္စ။ လူရွင္းတဲ့ေနရာေရာက္မွပဲ ဖိနပ္ခြ်တ္ၿပီး ခဲထုတ္၊ ျပန္စီးရတာ။ အဲလိုမလုပ္လို႔ကေတာ့ လမ္းေလွ်ာက္တိုင္း ခိုးလိုးခုလုနဲ႔၊ တယ္အဆင္မေျပလွဘူး။ ဒါလည္း ခံရခက္မႈတစ္မ်ိဳးေပါ့။

က်ေနာ္လည္း ဒီေန႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ခံရခက္ေနတယ္။ မနက္စာစားၿပီးကတည္းက မ်က္တဲ့မ်က္တဲ့နဲ႔ အေနခက္လိုက္တာမ်ား၊ မေျပာလိုက္ခ်င္ဘူး။ တစ္ေနကုန္ပါပဲ။ ျဖစ္ပံုက ဒီလိုဗ်ာ့---

“ေကာင္ေလးေရ႕--- မနက္ဖန္အတြက္ ငါးေခါင္းဟင္း ေကာင္းေကာင္းခ်က္မယ္ေဟ့၊ ေလႊးဖို႔သာ ျပင္ထားေပေတာ့”
က်ေနာ္ေနတဲ့အေဆာင္ပိုင္အဖိုးႀကီးက အခ်က္အျပဳတ္၀ါသနာ အေတာ့္ကိုပါတာကလား။ သူ႔အသက္က (၈၄) ႏွစ္ေတာင္ရွိေနၿပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔လက္ထက္က လက္က်န္စစ္သားေဟာင္းႀကီး တစ္ဦးေပါ့။ က်န္းမာေရးကလည္း ေကာင္းသလားမေမးနဲ႔။ ဟင္းခ်က္ကလည္း ေကာင္းမွေကာင္း။ က်ေနာ္ လန္ဒန္ေရာက္ကတည္းက အခုခ်ိန္ထိေအာင္ သူခ်က္ေကြ်းတဲ့ ဟင္း၊ ထမင္းပဲ အမ်ားဆံုးစားေနရတာ။ ေက်းဇူးဆပ္ရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္ႏွစ္ဘ၀ေတာင္ဆပ္ရမယ္ မသိဘူး။ တကယ္ပါ။ သူက ၿဗိတိရွႏိုင္ငံသားေတာင္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အသက္အရြယ္အရေရာ၊ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးအရပါ ခံစားခြင့္ေတြရွိေနၿပီဆိုေတာ့ အေဆာင္မွာ သိပ္ေနတယ္ရယ္လို႔လည္း မရွိပါဘူး။ သြားေနတာပဲ၊ တစ္ေနကုန္။ အဲ---အေဆာင္မွာရွိေနၿပီဆိုရင္ေတာ့ ခ်က္ေနၿပီသာမွတ္။ အခုလည္း ခ်က္ထားျပန္ၿပီ။ ငါးေခါင္းဟင္း တဲ့။

အဲဒီငါးေခါင္းဟင္းေပါ့ဗ်ား၊ ခ်က္ထားတဲ့ပံုက ခ်ဥ္ငတ္စပ္ အရသာနဲ႔။ ငါးေခါင္းကို နႏြင္းနဲ႔နာနာနယ္၊ ဆီပူအရင္သပ္ၿပီး ခ်က္ထားတာဆိုေတာ့ ငါးအန႔ံကလည္း ေပ်ာက္ေနေပတာကိုး။ ရွဴးရွဲေပါင္းအိုးနဲ႔ ေပါင္းခ်က္ခ်က္ထားတာဆိုေတာ့ အရိုးေတြေတာင္ ႏူးေနတာ။ ဒါေပမဲ့ မႏူးတဲ့အရုိးေတြလည္း မႏူးေပဘူး။ အဲဒီမွာတင္ ျပႆနာျဖစ္ေတာ့တာပဲ။ ျမန္မာစကားပံုရွိတယ္မဟုတ္လား? “အစားမေတာ္တစ္လုပ္”တဲ့။ ငါးေခါင္းဟင္းကို စားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ စားလိုက္တာ ဘယ္အရုိးက ၀င္ေမႊသြားတယ္မသိလိုက္ဘူး။ စားေသာက္ၿပီးေတာ့မွ လည္ေခ်ာင္း၀မွာ မ်က္တဲ့မ်က္တဲ့ အေနရခက္လိုက္တာဗ်ာ၊ မေျပာပါနဲ႔ေတာ့။

အေရေသာက္လည္း မက်၊ အဖတ္စားလည္း မက်နဲ႔ လည္ေခ်ာင္းမွာ သံေယာဇဥ္တြယ္မိတဲ့ အရုိးရယ္ေၾကာင့္ က်ေနာ့္ခမ်ာ တစ္ေနကုန္ စာဖတ္လည္း ကသိကေအာင့္၊ ခ်စ္သူနဲ႔ စကားေျပာလည္း အဆင္မေျပျဖစ္ေနရရွာသေပါ့။ ဒီလိုနဲ႔ တစ္ခန္းတည္းအတူေနတဲ့ အကိုႀကီးကို ေမးၾကည့္တယ္။ “လည္ေခ်ာင္းမွာအရုိးနင္တယ္ဗ်ာ၊ ဘာစားစား၊ ေသာက္ေသာက္မက်ဘူး၊ အဲဒါ လုပ္ပါဦး၊ ေဆးေလး၀ါးေလး ရွိရင္” ဆိုေတာ့ သူက ငွက္ေပ်ာက္သီးစားတဲ့။ ဒါနဲ႔ အဘိုးႀကီး အပတ္စဥ္တုိင္းငွက္ေပ်ာပဲြထိုးၿပီး ျပန္စြန္႔ထားတဲ့ ပဲြက်ငွက္ေပ်ာသီးေတြ တစ္လံုးၿပီး တစ္လံုးစားၾကည့္တယ္။ မက်ေရးခ် မက်ဗ်ိဳ႕။ ခက္ေတာ့ ေနၿပီ။ ဒီအတိုင္းဆုိရင္ေတာ့ ေဆးရံုသြားၿပီး ဓာတ္မွန္ရုိက္ရေတာ့မလိုျဖစ္ေနၿပီ၊ ဒုကၡ။

ဘာလုပ္လို႔ ဘာကိုင္ရမွန္းမသိနဲ႔ ေအာက္ထပ္ဆင္းၿပီး ေရဗူးထဲ ေရျဖည့္ေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း မီးဖိုေခ်ာင္ထဲ အဖိုးႀကီး ဟင္းခ်က္ေနတာ ေတြ႔ရျပန္ေရာ။ “အဘရာ အဘခ်က္တဲ့ ငါးေခါင္းဟင္းစားၿပီး လည္ေခ်ာင္းထဲ အရုိးမ်က္ေနတာ တစ္ေနကုန္ပဲ၊ ဘာစားစား မက်ဘူးဗ်ာ၊ ေနရခက္လိုက္တာ” ဆိုေတာ့ သူက ေျပာျပန္တယ္။ “ဟားဟား မပူနဲ႔၊ အခုလည္း ငါးေၾကာ္ေနတယ္၊ မနက္ဖန္စားရဦးမယ္” တဲ့။ က်ေနာ့္ခမ်ား ငါးအသံၾကားတာနဲ႔တင္ လန္႔ေနရတဲ့အထဲ ငါးေၾကာ္ေနေသးသတဲ့ဗ်ား။ ေနာက္ၿပီးမွ သူက “ငွက္ေပ်ာသီးစားရတယ္ ေကာင္ေလးရ” တဲ့၊ ဆက္ေျပာျပန္တယ္။ “အာ---စားတာပဲ အဘရ၊ အဘပဲြထိုးၿပီး စြန္႔ထားတဲ့ ငွက္ေပ်ာသီးေတြေတာင္ က်ေနာ္စားလို႔ ကုန္ခါနီးေနၿပီ” ဆိုေတာ့ သူက ဘာမွမေျပာပဲ ၿငိမ္ေနတယ္။

ဒီလိုနဲ႔ စိတ္ပိန္ပိန္နဲ႔ အေပၚထပ္ျပန္တက္ၿပီး မ်က္တဲ့မ်က္တဲ့ အရုိးကို ေမ့လိုေမ့ျငား ရုပ္ရွင္ၾကည့္ေနတုန္း အျပင္က တံခါးလာေခါက္လို႔ ဖြင့္ေပးလိုက္တယ္။ အဘလက္ထဲမွာ သံပုရာသီးတစ္လံုးကို ညွစ္ေကာင္းရံု အစိတ္ေလးေတြ ေလးစိပ္ စိပ္၊ ေႂကြပန္းကန္ေလးထဲထည့္ၿပီး ကိုင္ထားတာေတြ႔ရတယ္။ “ကဲ ဘာမွမပူနဲ႔၊ ညအိပ္ယာ၀င္တဲ့အခါ သံပုရာရည္ကိုညွစ္ေသာက္ေပေတာ့၊ ငါးအရုိးမေျပာနဲ႔၊ ဆင္စြယ္ေတာင္ ေပ်ာ့သြားမယ္၊ မယံုမရွိနဲ႔ လက္ေတြ႔ပဲ ေကာင္ေလးရ” တဲ့။ ရျပန္ၿပီ ေနာက္ထပ္ ေဆးနည္းတစ္မ်ိဳး။ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားတဲ့ လူႀကီးစကားဆိုေတာ့လည္း နားေထာင္ရတာေပါ့။ ကိုယ္က ဒုကၡေရာက္ေနတာကိုး။ ဒီလိုနဲ႔ ညအိပ္ယာ၀င္တဲ့အထိေတာင္ မေစာင့္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ၾကည့္ေနရင္းတန္းလန္း ရုပ္ရွင္ကားကို ရပ္ၿပီး ကုတင္ေပၚ ပက္လက္အိပ္၊ ပါးစပ္ၿဖဲၿပီး စိပ္ထားတဲ့သံပုရာျခမ္းေလးကို လွ်ာမထိ၊ အာမထိ၊ လည္ေခ်ာင္း၀ တိုက္ရုိက္ေရာက္ေအာင္ ညွစ္ထည့္ၿပီး ေနႏိုင္သေလာက္ ငံုထားလိုက္တယ္။ ခ်ဥ္လိုက္တာဗ်ာ။ သြားထိရင္ သြားက်ိမ္းမွာစုိးရ၊ လွ်ာထိရင္လည္း ခ်ဥ္တဲ့အရသာပိုဆိုးလို႔ လည္ေခ်ာင္းထဲ တည့္တည့္၀င္ေအာင္ ပက္လက္အိပ္ၿပီး ညွစ္ေသာက္တာေတာင္ သံပုရာရဲ႕ အခ်ဥ္ဓာတ္က ေတာ္ေတာ္ျပင္းထန္တာကလား။

တစ္စိပ္ညွစ္ၿပီး ခဏေနၾကည့္တယ္၊ မ်က္ေနတုန္းပဲဗ်ိဳ႕။ ဒါနဲ႔ လာစမ္း ေနာက္တစ္စိပ္။ ထပ္ညွစ္ေသာက္တယ္။ အဲၿပီးေတာ့ ခဏေနလိုက္တယ္။ လည္ေခ်ာင္း၀မွာ ဘာမွမရွိေတာ့သလို ခံစားမိတယ္။ အယ္---အဘေဆးနည္း စြမ္းၿပီထင္တယ္။ အခုဘာမွမခံစားရေတာ့ဘူး။ ဒါနဲ႔ ေရတစ္ငံုႏွစ္ငံု ေသာက္လုိက္တယ္။ ေနၾကည့္တယ္။ ေသခ်ာတယ္။ အရုိးမမ်က္ေတာ့ဘူး။ အဟား----ေပ်ာ္လိုက္တာဗ်ား။ အရုိးနင္ရင္ သံပုရာေရကို ဒီလိုဒီလို ညွစ္ေသာက္ရတယ္ဆိုတဲ့ အသိနဲ႔ လက္ေတြ႔ေပ်ာက္ကင္းသြားတဲ့ က်ေနာ့္အျဖစ္ကို ေျပာျပခ်င္လိုက္တာ မေျပာနဲ႔ေတာ့။ “သက္ႀကီးစကား သက္ငယ္ၾကား” လို႔ အဆိုရွိသမို႔လား။ ေရွးလူႀကီးေတြရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳေတြက တန္ဖုိးျဖတ္လို႔မရဘူးေလ။ အခုက်ေနာ့္လည္ေခ်ာင္း၀မွာ အရုိးမ်က္တဲ့ဒုကၡႀကီး အဘရဲ႕ သံပုရာသီးအစြမ္းေၾကာင့္ လံုးလံုးေပ်ာက္ကင္းသြားပါၿပီ။ ေပ်ာက္ဆို ေသာက္ၿပီး ငါးမိနစ္အတြင္းကို ေပ်ာက္တာပါ။ မယံုမရွိနဲ႔၊ လက္ေတြ႔။

(kindle) စာဖတ္စက္ကေလး

ကိုေနသစ္ေရ႕ အေမးရွိေတာ့လည္း အေျဖသိရတာေပါ့ဗ်ား၊ Amazonkindle နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိစရာေတြ၊ ေလ့လာစရာေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပဲဗ်ာ့။ အခု ကိုေနသစ္ေမးထားတဲ့ ေမးခြန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ပဲ အေျဖေပးပါ့မယ္။

ေလာေလာဆယ္ Run ထားတဲ့ Kindle ရဲ႕ မူရင္း Format ကေတာ့ (၃)မ်ိဳးရွိတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့---
(၁) Mobipocket Books (PRC or MOBI),
(၂) Plain text files (TXT) နဲ႔
(၃) Amazon's Propietary, DRM-restricted format (AZW) ေပါ့။ အခုေလာေလာဆယ္ Kindle ေပၚတင္ထားတာကေတာ့ သိရသေလာက္ Roman အကၡရာေတြနဲ႔ခ်ည္းပါပဲ။ လက္ရွိ ေပးထားတဲ့ Format နဲ႔က Audio Files ေတြျဖစ္တဲ့ MP3 and Audible (AA, AAX) files ေတြကို အသံနဲ႔ နားေထာင္လို႔လည္း ရပါတယ္။ Kindle DX က PDF Files ေတြကိုလည္း ဖတ္လို႔ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီဖိုင္ေတြကိုေတာ့ Text-to-speech ပံုစံနဲ႔ နားေထာင္လို႔ေတာ့ မရဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ၿပီး PDF Files နဲ႔လိုခ်င္ရင္ေတာ့ သီးျခား Request လုပ္ရပါတယ္။ လုပ္ပံုက ဒီလိုဗ်ာ့---

PDF အပါအ၀င္ ဘယ္လို Document မ်ိဳးကိုမဆို Kindle's Native .AZW Format ထဲသြင္းလို႔ရပါတယ္ တဲ့။ တကယ္လို႔ ကိုယ့္ PDF file ကို စက္ထဲထည့္ခ်င္လွ်င္ အဲဒီဖိုင္ကို email နဲ႔ သူတို႔ဆီ ပုိ႔ေပးရပါမယ္။ အဲဒီဖိုင္ကို .AZW format ေျပာင္းၿပီးေတာ့ ျပန္ပို႔ေပးပါလိမ့္မယ္။ (က်ေနာ္ကေတာ့ တစ္ခါမွ မလုပ္ဖူးဘူးေနာ္)။ အဲဒီလို ပို႔ေပးတဲ့အခါ ပိုက္ဆံေပးရတာလည္းရွိတယ္၊ မေပးရတာလည္းရွိတယ္။ တကယ္လို႔ ကိုေနသစ္မွာ Kindle email address (စက္၀ယ္တုန္းက လုပ္ထားတဲ့ အီးေမးလ္၊ ကိုယ့္ကြန္ပ်ဴတာထဲရွိ Kindle for PC document ထဲကိုလည္း အဲဒီအီးေမးလ္နဲ႔ပဲ ၀င္ရပါတယ္။) ရွိၿပီးသားဆိုရင္ အဲဒီအီးေမးလ္ထဲကို အခမဲ့ ျပန္ပို႔ေပးပါတယ္။ စက္ထဲေတာ့ ကိုယ့္ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ ခ်ိတ္ၿပီး ကိုယ့္ဖာသာ ကိုယ္ျပန္ထည့္ရမွာေပါ့။

အဲလိုမဟုတ္ပဲနဲ႔ Wireless စနစ္နဲ႔ Whispernet ကေနတစ္ဆင့္ ကိုယ့္စက္ထဲေအာ္တိုပို႔ေပးေစခ်င္ရင္ေတာ့ one MB ကို (၁၅) ဆင့္ ႏႈံးနဲ႔ ယူပါတယ္။ အဲဒါေတာ့ ဘဏ္ကဒ္ရွိမွ အဆင္ေျပမွာေပါ့။ တကယ္ေတာ့လည္း ဒီ kindle ရဲ႕ပံုစံတစ္ခုလံုးက ဘဏ္ကဒ္ရွိမွပဲ အဆင္ေျပတာကလား၊ အလကားေပးတဲ့ စာအုပ္ေတြကို ေဒါင္းလုဒ္လုပ္လို႔ ရေပမဲ့ ပိုက္ဆံနဲ႔ ၀ယ္ရတဲ့ စာအုပ္ေတြက်ျပန္ေတာ့ ဘဏ္ကဒ္နဲ႔မွ အဆင္ေျပတာကိုးဗ်ာ့။

Amazonkindle ကုမၸဏီက Format အေတာ္မ်ားမ်ားကို Convert လုပ္ေပးတာေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ
(၁) Microsoft Word (DOC, DOCX),
(၂) HTML (HTML, HTM),
(၃) Text (TXT),
(၄) PDF, JPEG (JPEC, JPG),
(၅) GIF, PNG, and BMP format ေတြပါ၀င္ပါတယ္။

Document အေတာ္မ်ားမ်ားကို တစ္ႀကိမ္တည္းနဲ႔ Convert လုပ္ေပးလို႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကိုယ့္စက္ထဲထည့္သြင္းလိုတဲ့ document ကို .ZIP file လုပ္ၿပီး ပို႔ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတာ့ ရွိပါတယ္။ တစ္ခါပို႔ရင္ Document ေပါင္း (၁၀၀) အထိပဲ လက္ခံပါတယ္။ Amazon က အဲဒီဖိုင္ေတြကို Unzip လုပ္၊ Convert လုပ္ၿပီး ကိုယ့္ဆီျပန္ပို႔ေပးပါတယ္။ အဲဒီလုိလုပ္တာ သိပ္ေတာ့မၾကာပါဘူး။ အလြန္ဆံုးမွ (၁၀) မိနစ္ကေန မိနစ္(၂၀) အတြင္း ၿပီးပါတယ္။ Document ေတြကို နဂိုရွိရင္းစြဲ Title ေတြအတိုင္း ျပန္ပို႔ေပးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကဲဒီေလာက္ဆိုရင္ အေတာ္အတန္သိေလာက္ပါၿပီဗ်ာ့ေနာ္။ တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္။ ကိုယ့္ဆီဖရီးျပန္ပို႔ေပးေစခ်င္ရင္ေတာ့ www.amazon.com/myk ထဲ၀င္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ Kindle's e-mail address တစ္ခုေလာက္ေတာ့ လုပ္ထားလိုက္။ အိုေကေနာ္။ အားလံုးအဆင္ေျပပါေစ။

အေမ့စကား

ေတာလား၊ ေရလားေတြ ေရးၿပီးကတည္းက အသင့္၀ယ္ထားတဲ့ Kindle စာဖတ္စက္ေလးနဲ႔ပဲ အခ်ိန္ကုန္ေနလိုက္တာ ဘေလာဂ္ေပၚ မတက္ျဖစ္တာေတာင္ၾကာလွေပါ့ဗ်ာ။ ဒီေန႔ေတာ့၊ ဒီေန႔ဆိုတာ ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၁၃၇၂)-ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း (၇)၊ စေနေန႔၊ ခရစ္ႏွစ္ ၂၀၁၀၊ ႏို၀င္ဘာလ (၁၃)-ရက္ေပါ့။ ဒီေန႔ေတာ့ မေရးလို႔မျဖစ္ဘူး၊ ဒီထက္ပိုေျပာရရင္ေတာ့ မေရးပဲကို မေနႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ ဒီေန႔ဟာ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးကလူေတြ သူတို႔ဆႏၵကို ထုတ္ေဖၚခြင့္ရတဲ့ေန႔ ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ ႏို၀င္ဘာလ (၇) ရက္ေန႔မွာ ျပည့္သူေတြဟာ သူတို႔ဆႏၵမပါပဲနဲ႔ အေၾကာက္တရားေၾကာင့္ မဲသြားထည့္ခဲ့ၾကရရွာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေန႔ေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ဆႏၵအစစ္အမွန္ေတြနဲ႔ တစ္စံုတစ္ေယာက္ကို ျမင္ခြင့္၊ ၾကည့္ခြင့္၊ သူေျပာတာကို နားေထာင္ခြင့္ရဖို႔အတြက္ တညီတညြတ္တည္း ၀မ္းပန္းတသာ ခ်ီတက္ခြင့္ရခဲ့ၾကပါၿပီ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ (သို႔) အေမစု။
ျပည္သူလူထုက ခ်စ္ျမတ္ႏိုးလြန္းလို႔ အေမစုဆိုတဲ့ နာမည္ကို ရင္ထဲကတင္မက ႏႈတ္ဖ်ားကပါ ေခၚေနၾကပါၿပီ။ အေမဟာ ျပည္သူအားလံုးရဲ႕ရင္ထဲကို ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုေက်ာ္ေက်ာ္ ေနရာ၀င္ယူထားခဲ့ၿပီး ဒီမုိကေရစီအတြက္ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္မွန္သမွ်ကို စြတ္လႊတ္ထားခဲ့သူပါ။ ဒါ့ျပင္ ဇနီးသည္တစ္ေယာက္ရဲ႕ရင္ထဲမွာ တည္ရွိေနတဲ့ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာႏွင့္ မိခင္တစ္ေယာက္ရဲ႕ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာမ်ားကိုပင္အံတုၿပီး ယံုၾကည္မႈအတြက္ အထိမ္းအသိမ္းခံခဲ့သူပါ။ မလြမ္း ဘယ္ခါရွိမွာလဲ? ပုထုဇဥ္လူသားတစ္ေယာက္ေပပဲေလ။ ဒါေပမဲ့ ကင္ဆာေရာဂါနဲ႔ ကြယ္လြန္သြားရွာတဲ့ အမ်ိဳးသားျဖစ္သူ ေဒါက္တာမိုက္ကယ္အဲရစ္ရဲ႕ စ်ာပနကိုလည္း မသြားခဲ့၊ ခ်စ္လွစြာေသာ သားႏွစ္ေယာက္ကိုလည္း သြားမၾကည့္ခဲ့။ သူမရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကို မလြတ္လပ္ေသးတဲ့ ျမန္မာျပည္သူလူထု တစ္ရပ္လံုးအတြက္ အစေတးခံႏိုင္ခဲ့တယ္။

ဒီေန႔ေတာ့ အေမစု ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ပါၿပီ။ ေမွာင္ေနတဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကႀကီး တစ္ခုလံုးအတြက္ အလင္းေရာင္ျပန္ေပးဖို႔ အေမစုေရာက္လာခဲ့ပါၿပီ။ ျမန္မာျပည္အရပ္ရပ္မွာရွိတဲ့ ျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုး ၀မ္းသာအားရျဖစ္ၾကမွာ အမွန္ပါပဲ။ အားလံုးနဲ႔အတူ က်ေနာ္လည္း မ်က္ရည္လည္မတတ္ ၀မ္းသာေနရပါၿပီ။ ဘာကို ေမွ်ာ္လင့္လို႔၊ ဘာရမွာမို႔လို႔ ၀မ္းသာေနၾက၊ ၀မ္းသာေနရပါသလဲ?

