မိုက္ကယ္ကို ႏႈတ္ဆက္ျခင္း

တလက္လက္ေရာင္စဥ္
ေတာက္ေျပာင္လို႔မွ မဆံုးေသး
အရႈံးေပး ဆုတ္ခြါခဲ့ၿပီလား မိုက္ကယ္။

ေလာကကို အႏိုင္လု
ေသာကကို အၿပိဳင္မမႈတဲ့ မင္းတစ္ေယာက္
အခုေတာ
ေလာကက ထြက္ခြါ
တစ္သက္တာက်န္ရစ္မည့္ ေသာကနဲ႔အတူ
ေလာကအလယ္မွာ
ငါတို႔ကို ထားခဲ့ၿပီေပါ့။

ဂီတကို ျမတ္ႏိုး
ဂီတကို တြယ္တာ
ဂီတကိုသာ ဘ၀ရဲ႕အေဖၚေကာင္းလို႔
မွတ္ယူခဲ့တဲ့ မင္းတစ္ေယာက္
အခုေတာ့
မင္းခ်စ္တဲ့ဂီတနဲ႔
မင္းကိုခ်စ္တဲ့ ဂီတပရိတ္သတ္ေတြကို
ႏႈတ္ဆက္ဖို႔ေတာင္ အခ်ိန္မေပး
အေ၀းသို႔ ေျပးထြက္
ဒီတစ္သက္ေတာ့ ငါတို႔ ေရစက္ကုန္ၿပီေပါ့။

မင္းက ငါတို႔ကို
ႏႈတ္ဆက္ဖို႔ ဆြ႔ံအခဲ့ေပမဲ့
ငါတို႔ကေတာ့
မင္းမျမင္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ ဟန္ေတြနဲ႔
လက္ျပႏႈတ္ဆက္
မင္းအတြက္ ေတာင္းဆုေခြ်လ်က္ပါပဲ။

မင္းမရွိေတာ့ေပမဲ့
က်န္ရစ္တဲ့ မင္းရဲ႕သီခ်င္းေတြဟာ
ငါတို႔အတြက္ေတာ့
မင္းကို သတိရမိတဲ့အခါတိုင္း
အသက္ဆက္ဖို႔ ခြန္အားေတြပဲေပါ့။

အေပ်ာ္အပါးကို ဂုဏ္ထင္
အေဖၚအမ်ားကို ခံုမင္ၿပီး
ဂီတစင္ေပၚ မင္းကို စေတြ႔တဲ့အခ်ိန္မွာ
ငါ့ဘ၀ရဲ႕ သက္တမ္းဟာ
အတက္လမ္းကိုလုယူ
အခက္ပန္းကို ဆုျခဴေနရတဲ့အခ်ိန္ေပါ့။

ငါနားမလည္တဲ့ ဘာသာစကားေတြနဲ႔
သီဆိုထားတဲ့ မင္းရဲ႕ဂီတသံစဥ္ေတြဟာ
ငါ့ရဲ႕ေသာတ ငါ့ဟဒယမွာ
ပ်ားရည္စက္လို ခ်ိဳျမ
“ဟာ”
ငါလိုေနတာ ဒါပဲဆိုတာ သိခဲ့ရတယ္
ငါလဲ ဂီတခ်စ္သူ တစ္ေယာက္ရယ္ေလ။

အခုေတာ့ ငါ့ကုတင္နေဘးရွိ ဆက္တီေပၚက
မင္းရဲ႕သီခ်င္းေတြပါတဲ့ စီဒီျပားေလးေတြဟာ
မင္းမရွိေတာ့ေပမဲ့
မင္းကိုယ္စား အမွတ္တရ
ငါ သိမ္းထားမွာပါ မိုက္ကယ္။

ႏႈတ္ဆက္ခြင့္ကို အသာထား
လက္ျပခြင့္ေတာင္ မလံုေလာက္တဲ့အခ်ိန္ကေလးတြင္းမွာ
မင္းဟာ တို႔ဘ၀ရဲ႕ အျခားတစ္ဘက္ကုိ ကူးသြားခဲ့ၿပီ။

