Thursday, April 30, 2009

Swine Flu ကူးစက္ပံုအဆင့္ဆင့္

ယေန႔ေခတ္စားေနတဲ့ Swine Flu ေခၚေရာဂါဆန္းတစ္မ်ိဳးအေၾကာင္းကို တစ္ကမၻာလံုးသဲသဲလႈပ္ေၾကညာ အသိေပးႏိႈးေဆာ္ေနတာေၾကာင့္ အမ်ားသူငါ သိၿပီးၾကားၿပီးၾကပါၿပီ။ ဘယ္ကဘယ္လို စျဖစ္လာသလဲဆိုတာ အခုထက္ထိ ဂဂနန မသိရေသးေၾကာင္း သတင္းမ်ားက ဆိုပါတယ္။ မက္ခ္စီကိုမွာ ဒီေရာဂါစေတြ႔ရတယ္ လို႔ယူဆရတဲ့ကေလးငယ္တစ္ေယာက္ကေတာ့ အခုထက္ထိ အသက္ရွင္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး တျခားလူေတြသာ ေသေၾကာင္းေက်ေၾကာင္း ၾကားသိေနရပါတယ္။

ဒီေရာဂါကူးစက္ပံုကို Phase ေခၚအဆင့္ေျခာက္ဆင့္နဲ႔ WHO ကမၻာ့က်မ္းမာေရးအဖြဲ႔ႀကီးက သတ္မွတ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ျမန္မာစာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ားအတြက္ ဗဟုႆုတပြါးႏိုင္ေအာင္ အဲဒီအဆင့္ေျခာက္ဆင့္ကို ရုပ္ပံုမ်ားႏွင့္တကြ ရွာေဖြတင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

(၁) Phase One;
A virus circulates among animals but has not infected humans.

ဒီအဆင့္မွာ ေရာဂါပိုးဟာ တိရစၦာန္အခ်င္းခ်င္းပဲ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနပါေသးတယ္။ လူေတြဆီမေရာက္ေသးပါဘူး။

(၂) Phase Two;
Animal flu virus has known to have infected humans and is considered a potential pandemic threat.

ဒီဒုတိယအဆင့္မွာေတာ့ တိရစၦာန္ေတြမွာကူးစက္ေနတဲ့ ေရာဂါပိုးဟာ လူေတြဆီ စတင္ကူးစက္လာေနပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ကူးစက္ေရာဂါအျဖစ္ခ်ိန္းေခ်ာက္ႏိုင္တဲ့အလားအလာရွိေၾကာင္း ယူဆလို႔ရတဲ့ အေနအထားမွာရွိပါတယ္။



(3) Phase Three;
A small outbreak of an animal or human-animal virus in humans. The level of human-to-human transmission is not sufficient enough to sustain community-level outbreaks.

တိရစၦာန္အခ်င္းခ်င္းကူးစက္ေရာဂါပိုး၊ သို႔မဟုတ္ တိရစၦာန္မွလူဆီကူးစက္ေရာဂါပိုးဟာ လူေတြအၾကား အတန္ငယ္ျဖစ္ပြါးေနတဲ့ အဆင့္ပါ။ ဒီလူအခ်င္းခ်င္းကူးစက္ေနပံုဟာ အားခ်ိေနေသးတဲ့အတြက္ လူထုႀကီးတစ္ရပ္လံုးမွာျဖစ္ပြါးတဲ့အဆင့္အေနနဲ႔ မသတ္မွတ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။


(4) Phase Four;
A significant increase in the risk of a pandemic. Affected countries should impose trade and travel restrictions and consider deploying a vaccines although one is not available in this case. This case still offers the possibility of isolating affected areas.

ကူးစက္ေရာဂါအႏၲရယ္အေတာ္ႀကီးထြားလာတဲ့ အေျခအေနပါ။ ေရာဂါျဖစ္ပြါးေနၿပီျဖစ္တဲ့ႏိုင္ငံေတြဟာ ကုန္သြယ္နဲ႔သြားလာေရးကိစၥေတြကို ထိမ္းခ်ဳပ္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာကုသေရးေဆး၀ါးေတြကို အဆင္သင္ျပင္ဆင္ထားဖို႔လိုအပ္ေနပါၿပီ။ ဒီအဆင့္မွာေတာ့ လူအမ်ားစုမေနတဲ့ေဒသေတြမွာ အုပ္စုတစ္ခုအတြင္း ေရာဂါျဖစ္ပြါးေနမႈကို ဆိုလိုပါတယ္။


(5) Phase Five;
Pandemic is "imminent". Affected countries are required to advise people with respiratory illnesses should prepare to suspend classes or meetings.