က်ေနာ္အပါအ၀င္ အားလံုးလိုခ်င္တဲ့အရာကေတာ့ “လြတ္လပ္ေရး” ပါပဲ။ အခ်ဳပ္အခ်ယ္၊ အတားအဆီးေတြၾကားမွာ ႀကီးျပင္းခဲ့ရတဲ့ ျပည္သူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အခ်ဳပ္အခ်ယ္ေတြထဲမွာ ေနၾကရရွာတယ္လို႔ေတာင္ သိၾကဟန္မတူေတာ့ပါဘူး။ ေနေနက်ျဖစ္ေနၾကပံုပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ယေန႔ကမၻာႀကီးဟာ သတင္းမီဒီယာအစြမ္းသတိၱေၾကာင့္ အလြန္က်ဥ္းေျမာင္းသြားၿပီျဖစ္လို႔ ျပည္သူလူထုအေတာ္မ်ားမ်ား လည္းမ်က္စိပြင့္၊ နားပြင့္ျဖစ္ေနၾကပါၿပီ။ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြက အဘက္ဘက္က ပိတ္ဆို႔ဖို႔ က်ိဳးစားေနၾကေပမဲ့ ပိတ္ေလပြင့္ေလျဖစ္ေနတဲ့ေခတ္ႀကီးကိုေတာ့ လြန္ဆန္လို႔မရႏိုင္ခဲ့ၾကပါဘူး။ လက္ထဲမွာ ကိုင္ထားတဲ့ ဖုန္းတစ္လံုးထဲကို ကမၻာႀကီးတစ္ခုလံုး ၀င္ေနရာယူထားလိုက္ၿပီဆိုတာ သူတို႔လည္း သေဘာေပါက္ေလာက္ပါၿပီ။

မ်က္စိပြင့္နားပြင့္ျဖစ္လာတာနဲ႔အမွ် ျပည္သူေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အက်ဥ္းက်ေနသူေတြအျဖစ္ သိျမင္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ သူတို႔အေမွ်ာ္လင့္ဆံုးဟာ ဒီအၾကပ္အတည္းကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္တဲ့သူကိုပါပဲ။ ဒီအတြက္ အေမစုကို ေတာင့္တေနခဲ့ၾကပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀)လံုးလံုး ေစာင့္စားေနခဲ့ၾကရပါတယ္။ (၆၂) ႏွစ္လံုးလံုး အဂၤလိပ္ကြ်န္ဘ၀ေရာက္ခဲ့ၾကတုန္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက လြတ္လပ္ေရးကို ယူေပးခဲ့ပါၿပီ။ သုိ႔ေပမဲ့ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းဘ၀မွာ လြတ္ေျမာက္မည္ႀကံကာမွ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) နီးပါး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေအာက္ကို ျပန္လည္ေရာက္ခဲ့ၾကရရွာျပန္ပါတယ္။ အႏိုင္က်င့္ဗိုလ္က်စိုးမိုးခံဘ၀မွာ အက်င့္သားရေနၾကေပမဲ့ ရင္ထဲမွာေတာ့ တစ္ေန႔ေန႔လြတ္ေျမာက္ေရးဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကိုယ့္စီနဲ႔ခ်ည္းပဲလို႔ ထင္ပါတယ္။

ဒီေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို အားျဖည့္ေပးႏိုင္တဲ့သူ ဒီေန႔ေတာ့ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါၿပီ။ ဒိအတြက္ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုးကသာမက တစ္ကမၻာလံုးကပါ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြကလည္း အေမစုရဲ႕လြတ္ေျမာက္မႈအတြက္ ၀မ္းသာအားရနဲ႔ ႏႈတ္ခြန္းဆက္ ႀကိဳဆိုေနၾကပါတယ္။ အေမစုေနာက္မွာ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးသာမက တစ္ကမၻာလံုးကပါ ရပ္တည္ေနတယ္ဆိုတာ ဒီေန႔မွာ သက္ေသျပလိုက္ပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိစစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ အေမစုဘာလုပ္ေပးႏိုင္မလဲ? ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကိုေတာ့ မေမးမျဖစ္ ေမးရမွာပါပဲ။ ဒိအတြက္ သူမက လြတ္လြတ္ခ်င္းေျပာခဲ့တဲ့စကားတစ္ခြန္းရွိပါတယ္။ We have to "work in unison" to achieve our goals . “လိုခ်င္တဲ့ပန္းတိုင္ေရာက္ဖို႔အတြက္ ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ၾကရမည္” တဲ့။ အေမ့စကားနားေထာင္ရမည့္ အခ်ိန္က်ေရာက္ပါၿပီ။

ေထာင္သင္းမွဴးေရလား

မင္းသမႏၲရာဇာေရးေသာ ေရလားမ်ားအၿပီးတြင္ ဆက္လက္၍ ေထာင္သင္းမွဴး၏ ေရလားမ်ားကို တင္ျပရန္က်န္ရွိေသးသည္။ ေထာင္သင္းမွဴးဆိုသည္မွာ အျခားမဟုတ္၊ ဟံသာ၀တီဘုရင္ရာဇာဓိရာဇ္၏ နန္းတြင္းစာဆိုအမတ္ႀကီးတစ္ဦးျဖစ္ေသာ ပထမန၀ေဒးႀကီးပင္ျဖစ္သည္။ န၀ေဒးႀကီး၏ေတာလားမ်ားတြင္း ၎၏အတၳဳပၸတိၱအက်ဥ္းကို တင္ျပၿပီးျဖစ္သည္။ ရတုစာဆိုပါရဂူႀကီးျဖစ္ေသာ န၀ေဒးႀကီးသည္ ယင္းသက္တမ္းေတာက္ေလ်ာက္ ရတုေပါင္း(၃၀၀)ေက်ာ္မွ် ေရးသားခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။ ယင္းသံုးရာေက်ာ္ေသာ ရတုမ်ားတြင္ ေအာက္ပါ ေရလား ငါးပုဒ္လည္း ပါ၀င္မည္ဟု ယူဆရသည္။ ဖတ္႐ႈၾကေလ။

---------------------------------------

(၁) ျမစ္ရတုလွ်င္၊ ေပ်ာ္မႈသာလြန္း၊ မာဃဆန္းက၊ ကိုင္းကြ်န္းႏုသစ္၊ ပုရစ္မထ၊ မျပလြန္းေသး၊ ေရႊရည္ေျပးက၊ စဲေကြးသီတာ၊ သို႔ေသာခါမူ၊ လဲ၀ါပြင့္ေရႊ၊ ၀န္းသည့္ေလႏွင့္၊ ေဆာင္းေႏြေရာယွက္၊ ျပန္ကဖက္တည့္၊ ေက်းငွက္တြန္ထူး၊ ေဖာ္ၿပိဳင္ျမဴးက၊ ငံုဖူးပင္ကိုင္း၊ ျမစ္တိုင္းကမ္းနား၊ စံုေတာဖ်ား၀ယ္၊ နဂါးသစ္ဆင္၊ ၿမီးမွင္အနန္း၊ ေလာင္းပန္းသဇင္၊ ဂမုန္းအင္ကို၊ သဇင္ခ်ိန္သင့္၊ ပန္သူလင့္သို႔၊ ပြင့္အံ့ၿပိဳင္တူ၊ ငံ့ေသာဟူ၏၊ လူသို႔ေသာ္ကား၊ သနားဘြယ္ေပ၊ ၾကာ့ႏွယ္ေခြလိမ့္၊ ေ၀သည္ႏွစ္သို႔၊ ငွက္တို႔ဘာသာ၊ မဂၤလာဟု၊ ညီညာစုေ၀း၊ ထိမ္းျမားေပးက၊ ပဲေထြး၀ံလို၊ တုအံ့ဆိုလ်က္၊ ၀ံဖိုကားေဖာင္၊ ယင္ေဘာင္ကားေလွ၊ ေလွာ္ေသာေထြသို႔၊ ႏွစ္ေဆြမကြာ၊ ဟသၤာမ်ိဳးရင္း၊ ေနာင္ေနာင္ခ်င္း၍၊ ေသာင္ဒင္းပတ္သည္၊ တင္က်ီးစည္ႏွင့္၊ ႏႈတ္ျမည္တီးေဆာ္၊ စင္ေယာ္ႏွဲသာ၊ ခရာမႈတ္ဟန္၊ တိရစၧာန္တို႔၊ သဏၭာန္မတူ၊ ျမည္ကူရင့္ေႂကြး၊ တေအးေအးႏွင့္၊ ဟီးေလးထူးေခၚ၊ ေရၾကက္ေဆာ္၍၊ ရႊင္ေပ်ာ္စအီ၊ လူလွ်င္သီသို႔၊ မညီစေတာင္း၊ ေလြ႔ကာေဆာင္းႏွင့္၊ ဥေဒါင္းလက္သစ္၊ ငဟစ္ေဆာ္ႏိႈး၊ ျပည္စိုးသီခ်င္း၊ တညွင္းညွင္းတည့္၊ ေစာင္းညွင္းေပ်ာ္ပဲြ၊ တသဲသဲ၀ယ္၊ ၀မ္းဘဲရယ္ေယာင္၊ ငွက္ဖိုးေခါင္လ်င္၊ လူေယာင္ရည္တူ၊ က်ဴးလမူကား၊ သည္းအူၫြတ္ေပ်ာင္း၊ မလြမ္းေတာင္းတည့္၊ ငွက္ေပါင္းျဖင္မွ်၊ ေပ်ာ္ျမဴးၾကသည္။ ။လလည္းလသစ္ ၀ယ္တကား။

(ဒု) ႏွစ္တစ္ခုလွ်င္၊ ရတုဂိန္မွာန္၊ ေနဗိမာန္ထက္၊ ေတာင္ျပန္ေလ႐ူး၊ ငါးၾကင္းျမဴးက၊ ငံုဖူးေညာင္းရင့္၊ သစ္တင့္ပန္းသား၊ ပြင့္သည္မ်ားထက္၊ ေရႊသားနီျမန္း၊ ရဟန္းႏွင့္ဆင္၊ မာတင္ေပါက္ႀကီး၊ တည္တစီးႏွင့္၊ ရွမ္းႀကီးဦးထုပ္၊ တ႐ုပ္ျမင္းက၊ ေက်းသူ၀ႏွင့္၊ ေဇာ္တငံုဖူး၊ ေလွာ္ကားဦးသို႔၊ တထူးေထြလာ၊ ပန္းတကာတြင္၊ ႏႈိင္းရာမတူ၊ ခိုင္မဥၨဴကို၊ ၾကင္သူမကံုး၊ မထံုးသည္ႏွင့္၊ ဆင္မတင့္တည့္၊ နတ္ရွင့္ရင္ႏွစ္၊ တံျခားျဖစ္၍၊ ေခြရစ္ရြက္ျမ၊ ေဆြသက္မွ်ႏွင့္၊ ႏႊဲၾကေရႊယဥ္၊ ေပ်ာ္စဥ္တြင္၌၊ ျမစ္ခြင္ရဲေက်ာ္၊ ဆန္ခဲ့ေသာ္လွ်င္၊ ရႊင္ေပ်ာ္စတံု၊ ေဆြစံုေက်ာ္ကာ၊ ဆယ့္ငါး၀ါႏွင့္၊ ကလ်ာနိကာယ္၊ တစ္ဆယ္မက၊ ႀကံတြက္ဆသည္။ ။လွလည္းလွခ်စ္ ရြယ္တကား။

(တ) သစ္မျပဳခ်င္၊ ဆံေကရွင္လည္း၊ မတင္ဆီေမႊး၊ ခုႏွယ္ေျမွးခဲ့၊ လြမ္းေရးျပင္ျပင္၊ ျမင္ခြင္တေလွ်ာက္၊ လဲေပါက္ပြင့္ရွိမ္း၊ ညိဳညိဳစိမ္း၍၊ ပင္ယိမ္းဖားဖား၊ ပြင့္ခက္မ်ား၀ယ္၊ ျမသားရည္ေရာ္၊ ေရႊေလွာ္ႏိႈင္းတူ၊ ဦရ႐ူလွ်င္၊ ေသာက္ယူ၀တ္ရက္၊ ပုန္းညက္ကံ့ေကာ္၊ ေရႊေလွာ္စကား၊ ခ်ယားဂမုန္း၊ ၾကက္႐ံုးပ်ဥ္ျဖဴ၊ မဥၨဴအနန္း၊ ခပ္သိမ္းပန္းတို႔၊ ငံု႔လန္းမလြန္႔၊ ပန္အံ့သသူ၊ လင့္ေသာဟူ၏၊ လူတို႔၌၀ယ္၊ သနားဘြယ္တည့္၊ ေဆြးသြယ္ၾကာတင္၊ မ်ိဳးအိမ့္ရွင္ႏွင့္၊ ေရႊရင္ၾကဴးလြန္၊ ျဖစ္ေသာဟန္ကို၊ ေလွ်ာက္ပန္ခ,ယ၊ ဆန္ခဲ့ရသည္။ ။စလည္းစခ်စ္ ဘြယ္တကား။

(စ) ျမစ္တစ္ခုစင္၊ စြန္းမထင္တည့္၊ ေရႊစင္ရည္ေပ်ာင္း၊ သြန္းဆင့္ေလာင္းသို႔၊ ဟန္ေကာင္းႏြဲ႔လ်၊ ေဆြသက္မွ်ႏွင့္၊ ႏႊဲၾကေရႊရင္၊ ေပ်ာ္စဥ္တြင္၌၊ ျမစ္ခြင္ဧရာ၊ ဆန္ခဲ့လာေသာ္၊ ဗ်ာပါထပ္မြန္၊ အလြမ္း၀ွန္လႈိက္၊ တစဥ္ႀကိဳက္၀ယ္၊ ၀ဲ႐ိုက္၀ဲသြင္း၊ ျမစ္တြင္းေကြ႕ေခ်ာင္၊ စဲေသာင္ျပင္ထြန္း၊ သဲျဖင္ကြ်န္းထက္၊ ရႊင္လန္းမ်ားစြာ၊ ျမဴးၾကရာ၀ယ္၊ စာကားစည္းစုတ္၊ က်ီးလက္ခုပ္ႏွင့္၊ ညွင္းကားငွက္ေတာ္၊ ေလွေလွာ္ယင္ေဘာင္၊ ေမာင္ကား၀ံဖို၊ ၀ံလိုအဲထူး၊ ႏႊဲၾကဴးဥၾသ၊ ေရြေဖၚေႏွာ၍၊ တေယာထိုးဟန္၊ တိရစၧာန္တို႔၊ သဏၭာန္ရင့္ေညာင္း၊ ဥေဒါင္းဖိုမ၊ က,သည္ေမာင္ႏွံ၊ ငွက္ေပါင္းသံကို၊ တရံဆြတ္မွ်၊ ၾကားလ,ကလွ်င္၊ ၀တ္စေတာ္ႏွင့္၊ လြမ္းခြင့္ေျပသာ၊ ခ်စ္ျခင္းရာကို၊ ညိဳျပာအတူ၊ ျဖဴျပာတမွ်၊ နတ္ႏွယ္လွသည္။ ။ျမလည္းျမႏွစ္ သြယ္တကား။

(မ) ႏွစ္စႏုလွ်င္၊ ရတုဂိန္မွာန္၊ ေတာင္ေလျပန္က၊ ျပင္းထန္ေရ႐ူး၊ ျမဴးတံုငါးၾကင္း၊ သစ္ခပင္းတို႔၊ ငံုကင္း႐ံုးစု၊ ဖူးႏုခက္ျဖာ၊ ပန္းတကာတြင္၊ ေရႊသာႏႈိင္းၿပီး၊ တသီးတ႐ုပ္၊ ဦးထုတ္ပတၱျမား၊ ျမကားခ်ပ္သြယ္၊ သႏၲာခ်ယ္၍၊ ဆန္းၾကယ္စားၾကဴး၊ ဖန္တင့္ထူးသည္၊ မဖူးႏႈိင္းၿပိဳင္၊ မဥၨဴခိုင္ကို၊ လက္ကိုင္စု႐ုံး၊ ခ်စ္စ,ထုိး၍၊ ကံုးသီလက္ႏွင့္၊ ဆင္တိုင္းတင့္၏၊ နတ္ရွင့္သည္းၾကား၊ ျခားမျခားတည့္၊ စုလ်ားဖြဲ႕ရစ္၊ ေခြစသစ္ႏွင့္၊ ေရႊေခတၱမည္၊ ဖ,မင္းျပည္သို႔၊ ေၾကးစည္ညွင္းေစာင္း၊ ပဲ့ေပါင္းကြ်န္းစင္၊ ေလာင္းနီလွ်င္လွ်င္၊ ျမစ္ခြင္ဧရာ၊ ဆန္ခဲ့လာေသာ္၊ လကၡဏာမခ်ိဳ႕၊ မမို႔မ႐ိႈက္၊ လိုက္လိုက္ေမးပါး၊ လွထြားႏွာေရာင္၊ မ်က္ေတာင္ေကာ့ျဖဴး၊ နဖူးထိပ္က်ယ္၊ မငယ္နားရြက္၊ ေမြ႔သက္ေရသား၊ မြတ္မြတ္ထြားကို၊ ႏိႈင္းရွားလူ႔ရြာ၊ မရသာတည့္၊ ကလ်ာနိကာယ္၊ တစ္ဆယ္မက၊ ႀကံတြက္ဆသည္။ ။မွ်လည္းမွ်ႏွစ္ ရြယ္တကား။

-----------------------------

ဤတြင္ ေတာလား+ေရလားမ်ား အဆံုးသတ္သျဖင့္ အၿပီးကမၸတ္ဖံုးအပ္သတည္း။

မင္းသမႏၲရာဇာ ေရလား

ေတာေတာင္မ်ားႏွင့္ ယင္းတို႔ပတ္၀န္းၾကင္တြင္ ေနထုိင္က်က္စားၾကေသာ ေက်းငွက္သာရကာမ်ားႏွင့္ သားရဲတိရစၧာန္တို႔၏ ပကတိသဘာ၀ကို ေပၚလြင္ေစလွ်က္ ေရးစပ္သီကံုးထားေသာ အခ်ီ+အခ်တူ၊ အခ်ီ+အခ်ကြဲ၊ အခ်ီတူ+အခ်ကဲြ၊ ကာရန္ရွိ+မဲ့ ကဗ်ာ ရတုမ်ားကို ေတာလားဟု ဆိုေၾကာင္း အထက္ေဖၚျပၿပီးေတာလားမ်ားက ၫႊန္းလ်က္ရွိသည္။ ယင္းေတာလားမ်ားကို အင္း၀ေခတ္စာဆိုရွင္မ်ားႏွင့္ ဟံသာ၀တီနန္းတြင္းစာဆိုအမတ္ပညာရွိမ်ားေရးစပ္ခဲ့ၾကေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။

ထိုမွတစ္ပါး ျမစ္ေၾကာင္းေတာက္ေလွ်ာက္ေနထိုင္က်က္စားကာ ပင္ပန္းဆင္းရဲစြာ အသက္ေမြးျမဴေနၾကရရွာေသာ တံငါသည္မ်ား၏ ဘ၀ကို ပံုေဖၚလ်က္ ေရးစပ္သီကံုးထားေသာ ကဗ်ာရတုမ်ားကိုလည္း ဤေနရာ၌ “ေရလား” ဟု အမည္ေပးထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ေရလားရတုမ်ားကို ေရးခဲ့ေသာစာဆိုမ်ားမွာ က်ေနာ့္တြင္ရွိေသာ စာအုပ္ေလးပါစာရင္းအရ ႏွစ္ဦးသာရွိေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။ မင္းသမႏၲရာဇာႏွင့္ ေထာင္သင္းမွဴးတို႔ျဖစ္သည္။ ဤေနရာတြင္ စာဆိုႏွစ္ဦးတို႔၏ အေၾကာင္းအရာအက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို ေဖၚျပသင့္ေသာ္လည္း စာအုပ္စာတမ္းမျပည့္စံုသျဖင့္ ခ်န္လွပ္ထားရေတာ့သည္။ အခြင့္သင့္ေသာအခါတြင္ ဆက္လက္တင္ျပမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ပန္ၾကားအပ္ပါသည္။ မင္းသမႏၲရာဇာ၏ ေရလားမ်ားကို ဖတ္႐ႈၾကပါကုန္။

----------------------------------------

(ပ) ထူးတဆန္းလွ်င္၊ ဖလ္နန္းရထား၊ ေျမာက္သို႔ပါး၍၊ လ,ကားတေပါင္း၊ ရြက္ေညာင္းဖူးခ်င္၊ ေႏြသစ္ယင္က၊ မင္းလြင္အံု႔ျပ၊ ေသာကာလ၀ယ္၊ ျမစ္မယဥ္ထန္၊ ေရေၾကာင္းဆန္၍၊ ကြ်မ္းရန္ေဖၚမဲ့၊ လာရခက္ေသာ္၊ အံ့ဘြယ္အပ၊ ျဖဴဆြသလဲ၊ ခဲလကမ္းေျမ႕၊ ျပင္ေထာင့္ေကြ၌၊ စုေ၀းေပ်ာ္တူ၊ ေရသူဖြယ္ရာ၊ တံငါလုပ္ဖမ္း၊ ႀကိဳးပန္းရွာမွီး၊ အသီးသီးတည့္၊ ပိုက္ႀကီးပိုက္ငယ္၊ ႏွစ္သြယ္၀မ္းပူ၊ ႀကီးငယ္ဟူသား၊ ပိုက္ျဖဴဗူးခင္း၊ ရကြင္းဒုိင္း၀န္း၊ လက္မတန္းႏွင့္၊ ရင္တြန္းလင္းဖက္၊ ယက္သဲ့ဗူးတင္း၊ ႀကီးငယ္သြင္းမွ၊ ပိုက္ကြင္းႏွလံုး၊ ၿမံဳးလည္းႏွစ္လီ၊ တပသီဇာ၊ သာရကာထက္၊ မွိန္းမက္ကြန္ႀကီး၊ တသီးရင္ကဲြ၊ ေသာင္လဲေသာင္ယံ၊ ပိုက္အိတ္ခံႏွင့္၊ ထံုးစံတ၀ိုက္၊ အစဥ္လုိက္၍၊ ခတ္၀ိုက္တန္းခို၊ ဘိဟုဆိုသည္၊ ေျခတိုလိပ္က၊ မက်န္ရတည့္၊ ျမစ္စတသြန္၊ လုပ္မႈပြန္သည္။ ။အလြန္ထူးဆန္းၾကယ္သကား။

(ဒု) ၾကဴးစခန္းလွ်င္၊ မွတ္မွန္းလတာ၊ အျဖာျဖာတည့္၊ ေရမွာေရလိုက္၊ စဥ္စိုက္စြဲလန္း၊ တံသုတ္က်မ္းဟု၊ ကြန္႔သန္းတတည္၊ လက္ၫိႈးလည္က၊ စသည္ဆိုင္းတန္း၊ လက္သန္းစုိးဟု၊ လက္ၫိႈးျပဳလည္း၊ နည္းဟုတသြယ္၊ ပိုက္ၾကမ္းငယ္ဟု၊ လူ၀ယ္လုပ္ေဆာင္၊ ကြင္းေထာင္ေရလည္၊ ဇာလည္ဇာေလာင္၊ ေျမွာပိုက္ေထာင္၍၊ လုပ္ေဆာင္ၾကလစ္၊ ေကာ္ကျဖစ္တည့္၊ မွတ္ရစ္ေစခ်င္၊ တုရင္ေျခေတာင္၊ အိတ္ေထာင္ေယာင္ႏွင့္၊ လူ႔ေဘာင္ႏွံ႔ျပား၊ ဘူးလႊားျမွားသြဲ႕၊ ပိုက္စာသဲ့က၊ ႂကြင္းမဲ့မထင္၊ ၾကမ္းငင္တုန္ဟိုက္၊ အူလိုက္ပက္ထုတ္၊ စမ္းစုတ္ဖက္တင္၊ ေထြေထြျဖင္မွ်၊ ျမစ္ခြင္ဧရာ၊ ဆန္ခဲလာေသာ္၊ ပမာတို႔ေလ၊ ၾကင္သည့္ေဆြဟု၊ ေထြေထြယူတမ္း၊ လြမ္းလည္းမခ်ိ၊ ေမွ်ာ္မိမိသည္။ ။မ်က္စိပင္ပန္းဘြယ္တကား။

(တ) ႐ူးဘနန္းလွ်င္၊ က်င့္ဆန္းခဲအင္၊ ႐ုပ္အသြင္ျဖင့္၊ ေသာင္ခြင္ေမာ္စာ၊ ေလွမွာေမွာက္ျပန္၊ တြန္းလွန္အားႀကိဳး၊ တင္ထိုးလက္လြန္၊ တတ္ပြန္ေဘးခတ္၊ အတတ္တစ္မ်ိဳး၊ စန္းထိုးရန္တား၊ လုပ္႐ုိးျပားသား၊ ျမွားတမ္းျမွားသုတ္၊ ခ်က္ျပဳတ္မေန၊ စင္းလွ်င္ေတတည့္၊ ခ်ေလဆူစည္း၊ ခ်င္လည္းခ်င္ေကာ္၊ လုပ္ေဖၚသတင္း၊ တိမ္ညင္းတြန္႔ကိုင္း၊ ပလိုင္းစဲြေလ၊ ငေႁမြခ်ိဳခ်ဥ္၊ ငစင္စတ္လႈိက္၊ ႏႈိးျပည့္၀ိုက္၍၊ ေရ၌ႏွံ႔မွ်၊ တံငါ့အမ်ိဳး၊ ရွာစားႀကိဳးလွ်က္၊ ေရ႐ိုး၌တြင္၊ ေသာေသာျဖင္မွ်၊ ေလာင္လ်င္ႏွင့္ရ၊ လက္ခ်တေထာက္၊ ႏိုင္ေရးေကာက္၍၊ သံေျမာက္ေၾကညာ၊ ဟိန္ဇာေဟးလား၊ အခ်င္းမ်ားႏွင့္၊ ေပ်ာ္ပါးဘြယ္တိ၊ သဲျဖဴခ်ိ၀ယ္၊ ထပ္ရွိစုေ၀း၊ လွဴႀကီးေပးသို႔၊ ငွက္ေက်း၀ဲပ်ံ၊ ျမည္သံေသာင္းေသာင္း၊ ျမစ္ေရေခ်ာင္း၌၊ ႀကံဳေတာင္းႀကံဳရ၊ ျမင္တို႔စြဟု၊ တလည္းတခါ၊ မယ့္မွာၫြတ္တိမ္း၊ ေခါင္းသို႔ယိမ္းသည္။ ။ေၾကာစိမ္းျမနန္းဘြယ္သကား။

စေလဆရာႀကီးဦးပုညေတာလား

အခုတေလာ Kindle စာဖတ္စက္ေလး ၀ယ္ၿပီးကတည္းက ကိုယ့္ဘေလာ့ဂ္အနားမကပ္ႏိုင္ျဖစ္ေနမိတယ္။ စာဖတ္စက္ေလးထဲ ပိုက္ဆံေပးၿပီး၀ယ္ဖတ္ရတဲ့ စာအုပ္ေလးငါးဆယ္အုပ္ေလာက္ download လုပ္ၿပီးေတာ့ အလကားေပးတဲ့ စာအုပ္ေပါင္းမ်ားစြာကိုလည္း တတ္သည့္ပညာမေနသာဆိုသလို download ထားလိုက္တယ္။ အဲဒီစာအုပ္ေတြကို အကုန္ဖတ္ဖို႔ဆိုတာေတာ့ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္လိုတာေပါ့ဗ်ား။ ေသခ်ာပါတယ္။ အကုန္မဖတ္ႏိုင္ပါဘူး။ ပ်င္းေပသကိုး။ စာအုပ္ေတြ စုရတာ၀ါသနာပါသေလာက္ စာဖတ္ရပ်င္းတာေတာ့ ကိုယ့္အက်င့္တစ္ခုျဖစ္ေနၿပီ။ သို႔ေသာ္သို႔ေသာ္ စာအုပ္နာမည္ေလာက္သိလည္း မဆိုးဘူးဆိုၿပီး စက္ထဲအလကားထည့္လို႔ရတဲ့ စာအုပ္ေတြ အကုန္ဆဲြထည့္ေနတာ။