တကယ္လို႔ အဲဒီဘက္မွာ
ငါတို႔လိုပဲ မင္းကို အားေပးမည့္ ပရိတ္သတ္ေတြ ရွိေနဦးမယ္ဆိုရင္
မင္းတစ္ေယာက္
ေနရာအသစ္မွာ
သီခ်င္းအသစ္ေတြ သီဆိုရင္း
ေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ပါေစလို႔
ငါဆုေတာင္းေနပါတယ္ မိုက္ကယ္။
“ဘိုင့္ဘိုင္”



အလြမ္းေျပ နားေထာင္လိုက္ၾကစို႔

ေသၿပီးသည္ေနာက္

ေကာင္းကင္ယံထက္၊ ၀ဲပ်ံငွက္လဲ
ေသမည့္ရက္ႀကံဳ၊ ေသခဲ့တံု၏။
ေတာင္စဥ္ဂူၾကား၊ ပုန္းသူမ်ားလဲ
လြတ္ျငားမရွိ၊ ေသတံုဘိ၏။
သမုဒ္ပင္လယ္၊ ပုန္းကာကြယ္လဲ
လြတ္ဘြယ္မရွိ၊ ေသရ၏ရွင့္။
ေဆး၀ါးဓာတ္စာ၊ ေကာင္းစားပါလဲ
ေသရြာလြန္ေျမာက္၊ ဘယ္သူေရာက္လိမ့္။

ေသမင္းနဲ႔ဆံု၊ ေသေန႔ႀကံဳေသာ္
ဘယ္ဘံုဌာန၊ ဘယ္ဘ၀ပင္
ေနရတံုဘိ၊ လြတ္မရွိေၾကာင့္
အသက္ရွင္စဥ္၊ ခဏတြင္၀ယ္
မ်ားပင္ေကာင္းမႈ၊ ႀကိဳးစားျပဳေလာ့။
လူ႔ရြာပြါးတိုး၊ လူ႔အက်ိဳးလဲ
မခိုးမ၀ွက္၊ သင္ေဆာင္ရြက္ေလ။

ဓနဥစၥာ၊ ဂုဏ္သိကၡာတို႔
ေသရြာေရာက္လင့္၊ က်ိဳးမျဖစ္ဘူး
ဆိုးညစ္ဆႏၵ၊ မွန္သမွ်ျဖင့္
ဓနဂုဏ္၀ါ၊ စည္းဥစၥာကို
မ်ားစြာရေရး၊ ေလးမေပးႏွင့္။

သင္ေသသြားေသာ္၊ သင့္အေဖၚကား
သင္ေခၚရာေနာက္၊ တေကာက္ေကာက္လိုက္
သင့္ေနာက္ၿမဲပါ၊ ကုသလာတည္း။
ထို႔ေၾကာင့္လူ႔ရြာ၊ ေနေသာခါ၀ယ္
မ်ားစြာေကာင္းမႈ၊ စုေဆာင္းျပဳေသာ္
ခုေရာေနာင္ပါ၊ သံသရာ၌
မွန္စြာေတြ႔ရ၊ ဘံုဘ၀သည္
သုခခ်မ္းသာ၊ စစ္စစ္တည္း။

(မေန႔ညက သန္းေခါင္ေက်ာ္ ၂း၂၆ မိနစ္အခ်ိန္တြင္ ဆံုးသြားရွာေသာ အသက္ ငါးဆယ္အရြယ္ရွိ ကမၻာေက်ာ္အဆိုေတာ္ မိုက္ကယ္ဂ်က္ဆင္အား ရည္စူး၍ ဤသံေ၀ဂကဗ်ာကို ေရးသားစပ္ဆိုပါသည္။

တမ္းတျခင္းမ်ား

အေတြး...အေတြ႔ေတြနဲ႔
တစ္ေရး...ရိပ္ျမင္ေယာင္
အေဆြး...စိတ္ဘ၀င္မွာခုိ
ရင္မွာပို အၿမဲ။