မၾကာမီကူးစက္ေရာဂါအႀကီးအက်ယ္ျဖစ္ေတာ့မည့္ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါျဖစ္ပြါးေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြဟာ အသက္ရွဴမႈနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေ၀ဒနာရွိသူေတြကို အတန္းေတြ၊ အစည္းအေ၀းေတြမတက္ဖို႔ရာ အႀကံေပးၾကဖို႔ လိုအပ္ေနပါၿပီ။


(6) Phase Six;
Sustained transmission of a virus between humans in several countries. Contingency plans for health systems at all levels should be implemented.

ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လူထုအတြင္းေရာဂါကူးစက္ပ်ံ႕ေနပါၿပီ။ က်မ္းမာေရးဆိုင္ရာနည္းစနစ္ေတြအတြက္ ျဖစ္ႏိုင္သမွ်အစီအမံေတြကို ရႏိုင္သမွ်ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖၚရေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။


အခုလက္ရွိအေျခအေနမွာေတာ့ မေန႔ကက်င္းပတဲ့ ဂ်ီနီဗာအစည္းအေ၀းမွာ WHO အဖြဲ႔ႀကီးမွ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ ညႊန္ၾကားေရးမႈးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာမာဂရက္ခ်မ္းက အထက္ပါ အဆင့္ေျခာက္ဆင့္အနက္ အဆင့္ (၅)ကို ကမၻာသို႔ သတ္မွတ္ေၾကညာလိုက္ပါၿပီ။ ေဒါက္တာမာရရက္ခ်မ္းရဲ႕ ေအာက္ပါ ေက်ညာခ်က္ကို နားဆင္ၾကည့္ပါ။



အဲဒီေတာ့ အခ်ိန္မီမကာကြယ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ မၾကာမီေသာကာလမွာ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ျဖစ္တဲ့ အဆင့္ (၆)သို႔ ေရာက္လာမွာ ဧကန္ပါပဲ။ မိမိဆီတိုက္ရိုက္ေရာက္မလာခင္ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ထားၾကပါရန္ ထပ္မံ အထူးတိုက္တြန္း ႏိႈးေဆာ္လိုက္ရပါသည္။
အေရာဂါ ေဟာႏၲဳ=ေရာဂါခပ္သိမ္း ကင္းေ၀းၾကပါေစကုန္ေသာ၀္။

2 comments:

kiki said...

ကိုမင္းထက္ေရ ။ေရာဂါ ျပန္ပြားပံုနဲ ့အဆင့္ အလိုက္ခြဲျခားထားပံုေတြ ကို အားလံုးနားလည္ေအာင္ ရွင္းလင္းတင္ျပေပးထားတာ အလြန္ေကာင္းပါတယ္။ အမေတာင္ ဒီလို Preventive & Social Medicine နဲ ့ပတ္သက္ျပီး ေသခ်ာရွင္းမျပတတ္ေသးဘူးေလ ။ ဟိုဟိုဒီဒီလည္း ရွာေဖြဖို ့ဟာက အခ်ိန္သိပ္မေပးနုိင္တာေရာ ။ အပ်င္းထူ ေနတာေတြေရာ ..ဟိုေရာ ဒီေရာ အေၾကာင္းေတြနဲ ့မို ့ေလ ။ ဒီလို ဗဟုသုတ ေတြေပးတဲ ့ဆိုဒ္ေလးေတြ ဖတ္ရ တာ အက်ိဳးရွိတယ္။
ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ ့ပါေစေနာ္ ။

ျမစ္က်ဳိးအင္း said...

လုပ္နိင္စြမ္းရိွသေလာက္ ေဖာ္ျပေပးထားတာ အင္မတန္ ေကာင္းမြန္ပါတယ္..
ေစတနာကိုလည္းျမင္နိင္ပါတယ္..
တန္ဘိုးရိွတဲ့ ပို႔စ္ေလးပါ..
...ခင္မင္ေသာအားျဖင့္...