လက္၀ါးသာသာရွိတဲ့ စက္ကေလးကလည္း စာအုပ္ေပါင္း သံုးေထာင္ငါးရာေက်ာ္ေလာက္ ဆံ့ဆိုကိုးဗ်ာ့။ အခုဆိုရင္ပဲ စက္ေလးထဲမွာ စာအုပ္ေပါင္း (၆၀၀) ရာေက်ာ္ ေနရာယူေနၿပီ။ ဒါေပမဲ့ မွတ္မွတ္ရရ (၂) အုပ္ပဲ လူလားေျမာက္ေအာင္ ဖတ္ၿပီးေသးတယ္။ အဂၤလိပ္၀တၳဳစာအုပ္ေတြ တစ္သက္နဲ႔တစ္ကိုယ္ တစ္ခါဘူးမွ် အစအဆံုး တစ္အုပ္ကုန္ေအာင္ မဖတ္ဖူးေသးဘူးေျပာရင္ ယံုမလားေတာ့ မသိဘူး။ တကယ္ပါဗ်ာ။ မွန္တာေျပာရင္ ခ်မ္းသာရပါေစ့။ အဲလို အဲလိုနဲ႔ အစအဆံုးတစ္အုပ္စႏွစ္အုပ္စကုန္ေအာင္ေတာ့ ဖတ္ဦးမယ္ဆိုၿပီး ဖတ္ေနတာ ဘေလာ့ဂ္ေရးဖို႔ေတာင္ ေမ့သြားသဗ်ာ။

ဒီေန႔ေတာ့ (၁၀)-ရက္၊ (၁၀)-လ၊ (၁၀)-ခု လို႔ဆိုသမို႔ မွတ္မွတ္ရရ ဘေလာ့ဂ္ေလးကို အသက္ျပန္သြင္းရေပးဦးေတာ့မယ္။ ဒါေပမဲ့ တျခားပုိ႔စ္ေတာ့ မတင္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဘေလာ့ဂါေမဓာ၀ီကို ကတိေပးထားတဲ့အတိုင္း ျမန္မာျပည္၊ ကမၻာေအးဘုရားေစ်းက၀ယ္လာတဲ့ ေတာလားစာအုပ္ေလးထဲက ရွိသမွ်ေတာလားေတြ ၀ါသနာပါသူမ်ား ဖတ္ၾကေစေတာ့ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ တင္ေပးေနရတုန္းမုိ႔ပါ။ ဒီေန႔ေတာ့ စေလဆရာႀကီး ဦးပုညရဲ႕ ေတာလားေတြကို တင္ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဦးပုညကိုေတာ့ ျမန္မာျပည္ဘြား စာေပ၀ါသနာအိုးေတြ သိၿပီးသားမုိ႔ ဘယ္သူဘယ္၀ါျဖစ္ေၾကာင္း မိတ္ဆက္မေပးေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး ဦးပုညေရးတဲ့ ေတးထပ္အမ်ားစုဟာလည္း ကဗ်ာ၀ါသနာအိုးေတြရဲ႕ ႏႈတ္ဖ်ားမွာ ေရပန္းစားၿပီးသားပါ။ ဒါေပမဲ့ ဦးပုညေရးတဲ့ ေတာလားေတြကိုေတာ့ ဖတ္ဖူးသူ နည္းမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

စေလဆရာႀကီးပုညဟာ ေတးထပ္ပါရဂူႀကီးတစ္ဆူျဖစ္တာနဲ႔အမွ် ေတာလားေတြကို ေရးတဲ့အခါမွာလည္း တျခားေလာလားေရးဆရာေတြရဲ႕ေလသံနဲ႔ တကြဲတျပားစီျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ သူ႔ေတာလားေတြရဲ႕ပံုစံဟာ သူ႔ရဲ႕ကြ်မ္းက်င္ရာ ေတးထပ္ပံုစံေတြ အမ်ားႀကီးပါ၀င္ေနတာ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေမတၱာစာေရးဟန္မ်ိဳးလည္း ၀င္ေရာေနတာ ေတြ႔ျမင္ရပါေသးတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေတးထပ္ဟန္ပဲေရာေရာ၊ ေမတၱာစာဟန္ပဲေပါက္ေပါက္ ေတာအေၾကာင္းေရးထားတဲ့စာမို႔ ေတာလားလို႔ပဲ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကဟန္တူေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ျပဳလိုက္ပါတယ္။

(ပ) ဖလ္ေရာင္မွန္ေရာင္၊ လွ်ံေျပာင္ေတာက္ပ၊ ကမၻာ့သယံဇာ၊ ေသလာဂီရိန္၊ စိန္၀ဇီရာ၊ ဂီ၀ါေရာင္--ဖီလာေတာင္--သီတာေမွ်ာင္ေခြပတ္၍၊ ေရရဟတ္ႀကိဳး၊ ေျမမစပ္အုပ္မိုး၍၊ ေနထပ္၍မတိုးပဲ၊ ေမာက္ၿဖိဳး--ေဇာက္ထိုး--ေအာက္လွ်ိဳးက် တသြန္သြန္၊ တမ္းခြန္ နဂါး႐ုပ္၊ ႁပြန္စလုပ္ႏွင့္၊ ျမဳတ္ထဲခ်ည္ ငုတ္ထဲခ်ည္၊ ျမရည္အလွ်ံ၊ ေျမအခံမွ၊ သယံဇာ ေဂါတႏွင့္၊ တာလဘီ--ေမာရဂီ--ေရသီတာအိုင္တြင္း၌၊ ေနညီညာၿပိဳင္က်င္း၍၊ ႀကိဳင္သင္းပ်ံ႕ကုံကမံလို၊ ပြင့္အတံ႐ုိးေပါက္၍၊ ကိုးဆင့္ေျမာက္ျပႆာဒ္ခံ၊ အေသြးႏွင့္အဆင္းမွာ၊ ျခေသၤ့မင္းလည္ဆံလို၊ ျခည္၀ါလွ်ံနီေမာင္း၍၊ သည္ကန္မွာညီစြာေပါင္းရွာၾက၊ ၾကာေခါင္းေလာင္းပဒုမၼာ၊ ငံုခါ--ထံုစြာ--မႈံျပာ၀တ္ဆံ၊ ေလသြဲ႔၍--ေခြႏဲြ႔လို႔--ေႂကြတဲ့မည္ဟန္ပန္လို၊ ၀တ္ေမႊးကို--ဆြတ္ေခြ်းလို႔--ငွက္ေက်းက တညံညံ၊ သံသာသာ--ဖန္ခါခါ--ညံစာစာေဖၚေႏွာလို႔၊ ေခၚေျပာၾက စံုေမာင္ႏွံ၊ ၾကာဆံ--လႊာဟန္--ႏွာတံယွက္တင္၊ ဘက္ရွင္စာခြ႔ံ၊ ညွာၫြတ္၀တ္ဖူး၊ ဆြတ္ခူးႏွိက္ခါ၊ လိပ္ျပာ--ထိပ္မွာ--ရိပ္ခါသံုးစား၊ ပိတုံးပ်ားတို႔၊ နားခ်ည္--သြားခ်ည္--စားတဲ့ခ်ည္ႏွင့္၊ ခ်ားလည္ရစ္လ်က္၊ လွည့္လည္မျပတ္၊ ျမည္ခ်င္းထပ္၍၊ နတ္ဖန္တဲ့ေရ၊ ျမလွ်ံေထြေထြ၊ ကမ္းအေျခ အိုင္စခန္းမွာ၊ နန္းၿမိဳင္သူ ကိႏၷရီတို႔၊ စိန္ဒါလီလည္ကပ္ကို၊ ရည္မွတ္သည္အေမြး၊ မင္ေဆးႏွင့္--တင္ေရးလို႔--သြင္ေသြးကိုမရ၊ ျမေရာင္ ေရႊေရာင္၊ ေလသာေတာင္မွာ၊ ညိဳေရာင္ေရာစပ္၊ ေဇာဘရသ္သို႔၊ ေျပာစမွတ္မထူး၊ ေသာမနသ္ႏူးရန္မို႔၊ တစ္ဦးေသာ ကိႏၷရာမွာ၊ ထိန္ျပာ--မိလႅာ--စိန္ဇာပြင့္ယွက္၊ ၀ါေရာင္--ျပာေရာင္--ခါေတာင္ဘက္သို႔၊ သက္တံေရး--ထြက္ျပန္ေျပး--လက္တံေသးပန္းႏြဲ႕ကို၊ လူငဲ့ဟန္--ယူတဲ့ျပန္--စမ္းခံတဲ့ေရအုိင္၊ နန္းစံတဲ့ ေဟ၀န္ၿမိဳင္၊ ကိႏၷရာေမာင္ႏွံတို႔၊ ေတာင္ပံခ်င္းတင္ယွက္လို႔၊ ၾကင္သက္တူၿပိဳင္ၾကတယ္၊ မစံုသူေဇာျပန္လို႔၊ ေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္ကြ်မ္းလုေအာင္၊ လြမ္းေလာက္တဲ့စန္းအိုင္ ပန္းဂႏိုင္။

(ဒု) အေနာတတၱ၊ ဆဒၵႏၲႏွင့္၊ ကု႑လမည္သာ၊ မႏၵာကိနီ၊ အိုင္၏အလား၊ ႐ုိးမွားသြင္တူ၊ ျမင္သူပန္း႐ံု၊ ကိႏၷရာခင္၊ ဂမုန္းအင္တို႔၊ ကံုးဆင္ျမန္းသည့္၊ ပန္းရဂံုမွာ၊ လမ္းဆံုၾကည့္ခါ၊ တည့္တည့္စိုက္လို႔၊ ေမွ်ာ္လုိက္ပါေသာ္၊ ဖလ္၀ါေရာင္လင္း၊ ေတာင္ေျခရင္း၌၊ ေျမသလင္းျပန္႔၊ လွေခါင္အဆင္း၊ ျမေရာင္လင္းတဲ့၊ မ်က္ခင္းျပန္႔မွာ၊ တသန္႔သန္႔အေျခက်င္းလို႔၊ ေလညင္းခံ ငံ့ၾကတယ္။ ။ပဥၥ႐ူပ၊ တသြင္တူတဲ့၊ ရင္မူလွတို႔၊ ျမျမက္ကိုစား၊ ခ်ိဳတခါခါ၊ ကိုမာယာႏွင့္၊ လိုရာသို႔သြားၾကတယ္။ ။နရားကတစ္အုပ္၊ သဇင္ေရ၀တ္၊ ေျမကိုၫြတ္တဲ့၊ ပန္း၀တ္လႊာကို၊ နမ္းခါစုတ္၍၊ ဆုတ္ခ်ည္တက္ခ်ည္၊ မခို႔တခို႔၊ တ႐ို႕႐ို႕ႏွင့္၊ ေမာင္မယ္တို႔ မည္ၾကတယ္။ ။သည္ကတဖန္၊ မႏုႆီဟ၊ ေျခကိုႂကြ၍၊ ျမပန္း႐ံုကို၊ လွမ္းခုန္ကာစား၊ စကား၀ါ၀တ္၊ ညွာအၫြတ္ကို၊ ဆြတ္တဲ့ကာပင္၊ မ်က္ႏွာပံုၾကည္၊ ၿပံဳးတဲ့ခ်ည္ႏွင့္၊ ကိုယ္တည္တေထြ၊ ဂမုန္းေပါင္းႏွင့္၊ ေဆးေပါင္းစံုတဲ့၊ ရဂံုေဗြမွာ၊ ၾကာေစ့ဆံ သယံဇာ၊ ေဂါဒံႏွင့္ျမင္းသီလာ၊ အနႏၲေလာဟာ၊ သု၀ဏၰပဌာ၊ ေက်ာက္ကြမ္းသီး ေက်ာက္ဘီလူးႏွင့္၊ ထူးလွသည့္ ေက်ာက္ႀကိဳးၾကာ၊ အေရာင္ခ်င္းစုေပါင္း၍၊ ဥေဒါင္းမင္းလည္ဆစ္မွာ၊ သယံဇာေလဟံုး၊ ကမၸာရံေဗြကံုးမွာ၊ ေ၀ဆံုးလို႔စံုလင္စြာ၊ စဥ္ကာ--ယွဥ္ကာ--ဘင္နာထြက္ရန္၊ သုခံေကေလ၊ ေရႊလုပ္ရာ မွတ္စာနားလို႔၊ ဓာတ္သြားႏွင့္ စပ္ထားလို႔ စီရင္ဘန္၊ ၀ိဇၨာပ်ံ--စိတ္ျဖာႀကံ--သံေသ,နာေသ ၀ါေရႊ၀င္းထိမ္၊ စိန္ေရာင္--ျမေရာင္--ေနေရာင္ျပင္းရွိန္၊ ထိန္လို႔ပ်ံတက္ လွ်ံလက္၊ သံလွ်က္ေရာင္--လွ်ံပ်က္ေျပာင္၊ ပင္သူေယာင္ေဗြအုပ္၊ ရင္မူေခါင္ ေရႊကမုဒ္က၊ ေလလႈပ္တိုင္း ဟန္ႏြ႔ဲလို႔၊ စာဖြဲ႔၍ မျဖစ္ေအာင္၊ မပစ္သာ--မခြါသာ--ခ်စ္စရာခင္စရာ၊ ထင္စြာ--ရင္နာ--ပင္မွာျဖတ္လွီး၊ ညွာ၀င္ကို သက္သြင္းလို႔၊ ခ်စ္တင္းစံုမွီးၾကတယ္။ ။ဇနီးဘဲ့ကာမဂုဏ္၊ မညီးတဲ့ အာ႐ံု၊ ရဂံုၿမိဳင္ရိပ္မွာ၊ ျပဒါးငံုအပိုင္စိတ္လို႔၊ ဣစၧိတံ--ပတိၳတံ--သိဒိၶယာကရိစိယံ၊ ၀ိဇံၨတရား၊ သိပံၸေဖြရွာ၊ ေထြတရာစံု၊ ဂဠဳန္သိုက္ဟန္၊ ႏဲြ႔မုတ္သံႏွင့္၊ ႐ုပ္ဖန္တဲ့ေဆးအျပင္၊ ဟုိေတာင္--သည္ေတာင္--လွ်ိဳေျမွာင္ေကြ႔မွာ၊ ေဆးရနံ႔တလႈိင္လႈိင္၊ ေမႊးပ်ံ႕ပ်ံ႕ တႀကိဳင္ႀကိဳင္။

(တ) စံုဂႏိုင္စန္းေကြ႔မွာ၊ ပန္းေမြ႔ရာ ဇာတြန္႔ႏွင့္၊ ညွာၫြတ္ခ်င္းေပယွက္၍၊ ေျမမ်က္ႏွာရစ္၊ ေခြလက္်ာလွစ္ပါလို႔၊ စိန္စစ္တဲ့ထြဋ္ဂူမွာ၊ သံပန္းေသေက်ာက္ျဖာခင္းလို႔၊ အ႒မုတ္အင္း ၾတင္းေခ်၊ အဆံုးျပန္ ယြင္းမေသြ၊ အစမွာ အ႒ေခ်၊ ဂမုဓာတ္သက္ပါေစ၊ ခ႐ုပတ္လက္်ာေခြ၊ ေဆးႀကိတ္ရန္ အင္းေခ်လ်က္၊ က်င္းပကာ သူေနသည့္၊ ေဇာ္ေဖေမာင္--ေလွ်ာ္ေတေဆာင္--ေဘာ္ေငြေရာင္သြားျဖဴႏွင့္၊ မုတ္ဆိတ္ထူ က်င္စြယ္႐ႈပ္လို႔၊ မဟာၿမိဳင္ ဂူလိုဏ္မုတ္မွာ၊ ေဆးစုတ္ခါ မႏၲာန္ႏိႈးလို႔၊ ေရးလုပ္ခါ ႀကံဖန္ႀကိဳးလို႔၊ တိုးတိုးသံ--ညိဳးညိဳးညံ--ေၾသာင္းဒူရမႏၲာန္၊ ေကာင္းမူပ ဟန္ပန္၊ ဟိန္းသံ--ႀကိမ္းသံ--႐ႈိန္းအလွ်ံေထြး၊ ဥံဳသံ ထံုခံေကြ်းလို႔၊ ၿမိင္ယံမွာ လႈိင္သံေပးလို႔၊ ေလးေလးႏႈတ္--ေက်းေက်းက်ဳပ္ငွက္သံ၊ သာရကာ ဥၾသတုိ႔၊ မာဂဓာႏႈတ္ေႏွာလို႔၊ ေျပာၾကသည့္သဏၭာန္၊ ဖန္ဖန္--ညံညံ--တန္တန္--ႂကြက္ႂကြက္၊ မႏၲာန္--အသံ--ႀကံဘန္ခက္ေအာင္၊ မ၀က္ခြဲသာ၊ နက္နဲစြာႏွင့္၊ နာဂရီ--ဘင္ဂရီ၊ ဆန္းကလာပ္အညီ၊ သီဟုိဠ္သံ--မွီခိုဉာဏ္၊ အဟံမမ၊ ႀကိမ္းသံပလွ်က္၊ ထေယာင္--ထိုင္ေယာင္--မႈိင္ေယာင္ႏွင့္တမ္း၊ ဖလ္ဂူ--စံယူ--ဟန္မူဖမ္းလို႔၊ ေၾသာင္းသံ--ဥံဳသံ--အံ့မခန္းလို႔၊ ႀကံသူ--ဖန္သူ--ၾကာျဖဴပန္းလို႔၊ ခ်က္ေဆး--ဂြ်တ္ေဆး--နိမၼာလွ်မ္းလွ်မ္း၊ ဣႏၵာ--ေဒ၀ါ--ျဗဟၼာတန္းေလာက္ကဲ့၊ လြမ္းစရာစံုေျခ ႀကံဳရေလ။

တြင္းသင္းမင္းႀကီးေတာလား

တြင္းသင္းမင္းႀကီး၏ ရတုသံုးပုဒ္ကို ဖတ္ၾကည့္လွ်င္ န၀ေဒးႀကီး၏ ပထမေတာလားသံုးပုဒ္ႏွင့္ အသံယူပံုႏွင့္ စကားလံုးယူပံုတို႔ ခပ္ဆင္ဆင္တူေနမည္ကို သတိျပဳမိေပလိမ့္မည္။ န၀ေဒးႀကီး၏ “ထူးတလည္လွ်င္” အခ်ီေနရာတြင္ တြင္းသင္းမင္းႀကီးက “ထူးတေထြလွ်င္”ဟု၎၊ န၀ေဒးႀကီး၏ “သာႏိုးေပ်ာ္ရႊင္” အခ်ီေနရာတြင္ တြင္းသင္းမင္းႀကီးက “သာႏိုးတစ္စံု”ဟု၎၊ န၀ေဒးႀကီး၏ “တျဖည္းပ်ံ႕ပ်ံ႕” အခ်ီေနရာတြင္ တြင္းသင္းမင္းႀကီးက “တပ်ံ႕ၿဖီးၿဖီး”ဟု၎ အသီးသီးေရးခဲ့သည့္ကို ေတြ႔ရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အခ်ပိုဒ္မ်ားကိုမူ အတန္ငယ္ကြဲျပားေစလွ်က္ေရးသားခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ န၀ေဒးႀကီး၏ ေတာလားအခ်ပိုဒ္မ်ားျဖစ္ေသာ “လြမ္းခြင့္ေနာင္တြင္ ျဖင္သကား၊ လူႏႈိက္တူပင္ ထင္သကား၊ အလြမ္းျပည္ျဖင္ ျမင္သကား” တို႔ေနရာတြင္ တြင္းသင္းမင္းႀကီးက “ေမာင့္မွာ လြမ္း၍မံု႔သကား၊ ေမာင့္မွာ ႏြမ္းေသြ႔ပံု႔သကား၊ ေအာင့္ကာ ခ်မ္းေအ့တံု႔သကား” ဟူ၍ အသီးသီး ခ်ခဲ့သည္။

သို႔ဆိုလွ်င္ တြင္းသင္းမင္းႀကီးဟူသည္ န၀ေဒးႀကီးပင္ေလာ? ဟု ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာသည္။ အေျဖကား ၎သည္ န၀ေဒးႀကီးမဟုတ္၊ န၀ေဒးေလးျဖစ္သည္ ဟူသတည္း။ ရာဇ၀င္မွတ္တမ္းမ်ားအရ ျမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္တြင္ န၀ေဒးငါးဦးေပၚထြန္းခဲ့ေၾကာင္းကို န၀ေဒးႀကီး၏ေတာလားမ်ားပို႔စ္တြင္ ေရးသားခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ယင္းငါးဦးအနက္ ပထမသံုးဦးျဖစ္ေသာ အကၤုရေခၚဇင္းမယ္န၀ေဒး၊ ေလွာ္ကားသံုးေထာင္မွဴးေခၚေတာင္ငူန၀ေဒးႏွင့္ ေရႊေတာင္နႏၵသူ(ေရႊေတာင္ရာဇေက်ာ္သူ?)ေခၚ စလင္းန၀ေဒး သံုးဦးကို ကဗ်ာက၀ိပညာရွိႀကီးမ်ားအျဖစ္ ေႏွာင္းေခတ္ကဗ်ာစာဆိုပညာအိုတို႔က သတ္မွတ္ေခၚဆို ခ်ီးက်ဴးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။ ျပည္န၀ေဒးႀကီးႏွင့္ ၀က္မစြက္န၀ေဒးတို႔ႏွစ္ဦးသည္သာ သက္ဆိုင္ရာဘုရင္တို႔က “န၀ေဒး” ဟူေသာဘြဲ႔တံဆိပ္အပ္ႏွင္းကာ ခ်ီးျမွင့္ေျမွာက္စားခံခဲ့ၾကရေၾကာင္း သိရသည္။

ယင္းတို႔ႏွစ္ဦးအနက္ ျပည္န၀ေဒးကို သကၠရာဇ္ (၉၂၈)-ခုတြင္ “ရာဇဌာနီ” အစခ်ီ ဟံသာ၀တီၿမိဳ႕ေတာ္ဘဲြ႔ရတုကို ေရးသားဆက္သြင္းခဲ့သျဖင့္ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားက န၀ေဒးဘြဲ႔ ခ်ီးျမွင့္ေတာ္မူခဲ့သည္။ န၀ေဒးသမုိင္းတြင္ ပထမဆံုးန၀ေဒးဘဲြ႔ရေသာ ရတုပါရဂူႀကီးေပတည္း။ ၀က္မစြက္န၀ေဒးသည္ ေမာ္ကြန္းအေရးအသားေတာ္လြန္းသျဖင့္ သကၠရာဇ္ (၁၁၆၁)-ခုေလာက္တြင္ ဘိုးေတာ္ဘုရားက န၀ေဒးဘဲြ႔အပ္ၿပီး ခ်ီျမွင့္ေျမွာက္စားျခင္းခံရသည္။ ဒုတိယန၀ေဒး သို႔မဟုတ္ ေမာ္ကြန္းန၀ေဒးဟု ေက်ာ္ၾကားေၾကာင္းသိရသည္။ ငယ္နာမည္ ေမာင္ႏုျဖစ္ၿပီး စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕နယ္၊ ဆားေတာင္မငါးရြာအ၀င္ျဖစ္ေသာ ရြာေ၀းရြာဇာတိ သူႀကီးမ်ိဳး႐ုိးျဖစ္သည္။

ဘုိးေတာ္ဘုရားလက္ထက္တြင္ တြင္းသင္းမင္းႀကီးေခၚတြင္းသင္းတိုက္၀န္ႏွစ္ဦးရွိခဲ့သည္။ ႏွစ္ဦးလံုးပင္ ကဗ်ာလကၤာပ်ိဳ႕ရတုေရးသားရာတြင္ ထူးခြ်န္ေျပာင္ေျမာက္သူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ပထမတြင္းသင္းတိုက္၀န္မွာ ေမာင္းေထာင္ရြာဇာတိ၊ ငယ္နာမည္ ဦးထြန္းညိဳေခၚသည္။ မဟာစည္သူဘဲြ႔ျဖင့္ ခ်ီးျမွင့္ေျမွာက္စားျခင္းခံရၿပီး ကိႏၷရီကိႏၷရာအလြမ္းဇာတ္ျဖစ္ေသာ “ဘလႅာတိယပ်ိဳ႕” ႏွင့္ အလွဘုရင္မေလးတစ္ေယာက္အေပၚ ရူးသြပ္ခဲ့ရေသာရေသ့ႀကီးတစ္ဦး၏ ရူးသြပ္ပံုျပ “မုဒုလကၡဏပ်ိဳ႕”တို႔ကို ေရးသားခဲ့သူဟုသိရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ဦးထြန္းညိဳသည္ “ေတာင္ငူဆက္မဟာရာဇ၀င္သစ္” ကိုလည္း ေရးသားခဲ့ေသးသည္။ ယင္းမဟာစည္သူဦးထြန္းညိဳကြယ္လြန္ေသာအခါ ဒုတိယန၀ေဒးျဖစ္ေသာ ရြာေ၀းရြာဇာတိဦးႏုကို ယင္းတာ၀န္တြင္ ဆက္လက္ခန္႔အပ္ထားခဲ့ၿပီး မဟာသခၤယစည္သူ၊ မဟာသီရိစည္သူဘဲြ႔မ်ားလည္း ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းကဆိုသည္။