ဘာလိုလိုနဲ႔
ငါ တစ္ေယာက္
ေမြးေျမနဲ႔ ေ၀း
အေတြးေတြနဲ႔ ေဆြးခဲ့တာ
အခုဆို
တစ္ႏွစ္ေတာင္ ေက်ာ္လို႔
ႏွစ္ႏွစ္ထဲ ေရာက္လုေပါ့။

ေနာက္တစ္ခု
ငါ့ခ်စ္သူ တစ္ေယာက္
ဘယ္သူ ဘယ္၀ါ
ဘယ္မွာ ဘယ္က
ငါကိုယ္တိုင္ေတာင္ အေသအခ်ာမသိ
ဒါေပမဲ့
ရင္ထဲမွာေတာ့ အၿမဲရွိ
ခြဲမိမွ ပိုလြမ္းသလိုလို
ငိုတမ္းကဗ်ာေတြလဲ ေရးခဲ့
အပ်ိဳလြမ္းစာေတြလဲ ေပးခဲ့
သို႔ေပမဲ့
အေဆြး...အေဆြးကယ္မေျပ
တစ္ေရး...တစ္ေရးရယ္နဲ႔
တစ္ေမွး...တစ္ေမွးေလာက္စိတ္ေခ်ာ္လို႔
အိပ္ေပ်ာ္တဲ့ အခါမွာေတာင္
ရင္ခြင္ေဘာင္ ေက်ာ္နင္း
သူေယာင္အသြင္ ဖန္ဆင္းလို႔
အိပ္မက္အတြင္း ဇြတ္၀င္
“ခ်စ္ခ်င္လို႔ပါ အကိုရယ္” တဲ့။

ကဲ---ၾကည့္စမ္း
အခ်စ္စခန္း...ဆိုတာမ်ိဳးက
အျဖစ္ဆန္း...အလြန္က်ယ္
ပစိဖန္း(Pacific)...ပင္လယ္လို
တကယ္ကို မရပ္တမ္း
ျဖတ္သန္းရ အလြန္ခက္
ေက်ာ္လႊားရ မလြယ္ကူ
အဘယ္သူမို႔
ငါက ေမ့ႏိုင္မွာတဲ့ လဲ
အၿမဲပဲလြမ္း...လြမ္းသေလေပါ့
အသဲပဲကြ်မ္း...ကြ်မ္းပေစေတာ့
အကဲပဲစမ္း...စမ္းေလေတာ့
ခ်စ္သူရယ္။

သတိႏွင့္ အသိ

စကၡဳႏွစ္ျဖာ၊ ပြင့္ေနပါလဲ၊
ျမင္ေအာင္မၾကည့္၊ မျမင္ဘိသို႔၊

ေသာတအဂၤါ၊ မခ်ိဳ႕ပါလဲ၊
အာရံုမမိ၊ မၾကား၏သို႔၊

သတိကိုယ္မွာ၊ မကပ္ပါမူ၊
ျမင္ရာၾကားရာ၊ အာရံုျဖာသည္၊
ဘယ္မွာ ကိုယ္သို႔ေရာက္အံနည္း?

အသိကိုယ္မွာ၊ ေပ်ာက္ေနပါမူ၊
စကၡဳေသာတာ၊ ထိုႏွစ္ျဖာသည္၊
ဘယ္မွာ အလုပ္လုပ္အံ့နည္း?

မရွိကိုသာ၊ ေတာင္းတပါမူ၊
လိုခ်င္ေလာဘ၊ စိတ္ဆႏၵသည္၊
ဘယ္မွာ လိုသို႔ျပည့္အံနည္း?

