အလိုအပ္ဆံုးေသာ အရာ

It is justice, not charity, that is wanting in the world.

Mary Shelley (1797-1851)

ကမၻာေပၚမွာ လုိအပ္ေနတဲ့အရာကေတာ့ တရားမွ်တမႈပဲ၊ အလွဴအတန္းမဟုတ္ဘူး။

(ေမရီရွဲလ္ေလး)

မွန္သည္။ တရားမွ်တမႈသည္ ကမၻာေပၚမွာလိုအပ္ေနေသာအရာျဖစ္သည္။ ထို႔ထက္ပိုမိုေျပာရပါမူ အလိုအပ္ဆံုးေသာ အရာျဖစ္သည္။ တရားမွ်တမႈမရွိေသာေၾကာင့္ လူတန္းစားမညီမွ်မႈေတြ၊ ခ်မ္းသာဆင္းရဲကြာဟမႈေတြ၊ ႏိုင္ရာစားအက်င့္စရုိက္ေတြ သိသိသာသာျဖစ္ေနရသည္။ တရားမွ်တမႈရွိေသာတိုင္းျပည္ႏွင့္ တရားမွ်တမႈမရွိေသာတိုင္းျပည္ႏွစ္ျပည္ကို ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ပါက ယင္းသေဘာတရားကို သိသာထင္ရွားစြာျမင္ေတြ႔ႏိုင္သည္။ သိႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားမွ်တမႈသည္ အလိုအပ္ေနေသာအရာမ်ားအနက္ အလိုအပ္ဆံုးေသာ အရာျဖစ္သည္။

သို႔ဆိုေသာ္ ယင္းတရားမွ်တမႈဟူသည္ အဘယ္က လာသနည္း? တရားရံုးက လာသေလာ? ဥပေဒစာအုပ္ေတြထဲ လာသေလာ? ထိုေမးခြန္းမ်ားအတြက္ က်ေနာ့္အေျဖကား-----

“တရားမွ်တမႈဟူသည္ တရားရံုးကလည္းမလာပါ၊ ဥပေဒစာအုပ္ပံုေတြၾကားထဲကလဲ မလာပါ။ တရားမွ်တမႈသည္ အင္အားႀကီးသူထံမွ လာျခင္းျဖစ္သည္”။

ျပည္သူျပည္သားေတြအင္အားႀကီးေသာ ႏိုင္ငံမ်ား၌ တရားမွ်တမႈသည္ ျပည္သူလူထုထံမွလာသည္။ အစုိးရအင္အားႀကီးေသာႏိုင္ငံမ်ား၌မႈ တရားမွ်တမႈသည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားထံမွ လာျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္သူလူထုသည္ အမ်ားစုျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အင္အားႀကီးေသာအခါ တရားမွ်တမႈကိုသာလုပ္သည္။ မတရားသည္ကို မလုပ္ၾက။ အစိုးရသည္ အနည္းစုျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အင္အားႀကီးေသာအခါ တရားသည္ကိုလည္းျပဳလုပ္ႏိုင္သည္၊ မတရားသည္ကိုလည္း ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ျပည္သူလူထုသည္ လက္နက္မဲ့ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အင္အားႀကီးေသာအခါ တရားသည္ကိုသာလုပ္သည္။ အစုိးရသည္ လက္နက္ရွိေသာေၾကာင့္ အင္အားႀကီးေသာအခါ မတရားသည္ကိုလဲ ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။

တရားမွ်တမႈသည္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတြင္ေရးဆဲြထားေသာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ အသက္ျဖစ္သည္။ တရားမွ်တမႈမရွိေသာႏိုင္ငံရွိ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ ဂိုေဒါင္တစ္ခုအတြင္း သိုေလွာင္ထားေသာ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္တူသည္။ ဥပေဒထုတ္ဆင့္မႈမွန္သမွ်၏ ပင္မရည္ရြယ္ခ်က္သည္ တရားမွ်တမႈသို႔သာ ဦးတည္ရသည္။ ဥပေဒသည္ တရားမွ်တမႈကို မျဖစ္ေစပါက စစ္မွန္ေသာ ဥပေဒ၏ အဓိပၸါယ္ကို သရုပ္မေဖၚႏိုင္ေပ။ ဥပေဒဟူေသာ ယင္းစကားလံုးသည္ “ဥပေဒသ”ဟူေသာ ပါဠိ္စကားလံုးမွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး “အနီးကပ္သြန္သင္ညႊန္ၾကားမႈ” ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ အမ်ားစုလိုက္နာႏိုင္ေအာင္၊ လိုက္နာလွ်င္အက်ိဳးရွိေအာင္ ညႊန္ၾကားလႊာမ်ားထုတ္ဆင့္ျခင္းကို ဥပေဒျပဓာန္းသည္ဟု ေခၚသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းၫႊန္ၾကားလႊာသည္ တရားမွ်တမႈဧကန္ရွိရေပမည္။ တရားမွ်တမႈမရွိက ဥပေဒဟုမေခၚဆိုႏိုင္ေခ်။

သို႔ျဖစ္လွ်င္ တရားမွ်တမႈရွိေအာင္ မည္ကဲ့သို႔လုပ္ေဆာင္ရမည္နည္း? ယင္းအတြက္ အေျဖကို အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူ လူတိုင္းေလာက္နီးပါး နားလည္ေနၾကပါၿပီ။ အထူးရွင္းျပဘြယ္မလိုေခ်။ သို႔ေသာ္ အရိုးဆံုးႏွင့္ အရွင္းဆံုးေသာ အေျဖတစ္ခုရွိသည္။ ၎အေျဖမွာ “မတရားတာမလုပ္နဲ႔” ဟူေသာအေျဖပင္ျဖစ္သည္။ မတရားမႈျပဳလုပ္သည္ဟူရာ၌----