သို႔ျဖစ္လွ်င္ ယခုေဖၚျပလတံ့ေသာ ေတာလားသံုးပုဒ္ကို အဘယ္တြင္းသင္းတိုက္၀န္ေရးသားခဲ့ေလသနည္း? ဦးထြန္းညိဳေလာ? သို႔မဟုတ္ ဦးႏုေလာ? ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မွာ ႏွစ္ဦးစလံုးျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ တကယ္ေရးရမည္မွာ တစ္ဦးတည္းသာျဖစ္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းတို႔ႏွစ္ဦး၏ အေလ့အထကို ၾကည့္ဖို႔လိုလိမ့္မည္။ ဦးထြန္းညိဳသည္ ရွင္မဟာသီလ၀ံသတို႔ကဲ့သို႔ ပ်ိဳ႕အေရးအသာတြင္ ပါရဂူေျမာက္သူျဖစ္၍ ဦးႏုမွာ ေမာ္ကြန္းႏွင့္ရတုအေရးအသားတြင္ ပါရဂူတစ္ဆူျဖစ္သည္။ ဦးႏုေရးခဲ့ေသာေမာ္ကြန္းေပါင္း (၁၆)ခုမွ်ရွိေၾကာင္းသိရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ဦးႏုသည္ ဒုတိယန၀ေဒးဘဲြ႔ရရွိထားသည့္အတြက္ ပထမန၀ေဒးႀကီး၏ လက္ရာမ်ားကို ထပ္တူမဟုတ္သည့္တိုင္ သံေယာင္လိုက္ကာ အတုယူမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေအာက္ပါေတာလားသံုးပုဒ္ကို ဒုတိယန၀ေဒးဦးႏုေရးသားခဲ့ေၾကာင္း စာေရးသူက အၾကမ္းဖ်ဥ္းေကာက္ခ်က္ဆဲြသည္။ ယင္းေကာက္ခ်က္အရ ဤပို႔စ္၏အစတြင္ န၀ေဒးေလးေရးသားခဲ့သည္ဟု အေျဖေပးခဲ့ရျခင္းျဖစ္သတည္း။

(ပ) ထူးတေထြလွ်င္၊ သံေခ်ႏႈတ္လစ္၊ က်ားသစ္က႐ုတ္၊ သစ္က်ဳတ္ကဒိန္း၊ က်ားကဟိန္း၍၊ ေပ်ာင္းမိန္းမူး႐ုိက္၊ လြမ္းစင္ႀကိဳက္တြင္၊ ရီမိုက္ခ်မ္းေရာက္၊ ေနျခည္ေပ်ာက္ေသာ္၊ ငေမ်ာက္လႊားလႊား၊ ငေမ်ာက္လႊားဟု၊ ေဆာ္ၾကားသံရွည္၊ က်ားဒိန္းမည္က၊ ၿမိဳင္စည္ေတာလယ္၊ ဒရယ္ခုန္ေျမာက္၊ ေခ်ကေဟာက္၍၊ ေတာက္သည့္သမင္၊ ေျပာင္,ဆတ္ကေအာ္၊ စိုင္ကေဆာ္လ်က္၊ တေက်ာ္ေသာင္းေသာင္း၊ ဥေဒါင္းကေငါင္၊ ေၾကာင္က၀ပ္ျမည္၊ ဆင္က်ည္က်ည္ႏွင့္၊ ညွင္းသည္သံတ်န္႔၊ ထန္႔ဒ်န္႔ေတတ်ာ၊ သံသာဆန္းထူး၊ မၾကားဘူးမွ်၊ ၀မ္းႏူးဘြယ္သည္၊ ရင့္ျမည္အူအူ၊ ေတာက္ေက်ာ္ျပဴက၊ ခ်စ္သူတို႔လား၊ မယ္တို႔လားဟု၊ သနားစရာ၊ ေတာလံုးသာသည္။ ။ေမာင့္မွာလြမ္းေရြ႕ မံု႔သကား။

(ဒု) သာႏုိးတစ္စံု၊ ေတာရဂုံႏႈိက္၊ ေၾကးမုံကဲ့သို႔၊ လဲ့လဲ့ညိဳ႕ကို၊ တ,သို႔ခိုက္တြင္၊ တိမ္တိုက္ျပင္က၊ သံရွင္နတ္စည္၊ ထူးတလည္လွ်င္၊ က်ဴးျမည္သံသာ၊ အခ်ာခ်ာတည့္၊ ေဟလာရင္ျမည္၊ ငွက္တို႔သည္လည္း၊ သံရွည္တသြယ္၊ သံရြယ္တသီး၊ သံႀကီးတေထြ၊ ညွင္းညွင္းေခ်၍၊ မေကြေဖၚစံု၊ ေပ်ာ္ၾကတိုလ်က္၊ ပြင့္ငံုပို႔သယ္၊ လူတို႔ႏွယ္လွ်င္၊ က်ီစယ္ႏွစ္လို႔၊ ခ်စ္ရည္ဖို႔မွ်၊ တခ်ိဳ႕ကေပး၊ တစ္ခ်ိဳ႕ေရြး၍၊ ေႏႊးကာပံု၏၊ တူစံုရႊင္မႈ၊ တခုလည္၀ယ္၊ တခုလြယ္လ်က္၊ ႐ႈဘြယ္လူလို၊ သို႔သို႔ကိုလွ်င္၊ ၿမိဳင္ညိဳလမ္းပါး၊ ျမင္မိသြားေသာ္၊ ထပ္ပြားဗ်ာပါ၊ ရွိေအာင္ရွာသည္။ ။ေမာင့္မွာလြမ္းေသြ႔ ပံု႔သကား။

(တ) တပ်ံ႕ၿဖီးၿဖီး၊ ရနံ႔ခ်ည္းလွ်င္၊ ႏွင္းလည္းၿဖိဳးေျမာက္၊ တေျဖာက္ေျဖာက္ႏွင့္၊ ခက္ေလွ်ာက္ကိုင္းမ၊ ခုန္ပ်ံက၍၊ ေမ်ာက္က၀ူ၀ုတ္၊ ရွဥ့္ကတုတ္၏၊ ျဖဴးသုတ္ေလျပည္၊ ေအာက္ခ်င္းသည္တို႔၊ စည္ရွည္ပ်ဥ္းပ်ဥ္း၊ ပုစဥ္းက်ီးနက္၊ အာလ၀က္က၊ ေရႊၾကက္ေတာတို႔၊ ေဆြညိဳ႕မယ္ေစာ၊ မသံေႏွာလ်က္၊ ေသာေသာျမည္ၫႊတ္၊ တီတီတြတ္ႏွင့္၊ ႁပြတ္ကစိုးစိုး၊ ခ်ိဳးကရည္ေက်ာ္၊ ဘုတ္အိန္႔ေခၚ၍၊ ႐ႈေမွ်ာ္ေပ်ာင္းႏြမ္း၊ မလြမ္းစေထာင္း၊ ၀က္ေထာင္းစြယ္ရွည္၊ က်ဴးမည္ျခားနား၊ စံုၿမိဳင္ဖ်ား၀ယ္၊ ေဟလားဟာေလး၊ ဟိန္စာေလးဟု၊ ဟာေလးျမည္က်ဴး၊ အမျမဴးက၊ မထူးတည့္ႏိုင္၊ ေလခ်မ္းဆိုင္၍၊ မိန္းမႈိင္ေ၀ဆာ၊ ေနာင္ခ်ည္းသာသည္။ ။ေအာင့္ကာခ်မ္းေအ့ တုံ႔သကား။

ေရႊေတာင္ရာဇေက်ာ္သူေတာလား

(ပ) ေထြတလာလွ်င္၊ ရန္ရွာၾကမ္းၾကဳတ္၊ ဟုိခ်ံဳပုတ္က၊ သစ္ၾကဳတ္႐ုတ္ထိုက္၊ က်ားသစ္႐ုိက္၍၊ တိုက္သည္ဒိန္းဒိန္း၊ က်ားကဟိန္းေသာ္၊ စက္က်ိန္းမသာ၊ လြန္ပူဆာခဲ့၊ ေန၀ါရီမိုက္၊ ညဥ့္ခါဆိုက္လွ်င္၊ ပတ္၀ိုက္ၿမိဳင္ခြင္၊ ေသာေသာျဖင္မွ်၊ သမင္ကေတာက္၊ ေခ်ကေဟာက္၍၊ ဆင္ေပါက္ကေအာ္၊ ေမ်ာက္ကေဆာ္လ်က္၊ စိုင္ေက်ာ္ကအူ၊ ႀကံ႕ကၾကဴမွ်၊ ဆတ္မူလည္းခုန္၊ ဒရယ္ယုန္တို႔၊ ေျပးသုန္လွည့္ရစ္၊ က်စ္က်စ္ကရီ၊ ေျခညီတေခ်ာင္း၊ ေငါင္းကက်ိဳးက်ည္၊ ဥေဒါင္းသည္လည္း၊ ေပါင္ေအာက္ၿမီးခ်ပ္၊ ေၾကာင္က၀ပ္၍၊ တီးရွပ္လင္းကြင္း၊ နတ္ေစာင္းညွင္းသို႔၊ ဧခ်င္းသံေလး၊ တ်ာေတးတံုေလ်ာ၊ ၾကားတိုင္းေမာစြ၊ ၿမိဳင္ေတာစံုေခ်ာင္၊ ရန္ေျမေအာင္ဟု၊ ဖိုးေခါင္ေတာက္ေက်ာ္၊ က်ဴးရင့္ေၾကာ္လ်က္၊ ၾကင္ေဖၚတို႔ေလ၊ မယ္တို႔ေလဟု၊ ေျခေျခေျခးေျခး၊ ခ်စ္သံေပးသည္။ ။လြမ္းေရးေနာင္၀ယ္ ထင္သကား။

(ဒု) ေဟမ၀ါလွ်င္၊ ၿမိဳင္သာေတာထဲ၊ စစ္လမ္းခဲ၀ယ္၊ တပ္ထဲေဘာ္က၊ ညိဳလဲ့ရြကို၊ ႐ူတေလလိမ့္၊ တမ္းလြမ္းစိမ့္ဟု၊ သိမ့္သိမ့္သာေအး၊ မိုးသံေႂကြးခဲ့၊ ဟာေလးေဟလား၊ ေပ်ာ္ပါးရင့္႐ူ၊ ငွက္တို႔မူလည္း၊ အတူအတူ၊ ခ်ိဳးျပာကူလ်က္၊ ဗ်ိဳင္းျဖဴပ်ံသန္း၊ က်ီးကန္းအိုးအာ၊ သာလိကာႏွင့္၊ တမာကုလား၊ ေဖါင္းကားေက်းနီ၊ ကရီက်ိဳးက်ိန္၊ မိန္ႏွင့္ဘီလူး၊ ေတာင္စူးဘိညွပ္၊ တဖ်ပ္ဖ်ပ္တည့္၊ ငွက္စပ္ငွက္က်ား၊ ႀကိဳးၾကာျဖဴဖပ္၊ ပ်ားဖြပ္လိပ္ျပာ၊ ေခါက္ရွာခင္တိတ္၊ ေတာင္ဆိတ္သစ္မိုး၊ နႏြင္းဆိုးႏွင့္၊ ေတာ႐ုိးၿမီးသြယ္၊ ခါငယ္ၿမီးတံုး၊ ငံုးႏွင့္ခင္ပုပ္၊ ကုပ္လုပ္ေကြးေလြး၊ ေရႊပဲေထြးတို႔၊ သက္ေပးေ၀ႏွင္း၊ ေတာင္ခ်င္းလည္ခ်င္း၊ မကင္းယွဥ္ဖက္၊ ႏႊဲကာစက္၍၊ စံုမက္ယုယ၊ အမခံြ႔တံု၊ ဖိုကငံုသို႔၊ ႏႈတ္ျဖင့္တို႔၏၊ သုိ႔သို႔လူလို၊ ခ်စ္ဘြယ္ကိုလွ်င္၊ ထိုထိုလမ္းပါး၊ ျမင္မိျငားေသာ္၊ သနားစဘြယ္၊ ေအာ္သည့္ႏွယ္မွ၊ စံပယ္ရဘဲ၊ မယ္ႏွင့္ကြဲဟု၊ ၀မ္းထဲေရးေရး၊ ပူ၍ေဆြးသည္။ ။သမ္းေျမွးေမာင္ႏွယ္ ထင္္သကား။

(တ) ေဖြကရွာလွ်င္၊ ႐ႈပါေလေလ၊ မ်က္ျခည္ေ၀မွ်၊ ေရႊေငြျမႏွယ္၊ ပင္တိုင္းျခယ္ခဲ့၊ လွယ္ပယ္ေတာင္ေျမာက္၊ ကိုင္းခက္ေလွ်ာက္လည္း၊ ေမ်ာက္လည္းခုန္တက္၊ ရွဥ့္နက္ကတုတ္၊ ၀က္လည္း႐ုတ္၍၊ ေလသုတ္ျဖည္းသိပ္၊ သင္းလိပ္လွ်ပ္လွ်ပ္၊ သင္းေခြခ်ပ္လည္း၊ ႏႈတ္စက္လွစ္ေခၚ၊ ေနာင့္ကိုေခၚသည္၊ မယ္ေခၚသည့္လား၊ ထူးေယာင္မွားခဲ့၊ နားကလည္းအူ၊ ပုစဥ္းမူလည္း၊ ရႉ႐ႉည္ရွည္၊ ျမည္၍ရင္ပြင့္၊ ေသေဘးသင့္၏၊ ဖြတ္ႏွင့္ပတတ္၊ ၀က္ကတ္တြင္းတူး၊ ဆိတ္႐ူးျပင္းထန္၊ ေႁမြလည္းတြန္လ်က္၊ ေႁမြပါငွက္လည္း၊ ေႁမြ႕ထက္ျမည္တြန္၊ စံုတသြန္၀ယ္၊ ပုဇြန္ျဖဴေလ်ာ၊ ၀ါ,မေရာသား၊ ဥဩညိဳစင္၊ က်ီးမ်ားရွင္ကို၊ နား၀င္ေစေသာ၊ မ,ၾကက္ေတာက၊ သေဘာမကြာ၊ ခ်စ္သံျပာႏွင့္၊ ေဟလာေဟလား၊ ေဟေဟးလားတည့္၊ ေ၀းလားဆိုၾက၊ ဖိုႏွင့္မတို႔၊ ေနၾကရႊင္ေပ်ာ္၊ က်ဴးရစ္ေက်ာ္က၊ မေပ်ာ္ႏိုင္ဘူး၊ ေနာင္ကိုထူးလွ်င္၊ မိန္းမူးေရးေရး၊ ေလခ်ိဳေသြးသည္။ ။ခ်မ္းေအးေဆာင္းႏြယ္ ပင္သကား။

ပန္ၾကားျခင္း။ ။ေရႊေတာင္ရာဇေက်ာ္သူ(ေရႊေတာင္နႏၵသူ?)ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာအေၾကာင္းအရာ၊ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားရွိပါက ညႊန္ၾကားအသိေပးၾကပါရန္ ေလးစားစြာပန္ၾကားေတာင္းခံပါသည္။ ေက်းဇူးတင္ပါသည္။

ေလွာ္ကားသံုးေထာင္မွဴးေတာလား

(ပ) က်ဴးလွတည့္ေလ၊ သည္းေခါင္ေ၀မွ်၊ ေရလည္းအလယ္၊ စင္ၾကယ္သန္႔ရွင္း၊ ပုလဲခင္းသို႔၊ ျဖဴ၀င္းဆြတ္ဆြတ္၊ ျမင့္ကြ်န္းလြတ္၀ယ္၊ တြတ္တြတ္က်ာက်ာ၊ ျပည္သံသာႏွင့္၊ ဘာသာဆန္းျပား၊ စကားသံခ်ိဳ၊ လူႏွယ္ဆိုလ်က္၊ မယ္ညိဳေရၾကက္၊ ကရကြက္ႏွင့္၊ ဆက္ရက္ေက်းသူ၊ ေတာင္ေတာငူက၊ ဘယ္သူမလာ၊ လြမ္းေဆးရွာ၍၊ က်ဴးလာသနည္း၊ အူသည္းေျပာင္းညံ့၊ ဆြတ္ပ်ံ႕မတည္၊ မူးေမာ္လည္မွ်၊ ေရႊရည္ဦးသစ္၊ ဇမၺဴရစ္သို႔၊ ပ်ိဳျမစ္အရြယ္၊ လွမ်ိဳးႂကြယ္ႏွင့္၊ သြယ္၀ယ္ပ်ဴငွါ၊ ကြ်မ္းစသာကို၊ ရွဲခြါခဲ့ရ၊ သံျမည္ဟေသာ္၊ ေမြးဘမင္းေခ်၊ မၾကာေစႏွင့္၊ ေ၀ေ၀တန္႔ကူး၊ မၾကဴးမိခင္၊ ျပန္လလွ်င္မူ၊ လွသြင္ငယ္ေပါင္း၊ သူေကာင္းမွတ္ရန္၊ ခ်စ္သည္မွန္အံ့၊ ဧကန္စင္စစ္၊ မွန္သည္ျဖစ္ကို၊ စိစစ္စီလ်ဥ္၊ ေအာက္ေမ့စဥ္၀ယ္၊ ေရယဥ္သည္းစြာ၊ ႏွစ္ျဖာဆံုလ်က္၊ အလယ္ခ်က္၀ယ္၊ စံုဘက္အံ့ဘြယ္၊ ေနာင္ႏွယ္လေကာင္း၊ ေဖၚမေပါင္းသည္။ ။ဥေဒါင္းတလွည့္ က်ဴးသတည္း။

(ဒု) ျမဴးလွတည့္ေလ၊ သႀကႍေရႏွင့္၊ ေရလည္းခ်ီသစ္၊ ျမစ္ဧည့့္ရတု၊ ျမဴႏုေ၀ေ၀၊ ေနသည္အံု႔ျပ၊ ငါးၾကင္းႂကြေသာ္၊ ျဖဴဆြရိပ္ရိပ္၊ ကမ္းထိပ္သာေမာ၊ ျဖစ္လယ္ေက်ာ၀ယ္၊ ေသာေသာေက်းငွက္၊ အုပ္က်က္တည္ေထာင္၊ ရြာအေယာင္သို႔၊ ယဥ္ေဘာင္ရင့္ရည္၊ ပိတ္ဆီးဆည္၀၊ ၿမံဳးသာခ်၍၊ ေက်ာကပိုက္ႀကီး၊ ၀ိုက္ဆီးရင္ေတာင္၊ ရကြင္းေထာင္ႏွင့္၊ တန္ေလာင္လက္နား၊ ဆူးလည္းသား၍၊ ေဆာင္းကားတန္တီ၊ တပသီႏွင့္၊ ငင္ခ်ီရကြင္း၊ ယင္းလည္းဆီးတား၊ စႏၵားရက္တက္၊ စလက္ဖြဲ႔စား၊ ကမ္းပါးစု၀င္၊ ႀကိဳးရင္စေတာင္၊ ဆုတ္ေရွာင္ရင္တြန္း၊ လက္မတန္းႏွင့္၊ မီးထြန္းတင္ထိုး၊ လုပ္ရုိးတျခား၊ လက္နားေဆာင္လိုက္၊ တံုးတုိက္ၾကမ္းငင္၊ အျမင္ကြန္ပစ္၊ ေႂကြးဟစ္ေၾကာ္ျငာ၊ ေရမွာအလို၊ ႏႈတ္ေစာင့္ဆို၍၊ တက္ကိုခ်ီေျမွာက္၊ ခြင့္ေရးေကာက္မွ၊ ေရေပါက္ႀကဲေဖ်ာ္၊ စုန္ဆန္ေလွာ္၍၊ ေျမာ္ေျမာ္တင့္တင့္၊ ေလွႏွင့္ရင့္သည္၊ ျမစ္တြင္စိုးမွဴး၊ ခုန္တိုင္းဦးသို႔၊ သံက်ဴးအဲအဏ္၊ တက္ပြန္ေစာင္းညွင္း၊ ညခင္းနံနက္၊ တက္သက္လူးလာ၊ စီးပြားရွာ၍၊ ေနခ်ာစံလႈံ၊ ျပင္ရိပ္ခံုထက္၊ သဲပံုေစတီ၊ အညီစုေ၀း၊ လွဴႀကီးေပးသို႔၊ သံုးေလးငါးရာ၊ အုတ္အာသရဲ၊ တပဲြတျပင္၊ သည္သဘင္ကို၊ ကြ်မ္း၀င္ငယ္ေပါင္း၊ သူေကာင္းမင္းေခ်၊ ပီလေစေလာ့၊ မင္းေနဌာန၊ ျပည္မရပ္သူ၊ လွမွန္ကူက၊ မွန္သမွ်ကို၊ ၀မ္းကေတြးေငၚ၊ ေအာက္ေမ့ေသာ္လည္း၊ ေရႊေလွာ္ရည္ေကာင္း၊ မီးတြင္ေပ်ာင္းသို႔၊ ဖေယာင္းေနထိ၊ မ်ည္းမ်ည္းအိမွ်၊ မ်က္စိ၌တြင္၊ ေရးေရးထင္လ်က္၊ မရႊင္ဗ်ာပါ၊ ေနလွည့္ရာကို၊ အာကာတိမ္လံုး၊ ျမေရာင္ဖံုးလ်က္၊ ခ်ံဳးေလသည္ကား၊ ေျမသားေခၚ႐ုပ္၊ ခံလွ်င္အုပ္သို႔၊ ပတ္ခ်ဳပ္၀န္းက်င္၊ မုန္တိုင္းဆင္သည္။ ။မင္းလြင္အလွည့္ ျမဴးသတည္း။

(တ) ထူးလွတည့္ေလ၊ စံုေတာေျခ၌၊ ရွာေဖြပတ္ညက္၊ တက္သက္ပ်ံနား၊ ၀တ္ပန္းစား၍၊ သနားစဖြယ္၊ လူသူႏွယ္လွ်င္၊ စင္ၾကယ္သင္းေခ်ာ၊ ျဖဴမေရာသည္၊ မည္းေၾကာေရာင္နက္၊ ဖိတ္ဖိတ္လက္မွ်၊ ရိပ္စက္သာေမာ၊ ရဂံုေတာ၀ယ္၊ ဥဩေဖၚကြာ၊ မ,ကိုရွာေသာ္၊ သည္မွာရွိဧည့္၊ မထူးလွည့္လည္း၊ သူဧည့္ဘာသာ၊ အသံနာ၍၊ လူးလာတံု႔ဖယ္၊ သြယ္လွယ္ေခါက္တင္၊ ခုထင္ခုေရာက္၊ ဖူးေညွာက္ၫြန္႔ခက္၊ ၀တ္ယက္ေသာက္ယူ၊ အူအူေသာင္းေသာင္း၊ ငွက္ေပါင္းျမဴးၾက၊ နတ္လွသဘင္၊ မေျပာင္းခင္ကို၊ ကြ်မ္း၀င္ငယ္ေပါင္း၊ သူေကာင္းမင္းေခ်၊ ပီလေစေလာ့၊ မေျပတန္ေယာင္၊ ညဥ့္သန္းေခါင္၀ယ္၊ ေသြးေဆာင္ေလညွင္း၊ ေရႊရင္သြင္း၍၊ လြမ္းတင္တ,ဆို၊ ေခ်ာ့့ေရာင္ပ်ိဳႏွင့္၊ တကိုယ္တည္းလွ်င္၊ တူပင္မကြာ၊ စက္ေသာခါ၌၊ ခက္ျဖာၫြန္႔ေညာင္း၊ ႏွာေမာင္းကူဆိုက္၊ မည္းမုိက္သာေမာ၊ ရဂံုေတာ၀ယ္၊ ဥဩေဖၚကြာ၊ မ,ကိုရွာသည္။ ။သည္မွာရွိဧည့္ ထူးသတည္း။

ပန္ၾကားျခင္း။ ။ေလွာ္ကားသံုးေထာင္မွဴးေခၚေတာင္ငူန၀ေဒးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာ၊ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားရွိပါက ညႊန္ၾကားအသိေပးၾကေစလိုေၾကာင္း အႏူးညြတ္ပန္းၾကားအပ္ပါသည္။ ေက်းဇူးအထူးထင္ရွိပါသည္။

န၀ေဒးႀကီးေတာလား (၂)

န၀ေဒးႀကီးသည္ သူ၏ေတာလားေျခာက္ပုဒ္အနက္ ပထမ (၃)ပုဒ္ကို အခ်ီကြဲ+အခ်တူပံုစံျဖင့္ ေတာလားပံုေျမာက္ေရးသား၍ ဒုတိယ (၃)ကိုမူ အခ်ီတူအခ်တူ ရတုပံုေျမာက္ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ယင္းသို႔ေရးသားရာ၀ယ္ ေက်းငွက္သာရကာႏွင့္ ေတာေကာင္မ်ားကို အုပ္စု (၃)ခုခြဲလ်က္ တစ္အုပ္စုကို ရတုတစ္ပုဒ္စီျဖင့္ ခ်ယ္သထားသည္။

ပထမအုပ္စုတြင္ ေတာေတာင္ကုန္းျမင့္ေျမျပင္အသီးသီးရွိ သစ္ပင္ႀကီးငယ္မ်ား၌ နားခိုက်က္စားက သဘာ၀အေလ်ာက္ျမဴးေပ်ာ္ေနၾကေသာ ေက်းငွက္သာရကာတို႔၏ ခ်စ္ၾကည္ႏူးဟန္၊ ခြန္းဆက္သံအေထြေထြကို ေရးစပ္သီကံုးထားသည္။ ယင္းသို႔ေရးစပ္ရာတြင္ ေက်းငွက္တုိ႔၏ ေပ်ာ္ျမဴးေနဟန္ကိုျမင္ရကာ အေနေ၀းသည့္အတြက္ မိမိခ်စ္သူသက္ထားကို လြမ္းဆြတ္တသမိေၾကာင္း “ရြယ္ရွိထပ္တူ၊ ၾကင္သူေ၀းျခား၊ ရွိသည္မ်ားေၾကာင့္၊ ၀မ္းပါးဘြယ္သာ” စသည္ျဖင့္ သီကံုးထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