သတိ အသိ၊ ထင္ေအာင္ၾကည့္၊
မရွိကုိလဲ မစြဲႏွင့္။

သတိ အသိ၊ ၀င္ေအာင္ထည့္၊
အရွိကိုလဲ မလြဲႏွင့္။

မရွိကိုစြဲ၊ အရွိလြဲ၊
ဆင္းရဲသံသာ၊ ျမဲလိမ့္မည္။

သတိမၿမဲ၊ အသိနည္း၊
ငရဲခႏၶာ၊ စြဲလိမ့္မည္။

ရြာလြမ္းတယ္

တစ္ေနထြက္ တစ္ေန၀င္
မေပ်ာ္ရႊင္ စိတ္ေထြျပားပါငဲ့
အိမ္ျပန္ခ်င္ ေဇာငယ္တင္းပါလို႔
ေျပာမျပခ်င္။

ေဒါသေတာင္ ၀င္
မေပ်ာ္တဲ့ အထဲ
ေ၀းရပ္မွာ ငါခိုလို႔
ျမန္မာျပည္ သက္ကုန္လြမ္းတယ္
ကြ်မ္းေပါ့ အသဲ။

အေမ့ဂုဏ္ျပဳေမာ္ကြန္း

တိုက္ပြဲ
မိုက္မဲသူတို႔၏ အလုပ္မဟုတ္၊
ရဲ၀ံ့စြန္႔စား စြန္႔လႊတ္ထားၾကေသာ
သူရဲေကာင္းတို႔၏ အလုပ္ျဖစ္သည္။
အေမသည္
ဤတိုက္ပဲြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္သည္။

ေခါင္းေဆာင္
သူရဲေဘာေၾကာင္ ေခါင္းေရွာင္ခ်င္သူတို႔၏ ရာထူးမဟုတ္၊
အနစ္နာခံ အသာမစံပဲ
အပင္ပန္းခံ လမ္းမွန္ကိုျပႏိုင္သူတို႔၏ ရာထူးျဖစ္သည္။
အေမသည္
ဤရာထူးႏွင့္ အထိုက္တန္ဆံုး လူသားတစ္ဦးျဖစ္သည္။

စိန္ေခၚမႈ
အင္အားႀကီးမား ႏိုင္ရာစားတို႔၏ သတိၱမ်ိဳးမဟုတ္၊
အရႈံးကို ျမင္ေသာ္လဲ မၿဖံဳ မဆုတ္
အမုန္းကို ျမင္ေသာ္လဲ မတုန္ မလႈပ္ပဲ
အသက္ကိုပင္ ေပးဆပ္ႏိုင္သူတို႔၏ သတိၱမ်ိဳးျဖစ္သည္။
အေမသည္
ဤသတိၱမ်ိဳးႏွင့္ ျပည့္စံုသူျဖစ္သည္။

ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းလွေသာ တိုက္ပြဲကို ဆင္ႏြဲေနေသာအေမ
အားငယ္ေနသူတို႔ဘက္မွ ေခါင္းေဆာင္ေနေသာအေမ
အင္အားႀကီးမားလွေသာ ရန္သူမ်ားကို စိန္ေခၚထားေသာအေမ

ဤ အေမသည္
ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚမွ
ကမ္းကိုလည္းမျမင္ႏိုင္
လမ္းကိုလည္းမထြင္ႏိုင္သျဖင့္
ဘ၀ကမ္းေပ်ာက္ လမ္းမွားေရာက္လုျဖစ္ေနေသာ သားတို႔၏
လမ္းျပ အစစ္တည္း။

ဤအေမသည္
လြတ္ေျမာက္မႈကိုရွာရင္း
အေႏွာင္ဖြဲ႔က် ရႈံးနိပ္ခဲ့ရၿပီး
ဘ၀အင္းအား ဆုတ္ပါးသြားခဲ့ရေသာ သမီးတို႔၏
အင္အားအစစ္တည္း။