(၁) ဥပေဒစာအုပ္အတြင္းေရးဆြဲျပဓာန္းထားေသာ စည္းကမ္းႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္သည္လည္းရွိမည္။ ယင္းကို
Offence=ဥပေဒကို က်ဴးလြန္မႈဟု၎၊ Crime= ရာဇ၀တ္မႈဟု၎ အမည္တပ္သည္။

(၂) ဥပေဒတိုက္ရုိက္ျပဓာန္းမႈမရွိေသာ္လဲ သူတစ္ပါးနစ္နစ္နာေအာင္ တမင္လုပ္ႀကံဖန္တည္းယူသည္လည္း ရွိမည္။ ယင္းကို Charade (ရွရားဒ္)=(သရုပ္ေဆာင္) လီဆယ္မႈဟု၎၊ Ploy=ႀကံစည္မႈဟု၎၊ Trumped-up Charge=လုပ္ႀကံမႈဟု၎ေခၚသည္။

(၃) ဥပေဒျပဓာန္းထားေသာ္လဲ “၀ိနည္းတတ္၊ ၾကက္သတ္”ဟူရာ၌ကဲ့သို႔ ဥပေဒကို ကြ်မ္းက်င္ေသာေၾကာင့္ တိုက္ရုိက္ဥပေဒျဖင့္ မညိစြန္းေစပဲ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည္လည္း ရွိမည္။ ယင္းသို႔ေသာလြန္က်ဴးျခင္းမ်ိဳးကို Evasion=ဥပေဒလက္တစ္လံုးျခားလုပ္သည္ ေခၚဆိုႏိုင္သည္။

မည္သို႔ဆိုေစ၊ ဥပေဒျပဓာန္းထားသည္ျဖစ္ေစ၊ ျပဓာန္းမထားသည္ျဖစ္ေစ သူတစ္ပါးအက်ိဳးနစ္နာေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈမွန္သမွ်ကို မတရားျပဳလုပ္သည္ဟု ေယဘုယ် သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။ မတရားျပဳလုပ္မႈမွန္သမွ်၌ တစ္စံုတစ္ေယာက္မွာ နစ္နာရစၿမဲျဖစ္သည္။ မိမိက အာဏာအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ရာထူးအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ဥစၥာဓနအားျဖင့္ျဖစ္ အင္းအားရွိေသာေၾကာင့္ သူတစ္ပါးကို နစ္နာေအာင္လုပ္လွ်င္ ယင္းသို႔ေသာျပဳလုပ္မႈ၌ မတရားမႈသည္ အနည္းႏွင့္အမ်ား ပါ၀င္လာရသည္။ အစိုးရကလုပ္လွ်င္ ျပည္သူလူထုမွာ နစ္နာရသည္။ လုပ္ငန္းရွင္ကလုပ္လွ်င္ အလုပ္သမားမွာ နစ္နာရသည္။ အခ်င္းခ်င္းလုပ္လွ်င္ အလုပ္ခံရသူက နစ္နာရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားမွ်တမႈရွိဖို႔အေရး မိမိ၏လုပ္ရပ္ကို ဆန္းစစ္ဖို႔လုိသည္။ ယင္းသို႔ဆန္းစစ္ရာ၀ယ္ ထားရမည့္ Criteria ေခၚစံမွာ “Honest=ရုိးသားမႈ” ပင္ျဖစ္သည္။ ရိုးသားမႈကင္းေလေလ တရားမွ်တမႈ မရွိေလေလျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရိုးသားမႈသည္ တရားမႈတမႈ၏ ပင္မအုဌ္ျမစ္=Foundation အစစ္တည္း။

Justice=တရားမွ်တမႈဟူေသာ စကားလံုးကိုၾကားလွ်င္ ဥပေဒလမ္းေၾကာင္းေပၚက ေ၀ါဟာရတစ္ခုအျဖစ္ လူအမ်ားစိတ္ထဲမွာ ျမင္ေယာင္တတ္သည္။ အမွန္အားျဖင့္ ယင္းစကားလံုးသည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားကိုသာ ရည္ရြယ္ရင္းမဟုတ္။ လူတစ္ေယာက္စီ၊ လူတစ္ေယာက္စီသည္ပင္ ယင္းတရားမွ်တမႈဟူေသာစကားလံုးႏွင့္ စပ္ဆိုင္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ လူတိုင္းတရားမွ်တမႈရွိရမည္ျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔တစ္ဦးခ်င္းစီ တရားမွ်မႈ ရွိပါက က်ေနာ္တို႔ ကမၻာႀကီးသည္ အလြန္ေအးခ်မ္းသာယာေသာ ကမၻာႀကီးျဖစ္မည္မွာ မလြဲတည္း။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ေနာ့္တို႔ကမၻာသူကမၻာသားအမ်ားစု ေတာင့္တေနေသာ ဆုလာဒ္တစ္ခုသည္ တစ္ပါးသူ၏ ေပးကမ္းစြန္႔က်ဲျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္။ တရားမွ်တမႈပင္ ျဖစ္ပါသတည္း။