ဒုတိယအုပ္စုတြင္မူ ေတာေတာင္အတြင္း ေျမ၀ယ္က်က္စား ေျပးလႊားေနၾကေသာ သားေကာင္ႀကီးငယ္တို႔၏ ေျပးလႊားေဆာ့ကစားေနဟန္ကို၎၊ အုပ္စုအလိုက္ သြားလာလႈပ္ရွားေနၾကဟန္ကို၎ ေရးသားကာ သားေကာင္မ်ား၏ ေပ်ာ္ျမဴးေနဟန္ကို ျမင္ရကာ ခ်စ္သူသို႔ လြမ္းဆြတ္လွေၾကာင္းကို “သက္ေ၀ၾကင္မွတ္၊ လွသည့္နတ္ေၾကာင့္၊ ဆြတ္လြတ္ေလာင္ဆာ၊ တမ္းလွည့္ရာတြင္” စသျဖင့္ ေရးစပ္ထံုးဖြဲ႔ထားသည္။

တတိယအုပ္စုတြင္ကား ပထမအုပ္စုနည္းတူ ေက်းငွက္သာရကာတို႔သဘာ၀ကို ေဖၚက်ဴးထားေသာ္လည္း ေတာေတာင္မ်ားတြင္က်က္စားတတ္သည့္ ေက်းငွက္မ်ားမဟုတ္မူဘဲ ျမစ္ျပင္ေခ်ာင္းကမ္း၊ နဖူးနန္းႏွင့္၊ သဲေခါင္ေသာင္ျပင္၊ ေ၀ဟင္၀ဲပ်ံ၊ ငွက္ေမာင္ႏွံတို႔၏ သဘာ၀ေပ်ာ္ျမဴးေနဟန္ကို ျမင္ရစဥ္ အနားမွာမရွိေသာ မိမိ၏ အိမ္သူသက္ထား၊ အလွနတ္ဖုရားကို လြမ္းဆြတ္လွေၾကာင္း “သီရိဆင္း၀ါ၊ မယ္ မပါ၍၊ လြမ္းတာခဲအင္၊ ရွိစဥ္တြင္၀ယ္” စသည္ျဖင့္ ထံုးဖြဲ႔သီခ်ယ္ထားသည္ကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။

သံုးပုဒ္လံုးကို အခ်ီတူ+အခ်တူ ရတုပံုေျမာက္ စပ္ဆိုသီကံုးထားေသာ္လည္း ေတာေတာင္မ်ားအတြင္း က်က္စားေလ့ရွိေသာ တိရစၧာန္တို႔၏ သဘာ၀ကို ေရးစပ္က်ဴးရစ္ထားေသာေၾကာင့္ ေတာလားဟုပင္ ေခၚဆိုရေတာ့သည္။ ဤေတာလားသံုးပုဒ္ေရးဟန္ႏွင့္ အခ်ီ+အခ်တူ ကာရန္ယူကာ ထပ္တူေရးဟန္တစ္မ်ိဳးကုိလည္း ေနာက္ေဖၚျပလတံ့ေသာ ေလွာ္ကားသံုးေထာင္မွဴးေတာလားမ်ား၌ ေတြ႔ရလိမ့္ဦးမည္။ ဆက္လက္ရႈစားၾကပါကုန္။

(ပ) က်ဴးရင့္၏ေလ၊ ၿမိဳင္ရေ၀က၊ စိမ္း,ေရႊ,ျပာလန္း၊ အဆန္းဆန္းႏွင့္၊ ပင္နန္းခြထက္၊ လည္ခ်င္းယွက္၍၊ ၀ံလက္ေက်းသား၊ ေဖါင္းကား,ပိန္ညင္း၊ ေအာက္ခ်င္း,ေခါက္ရွာ၊ သာလိကာႏွင့္၊ လင္းျပာလည္ေျပာက္၊ သစ္ေတာက္,သိမ္းက်ား၊ ကုလား,ဆက္ရက္၊ ေတာၾကက္တြန္ေၾကာ္၊ ငွက္ေတာ္စြန္ေျပာက္၊ ဗ်ိဳင္းေအာက္,ဗ်ိဳင္းျဖဴ၊ ငံုး,ငူ,ခါ,ဘုတ္၊ ၀ံထုတ္၀ံလို၊ သံခ်ိဳဥၾသ၊ ခ်စ္ေဘာ္ေႏွာ၍၊ ေတာလည္းသာေခါင္၊ ေတာင္လည္းညိဳရစ္၊ ျမင္းလည္းသာတိ၊ တအိအိႏွင့္၊ ရြယ္ရွိထပ္တူ၊ ၾကင္သူေ၀းျခား၊ ရွိသည္မ်ားေၾကာင့္၊ ၀မ္းပါးဘြယ္သာ၊ ဆံုလွည့္ရာတြင္၊ ဆည္းဆာခ်ဳပ္ည၊ မႈိင္းရီစ၌၊ ဖိုမယွဥ္ကာ၊ သိုက္နန္းသာထက္၊ သံ၀ါရစ္ေညာင္း၊ လြန္ၾကင္ေတာင္းသည္။ ။ဥေဒါင္းရစ္ျမည္ က်ဴးဘိသည္။

(ဒု) ျမဴးလြင့္၏ေလ၊ မင္းလြင္ေခြ်၍၊ ေလလည္းျပန္ေခါက္၊ ေတာင္ေျမာက္လွည့္သန္း၊ တ၀န္း၀န္းႏွင့္၊ ပန္းလည္းခါသိ၊ ၿပိဳင္ၾကညွိသို႔၊ သက္ရွိထပ္တူ၊ ၾကင္သူၿငိမ့္ေလး၊ စံုလည္းေ၀းခဲ့၊ က်ဴးေအးသာယာ၊ ခ်စ္ပ်ဴဟာႏွင့္၊ ျခင္းရာစီစီ၊ သံၿပိဳင္ညီ၍၊ ယုန္,ခ်ီ,စိုင္,ဆတ္၊ လိပ္,ဖြတ္,ရွစ္,ေပြး၊ ေျမေခြး,သမင္၊ သစ္,ဆင္,ႀကံ႕,ေျပာင္၊ ေတာေၾကာင္,၀က္၀ံ၊ သစ္ခြံကိုခ်ိဳး၊ ၀န္တီးတိုးတို႔၊ ရႈပ်ိဳးစဘြယ္၊ အသြယ္သြယ္သည္၊ ႀကီးငယ္ပတ္ကံုး၊ သားအားလံုးလည္း၊ စုရုံးမ-ႏွင့္၊ ေပ်ာ္ၾကတင့္သား၊ လြမ္းခြင့္တိခ်ည္း၊ အံုလွာသည္းခဲ့၊ ေဘာ္နည္းညြတ္ေခြ၊ ရွိရစ္ေလသည္၊ သက္ေ၀ၾကင္မွတ္၊ လွသည့္နတ္ေၾကာင့္၊ ဆြတ္လြတ္ေလာင္ဆာ၊ တမ္းလွည့္ရာတြင္၊ တိမ္ျပာယွက္သြယ္၊ ညခ်မ္း၀ယ္၌၊ ဒရယ္သံေညာင္း၊ မ-ကိုေျပာင္းသည္။ ။လြမ္းေၾကာင္းေဘြႏွည္ ျမဴးဘိသည္။

(တ) ထူးဆင့္၏ေလ၊ အေထြေထြႏွင့္၊ ေတာေျခၿမိဳင္သာ၊ ေ၀ဆာရႈဘြယ္၊ ေရေၾကာင္း၀ယ္လည္း၊ ယွက္သြယ္တေၾကာင္း၊ ၀ွန္ေခ်ာင္းမသည္း၊ ကမ္းလည္းဆင္ေျခ၊ ေလ်ာေျပစိမ္းလန္း၊ ကြ်န္းလည္းဆိုင္းဆိုင္း၊ ကိုင္းႏွင့္သဲျဖဴ၊ ေက်ာက္ငူ၀ဲရိပ္၊ ေသာင္ထိပ္ပ်ံ႕ပ်ဴး၊ ကမ္းဦးစ၀ယ္၊ တြန္က်ယ္သံေလး၊ တေအးေအးႏွင့္၊ ပဲေထြး,ဟင္းသာ၊ ႀကိဳးၾကာ,စင္ေယာ္၊ ခ်စ္ေဘာ္မၿငီး၊ တင္က်ီး,ေရၾကက္၊ စကၠ၀က္ႏွင့္၊ ေရငွက္,၀မ္းဘဲ၊ ယွဥ္တြဲေခြညြတ္၊ ကရကတ္လည္း၊ ခ်စ္ျမတ္က်ဴးကဲ၊ လည္ဆဲြယွက္တင္၊ စံုစံုရႊင္၍၊ သံထင္တလွစ္၊ ငါးဟစ္,၀ံဘို၊ ငွက္ညိဳ,ငွက္က်ား၊ အပါးပါးကို၊ မ်က္၀ါးရႈမိ၊ ျမင္သည္ရွိက၊ သီရိဆင္း၀ါ၊ မယ္မပါ၍၊ လြမ္းတာခဲအင္၊ ရွိစဥ္တြင္၀ယ္၊ လြန္းၾကင္ဖိုမ၊ မိႈင္းရီစ၌၊ သံျမသာေပ်ာင္း၊ ရင့္ရူေညာင္းသည္။ ။စုေပါင္းလွည့္လည္ ထူးဘိသည္။

န၀ေဒးႀကီးေတာလား (၁)

ျမန္မာစာေပေလာကတြင္ န၀ေဒးဘဲြ႔ခံစာဆိုေတာ္ (၅) ဦးရွိခဲ့ဖူးေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားအရသိရသည္။ ယင္းတို႔မွာ----

(၁) အကၤုရမည္ေသာ ဇင္းမယ္န၀ေဒး၊
(၂) ေလွာ္ကားသံုးေထာင္မွဴးေခၚ ေတာင္ငူန၀ေဒး၊
(၃) ေရႊေတာင္ နႏၵသူေခၚ စလင္းန၀ေဒး၊
(၄) ျပည္ န၀ေဒးႀကီ၊
(၅) ၀က္မစြတ္ၿမိဳ႕စား ဒုတိယန၀ေဒး တို႔ပင္ျဖစ္သည္။

န၀ေဒးဟူသည္မွာ ဘုရင္ကႏွင္းအပ္ေသာ ဘြဲ႔တံဆိတ္တစ္မ်ိဳး၏ အမည္နာမျဖစ္သည္။ “စာေပဗဟုႆုတ အတတ္ပညာအမ်ိဳးမ်ိဳး၌ သူမတူေအာင္တတ္သိနားလည္ေသာပုဂၢဳိလ္” ဟု အဓိပၸါယ္ရေၾကာင္းမွတ္သားရသည္။ “ထူးတလည္လွ်င္”အစခ်ီ ေအာက္ပါေတာလား (ရတု) ေျခာက္ပုဒ္တို႔ကို စပ္ဆိုေရးသားခဲ့ေသာန၀ေဒးမွာ “စစ္ကိုင္းေထာင္သင္း၊ စလင္းလက္်ာ၊ ျပည္မွာန၀ေဒး”ဟု ေက်ာ္ၾကားေသာ ျပည္န၀ေဒးျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၈၉၄) တြင္နန္းတက္ေသာ ဘုရင္နရပတိလက္ထက္တြင္ ဘုရင့္ေယာက္ဖေတာ္မင္းဘေစာ၏ အိမ္ေတာ္ထိမ္းအျဖစ္အမႈထမ္းခဲ့သူျဖစ္သည္။

အင္း၀ေခတ္တြင္ေပၚထြန္းခဲ့ေသာ စာဆိုေတာ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အရွင္မဟာရ႒သာရတို႔ႏွင့္ တစ္ေခတ္တည္းျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္သားႏိုင္သည္။ မင္းခစားေယာက္်ားျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ သခင္သြားရာေနာက္ကလိုက္ပါေနရသူျဖစ္ေလရာ စစ္ကိုင္းသို႔ေရာက္ေသာအခါ “ေထာင္သင္းမွဴး” ရာထူးျဖင့္၎၊ စလင္းသို႔ေရာက္ေသာအခါ “မင္းလက္်ား” ဟူေသာဘဲြ႔တံဆိပ္ျဖင့္၎၊ ျပည္မွာေနစဥ္ “န၀ေဒး”ဟူေသာ စာေပပါရဂူဘဲြ႔ျဖင့္၎ ခ်ီးျမွင့္ေျမွာက္စားျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ “စစ္ကိုင္းေထာင္သင္း၊ စလင္းလက္်ာ၊ ျပည္မွာန၀ေဒး” ဟုထင္ေပၚေၾကာ္ၾကားလာခဲ့သည္။ ရတုစပ္ဆိုရာတြင္ ၿပိဳင္ဘက္ကင္းေလာက္ေအာင္ ေတာ္တတ္ေၾကာင္း စာေပမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။ ျပည္န၀ေဒးႀကီးသည္ တစ္ဘက္မွ တိုင္းျပည္တာ၀န္ထမ္းရင္း ေႏွာင္းေခတ္ျမန္မာစာေပေလာကအတြက္ အက်ိဳးျပဳကဗ်ာ၊ ေတာလား၊ ရတုေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာကို ေရးသားသီကံုးလ်က္ အသက္ (၉၀) အရြယ္တြင္ အနိစၥေရာက္ခဲ့သည္။ (စြယ္စံုက်မ္း)

န၀ေဒးႀကီး၏ေတာလားမ်ားသည္လည္း အရွင္ဥတၱမေက်ာ္၊ အရွင္မဟာရ႒သာရႏွင့္ အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇတို႔၏ ေတာလားမ်ားနည္းတူ ေတာေတာင္မ်ား၊ ေက်းငွက္သာရကာမ်ားႏွင့္ ေတာတြင္းတိရစၧာန္တို႔၏ သေဘာသဘာ၀တို႔ကို ရတုဟန္ကြန္႔လွ်က္ စပ္ဆိုေရးသားခဲ့ေသာ ေတာလားမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ရတုေျခာက္ပုဒ္အနက္ ေရွ႕(၃) ပုဒ္ကို အခ်ီကဲြ အခ်တူ ပံုစံျဖင့္၎၊ ေနာက္ (၃) ပုဒ္ကို အခ်ီတူ အခ်တူ ဟန္ျဖင့္၎ ေရးသားခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေတာလားသံုးပုဒ္ႏွင့္ ရတုသံုးပုဒ္ဟုပင္ ဆိုႏိုင္သည္။

ကဗ်ာရွင္တို႔၏ လက္ရာမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ တစ္ဦး၏ကဗ်ာကို ေနာက္တစ္ဦးက အသံအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ စကားလံုးအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အေတြးအေခၚအားျဖင့္ျဖစ္ေစ အတုယူမွီျငမ္းခဲ့ေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။ မည္သူက မည္သူ႔ကို မွီျငမ္းသည္ဟု တစ္ထစ္ခ်မဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း ယင္းတို႔၏ တူညီေသာပံုသဏၭာန္မ်ားေၾကာင့္ တစ္ဦး၏လက္ရာကို တစ္ဦးက အတုခုိးနည္းယူခဲ့သည္ကိုကား မျငင္းႏိုင္ေသာအခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ ဥပမာ၊ ေမ်ာက္၊ ေဒါင္း၊ က်ား ဟူေသာ တိရစၧာန္သံုးေကာင္တို႔၏ အမူအရာကို ေဖၚျပရာ၌---
အရွင္မဟာရ႒သာရက “ေမ်ာက္ကႀကိဳးေခြ၊ ေဒါင္းအိုးေ၀ႏွင့္....က်ားကရုတ္ရုတ္၊ သံၾကဳတ္ၾကဳတ္ႏွင့္”ဟု၎၊
အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇက “ေမ်ာက္ကႀကိဳးေခြ၊ ေခ်ကရင့္ရူ....ေဒါင္းလည္းအိုးေ၀၊ စံုၿမိဳင္ေျခမွာ....သံညင္းဒိန္းဒိန္း၊ က်ားဟိန္းသာရႊင္”ဟု၎၊
န၀ေဒးႀကီးက “ငေမ်ာက္တြက္တြက္၊ ငေမ်ာက္ထြက္ဟု....သံႁမြက္ေထြေငၚ၊ က်ားဟိန္းေဆာ္က....သမင္းကေတာက္၊ ေဒါင္းကေငါက္၍” ဟု၎ အသီးသီး ေရးသားခဲ့ေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။

ထို႔ျပင္ ကဗ်ာစာဆိုတို႔၏ ပံုစံတူစပ္ဆိုမႈတစ္မ်ိဳးကိုလည္း ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။ ဥပမာ...ငွက္ဖိုငွက္မတို႔၏ ႏႈတ္ခြန္းဆက္သံ ေအာ္မည္သံကို လူတို႔ႏွင့္ႏႈိင္းယွဥ္၍ေဖၚျပရာ၌---
အရွင္မဟာရ႒သာရက “ေမာင္ေထြးတို႔ေလာ၊ မယ္တုိ႔ေလာဟု” ဟူ၍၎၊
အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇက “ေအးငယ္တို႔လား၊ မယ္တို႔လားဟု” ဟူ၍၎၊
န၀ေဒးႀကီးက “ခ်စ္သည္တို႔ေလာ၊ မယ္တို႔ေလာဟု” ဟူ၍၎ ေရးသားစပ္ဆိုခဲ့ၾကေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းပံုစံတူ ေရးသား စပ္ဆိုဟန္မ်ားက “တစ္ဦးကိုတစ္ဦးမွီျငမ္းျပဳခဲ့သေလာ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ အင္း၀ေခတ္၏ အရပ္သံုးတြင္က်ယ္ေနေသာ စပ္ဆိုဟန္တစ္မ်ိဳးေပေလာ” ဟု ေႏွာင္းလူတို႔ကို အေတြးေပါက္ေစေနေပေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယင္းေတာလားရတုတို႔ကို ေရးစပ္ရာ၌ အရွင္ႏွစ္ပါးတို႔က ဘုရားဖူးသြားရင္း ေတြ႔ျမင္ၾကားသိခဲ့သည္မ်ားကို သီကံုးျခင္းျဖစ္ၿပီး န၀ေဒးႀကီးက စစ္ခ်ီစစ္ထြက္သြားရင္း ေတြ႔ျမင္ၾကားသိခဲ့ရသည္ကို ခံစားေရးဖြဲ႕ထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ၎တို႔၏ကဗ်ာမ်ားတြင္ပင္ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ န၀ေဒးႀကီးက စစ္ခ်ီသြားရင္းေတာလားေရးေၾကာင္းကို သူ၏ေတာလားဒုတိယအပိုဒ္အဆံုးတြင္ “စစ္ခြင္လမ္းႀကိဳက္၊ ျမင္လိုက္မိသည္” ဟု ဖဲြ႔ႏြဲ႔ခဲ့ေလသည္။ ဆက္လက္ဖတ္ရႈၾကပါကုန္။


(ပ) ထူးတလည္လွ်င္၊ သံက်ည္ေဆာ္ႏႈတ္၊ ပီစြာမႈတ္သို႔၊ သစ္ၾကဳတ္က တိုက္၊ က်ားက ရုိက္၍၊ ေပ်ာ္ပိုက္မတည္၊ လြမ္းစိတ္သည္တြင္၊ ေနျခည္ကေပ်ာက္၊ ဆည္းဆာေရာက္က၊ ငေမ်ာက္တြက္တြက္၊ ငေမ်ာက္ထြက္ဟု၊ သံႁမြက္ေထြေငၚ၊ က်ားဟိန္းေဆာ္က၊ ထိုေရာ္ၿမိဳင္ခြင္၊ သမင္က ေတာက္၊ ေဒါင္းက ေငါက္၍၊ ေဟာက္သည့္ေခ်ငယ္၊ ဒရယ္က ျပဴ၊ ေမ်ာက္က အူလ်က္၊ စိုင္မူေဆာ္သည္း၊ ဆတ္က ဟည္း၍၊ ဆင္လည္းက်ည္က်ည္၊ နတ္ျငင္းသည္သို႔၊ သံရွည္မတံ့၊ ထံ့တ်ံ႕ေတ်းတ်ား၊ မၾကားစဖူး၊ စိတ္၀မ္းႏူးမွ်၊ တထူးတလည္၊ ေတာက္ေက်ာ္မည္လ်က္၊ ခ်စ္သည္တို႔ေလာ၊ မယ္တို႔ေလာဟု၊ ေသာေသာက်ဴးရင့္၊ ေတာလံုးတင့္သည္။ ။လြမ္းခြင့္ေနာင္တြင္...ျဖင္သကား။



(ဒု) သာႏိုးေပ်ာ္ရႊင္၊ စံုေတာခြင္၌၊ စီးဆင္ခြ်န္းမ၊ ေျပာင္မုန္၀ထက္၊ ရူတ လြမ္းရိုက္၊ ေအာက္ေမ့ႀကိဳက္၀ယ္၊ တိမ္တိုက္ ကသည္၊ နတ္တို႔စည္လည္း၊ ၾကဴးမည္သံေလး၊ တေျခးေျခးတည့္၊ ဟိန္ေလးရင့္ေခၚ၊ ငွက္တို႔ေသာ္လည္း၊ သံေငၚတသီး၊ သံႀကီးတေထြ၊ သံေျခညွင္းညွင္း၊ သံပ်င္းသံေက်ာ္၊ တူစံုေပ်ာ္လ်က္၊ မူးေမာ္စံုမက္၊ လည္ခ်င္းယွက္၍၊ ယူယက္သည္ပို႔၊ လူကဲ့သို႔လွ်င္၊ တခ်ိဳ႕ခြံ႕တံု၊ တခ်ိဳ႕တံုလည္း၊ ငံုကာထား၏၊ သနားဘြယ္မႈ၊ တခုလည္တြင္၊ တခုတင္လ်က္၊ စစ္ခြင္လမ္းႀကိဳက္၊ ျမင္မိလိုက္သည္။ ။လူႏႈိက္တူပင္...ထင္သကား။


(တ) တျဖည္းပ်ံ႕ပ်ံ႕၊ ေတာလံုးႏွံ႔မွ်၊ ရနံ႔ႀကိဳင္ေပါက္၊ ကိုင္းခက္ေလွ်ာက္လ်က္၊ ေမ်ာက္က၀ူး၀ုတ္၊ ရွဥ့္ကတုတ္၍၊ ေလသုတ္ျဖည္းညွင္း၊ ေအာက္ခ်င္းရွင္းရွင္း၊ ပုစဥ္းက်ာက်ာ၊ က်ီးနက္အာက၊ သံသာၾသဥ၊ ေဆြမယ္ေစာတုိ႔၊ ၾကက္ေတာသံေလး၊ မ-သံေပးလ်က္၊ ေျခးေျခးမည္ႏႈတ္၊ တီတီတုတ္ႏွင့္၊ ဘုတ္က အိန္႔ဟူ၊ ဂ်ိဳးက ကူ၍၊ တ-ရူၫြတ္ေျပာင္း၊ မလြမ္းေတာင္းတည့္၊ ၀က္ေထာင္းစြယ္ထြက္၊ ျမည္သံ၀ွက္ႏွင့္၊ က်ဴးလ်က္သံသာ၊ ၿမိဳင္ခန္း၀ါ၀ယ္၊ ဟိန္ဇာဟာေလး၊ ဟိန္ဇာေလးဟု၊ ဟိန္ေလးလႊင့္သည္၊ အမျမည္က၊ မတည္ဗ်ာပါ၊ ေနာင့္တူသာလွ်င္၊ သီတာေခ်ာင္းကမ္း၊ ေလခ်ိဳဆမ္းသည္။ ။အလြမ္းျပည္ျဖင္...ျမင္သကား။

မွတ္ခ်က္။ ။ဓာတ္ပံုမ်ားကို အြန္လိုင္းမွ ကူးယူေဖၚျပအပ္ပါေၾကာင္း။

အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇ ေတာလား

အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇ၏ ေတာလားမ်ားသည္ ေတာေတာင္တုိ႔၏ သဘာ၀အလွအပကို အရွင္ဥတၱမေက်ာ္ႏွင့္ အရွင္မဟာရ႒သာရတို႔နည္းတူ ေရးစပ္သီကံုးထားေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။ ယင္းသို႔ေရးစပ္ထားရာ၌ ေက်းငွက္သာရကာတို႔၏ ေအာ္မည္သံအမ်ိဳးမ်ိဳးကို လူတို႔ခံစားႏိုင္ေသာနည္းလမ္းျဖင့္ ဖြဲ႔သီထားေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ အခ်ိဳ႕ပိုဒ္မ်ား၌ အရွင္မဟာရ႒သာရ၏ ေရးဟန္မ်ားေရာေႏွာလွ်က္ပါ၀င္ေနေသာေၾကာင့္ အရွင္မဟာရ႒သာရ၏ ေတာလားမ်ားသည္ အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇအေပၚ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈရွိေၾကာင္းကိုလည္း ရိပ္စားမိႏိုင္သည္။