ဤအေမသည္
စစ္၀ါဒီတို႔၏ အတၱဆန္စြာ
ယုတ္မာရက္စက္ ပိတ္ေလွာင္ခဲ့သျဖင့္
သတင္းကမၻာမွာ
အလင္း မႈံျပာျပာေလးမွ်ျဖင့္
အမွားကိုအမွန္ထင္၊ အမွန္ကို အမွားမွတ္
ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္သံုး၊ ဆံုးျဖတ္ခြင့္မရရွာပဲ
ဘ၀မ်က္လံုး ပ်က္သံုးလုျဖစ္ေနေသာ ျပည္သူတို႔၏
မ်က္လံုး အစစ္တည္း။

(၂၀၀၉-ခု၊ ဂြ်န္လ၊ ၁၉-ရက္တြင္ က်ေရာက္ေသာ ဒီမုိကေရစီမိခင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ (၆၄)ႏွစ္ေျမာက္ေမြးေန႔အား ဤကဗ်ာျဖင့္ ဦးတုိက္ဂုဏ္ျပဳပါ၏)

သူငယ္ခ်င္းသို႔ (၁၄)

သူငယ္ခ်င္း၊ ကိုယ့္လူႀကီးဆီ စာမေရးျဖစ္တာေတာင္ ၾကာေပါ့။ ေနေကာင္းတယ္ေနာ္။ ကိုယ္လဲ အခုတစ္ေလာ ဟုိလုပ္ဒီလုပ္နဲ႔ သိပ္ေတာ့ မအားလွဘူး။ ၀ါသနာအရဖန္တီးထားခဲ့တဲ့ ကိုယ့္အခ်စ္ေတာ္ ဘေလာ့ဂ္ေလးမွာေတာင္ ပို႔စ္ေတြ ပံုမွန္မတင္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါေတာင္ တကၠသိုလ္ သြားမတက္ရေသးဘူး။ တကၠသိုလ္သြားတက္ရၿပီဆိုရင္ေတာ့ ေက်ာင္းစာေတြနဲ႔ နပန္းလံုးေနရတာနဲ႔တင္ ဘာပို႔စ္မွ ေရးျဖစ္မယ္မထင္ေတာ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ေတာ့ ကူးထားပါတယ္။ ေက်ာင္းမသြားရတဲ့၊ Assignment မလုပ္ရတဲ့ေန႔ေလးေတြမွာ စိတ္ကူးေပါက္တာေလးေတြ ေရးမလားလို႔။ သက္သက္ေတာ့ အခ်ိန္ေပးၿပီး မေရးႏိုင္ေတာ့မွာ ေသခ်ာတယ္။

မေန႔ကပဲ ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္ Russell Square မွာရွိတဲ့ လန္ဒန္ယူနီဗာဒီတီ ေရာက္ခဲ့ေသးတယ္။ ပိုက္ဆံသြားသြင္းရတာ။ Postgraduate Course မတက္ခင္ လိုအပ္ေနေသးတဲ့ အဂၤလိပ္စာျပည့္မီေရးအတြက္ ႏွစ္လသင္တန္းတက္ရဦးမွာတဲ့။ အဲဒီအတြက္ေပးလိုက္ရတဲ့ ပိုက္ဆံက စတာလင္ေပါင္ (၂၃၈၀)၊ လက္ရွိအေမရိကန္ေဒၚလာေပါက္ေစ်းနဲ႔တြက္ရင္ (၃၉၀၆) ေဒၚလာဖိုး။ အဲဒါ ႏွစ္လစာဖိုးပဲ ရွိေသးတယ္။ ကိုယ္တို႔ေက်ာင္းတက္ဖက္ သူငယ္ခ်င္းသံုးေယာက္သား အတူသြားသြင္းခဲ့ၾကတာ။ ဘာေတြသင္ေပးမွာမုိ႔ ဒီေလာက္မ်ားတဲ့ ပိုက္ဆံေပးရလဲေတာ့ မသိဘူး။ နစ္ေနတာပဲဗ်ိဳ႕။ ပိုက္ဆံလက္ခံတဲ့ အဂၤလိပ္စာဌာနက ဌာနမႈး Ms Susan Yates ကိုေတာင္ ေျပာမိေသးတယ္။ “က်ေနာ့္လက္ေတြ တုန္တုန္ရီရီျဖစ္ေနတယ္-လို႔ ခံစားရတယ္ဗ်ာ” လို႔။ သူက တဟဲဟဲနဲ႔ ရယ္ေနေသးတယ္။

သူမ်ားႏိုင္ငံလာၿပီး ပညာသင္ရတာလဲ အေတာ္မလြယ္တဲ့ကိစၥပဲ သူငယ္ခ်င္းေရ႕။ ဒါေတြ ကိုယ့္လူႀကီးလဲ သိၿပီးသားပါ။ ကိုယ့္လူက ကိုယ့္ထက္ေတာင္ ပိုသိေသးတယ္မုိ႔လား။ အင္ဒိယမွာ Ph.D လုပ္ေနတုန္းက Supervisor က ခဏခဏပိုက္ဆံလာလာေခ်းလို႔ စိတ္ညစ္ေနရတဲ့ ကိုယ့္လူမ်က္ခြက္ႀကီးကို ျမင္ေယာင္ေနမိေသးေတာ့တယ္။ အဂၤလန္မွာကေတာ့ အင္ဒိယနဲ႔ မတူဘူးဗ်ိဳ႕။ ေပးစရာရွိတာ အကုန္ ေပးၿပီးမွကို ေက်ာင္းတက္ရတာဆိုေတာ့ ကိုယ့္လူလို စူပါဗိုင္ဆာ ႏွိပ္စက္တဲ့ ဒဏ္ေတာ့ ခံရလိမ့္မယ္ မထင္ေတာ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေသေတာ့ မေသခ်ာဘူးေနာ္။ ကိုယ့္အထင္ေျပာတာပါ။ စူပါဗိုင္ဆာ ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ေတြ႔ဖို႔ဆုိတာလဲ ကိုယ့္ကံေပၚမူတည္ေသးတယ္နဲ႔ တူပါရဲ႕။ အခ်ိဳ႕လဲ စူပါဗိုင္ဆာေကာင္းေကာင္းရၿပီး ေလွ်ာေလွ်ာရွဴရွဴၿပီးသြားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ ေတြ႔ဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုက္ဆံေတာ့ ေပးရတာခ်ည္းပါပဲ။ "Money makes everything" ဆိုတာကို ဧကန္ယံုရမလိုေတာင္ ျဖစ္ေနၿပီ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ သူမရွိရင္ မျဖစ္ဘူးဗ်ိဳ႕။

မေန႔ညေနကလဲ ထိုင္းမွာေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ ညီမေလးဆီက သူစေကာလားရွစ္ရတယ္ ၾကားရလို႔ ကိုယ္လဲ ရမလားမဆိုၿပီး လွမ္းစံုစမ္းလိုက္ေသးတယ္။ အဲဒီအဖြ႔ဲရဲ႕ Deadline က March 31 မွာကုန္ၿပီးသားဆိုေတာ့ ဘယ္ရလိမ့္။ ေနာက္ႏွစ္မွ ျပန္ေလွ်ာက္ပါတဲ့။ ေတာ္ေသးတယ္၊ ကိုယ္စံုစမ္းတာကို အေရးတယူျဖန္ေျဖေဖၚရေပေသးလို႔။ ႏိုင္ငံျခားေရာက္ၿပီး တကဲ့ကို အစဥ္အလာႀကီးမားတဲ့ ေအာက္စဖိုဒ္၊ ကင္းဘရစ္ခ်္၊ လန္ဒန္တို႔လို တကၠသိုလ္ႀကီးေတြမွာ ေက်ာင္းတက္ေနရတဲ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမွန္သမွ်ဟာ စေကာလားရွစ္မရလို႔ကေတာ့ “ေသၿပီဆရာ” ပဲ။ မိဘက ေငြတြင္းေပၚတက္ထိုင္ေနႏိုင္မွပဲ ေက်ာင္းတက္နိုင္မယ္။ မဟုတ္လို႔ကေတာ့ “ပ်င္းေတာင္ပ်င္းေသးတယ္” လို႔ အေလွာင္ခံရမည့္ကိန္း။