ဥပမာအားျဖင့္ အရွင္မဟာရ႒သာရကိုယ္ေတာ္ရွင္က ၎၏ေတာလား ဒုတိယပိုဒ္တြင္ “ေမာင္ေထြးတို႔ေလာ၊ မယ္တို႔ေလာဟု”ဟူ၍ ေရးသားခဲ့သည္ကို အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇက သူ၏ေတာလား တတိယပုိဒ္တြင္ “ေမာင္မယ္တို႔ေလး၊ မယ္တို႔ေအးဟု” ဟူ၍၎၊ အရွင္မဟာရ႒သာရက သူ၏ေတာလား တတိယပိုဒ္တြင္ “ေမ်ာက္ကႀကိဳးေခြ၊ ေဒါင္အိုးေ၀ႏွင့္၊ သံေျခေႂကြးေၾကာ္၊ ဖို-မ ေခၚလွ်က္” ဟုေရးစပ္ခဲ့သည္ကို အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇက ၎၏ ေတာလားမ်ားကို အပိုဒ္ခြဲျခားကာ ပထမပုိဒ္တြင္ “ေမ်ာက္ကႀကိဳးေခြ၊ ေခ်ကရင့္ရူ” ဟူ၍၎၊ ဒုတိယပိုဒ္တြင္ “ေဒါင္းလည္းအိုးေ၀၊ စံုၿမိဳင္ေျခမွာ” ဟူ၍၎ ေရးသားစပ္ဆိုေတာ္မူခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ထုိ႔ျပင္လည္း ကာရန္ယူရာတြင္ အရွင္မဟာရ႒သာရက သူ၏ေတာလားတတိယပိုဒ္တြင္ “က်ားကရုတ္ရုတ္၊ သံၾကဳတ္ၾကဳတ္ႏွင့္၊ သစ္က်ဳတ္ေျပးလႊား” ဟုေရးသားခဲ့သည္ကို အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇက ၎၏ေတာလားပထမပိုဒ္တြင္ “၀က္လည္းရုတ္ရုတ္၊ ရွဥ့္ကတုတ္လွ်က္၊ သစ္က်ဳတ္က်ားမင္း၊ သံညင္းဒိန္းဒိန္း” ဟူ၍ အရွင္မဟာရ႒သာရ၏ ”ဥတ္ကာရန္”ကို အတုခိုးကာ စပ္ဆိုေတာ္ခဲ့ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းႏိုင္သည္။

သို႔ရာတြင္ အရွင္မဟာရ႒သာရက သူ၏ေရးဟန္ကို ေတာလားပံုေျမာက္ေအာင္ အခ်ီအခ် ကာရန္မယူပဲ အခ်ပိုဒ္မ်ားကိုသာ “မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ စူးစူးတည္း၊ ေတာၾကက္တြန္သံ ျမဴးျမဴးတည္း၊ ေလျပည္ပ်ံ႕ပ်ံ႕ ပ်ဴးပ်ဴးတည္း၊ စိတ္ကေရာက္ခ်င္ ရူးရူးတည္း”ဟု ကာရန္တူေစလွ်က္ စပ္ဆိုေတာ္မူခဲ့ေသာ္လည္း အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇက သူ၏ေတာလား (၃)ပုိဒ္လံုးကို “ၾကဴးဓြန္႔ရွည္၍....ေပ်ာ္ျမဴးရဂံုေပတကား”ဟူ၍၎၊ “ဖူးညြန္႔စည္၍....ေခၚထူးအစံုေပတကား”ဟူ၍၎၊ “က်ဴးကြန္႔မည္၍....ေျမာ္ဘူးမႀကံဳေလတကား”ဟူ၍၎ ရတုေရးဟန္ျဖင့္ ဖြဲ႔ႏြဲ႔သီကံုးထားသည္ကို သတိျပဳမိႏိုင္သည္။ ယင္းသို႔အားျဖင့္ ေတာလားကို အခ်ီအခ်ကာရန္တူေစလွ်က္ ေရးသားထားေသာ အဖြဲ႔အႏြဲ႔ေၾကာင့္ ေတာလားေခတ္ႏွင့္ ရတုေခတ္ႏွစ္ခုတို႔၏ စပ္ကူးမတ္ကူးကာလကို ေဖၚညႊန္းခဲ့ေလသေလာဟု ေတြးေတာယူဆမိသည္။ အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇ၏ ေတာလားမ်ားကို ဆက္လက္၍ ရႈစားၾကပါကုန္....။



(ပ) ၾကဴးဓြန္႔ရွည္၍၊ ေရၾကည္ပတ္ယွက္၊ သည္ၿမိဳင္ခ်က္မွာ၊ ၾကင္ဘက္မပါ၊ ေနာင္တည္းသာလွ်င္၊ ရႈရာသြယ္သြယ္၊ စိတ္၀မ္းငယ္မွ်၊ သြတ္လွယ္တံု႔ေခါက္၊ ကိုင္းခက္ေလွ်ာက္လ်က္၊ ေမ်ာက္ကႀကိဳးေခြ၊ ေခ်ကရင့္ရူ၊ ျဖဴကေက်ာ္သည္း၊ ဆင္ေျပာင္ဟည္း၍၊ ၀က္လည္းရုတ္ရုတ္၊ ရွဥ့္ကတုန္႔လ်က္၊ သစ္ၾကဳတ္က်ားမင္း၊ သံညင္းဒိန္းဒိန္း၊ က်ားဟိန္းသာရႊင္၊ သမင္ကတစ္၊ ယုန္က်စ္က်စ္ႏွင့္၊ ထစ္သည့္ဆတ္စိုင္၊ ၿမိဳင္ကေအး၍၊ လြမ္းေရးသြယ္ပံု၊ သာခန္းစံုမွာ၊ မႀကံဳလွည့္ဘူး၊ ေထြဆန္းထူးသည္။ ။ေပ်ာ္ျမဴးရဂံုေပတကား။



(ဒု) ဖူးၫြန္႔စည္၍၊ ျမရည္အဟန္၊ ၿမိဳင္ေတာဌာန္၌၊ ေႏြသန္ၿမိတ္တြင္း၊ ပန္းသင္းသင္းႏွင့္၊ ညွင္းညွင္းေလျပည္၊ ဆီးၾကည္ၾကည္မွာ၊ ေရႊရည္ရစ္ႏႊဲ၊ တသဲသဲတည့္၊ ၀ဲကာျမဴး၍၊ ၾကဴးလွည့္ေသာေသာ၊ ေရႊဥၾသႏွင့္၊ ၾကက္ေတာေက်ာ္ေက်ာ္၊ ဖိုမေခၚလ်က္၊ ငွက္ေတာ္က်ည္က်ည္၊ ေခါက္ရွည္ျမည္က၊ ေရႊျပည္စိုးတည့္၊ သာႏုိး၏ဟု၊ ကိုယ့္မည့္မီမီ၊ ငွက္ဇီ၀ဇုိ၀္း၊ ေတာလွ်ိဳးသံႀကီး၊ က်ီးကအိုးအာ၊ လင္းျပာညည္းညည္း၊ တခ်ည္းခ်ည္းႏွင့္၊ ေဒါင္းလည္းအိုးေ၀၊ စံုၿမိဳင္ေျခမွာ၊ တ်ာေတသံေလး၊ ရင့္ကာေႂကြးလ်က္၊ ေအးငယ္တို႔လား၊ မယ္တို႔လားဟု၊ သာျဖားေသြးခ်ိဳ၊ ခ်စ္ဘြယ္ဆို၍၊ ႏွစ္ကိုယ္ယွဥ္ပူး၊ ရႊင္ၾကည္ျမဴးသည္။ ။ေခၚထူးအစံုေပတကား။



(တ) က်ဴးကြန္႔မည္၍၊ မိုးစည္ညဳန္းညဳန္း၊ တအုန္းအုန္းတည့္၊ ထစ္ခ်ဳန္းပတ္ၿခိမ့္၊ တနိမ့္နိမ့္လွ်င္၊ ယိုလိမ့္ဘနန္း၊ သက္တင္ရန္းလည္း၊ နီျမန္းေစြးေစြး၊ ပိုက္ကာေကြးလ်က္၊ ေဒြးေဘာ္စံုေႏွာ၊ စံုေျခေတာသို႔၊ ရြက္ေၾကာညွာႏု၊ ခါမလုဘဲ၊ ရတုဆန္းေထြ၊ စန္းေရေက်ာက္စက္၊ စိမ့္သြက္သြက္တည့္၊ ဧျမက္ၾကည္ၾကည္၊ နတ္ဆည္ကန္၀ွမ္း၊ စံုရိပ္ခ်မ္း၀ယ္၊ တမ္းလြမ္းဘြယ္ေပ၊ မ်က္ျခည္ေ၀မွ်၊ ခ်ိဳေလျခည္ေႏွာ၊ ေ၀ရီေရာလ်က္၊ ေတာလည္းသာေထြ၊ ေရလည္းသာေခါင္၊ ေတာင္လည္းသာဆန္း၊ ပန္းလည္းေမႊးေမႊး၊ ငွက္ေက်းစံုတူ၊ တအူအူႏွင့္၊ ရင့္ရူရုန္းရုန္း၊ ပိတုန္း၀ဲကြန္႔၊ ၿမိဳင္ယံ၀ွန္႔တြင္၊ ညွာၫြတ္သြယ္သြယ္၊ ၀တ္ရက္သြယ္၍၊ ေမာင္မယ္တို႔ေလး၊ မယ္တို႔ေအးဟု၊ ဟာေလးေဟလာ၊ ခ်စ္ပ်ဴငွါႏွင့္၊ ေထြရာဆန္းျပား၊ ျမင္လွည့္ျငားက၊ ၀မ္းပါးၾကည္ႏူး၊ ဆြတ္ပ်ံ႕ပ်ဴးသည္။ ။ေျမာ္ဘူးမႀကံဳေလတကား။

မွတ္ခ်က္။ ။ဓာတ္ပံုမ်ားကို အြန္လိုင္းမွ ယူထားပါေၾကာင္း။

ဆရာေတာ္ဦးဗုဒ္၏ ေရႊစက္ေတာ္သြားေတာလား

ေအာက္ပါေတာလား (၃)ပုဒ္ကို ဆရာေတာ္ဦးဗုဒ္သည္ သူ၏ေမြးဖြါးရာဇာတိျဖစ္ေသာ ေညာင္ကန္ရြာမွ သကၠရာဇ္ (၁၁၈၂)-ခုႏွစ္တြင္ ေရႊစက္ေတာ္သို႔ အဖူးအေမွ်ာ္ႂကြေရာက္စဥ္က ေရးသားသီကံုး စပ္ဆုိေတာ္မူခဲ့ေၾကာင္းမွတ္တမ္းျပဳထားသည္။ ဆရာေတာ္ဦးဗုဒ္သည္ ဥေပကၡာအလြန္ႀကီးမားေတာ္မူေသာ ဆရာေတာ္တစ္ပါးျဖစ္ေၾကာင္း စာမ်ားကဆိုသည္။ ေမြးသဖခင္ႀကီးလာေရာက္ေတြ႔ဆံုသည္ကိုပင္ လက္ခံေတြ႔ဆံုျခင္းမျပဳ၊ လွ်စ္လ်ဴရႈလွ်က္ မိမိ၀ါသနာပါရာ စာေပကိုသာ အစဥ္က်ိဳးကုတ္အားထုတ္ေတာ္မူသျဖင့္ ဖခင္ႀကီးက ရင္နာနာျဖင့္ လာရာလမ္းသို႔ လွည့္ျပန္သြားခဲ့ရသည္ဟူ၏။ အုဌ္ေက်ာင္းဒါယိကာမႀကီး နန္းမေတာ္မယ္ႏုကိုပင္ ေသဒဏ္အေပးခံရခါနီးတြင္မွ “သူ႔၀ဋ္ေကြ်းရွိရင္ ဆပ္လိုက္” ဟူေသာစကားမွ်ကိုသာ ႏွစ္သိမ့့္မိန္႔ၾကားခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္တစ္ပါးျဖစ္သည္။

သို႔ကေလာက္ ဥေပကၡာျပဳႏိုင္လြန္းေသာ ဆရာေတာ္သည္ ေတာေတာင္သဘာ၀တို႔၏ အလွအပကို မည္ကဲ့သို႔ ခံစား၍ ေတာလားမ်ားကို ေရးသားစပ္ဆိုေလသနည္း။ ရွင္ဥတၱမေက်ာ္၊ ရွင္မဟာရ႒သာရတို႔ကဲ့သို႔ ဖို-မ တြန္သံမ်ားကို အာရံုခံစားကာ ေရးသားခဲ့ပါသေလာ။ ဆရာေတာ္သည္ သူ၏ေတာလားမ်ားကို အထက္ပါ အရွင္ႏွစ္ပါးႏွင့္ မတူကြဲျပားစြာ စပ္ဆိုသီကံုးခဲ့ေၾကာင္း ေအာက္ပါလက္ရာမ်ားက ၫႊန္းလွ်က္ရွိေလၿပီ။ ဆရာေတာ္၏ ေတာလားမ်ားသည္ “ေတာလား”ဆိုေသာ္လည္း ေတာေတာင္၏ အရိပ္အေရာင္မွ်ကိုပင္ ထည့္သြင္းစပ္ဆိုျခင္းမျပဳဘဲ၊ ဘုရားဖူးသြားရာခရီးစဥ္ကိုသာ ဦးစားေပးေရးဖြဲ႔ထားေလရာ “ေတာလား”ႏွင့္မတူပဲ ခရီးသြားမွတ္တမ္းႏွင့္သာ တူေခ်ေတာ့သည္။ ရႈစားၾကပါကုန္။



(ပ) ေရႊစက္ႏွစ္တည္၊ ဖူးအံ့ရည္၍၊ ရွည္သကၠရာဇ္၊ ေထာင္ရာရွစ္ဆယ္၊ စြန္းကယ္ႏွစ္ႏွစ္၊ သရစ္မာသ၊ ပုဏၰမ၀ယ္၊ ဗုဒၶေန႔တြင္၊ ပုတလင္မွ၊ ထြက္ခဲ့ႂကြေသာ္၊ စံုလွေစ်းနာ၊ မိုရြာျမစ္စုတ္၊ ပခုကၠဴမည္၊ ပုဂံျပည္ႏွင့္၊ ဤသည္ရပ္မ်ား၊ ညဥ့္တန္႔နားမွ၊ ေညာင္လွယသာ၊ ေနာက္ဖက္မွာကား၊ ကမ္းနားမည္ခံ၊ ႂကြပုဂံရြာ၊ ဆိတ္ျဖဴရြာႏွင့္၊ ေရွ႕မွာစဥ့္ကူ၊ ရြာမူပ်ဥ္းမ၊ ယင္းေအာက္ကတြင္၊ ဆီးခ်ိဳပင္တည့္၊ မြမ္းျဖင္ဗိုလ္ေျခ၊ စေလတသြယ္၊ ပုခန္းငယ္ဆိပ္၊ ညဥ့္အိပ္ခဲ့ေထြ၊ ဆူးေလကုန္းဟူ၊ ေတာင္ပလူရြာ၊ မဲရြာေခၚေရွာင္း၊ ငမြဲေခ်ာင္းႏွင့္၊ ေက်ာ္ေသာင္းေက်ာက္ရဲ၊ တကြဲဆားလယ္၊ တသြယ္ပင္းေခ်ာင္း၊ ေဖါင္းကေတာရြာ၊ ေၾကညာ၀ွန္ေျခာင္း၊ ေရနံေခ်ာင္းက၊ ေညာင္လွဆားကိုင္၊ ရိပ္ၿမိဳင္ျပည့္သိပ္၊ ရံုးပင္ဆိပ္က၊ သာလွတုလြတ္၊ ၀က္မစြတ္ေျမ၊ တညဥ့္ေန၍၊ စီးေလွဆုိက္ခါ၊ တက္သြားပါေသာ္၊ စဥ္လာေခၚႏုန္း၊ ဆယ္မုန္းေပ်ာ္ဖြယ္၊ ေလကြယ္ေပါင္းငူ၊ လႈိက္ဆူေက်ာက္သံ၊ ေက်ာက္စံေခၚျငား၊ ကာလပါးႏွင့္၊ ထူးျပားကြဲလဲြ၊ ကြ်ဲတဲေညာင္ကိုင္း၊ စဥ္တိုင္းေမွ်ာ္ရႈ၊ စကုတသင္း၊ ခ်င္းကုန္းတခ်က္၊ မယွက္တဆူး၊ ျဖဴကုန္းတရြာ၊ ခြန္သာတသီး၊ ရံုးႀကီးေတာေခၚ၊ ဆယ္ေတာ္မည္တြင္၊ တည္ပင္လုပ္ေဆး၊ မေ၀းစပ္ကာ၊ ကင္ပိန္႔ရြာတည့္၊ ခ်င့္တာေျမာက္မ်ား၊ ဆယ္ငါးယူဇနာ၊ သခၤ်ာတြက္ေပါင္း၊ ကိုးေသာင္းေက်ာ္စင္၊ လြန္ခဲ့က်င္၍၊ ၾကည္ရႊင္ေကာ္ေရာ္၊ ဖူးရေျမာ္သည္။ စက္ေတာ္ျမတ္ ႏွစ္ဆူကိုကား။



(ဒု) စက္ေတာ္ကသည္၊ ျပန္ခဲ့လည္၍၊ ဘုန္းစည္ကိန္းေအာင္း၊ ရာေတာ္ေက်ာင္းသို႔၊ ေျပာင္းခဲ့တံုေခါက္၊ စံုတေလွ်ာက္၀ယ္၊ ခ်င့္ေထာက္တိုင္ကြာ၊ ကင္ပိန္႔ရြာႏွင့္၊ တာျပန္ေထာင္ေပါင္း၊ လုပ္ေဆးေခ်ာင္းတြင္၊ တည္ပင္စခန္း၊ ခ်င့္မွန္းတိုင္ေက်ာ္၊ ဆယ္ေတာ္တသီး၊ ရံုးႀကီးေတာစြန္၊ တတိုင္မွန္တြင္၊ ခြန္သာေခၚႏုန္း၊ ျဖဴကုန္းေျမာက္ေစာင္း၊ တာေထာင္ေပါင္းတြင္၊ ေရႊေက်ာင္းမည္သာ၊ ခ်င္းကုန္းရြာက၊ တိုင္ကြာမမွား၊ ပန္းလႊားရြာထက္၊ တညဥ့္စက္မွ၊ ထြက္ခဲ့တခါ၊ ကမဲ့ရြာႏွင့္၊ တာႏွစ္တိုင္တြင္း၊ မဲရင္းတဆစ္၊ ၀ါးသစ္တဆိုင္း၊ တာေထာင္ပိုင္းတြင္၊ လယ္ကိုင္းေရွ႕ေျမာက္၊ ႏွစ္တုိင္ေလာက္၀ယ္၊ ပယ္ေဖ်ာက္မုိက္ေမွာင္၊ ေျခာက္သြယ္ေရာင္ျဖင့္၊ အေထာင္ေန႔တြင္၊ ယိုးမွားထင္သည္။ ရွင္ပင္ေက်ာင္းေတာ္ရာကိုကား။



(တ) ေက်ာင္းေတာ္ရာတြင္၊ ယင္းရွင္ပင္ကို၊ ၾကည္လင္ၫြတ္ႏူး၊ တညဥ့္ဖူးမွ၊ ျပန္ခဲ့ႂကြေသာ္၊ ေရွးကသညာ၊ က်မ္းအလာမူ၊ သုပၸါဒက၊ ခုမွတခါ၊ သစ္ေတာ္ရြာဟု၊ သညာမည္ခံ၊ သမင္ၿခံရြာ၊ ေညာင္ခ်စ္ရြာႏွင့္၊ သာယာဆန္းထူး၊ ကြ်န္းဦးမည္သာ၊ ေညာင္ခ်ံဳရြာက၊ ရြာေတာ္မည္ႏႈန္း၊ ထေနာင္းကုန္းတြင္၊ ႏွစ္တိုင္လွ်င္တည့္၊ ထို႔ျပင္တေထာက္၊ သံုးေထာင္ေလာက္တြင္၊ ထက္ေအာက္ဌာန၊ ေက်ာ္ေပါက္ျပသည္။ သာလွ၀က္မစြက္ကိုကား။

မွတ္ခ်က္။ ။ ဓာတ္ပံုမ်ားကို အြန္လိုင္းမွ ယူထားျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း။

အရွင္မဟာရ႒သာရ၏ ေရႊစက္ေတာ္သြားေတာလား

(ပ) ေအာင္ေဇယ်တု၊ က်မ္းဂန္ရႈ၍၊ ဂမုဓာတ္ရ၊ ဓာတြတၳျဖင့္၊ ဂမနသဒၵါ၊ ေၾကာင္းခ်င္းရာကို၊ လကၤာကံုးသီ၊ လမ္းစဥ္စီအ့ံ၊ ေရာင္ညီေလးဦး၊ ျဖစ္ခဲ့ထူးတြင္၊ ေတာင္က်ဴးလက်္ာ၊ ဒကၡိဏာဟု၊ ဒီပါကြ်န္းျမတ္၊ မိုးနတ္ဣႏၵာ၊ ေျမာက္မွာကြ်န္းသူ၊ မတူၾကျငား၊ ဘုရားျမတ္စြာ၊ စၾကာစိုးရ၊ သည္ကျဖစ္ေပ၊ သေႏၶတည္ၾကည္၊ ေကာင္းညြန္႔စည္လ်က္၊ နတ္ျပည္နိဗၺာန္၊ ကူးဆိပ္မွန္ဟု၊ ဘုန္းသန္သက်၊ မုနိႏၵလ်င္၊ ရႊင္ပ်ၾကည္ျဖဴ၊ ေဟာေတာ္မူသည္၊ ေလးဆူကြ်န္းျမတ္၊ ဘုန္းထြတ္သီရိ၊ တမၸဒိထက္၊ ေက်ာ္သိထင္ရွား၊ ေက်းဇူးမ်ား၏၊ နဂါးမုဆိုး၊ ရုိက်ိဳးေတာင္းပန္၊ ပူေဇာ္ရန္ဟု၊ နမၼဒါနား၊ ရာ့တစ္ပါးႏွင့္၊ ေတာင္ဖ်ားေက်ာက္ထိပ္၊ နင္းႏွိပ္ရာေတာ္၊ ႏွစ္ေဘာ္ေရႊစက္၊ ေရာက္ၿပိဳးျပက္သည္။ ။ဖိုလ္မဂ္နိဗၺာန္ စူးစူးတည္း။

(ဒု) စူးစူးနိဗၺာန္၊ ေရာက္မည္မွန္၍၊ ဧကန္တေဆာ၊ ယာယီေၾကာကို၊ သေဘာစိုက္စိုက္၊ လမ္းရိုးလိုက္ေသာ္၊ ေတာရုိက္ကမ္းဆင္း၊ ကုန္းက်င္းေခ်ာင္းေျမာင္၊ ေျမာက္ေတာင္မိႈင္းေ၀၊ သစ္ပင္ေတြႏွင့္၊ ပင္ေျခက်င္းက်င္း၊ ပန္းအင္ၾကင္းလည္း၊ ခက္ခ်င္းခိုက္ထိ၊ ေစာင္းႀကိဳးညွိသို႔၊ ႏွမိႏွေျမာ၊ လြမ္းဘြယ္ေပါစြာ့၊ ေတာင္ေတာ၀န္းက်င္၊ သုိ႔ရာတြင္မူ၊ အၾကင္ေတာင္သူ၊ လြမ္းေစဟူသို႔၊ လ်ံဆူေထြျပား၊ ငွက္အမ်ားလည္း၊ ပ်ားသို႔ခ်ိဳေအး၊ ရင္ရူေႂကြးလ်က္၊ ေမာင္ေထြးတို႕ေလာ၊ မယ္တို႔ေလာဟု၊ သေဘာႏႈတ္ဆက္၊ ေမးၾကလ်က္တည့္၊ လင္း၀က္ေတာလွ်ိဴး၊ ဥခ်ိဳးငွက္ပ်င္း၊ ေျပးဆင္းငွက္ခါး၊ သစ္ပင္ဖ်ားက၊ သိန္းက်ားစြန္ရဲ၊ လင္းၿမီးဆြဲလည္း၊ ႀကဲႀကဲစစ္စစ္၊ ျမည္က်စ္ထိုးဆြပ္၊ ေျမ၀ပ္ဘီလံုး၊ ေျပးတံုးအနီး၊ ေတာသူဘီးလည္း၊ ေျမႀကီးနိမ့္ျမင့္၊ ပ်ံအားတင့္ရွင့္၊ ေဘာ္ႏွင့္မကြာ၊ ခ်စ္လွ်ာမေလ်ာ့၊ သံေသာ့ေသာ့ႏွင့္၊ ေဆာ့သည့္ႏႈတ္သီး၊ ၿမိဳင္ေတာက်ီးလည္း၊ သံႀကီးအာအာ၊ ခါကတုတ္တုတ္၊ ရွဥ္စုတ္စုတ္ႏွင့္၊ ဘုတ္ကၿငိမ့္ၿငိမ့္၊ တအိမ့္အိမ့္လွ်င္၊ သိမ့္သိမ့္ေတာလံုး၊ သံေပါင္းရံုး၍၊ ပတ္ကံုးၿမိဳင္နက္၊ အုတ္က်က္က်က္သည္။ ေတာၾကက္တြန္သံ ျမဴးျမဴးတည္း။

(တ) ေတာၾကက္တြန္ျမဴး၊ ေက်းငွက္က်ဴး၍၊ သံၾကဴးျမည္စည္၊ စက္ရိပ္လည္၍၊ ေနျခည္၀င္ေျမာက္၊ ဆည္းဆာေရာက္ေသာ္၊ ေမ်ာက္ကႀကိဳးေခြ၊ ေဒါင္းအိုးေ၀ႏွင့္၊ သံေျခေႂကြးေၾကာ္၊ ဖို-မေခၚလ်က္၊ ေတာက္ေက်ာ္တြန္သြား၊ ငွက္ငႏြားလည္း၊ ေတာဖ်ားၿမိဳင္ေခ်ာက္၊ ပင္ရိပ္ေအာက္တြင္၊ ေသေသာက္ၾကဴးငွက္၊ ေသေသာလ်က္တည့္၊ ေတာင္ထက္က်ဴးျမည္၊ ၀န္တင္သည္လည္း၊ ထိုးမည္ေစာင္ေစာင္၊ ေတာေကာင္ေပ်ာ္ေမြ႕၊ ဓေလ့ဖိုးေခါင္၊ ေခၚေယာင္ဖန္မ်ား၊ ေတာလံုးၾကားေအာင္၊ က်ားကရုတ္ရုတ္၊ သံၾကဳတ္ၾကဳတ္ႏွင့္၊ သစ္က်ဴတ္ေျပးလႊား၊ ေၾကာင္ပါးေျပးခုန္၊ ေဆြ႕ဟုန္ေျပးသန္း၊ ႏြယ္တန္းကိုင္ေလွ်ာက္၊ သစ္ေတာက္ငွက္ေတာ္၊ သံေက်ာ္ဆက္ရက္၊ ၿမီးဆက္ဖားဖား၊ ေခြးက်ားေခြးေရႊ၊ ၀ံပုေလြႏွင့္၊ ေခ်ကလည္းေဟာက္၊ ေတာက္သည့္သမင္၊ ေတာ၀န္းက်င္၌၊ ဆင္ကက်ိဳးက်ည္၊ ေပ်ာ္ဘြယ္စည္သည္။ ေလျပည္ပ်ံ႕ပ်ံ႕ ပ်ဴးပ်ဴးတည္း။



(စ) ပ်ံ႕ပ်ဴးေလျပည္၊ အလြမ္းစည္လ်က္၊ လမ္းစည္ဆက္ေသာ္၊ ခ်ိဳးငွက္လည္ေျပာက္၊ ကြ်မ္းေဘာ္ေပ်ာက္သို႔၊ နားေထာက္ကြန္႔ျမဴး၊ သံၿပိဳင္က်ဴးလ်က္၊ တစ္ဦးတိုက္က၊ တစ္ဦးခ်၍၊ ဖိုမလင္းျပာ၊ တြန္သံသာႏွင့္၊ ဆပ္ျပာစမ္းတြင္၊ ေတြ႕ႀကိမ္ျမင္ေသာ္၊ စံုလင္ဖိုမ၊ နိမိတ္ျပ၏၊ ဉာဏက၀ိ၊ ပ႑ိတစစ္၊ ငါတည္းျဖစ္မူ၊ အႏွစ္သာရ၊ သံုးဘံုမွ်၏၊ အစအလယ္၊ အဆံုး၀ယ္၌၊ ဓိပၸါယ္ကြ်မ္းသိ၊ မွတ္သားမိလ်က္၊ ဇာတိလိုက္ေလ်ာ္၊ ခ်ိဳးႏွစ္ေဖာ္မူ၊ ရႊင္ေပ်ာ္အၿမဲ၊ လည္ခ်င္းတဲြ၍၊ မကြဲတူကြ၊ ေနသည္ဆေသာ္၊ ကာမလူ႕ေဘာင္၊ မေရွာင္ႏိုင္ေခ်၊ ညာေၾကေက်ာ္ေစာ၊ သေဘာစင္စစ္၊ ရွင္၏ျဖစ္မွ၊ တဆစ္လူ႕ခြင္၊ ၀င္လ-ဦးမည္၊ ခ်စ္ၾကည္မ်ိဳးႏြယ္၊ ဥစၥာႂကြယ္သည္၊ လူ၀ယ္လူေကာင္း၊ အေၾကာင္းရံုးစည္း၊ ျဖစ္မည္တည္းဟု၊ စနည္းနိမိတ္၊ ခ်ိဳး၏ဟိတ္ကို၊ တိတ္တိတ္မွတ္ယူ၊ ႏွလံုးမူလ်က္၊ မပူမဆာ၊ ေရသီတာသို႔၊ မ်က္ႏွာရႊင္လန္း၊ မပန္းမၫႈိး၊ အင္အားႀကိဳးလ်က္၊ အက်ိဳးရွိမည္၊ မၾကည္စိတ္မႈန္း၊ တစ္ကုန္းဆင္းသက္၊ တစ္ကုန္းတက္၍၊ ၿမိဳင္နက္သာေမာ၊ စံုတေၾကာ၌၊ တစ္ေတာထြက္၀င္၊ တစ္ေတာျမင္ႏွင့္၊ တစ္ပင္ရိပ္နား၊ တစ္ပင္သြားေသာ္၊ ေတာဖ်ားၿမိဳင္နက္၊ လမ္းခ်က္စူးစမ္း၊ ရိပ္ဖမ္းေဆြးေႏြး၊ ဘေထြးတစ္ေယာက္၊ ရဲေခါင္ေျမာက္ႏွင့္၊ ခ်စ္ေရာက္လည္သီး၊ ဦးရည္းတလည္၊ ခ်စ္ၾကည္ျမတ္ေလး၊ လုပ္ေကြ်းမ-စ၊ ၫႊန္ျပလမ္းရိုး၊ ေတာင္ႏွယ္ကိုး၍၊ ခ်ဳပ္မိုးရီည၊ သြားကုန္ၾကသည္။ စိတ္ကေရာက္ခ်င္ ရူးရူးတည္း။

မွတ္ခ်က္။ ။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၁၃၂၉)၊ သာသနာႏွစ္ (၂၅၁၁)၊ ခရစ္ႏွစ္ (၁၉၆၇)ခု၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ဟံသာ၀တီပံုႏွိပ္တိုက္မွ ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ “ရွင္ဥတၱေက်ာ္၊ ရွင္မဟာရ႒သာရ ေတာလားမ်ားႏွင့္ အျခားေတားလား၊ ေရလားမ်ား” စာအုပ္မွ ကူးယူေ၀ငွ ေဖၚျပအပ္ပါေၾကာင္း။ ဓာတ္ပံုမ်ားကို အြန္လိုင္းမွ ရယူထားျခင္းျဖစ္သည္။

ေတာလား+ေရလားမိတ္ဆက္

ဒီတစ္ေခါက္ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ေရာက္စဥ္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိဘုရားမ်ားဆီ လွည့္လည္ဖူးေမွ်ာ္ရင္း ဘုရားေစာင္းတန္းေတြမွာရွိတဲ့ စာအုပ္ဆိုင္ႀကီး၊ ဆိုင္ေလးေတြဆီလည္း ေရာက္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ကမၻာေအးဘုရားေစာင္းတန္းေရာက္ေသာအခါ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္၏ စာအုပ္ဆိုင္တြင္ “ေတာလားႏွင့္ေရလားမ်ား” ဟုေခါင္းစဥ္တပ္ထားေသာ ရွားပါးစာအုပ္ငယ္တစ္အုပ္ကို ကံေကာင္းေထာက္မစြာေတြ႔ရသျဖင့္ က်သင့္ရာေစ်းေပးကာ ၀ယ္ခဲ့သည္။ ေရႊက်င္ရင္း စိန္ခဲေတြ႔သူပမာ လြန္စြာပင္ ၀မ္းသာမိေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း----

“ဒုလႅဘံ အစၧရိယံ ၀ါ၊ လဒၶါ ဒိ႒ာ စ ဧကဒါ။
ပိယာ ပိယံ ႏုႆရႏိၲ၊ သာယံ ေလာကမွိ ဓမၼတာ”။
(တရံတခါ ရခဲေသာပစၥည္းကို ရရွိေသာအခါမွာျဖစ္ေစ၊ ျမင္ရခဲေသာအရာကို ျမင္မိေသာအခါမွာျဖစ္ေစ၊ ကိုယ့္ခ်စ္သူမ်ားကို ေအာင့္ေမ့အမွတ္တရရွိျခင္းသည္ ေလာက၏ သေဘာပင္ျဖစ္သည္။) ဟူသကဲ့သို႔ ရွားပါးေသာ ေတာလား+ေရလားမ်ားကို လက္၀ယ္ပိုင္ဆိုင္မိေသာအခါ ျမန္မာစာေပ၏ရသကို တစ္ဦးတည္း မခံစားလိုရကား အြန္လိုင္းေပၚမွ ျမန္မာစာခ်စ္ပရိသတ္ကိုလည္း ေ၀ငွလိုစိတ္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းစာအုပ္ကို အပင္ပန္းခံကာ တစ္ေန႔တစ္ေန႔ ႏိုင္သေလာက္ တင္ေပးသြားမည္ဟူေသာ စိတ္ကူးျဖင့္ စတင္ရိုက္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။

အေျခအေနအရ သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ ေနရေသာ္လည္း ျမန္မာစာေပကို ႏွစ္သက္ျမတ္ႏိုးတတ္ေသာ၀ါသနာသည္ အနည္းငယ္မွ်ပင္ ပြန္းပဲ့သြားသည္ဟုမရွိသည့္အျပင္ ပို၍ပင္တိုးလာေလသေယာင္ထင္မိသည္။ စကားေျပကိုသာမက ပ်ိဳ႕ကဗ်ာ၊ ရတုရကန္၊ ေဒြး ႀတိ ေလးခ်ိဳးမ်ားအျပင္ ေတာလားမ်ားကုိလည္း အခါအားေလ်ာ္စြာ ဖတ္ရႈေလ့လာေနခဲ့သည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားပင္ ခ်ီေလၿပီ။

“ေတာလား” ဆိုသည္မွာ ေတာသို႔ သြားစဥ္ ေတာေတာင္တို႔၏ အလွအပႏွင့္ ေက်းငွက္သာရကာတို႔၏ ဖိုမသဘာ၀မ်ားကို စာဖတ္သူတို႔ ကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ျမင္သာေအာင္ ေရးသားထားေသာ စာေပျဖစ္သည္။ ယင္းအနက္ “လား” ဆိုသည္မွာ “ဂတိ” ဟူေသာပါဠိစကားလံုးကို ျမန္မာအမွဴးျပဳထားေၾကာင္း ပညာရွင္တို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ၾကသည္။ “လားရာဂတိ” ဟူရာ၌ကဲ့သို႔ ေတာေတာင္ေဒသတို႔သည္ ေက်းငွက္သာရကာတို႔၏ က်က္စားရာနယ္ပယ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယင္းတို႔၏စိုးစံရာနယ္ပယ္ကိုလည္း “လား” ဟုေခၚေၾကာင္းဆိုပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ “ေတာလား”ဟူသည္ “ေတာတည္းဟူေသာလားရာေနရာ”ဟုလည္း ဖြင့္ဆိုႏိုင္သည္။ ယင္းဖြင့္ဆိုခ်က္အရ “ေတာ” ႏွင့္ “လား” သည္ အဓိပၸါယ္တူေ၀ါဟာရျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္ႏိုင္သည္။ ထို႔ျပင္ “အပါယ္လားသည္” ဟူေသာစကား၌“လားသည္”ဟူသည္မွာ “သြားသည္”ကိုပင္ ဆိုလိုေၾကာင္း စာဖတ္သူတို႔ နားလည္ၾကသည့္အေလ်ာက္ “ေတာလား” ဟူရာ၌လည္း “ေတာသြား”ဟူေသာအဓိပၸါယ္ျဖင့္ ယူဆနားလည္ႏိုင္သည္။ ယင္းအဓိပၸါယ္အရ ေတာသို႔သြားျခင္းကို “ေတာလား”ဟုေခၚေၾကာင္း မွတ္သားႏိုင္သည္။ “ေရလား” ဟူရာ၌လည္း အဓိပၸါယ္အတူပင္။

ျမန္မာစာေပသည္ ရာဇကုမၼာရ္ေက်ာက္စာအရ ပုဂံေခတ္တြင္ လြန္စြာမထြန္းကားေသးေၾကာင္း သိရွိရၿပီး အင္း၀ေခတ္ေရာက္ေသာအခါ အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ တိုးတက္ထြန္းကားလာေၾကာင္း ျမန္မာစာေပပညာရွင္မ်ားက မွတ္ခ်က္ျပဳထားၾကသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အင္း၀ေခတ္သည္ ျမန္မာစာဆိုမ်ားစြာကို ေမြးထုတ္ေပးခဲ့ေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။ အင္း၀ေခတ္စာဆိုမ်ားစြာတို႔အနက္ အရွင္ဥတၱမေက်ာ္၊ အရွင္မဟာသီလ၀ံသႏွင့္ အရွင္မဟာရ႒သာရတည္းဟူေသာ ျမန္မာစာဆို ရဟန္းျမတ္သံုးပါးသည္ ျမန္မာစာေပကို တစ္ေခတ္ဆန္းေစေသာေၾကာင့္ ယင္းတို႔ထြန္းကားရာေခတ္ကို "The Burmese Renaissance" ဟုပင္ ေခၚတြင္ခဲ့ၾကသည္။

အရွင္ဥတၱမေက်ာ္သည္ ခံုေတာ္ေမာင္က်ဘမ္းႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ျဖစ္ၿပီး က်မ္းစာေပါင္း (၁၄) ခုမွ် ေရးသားခဲ့သည္ဆိုေသာ္လည္း ေတာလားကိုးပုဒ္ကိုသာ ေႏွာင္းလူတို႔ ေလ့လာခြင့္ရၾကသည္။ ယင္းေတာလားမ်ားသည္ ျမန္မာစာေပနယ္ပယ္တြင္ လြန္စြာတြင္က်ယ္ပ်ံ႕ႏွံ႔လွ်က္ရွိရာ မသိသူမရွိသေလာက္ပင္ ေက်ာ္ၾကားလွသည္။ သူ၏ေတာလားမ်ားေက်ာ္ၾကားရျခင္း၏ အေၾကာင္းမ်ားစြာတို႔အနက္ အဆံုးသတ္ပုိဒ္မ်ားကို လ-အကၡရာတြင္တြင္သံုးကာ ေရးသားထားျခင္းသည္လည္း အဓိကအေၾကာင္းတစ္ရပ္အျဖစ္ပါ၀င္ေၾကာင္း မွတ္သားႏိုင္သည္။ “သီးမ်ိဳးခိုင္ညွာ၊ လ-ႁပြတ္တည္း”၊ “ဘီလူးသြားကို၊ လ-ၿဖဲတည္း”၊ “ေတာၾကက္ေတာင္ပံ၊ လ-ျဖဳန္းတည္း”၊ မုဆိုးၿခံဳက၊ လ-ေခ်ာင္းတည္”၊ “မုိးမွာေရႊၾကယ္၊ လ-ဥတည္း”၊ “ေရႊေဘာင္(ေဖါင္)ျမစ္ညာ၊ လ-ဆန္တည္း”၊ “တရားဓားသို႔၊ လ-ထစ္တည္း”၊ “ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္၊ လ-ေမြးတည္း”၊ “ၿမဲစြာျဖစ္လိမ့္၊ လ-မွန္း (မွန္)တည္း”၊ ဟူ၍ လ-အကၡရာကို ပံုစံမ်ိဳးစံုသံုးကာ ေရးသားထားရာ ဖတ္မိသူတို႔သြားမ်ားပင္ ေလဟတ္ဘြယ္ျဖစ္ေခ်ေတာ့သည္။

အရွင္မဟာသီလ၀ံသႏွင့္ အရွင္မဟာရ႒သာရတို႔ႏွစ္ပါးမွာ ေခတ္ၿပိဳင္စာဆိုမ်ားျဖစ္ကာ စကားေျပအေရးအသားထက္ ပ်ိဳ႕ကဗ်ာအေရးအသားဘက္တြင္ ပိုမိုအားသန္ၾကေၾကာင္း ယင္းတို႔၏ စာေပလက္ရာမ်ားက သက္ေသထူလွ်က္ရွိသည္။ အရွင္မဟာသီလ၀ံသ၏ “ဓမၼပါလာပ်ိဳ႕” ႏွင့္ အရွင္မဟာရ႒သာရ၏ “ဂမီၻသာရပ်ိဳ႕” တို႔သည္ စာဆိုအရွင္တို႔၏ အႏႈိင္းမဲ့လက္ရာမ်ားပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ ယင္းတို႔ႏွစ္ပါးအနက္ အရွင္မဟာသီလ၀ံသ၏ စာေပနယ္ပယ္တြင္ ေတာလားမ်ားေရးခဲ့သည္ကို မွတ္တမ္းမ်ားအရ မသိရေသာ္လည္း အရွင္မဟာရ႒သာရ၏ စာေပလက္ရာမ်ားတြင္ ေတာလားမ်ားပါ၀င္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ အရွင္မဟာရ႒သာရကိုယ္ေတာ္သည္ “ေအာင္ေဇယ်တု” ခ်ီ ေတာလား (၄)ပုဒ္ကို ေရးသားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ရတုႏွင့္ ေတာလားေရဟန္သည္ အမွတ္တမဲ့ၾကည့္လွ်င္ တူသေယာင္ရွိေသာ္လည္း ေရွ႕ေနာက္ အခ်ီအခ်ညီေအာင္ ေရးထားလွ်င္ ရတု၊ မညီလွ်င္ ေတာလားဟု အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ မွတ္ယူႏိုင္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ျမန္မာစာေပတြင္ နာမည္ေက်ာ္ၾကားဆံုးရတုတစ္စံုျဖစ္ေသာ လက္၀ဲသုႏၵရ၏ “မဲဇာေတာင္ေျခ”ခ်ီရတု (၃)ကို ေလ့လာႏိုင္သည္။ ရတုကို မ်ားေသာအားျဖင့္ သံုးပုိဒ္စံုေရးေလ့ရွိေသာ္လည္း ေတာလားမ်ားကိုမူ စာေရးသူ၏ အာေအာ္အလိုက္ေရးေလ့ရွိေၾကာင္း ေလ့လာမွတ္ျပဳႏိုင္သည္။ ေတာလားကို စာဆိုမ်ားစြာတို႔ ကိုယ့္နည္းကုိယ္ဟန္ျဖင့္ ေရးသားခဲ့ၾကေသာ္လည္း အရွင္ဥတၱမေက်ာ္၏ ေတာလား (၉)ပုဒ္သည္သာ ယေန႔ေခတ္တြင္ ထင္ရွားလွ်က္ရွိသည္။ ေတာလားေရးခဲ့ေသာ စာဆိုတို႔မွာ---
(၁) အရွင္ဥတၱမေက်ာ္ (၉) ပုဒ္
(၂) အရွင္မဟာရ႒သာရ (၄) ပုဒ္
(၃) ဆရာေတာ္ဦးဗုဒ္ (၃) ပုဒ္
(၄) အရွင္ဇယႏၲာဘိဓဇ (၃) ပုဒ္
(၅) န၀ေဒးႀကီး (၆) ပုဒ္
(၆) ေလွာ္ကား သံုးေထာင္မွဴး (၃) ပုဒ္
(၇) ေရႊေတာင္ရာဇေက်ာ္သူ (၃) ပုဒ္
(၈) တြင္းသင္းမင္းႀကီး (၃) ပုဒ္ ႏွင့္
(၉) စေလဦးပုည (၃) ပုဒ္ အားျဖင့္ (၉) ဦးေသာ စာဆိုရွင္တို႔က အသီးအသီးေရးသားခဲ့ၾကေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားအရသိရသည္။

ယင္းေတာလားမ်ားအျပင္ ေရွးစာဆိုတုိ႔က ေရလားမ်ားကိုလည္း ေရးသားခဲ့ၾကေသးသည္။ ေရလားစာဆိုတို႔မွာ--
(၁) မင္းသမႏၲရာဇာ (၃) ပုဒ္ႏွင့္
(၂) ေထာင္သင္းမွဴး (၅) ပုဒ္တို႔ႏွစ္ဦးကိုသာ မွတ္တမ္းအရ သိရွိရသည္။ ယင္းေတာလားႏွင့္ ေရလားမ်ားကို ျမန္မာကဗ်ာ၀ါသနာအိုးမ်ားအတြက္ အခါအားေလ်ာ္စြာ တင္ေပးသြားမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အရွင္ဥတၱမေက်ာ္၏ ေတာလား (၉)ပုဒ္ကို စာဂ်ပိုးမေလးေမဓာ၀ီဘေလာ့ဂ္တြင္ ျမန္မာ+အဂၤလိပ္ႏွစ္ဘာသာျဖင့္ ျပည့္ျပည့္စံုစံု သြားေရာက္ဖတ္ရႈႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဤဘေလာ့တြင္ လက္ေညာင္းခံၿပီး တင္ေတာ့မည္မဟုတ္ေၾကာင္း အသိေပးအပ္သတည္း။

လြမ္းေစတီ

လြမ္းေစတီ
ကမ္းေျခဆီ ေတာင္ယံထိပ္
ေမွ်ာ္ဖူးသူ ဘ၀င္သိမ့္ေအာင္
ထူးလွေပသည္
တူႏွစ္ကုိယ္
ဆံုပါခဲ့ ေနညိဳခ်မ္း
အလြမ္းကိုယ္ဆီႏွင့္
ဆံုခြင့္ေတြ အရွည္ေမွ်ာ္လို႔
ဟိုေတာင္ေပၚ ေစတီဦး
ဖူးလို႔ ရည္မွန္း။

ျမန္မာပတ္စ္ပို႔မို႔

အကြ်ႏု္ပ္သည္ ျမန္မာမိသားစုစစ္စစ္မွ ေမြးဖြါးၿပီး ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာစစ္စစ္၏ အရိပ္ေအာက္တြင္ ႀကီးျပင္းလာခဲ့ရသူတစ္ေယာက္ ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ျမန္မာလူမ်ိဳးျဖစ္ရျခင္းကို၎၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္ရျခင္းကို၎ တစ္ခါဘူးမွ်ပင္ ဂုဏ္ငယ္သည္ဟုျဖစ္ေစ၊ သိမ္ငယ္သည္ဟုျဖစ္ေစ ခံစားခဲ့ရဖူးျခင္းမရွိေၾကာင္း ဦးစြာေျပာၾကားလိုပါသည္။ ၀ံသာႏုရကိၡတစိတ္ဓာတ္ေခၚ ကိုယ့္အမ်ိဳးႏွင့္ ကိုယ့္ဘာသာကို ခ်စ္ေသာစိတ္သည္လည္း မည္သည့္အရပ္၊ မည္သည့္ေဒသသို႔ပင္ ေရာက္ေရာက္ ေပ်ာက္ပ်က္ဖူးသည္ဟုလည္း တစ္ခါဘူးမွ် မရွိခဲ့။ သို႔ေသာ္ သို႔ေသာ္----။

“အကို အကို႔ေလယာဥ္လက္မွတ္အရဆိုရင္ ဘန္ေကာက္ေလဆိပ္ကေန လန္ဒန္ထြက္မည့္အခ်ိန္က မနက္ (၁) နာရီ (၁၀) မိနစ္မွာဆိုေတာ့ ဒီအခ်ိန္ ဘန္ေကာက္ေလယာဥ္စီးရင္ သု၀ဏၰဘူမိေလဆိပ္ထဲမွာ အၾကာႀကီး ေစာင့္ေနရဦးမွာ၊ အခုဒီက ေလယာဥ္ထြက္မည့္အခ်ိန္က (၉) နာရီနဲ႔ (၅၅) မိနစ္ဆိုေတာ့ ဟိုေရာက္တဲ့အခါ ေနာက္ထပ္ လန္ဒန္ထြက္မည့္ ေလယာဥ္ကို ေလဆိပ္ထဲထိုင္ၿပီး (၁၅) နာရီေလာက္ေတာင္ ေစာင့္ေနရမွာ ပ်င္းစရာႀကီး၊ ညေလယာဥ္ေျပာင္းစီးပါလား”

ရန္ကုန္အျပည္ျပည္ေလဆိပ္ထဲက TG Airways ေကာင္တာမွာ ခရီးသည္မ်ားကို လက္မွတ္ Checking လုပ္ေပးတဲ့ ညီမေလးက က်ေနာ့္လက္မွတ္ၾကည့္ၿပီး သနားသြားပံုရသည္။ ညထြက္မည့္ေလယာဥ္ေျပာင္းစီးဖို႔ အႀကံျပဳသည္။

“က်ေနာ္လည္း အဲဒါပဲ စဥ္းစားေနတာဗ်ာ့၊ ဟိုေရာက္တဲ့အခါ ေလဆိပ္ထဲ အသိမရွိဘာမရွိနဲ႔ တစ္ေယာက္တည္း ထုိင္ေနရမွာ အေတာ့္ကို ပ်င္းစရာေကာင္းမွာပဲ။ ဒါနဲ႔ ဒီကထြက္မည့္ ေလယာဥ္ခ်ိန္ အခုမွကပ္ၿပီးေျပာင္းလို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါ့လား”
သူ႔စကားအရ ျဖစ္ႏိုင္ပံံုရေသာ္လည္း ေသခ်ာေအာင္ ေမးၾကည့္ရသည္။

“ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ အကို၊ အဲဒါေျပာင္းခ်င္ရင္ အေသခ်ာဆံုးက ၿမိဳ႕ထဲကဧဂ်င္စီေတြမွာပဲ၊ ဒါေပမဲ့ က်မတစ္ခ်က္ၾကည့္ေပးမယ္ေလ၊ ဖုန္းလွမ္းဆက္ၾကည့္မယ္၊ ရလိုရျငားေပါ့၊ ခဏေစာင့္ေနပါေနာ္၊ အကို႔ေနာက္မွာ ခရီးသည္ေတြ ရွိေနတာဆိုေတာ့ ဟုိဘက္ခံုတန္းမွာ ခဏသြားထိုင္ေပးေနပါလား၊ ရရင္ ဒီက၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ကို အကို႔ဆီလႊတ္ၿပီး အေၾကာင္းၾကားေပးပါ့မယ္၊ အဆင္ေျပလား အကို”
အလြန္ယဥ္ေက်းပ်ဴငွါေသာ ေလသံ၊ အမူအယာတုိ႔ျဖင့္ ေျပာေနေသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ကို ေတြ႔ရသျဖင့္ စိတ္ထဲ အံ့ၾသ၀မ္းသာမိသည္မွာ အမွန္ပင္။ သူေျပာသည့္အတိုင္း ျပည္ပထြက္ခြါမည့္ ခရီးသည္မ်ား ေခတၱနားေနရာ ခံုတန္းမ်ားတြင္ သြားထိုင္ေနလိုက္သည္။ ခံုတန္းတစ္ခုေပၚထိုင္ရင္း လိုက္ပို႔ေသာအမကို ၾကည့္လိုက္ရာ အျပင္ဘက္တြင္ ရွာမေတြ႔ေတာ့။ ဖုန္းဆက္ၾကည့္သည္။

“ဟလို---အမေရ၊ ဘယ္မွာလဲ အခု”
“ေအာ္ဟုတ္ ေမာင္ေလး၊ အမအခု လမ္းေရာက္ေနၿပီ၊ ေမာင္ေလး အဆင္ေျပလား”
“ဟုတ္ကဲ့ ေျပပါတယ္အမ၊ အခုေမာင္ေလး ေလယာဥ္ခ်ိန္က အရမ္းေစာေနလို႔ ၀န္ထမ္းေကာင္မေလးက ညေလယာဥ္နဲ႔ ေျပာင္းေပးဖို႔ Checking လုပ္ေနတယ္၊ ရရင္ေတာ့ ေမာင္ေလးအခုသြားစရာမလိုေသးဘူး၊ ညက်မွ ေအးေအးေဆးေဆးထြက္လို႔ရတယ္၊ ဘန္ေကာက္ေလဆိပ္ထဲ ထိုင္ေစာင့္ေနစရာမလိုေတာ့ဘူးေပါ့ အမ”
“ဟုတ္လား ေမာင္ေလး၊ အဲဒါဆို သိပ္ေကာင္းတာေပါ့၊ တကယ္လို႔ ေမာင္ေလးေလယာဥ္ေျပာင္းလို႔ရရင္ ဖုန္းျပန္ဆက္လိုက္ေနာ္၊ အမျပန္လာခဲ့မယ္၊ ရပါေစလို႔ ဆုေတာင္းေပးတယ္ေနာ္ ေမာင္ေလး”
“ဟုတ္ကဲ့ အမ၊ ရရ/မရရ ဖုန္းျပန္ဆက္လိုက္မယ္ေနာ္၊ ေတာ္ၾကာ အမစိတ္ပူေနမွာစိုးလို႔”
“အမယ္၊ ငါ့ေမာင္ ေတာ္ေတာ္ လိမ္မာေနတယ္ေပါ့၊ အမစိတ္ပူမွာ စိုးတတ္ေနၿပီ၊ အဲဒီစကားနဲ႔တင္ ငါ့ေမာင္ကို ပိုခ်စ္သြားၿပီ၊ စိတ္ခ် အမျပန္လာႀကိဳပါ့မယ္၊ ရပါေစ ငါ့ေမာင္ေရ႕”
“ဟုတ္ကဲ့ အမ၊ ဟုတ္ ဟုတ္၊ ေမာင္ေလး အက်ိဳးအေၾကာင္း ျပန္ဆက္မယ္ေနာ္၊ ဖုန္းကဒ္ထဲမွာ ပိုက္ဆံ ႏွစ္က်ပ္ေလာက္က်န္ေသးတယ္၊ တမင္ခ်န္ထားတာ အမနဲ႔ စကားေျပာရေအာင္လို႔ေလ”
“ဟားဟားဟား ပလီတဲ့ေမာင္ေလး၊ ငါ့ေမာင္အေၾကာင္း သိပါတယ္ေအ့၊ မင္းေကာင္မေလးဆီ ဆက္ဖို႔ ခ်န္ထားတာမ်ား မသိဘူးေအာင့္ေမ့ေနတယ္ေပါ့၊ ကဲပါ--အမ ကားေမာင္းရင္း ေျပာေနရတာ၊ ခဏေနမွ ရ/မရ ျပန္ဆက္ေနာ္”
“ဟုတ္ကဲ့ အမေရ႕ ဟုတ္ကဲ့၊ ဟုတ္ကဲ့၊ ကားလည္း ၾကည့္ေမာင္းေနာ္”
“အင္းပါ ကေလးရယ္၊ မင္းသာ အဆင္ေျပေအာင္လုပ္၊ ၾကားလား၊ ဘိုင့္ေနာ္”
“ဘိုင့္ အမ”

ေလဆိပ္လိုက္ပို႔ေသာ အမသည္ က်ေနာ္ Checking ၀င္ေနၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ စိတ္ခ်လက္ခ် အိမ္ျပန္သြားေလၿပီ။ အခုေတာ့ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ထဲမွာ က်ေနာ္တစ္ေယာက္တည္း။ ေဘးနားမွာ စကားေျပာေဖၚမရွိ။ (၁၀) မိနစ္ခန္႔ၾကာေသာအခါ ေလဆိပ္၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ က်ေနာ့္ဆီ ေရာက္လာၿပီး ေကာင္တာက ေခၚေနေၾကာင္း ေျပာသျဖင့္ ထသြားသည္။

“ရလား ညီမေလး”
ေရာက္မဆိုက္ပင္ က်ေနာ္ေမးလိုက္မိသည္။
“ေျပာင္းလို႔မရဘူး အကို၊ က်မ ရႏိုင္တဲ့အေနအထားေတြ အကုန္လိုက္ၾကည့္ၾကည့္တယ္၊ အကို႔လက္မွတ္က Discount ခ်ထားတဲ့အခ်ိန္ ၀ယ္ထားတာက တစ္ေၾကာင္း၊ ေနာက္ၿပီး ညေလယာဥ္မွာလည္း လူအျပည့္မို႔ ခံုအလြတ္တစ္ခုမွ မက်န္ေတာ့ဘူး၊ အဲဒီေတာ့ အကို အခုထြက္မည့္ေလယာဥ္နဲ႔ပဲ လိုက္သြားရေတာ့မွာ”

ကရုဏာေလသံျဖင့္ ေျပာရွာသည္။ ေက်နပ္ပါသည္။ အမ်ားႀကီးေက်နပ္ပါသည္။ ဘာတတ္ႏိုင္မည္နည္း။ ဒီလိုျဖစ္ရတာ လက္မွတ္၀ယ္စဥ္တုန္းက က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ ေသေသခ်ာခ်ာစိစစ္ၿပီး မ၀ယ္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ရျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ပင္ အျပစ္ပံုရေတာ့သည္။

“အင္းေလ၊ မရေတာ့လည္း သြားရံုေပါ့၊ အခုလို ကူညီတာ အမ်ားႀကီးေက်းဇူးတင္တယ္ဗ်ာ၊ တကယ္ေတာ့ လက္မွတ္စ၀ယ္ကတည္းက က်ေနာ္ ေသေသခ်ာခ်ာ မၾကည့္ခဲ့တာ၊ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္ရတာ၊ ကဲ သြားၿပီဗ်ာ၊ ေက်းဇူးေနာ္ ညီမေလး”

၀န္ထမ္းေကာင္မေလးကိုႏႈတ္ဆက္ၿပီး ပါလာေသာလက္ဆြဲအိပ္ကိုလြယ္ကာ အထြက္လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးရံုးရွိရာ အေပၚထပ္သို႔ တက္ခဲ့သည္။ တန္းစီေနေသာ လူတန္းရွည္ႀကီးေနာက္တြင္ ၀င္တန္းလိုက္သည္။ က်ေနာ္အေပၚထပ္ေရာက္သြားေသာအခါ ဘန္ေကာက္ထြက္မည့္ TG-ေလယာဥ္မွာ အထြက္ခရီးသည္မ်ားကို ေခၚစပင္ျပဳေလၿပီ၊ ခဏေနေသာအခါ ေလယာဥ္၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္လာေခၚသျဖင့္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးတြင္ တန္းမစီရေတာ့ပဲ သံတမန္မ်ားထြက္ေသာေကာင္တာမွာ Checking-လုပ္ၿပီး လုိက္သြားရသည္။ ဘန္ေကာက္ထြက္မည့္ခရီးသည္မ်ား ေလယာဥ္ေပၚသို႔ တက္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ အမ်ားေနာက္မွ ၀င္တန္းၿပီး ေလယာဥ္ေပၚသို႔ တက္ခဲ့သည္။ မွတ္မွတ္ရရ က်ေနာ့္ခံုနံပါတ္က ျပဴတင္းေပါက္နားကပ္လွ်က္ အမွတ္ (၄၃)။ စလက္မွတ္ျဖတ္ကတည္းက ဘန္ေကာက္+ရန္ကုန္ အသြားအျပန္ကို Window Seat ယူၿပီး၊ လန္ဒန္+ဘန္ေကာက္ အသြားအျပန္ကို အလယ္ခံုယူထားသည္။

နံနက္ (၉) နာရီ၊ (၅၅) မိနစ္၊ ရန္ကုန္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလဆိပ္မွ TG ေလယာဥ္ႀကီး စတင္ထြက္ခြါသည္။ ေလယာဥ္ေပၚထိုင္ရင္း သု၀ဏၰဘူမိေလဆိပ္ထဲမွာ တစ္ေယာက္တည္း ဘယ္လို အခ်ိန္ျဖဳန္းရမည္ဆိုသည္ကို စဥ္းစားေနရသည္။ (၁၅) နာရီဆိုေသာအခ်ိန္သည္ နည္းနည္းေနာေနာမဟုတ္။ ေလဆိပ္အျပင္ဘက္ထြက္ခြင့္မရပဲ ေန႔ထက္၀က္မက ရွည္ၾကာေသာ ယင္းကာလအတြင္း အသိမရွိေသာေနရာမွာ တစ္ေယာက္တည္းေနရမည့္အျဖစ္ကို ေတြးမိရင္းပင္ ပ်င္းလာမိသည္။ ဘယ္မွသြားလာခြင့္မရွိပဲ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေထာင္က်ေနေသာ ေထာင္သားမ်ား မည္သုိ႔ေနေလမည္မသိ။ မဆီမဆိုင္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေထာင္က်ေနရရွာသူမ်ားကို ကိုယ့္အျဖစ္ႏွင့္ႏႈိင္းယွဥ္ကာ ကိုယ္ခ်င္းစာမိေသးေတာ့သည္။

ဘန္ေကာက္ေလဆိပ္ေရာက္ေသာအခါ ဘန္ေကာက္စံေတာ္ခ်ိန္အရ ေန႔လည္(၁၂)နာရီပင္ ထိုးေခ်ၿပီ။ ဘန္ေကာက္စံေတာ္ခ်ိန္က ျမန္မာျပည္ထက္ တစ္နာရီအခ်ိန္ေစာသျဖင့္ ရန္ကုန္+ဘန္ေကာက္ ပ်ံသန္းခ်ိန္တစ္နာရီမွ်သာျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္မွ မနက္(၁၀)နာရီတြင္ထြက္ေသာ ေလယာဥ္သည္ ဘန္ေကာက္ေရာက္ေသာအခါ တစ္နာရီေရွ႕တိုးၿပီး (၁၂)နာရီျဖစ္သြားေတာ့သည္။ ေလဆိပ္ထဲ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း Information Centre သို႔သြားကာ လန္ဒန္ထြက္မည္ခရီးသည္မ်ား နားေနလို႔ရမည့္ ေနရာကို သြားစံုစမ္းရသည္။ ဒုတိယထပ္သုိ႔ ညႊန္ၾကားသျဖင့္ ဒုတိယထပ္သို႔ တက္သြားၿပီး တစ္ေယာက္တည္း ဟိုေယာင္ေယာင္ဒီေယာင္ေယာင္ျဖင့္ ခံုတစ္ခုတြင္ေနရာယူကာ အနီးရွိ Bangkok Post သတင္းစာတစ္ေစာင္ကို ေကာက္ယူဖတ္ေနလိုက္သည္။

“အခ်ိန္သည္ ကုန္ခဲေလစြာ့”
ယင္းသို႔ေတြးမိရင္း သိပၸံပညာရွင္ႀကီး အိုင္စ္တိုင္း၏ “Relativity Theory” ကို ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ သတိရလိုက္မိသျဖင့္ တစ္ဆက္တည္း ယင္းႏွင့္စပ္၍ သူေျပာခဲ့ဖူးေသာစကားမ်ားကို အမွတ္ရမိေသးေတာ့သည္။ အိုင္စ္တိုင္း၏ ကာလ+ေဒသဆိုင္ရာ အေတြးအေခၚတစ္ခုျဖစ္ေသာ ယင္းသီအိုရီထြက္လာေသာအခါ ကမၻာအရပ္ရပ္က ရူပေဗဒပညာရွင္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာတို႔က ၎တို႔နားလည္ေသာ ရႈေထာင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးမွဖြင့္ဆိုၿပီး စာအုပ္မ်ားေရးသားၾကေလရာ စာရင္းျပဳစုထားေသာစာအုပ္ေပါင္းသည္ပင္ (၉၀၀) ေက်ာ္ရွိေသာဟူ၏။ သို႔ေသာ္လည္း အိုင္စ္တိုင္းကိုယ္တုိင္က သူ႔၏ ကာလ+ေဒသဆက္စပ္မႈသေဘာတရားကို အလြန္ရိုးစင္းေသာ ဥပမာျဖင့္ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း မွတ္သားခဲ့ရဖူးသည္။

တခါတုန္းက အိုင္စ္တိုင္းႏွင့္ရင္းႏွီးေသာ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က သူ၏အယူအဆကို ေမးျမန္းသျဖင့္ အိုင္စ္တိုင္းက--
“ဒီလိုေလ ကိုယ့္လူရဲ႕၊ အခ်ိန္ၾကာတယ္ သို႔မဟုတ္ ျမန္တယ္ဆိုတာ မရွိပါဘူး၊ ၾကာျခင္း/ျမန္ျခင္းဆိုတာ အခ်ိန္က လုပ္တာမဟုတ္ပါဘူး၊ လူေတြရဲ႕ အယူအဆ၊ သို႔မဟုတ္ ခံစားခ်က္သာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာဗ်ာ---ခင္ဗ်ားသိပ္ခ်စ္တ့ဲ ေကာင္မေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ အတူတူေနရတဲ့အခါ အခ်ိန္ေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲကုန္သြားကုန္သြား၊ ၾကာတယ္မထင္ဘူးမဟုတ္လား၊ အဲ---ဒါေပမဲ့ ခင္ဗ်ားကို အလြန္ပူတဲ့ မီးဖိုေပၚမွာ ငါးမိနစ္ေလာက္ထိုင္ခိုင္းမယ္ဆိုပါစုိ႔၊ ခင္ဗ်ားဘယ္လိုခံစားမလဲ၊ တစ္မိနစ္ဆိုရင္ေတာင္ သိပ္ၾကာတယ္လို႔ ထင္မွာပဲ မဟုတ္လား၊ က်ဳပ္ရဲ႕ ကာလ+ေဒသ သေဘာတရားဆိုတာလဲ အဲဒီအေပၚမွာပဲ အေျခခံထားတာပါဗ်ာ့၊ ခဲရာခက္ဆစ္ႀကီးမဟုတ္ပါဘူး” လို႔ ျပန္ၿပီး အေျဖေပးခဲ့တယ္။

အခုလည္း က်ေနာ့္ခမွ်ာ အနားမွာ ခ်စ္ရမည့္သူက မရွိေလေသာအခါ ေန႔ထက္၀က္မွ်ေသာ အခ်ိန္ကို အလြန္ၾကာျမင့္ေလၿပီဟု အထင္ေရာက္ေနေလရာ ထိုင္လို႔လည္း အဆင္မေျပ၊ ထလို႔လည္း သြားစရာကမရွိ၊ အိပ္ဖို႔လုပ္ျပန္ေတာ့လည္း ေနရာက မေကာင္းေသာေၾကာင့့္ အခ်ိန္ကုန္လိုကုန္ျငား သတင္းစာကုိသာ က်ိတ္မိွတ္ကာ ဖတ္ေနရေလေတာ့သည္။ သတင္းစာတစ္ေစာင္ကို အေသးစိမ့္မဟုတ္ေသာ္လည္း အေတာ္တန္ လွန္ေလွာဖတ္ရႈၿပီးေသာအခါ ဖတ္စရာကုန္သြားသျဖင့္ ေနာက္တစ္မ်ိဳး အခ်ိန္ျဖဳန္းဖို႔ ႀကံစည္ရျပန္သည္။ သို႔ႏွင့္ ပါလာေသာ Laptop-ကုိဖြင့္လိုက္ရာ ကံအားေလ်ာ္စြာ ေလဆိပ္ထဲအင္တာနက္ အလကားသံုးခြင့္ျပဳထားေၾကာင္း ေတြ႔လိုက္ရသည္။ အပ်င္းေျပခ်က္ေဖၚခ်က္ဖက္ရွိလိုရွိျငား G-talk ဖြင့္ၾကည့္ရာ ဘန္ေကာက္တြင္ေက်ာင္းတက္ေနေသာ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ အြန္လိုင္းေရာက္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသျဖင့္ လွမ္းႏႈတ္ဆက္ျဖစ္သည္။

“ကိုယ့္လူႀကီး ေနေကာင္းလားေဟ့၊ ကိုယ္ေတာ့ အခုဘန္ေကာက္ေလဆိပ္ထဲ တစ္ေယာက္တည္း ပ်င္းလို႔ေသေတာ့မယ္၊ လန္ဒန္ေလယာဥ္က မနက္ တစ္နာရီေက်ာ္မွတဲ့ဗ်ား”
“ဟုတ္လား သူငယ္ခ်င္း၊ ဘန္ေကာက္ထဲလာမလား၊ လာမယ္ဆို အခုခ်က္ခ်င္း လာႀကိဳမယ္ေလ”
“လာခ်င္တာေပါ့ သူငယ္ခ်င္းရ၊ ကိုယ္လည္း အမႈမဲ့အမွတ္မဲ့နဲ႔ Transit Visa မယူခဲ့ဘူးဆိုေတာ့ လာလို႔မရဘူးေလကြာ”
“အာ ကုိယ့္လူကလည္း ေစာေစာကတည္းက ကိုယ္ဒီမွာရွိတာ သိသားနဲ႔ကြာ၊ ယူခဲ့ေရာ့ေပါ့”
“ရွိတာသိေပမဲ့ အဲဒါကို သတိကို မရခဲ့တာပဲေဟ့၊ အဲဒါေၾကာင့္ဘာမွကို ႀကိဳတင္မလုပ္ခဲ့ရဘူး၊ ေနဦးကြ၊ ေအာက္ဆင္းၿပီး ေကာင္တာမွာ သြားေမးၾကည့္မယ္၊ ေလဆိပ္ထဲ Transit Visa ယူလို႔ရခ်င္ရမွာ”
“ရရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့၊ သြားေမးၾကည့္ေလ၊ ရရင္ခ်က္ခ်င္းေျပာေနာ္၊ ကိုယ္လာႀကိဳမယ္၊ စားပဲြေသာက္ပဲြေလးနဲ႔ ဧည့္ခံံပါ့မယ္ ဆရာရယ္”
“သြားေရက်ေအာင္ မေျပာနဲ႔ဗ်ာ၊ ဒီမွာ ဘတ္ေငြမရွိလို႔ ေရေတာင္ ၀ယ္မေသာက္ႏိုင္ျဖစ္ေနတာ၊ မနက္ကတည္းက ေလယာဥ္ေပၚမွာ ေကြ်းတဲ့ မနက္စာေလးနဲ႔ အသက္ဆက္ေနရတာ၊ ကဲ ေျပာေနတာၾကာတယ္၊ သြားေမးလိုက္ဦးမယ္”

သူငယ္ခ်င္းနဲ႔ ခ်က္တင္လုပ္ၿပီး ေအာက္ထပ္ရွိ သတင္းစံုစမ္းေရးဌာနသို႔ ဆင္းလာခဲ့သည္။ ေကာင္တာမွာ ရုပ္ေရခပ္သန္႔သန္႔၊ အသက္(၂၈)ႏွစ္၀န္းက်င္ရွိ ထိုင္းအမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ထိုင္ေနသည္။ အနားကပ္ၾကည့္ေသာအခါ မ်က္ႏွာတြင္ ၀က္ၿခံအနည္းငယ္ရွိေၾကာင္း သတိျပဳမိသည္။ အဂၤလိပ္စကားကို ေရလည္ေအာင္ေျပာတတ္ေၾကာင္း သူႏွင့္စကားေျပာေသာအခါ သိလိုက္ရသည္။ ယင္းထိုင္းအမ်ိဳးသမီးက “ဘာအကူအညီေပးရမလဲဲ” ဆိုသည့္ ႏိုင္ငံတကာသံုး၀ါက်ျဖင့္ စတင္မိတ္ဆက္လိုက္သည္။

“က်ေနာ္ လန္ဒန္သြားမည့္ ခရီးသည္ပါ၊ က်ေနာ့္ေလယာဥ္က မနက္ (၁) နာရီမွဆိုေတာ့ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ေစာေနေသးတယ္၊ အဲဒါေၾကာင့္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ထဲ သူငယ္ခ်င္းရွိတဲ့ဆီ ခဏ၀င္လယ္ခ်င္လို႔ပါ၊ က်ေနာ္သိခ်င္တာက ဒီေလဆိပ္ထဲမွာ Transit Visa ထုလို႔ရလား ဆိုတာပါခင္ဗ်ား”
“ေအာ္ ဟုတ္လား၊ အကို႔ပတ္စ္ပို႔က ဘာအမ်ိဳးအစားပါလဲ၊ ဟို ဘယ္ႏိုင္ငံပတ္စ္ပို႔ကို ကိုင္ထားပါသလဲရွင္၊ တဆိတ္ ၾကည့္ပါရေစလား”
“ေအာ္ ဟုတ္ကဲ့၊ ဒီမွာပါ၊ က်ေနာ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကပါ၊ ျမန္မာပတ္စ္ပို႔ပဲ ကိုင္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား”
“ေအာ္--ဒါဆုိရင္ေတာ့ ဒီမွာ Transit Visa ထုမေပးပါဘူးရွင္”
“ဘန္ေကာက္ထဲ၀င္ဖို႔ တစ္ျခားနည္းလမ္းေလးမ်ား မရွိဘူးလား ခင္ဗ်ား”
“တရား၀င္ဆိုရင္ေတာ့ Transit Visa နဲ႔မွ ၀င္လို႔ရမွာပါရွင့္၊ အဲဒါမပါရင္ ၀င္လို႔မရပါဘူး”

ၿပီးေလၿပီ။ က်ေနာ္ေရွ႕ဆက္ၿပီး ေစာဒကတက္ခြင့္မရွိေတာ့၊ အေပၚထပ္သို႔ ျပန္တက္လာခဲ့သည္။ ေလဆိပ္ထဲ ထိုင္ေစာင့္ေနရံုက လြဲၿပီး တျခားနည္းလမ္းမရွိေတာ့။ ကြန္ပ်ဴတာျပန္ဖြင့္လိုက္သည္။ အင္တာနက္ေပၚမလာေတာ့။ သို႔ေသာ္ သု၀ဏၰဘူမိေလဆိပ္ Website ႀကီးေပၚလာသည္။ ယင္းတြင္ ေလဆိပ္ထဲမွာ (၁၅) မိနစ္မွ်သာ အင္တာနက္ ဖရီးသံုးဖြင့္ျပဳေၾကာင္း၊ (၁၅)ထက္ေက်ာ္ပါက ပိုက္ဆံျဖင့္ ၀ယ္သံုးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေရးထားသည္ကို ဖတ္လိုက္ရသည္။ ေတာ္ပါၿပီ၊ ပိုက္ဆံအကုန္မခံလိုေတာ့ၿပီ။ သို႔ေသာ္ သူငယ္ခ်င္းဆီ အေၾကာင္းၾကားဖို႔ ကိစၥကရွိေသးသည္။

အိပ္ထဲတြင္ပါလာေသာဖုန္းကို ဖြင့္ကာ ျမန္မာျပည္မွာသံုးခဲ့သည္ Sim card ကိုျဖဳတ္ၿပီး ယူေကတြင္သံုးသည့္ O2 Sim card ကို ထည့္လိုက္သည္။ Roaming Charge ျဖင့္ O2 Line ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ၀င္လာသည္။ ဖုန္းထဲ ပိုက္ဆံကုန္ေနသျဖင့္ ဖုန္းျဖင့္ပင္ (၁၅) ေပါင္ဖုိး Top-up လုပ္လိုက္ရသည္။ “ေအာ္ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမ်ား သူတို႔သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံသူ/သားေတြ အစစအရာရာလြယ္ကူအဆင္ေျပေအာင္ လမ္းေၾကာင္းေတြဖြင့္ေပးထားပါလား” ဟူေသာအေတြး၀င္လာသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက လူႀကီးမင္းမ်ားကို ေမတၱာပင္ လွမ္းပို႔လိုက္မိေသးေတာ့သည္။

ဖုန္းထဲရွိ သူငယ္ခ်င္းဖုန္းနံပါတ္ကိုရွာေခၚၿပီး ေလဆိပ္မွာ Transit Visa မေပးေၾကာင္းေျပာရသည္။ သူက “ဘာေၾကာင့္ မေပးရသလဲ” ဟုေမးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ရျခင္းကို လြန္စြာဂုဏ္ယူေလ့ရွိေသာ က်ေနာ့္ခမွ်ာ ဤတစ္ႀကိမ္မွာေတာ့ျဖင့္ စိတ္အားသိမ္ငယ္စြာႏွင့္ပင္---

“ျမန္မာပတ္စ္ပို႔မို႔ တဲ့ သူငယ္ခ်င္းေရ႕” ဟုသာ ေျပာႏိုင္ရွာေလေတာ့သည္။