ကိုယ္လဲ ကိုယ့္လူသိတဲ့အတိုင္းပဲေလ။ ဒီမွာေက်ာင္းလာတက္ႏိုင္တာ စေကာလားရွစ္ရခဲ့လို႔ဆိုတာ။ ဒါေပမဲ့ ဒီမေရာက္ခင္တုန္းကေတာ့ ကိုယ္ရတဲ့ စေကာလားရွစ္က အေတာ္မ်ားတယ္လို႔ ထင္ခဲ့တာ။ အား လားလား--၊ ဘယ္မ်ားလိမ့္မတုန္း သူငယ္ခ်င္း။ လိုတာ လိုတာ၊ မေျပာခ်င္ဘူး။ ႏွစ္ႏွစ္စာအတြက္ ရတဲ့ စေကာလားရွစ္က ေက်ာင္းတစ္ႏွစ္စာဖိုး ေပးလိုက္ရတာနဲ႔တင္ ကုန္ပါေရာလား။ ဟုိေကာင္မေလး မသိေစနဲ႔ေနာ္၊ ေတာ္ၾကာ သနားၿပီး ပိုက္ဆံလွမ္းပို႔ေပးရမလား ေမးေနဦးမယ္။ သူ႔ဆီကေတာ့ တစ္ျပားမွ မယူခ်င္ဘူး။ ညစ္စရာရွိရင္ ကိုယ့္လူဆီကပဲ ညစ္မွာ။ အဟဲ--ႀကံဳလို႔ေျပာတာပါကြာ၊ ကိုယ့္လူဆီကလဲ မညစ္ပါဘူး။ ကိုယ့္လူအိမ္ႀကီးပဲ အရင္ၿပီးေအာင္ေဆာက္လိုက္ဦး။ လက္ရွိရထားတဲ့ စေကာလားရွစ္နဲ႔ မေလာက္လဲ ကိစၥမရွိဘူး။ ပိုက္ဆံရေအာင္ ဘယ္လို ႀကံရဖန္ရမလဲဆိုတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေလးေတြ ေတြ႔ထားတယ္။ ဟားဟား---တစ္မ်ိဳးေတာ့ မေတြးနဲ႔ေနာ္။ ရိုးရိုးလမ္းေၾကာင္းေလးေတြပါ။

ၿပီးေတာ့ အခုတစ္ေလာ လန္ဒန္ေႏြရာသီအေၾကာင္းေလး နည္းနည္းေျပာမယ္ဗ်ိဳ႕။ ေအးသဗ်ာ၊ ပူသဗ်ာ။ ဒါပဲ။ ေအးၿပီး ပူတာ။ ကိုယ္တို႔ျမန္မာျပည္ကေတာ့ ေႏြရာသီဆို ေနထြက္ထြက္/မထြက္ထြက္ အိုက္စပ္စပ္နဲ႔ ပူတာခ်ည္းပဲ။ ဒီမွာေတာ့ ေႏြရာသီမို႔ ေနေတာ့ ထြက္ပါရဲ႕။ ထြက္တာမွ မယံုမရွိနဲ႔၊ မနက္ငါးနာရီဆို မိုးလင္းေနၿပီ၊ ေျခာက္နာရီဆို ေနထြက္ေနၿပီ၊ အဲဒါ ညဆယ္ရီေလာက္ေရာက္မွပဲ ေမွာင္ေတာ့တာကလား။ ရွည္လ်ားလိုက္တဲ့ ေန႔တာဗ်ား။ ေနထြက္ေတာ့ ေနလို႔ထိုင္လို႔ေကာင္းပါ့။ အဲ---ေနမ်ားမထြက္လို႔ကေတာ့ ခ်က္ခ်င္းကို ေဆာင္းတြင္းျပန္ေရာက္သြားသလား ေအာင့္ေမ့ရတယ္။ အခုေႏြရာသီဆိုေတာ့ ေန႔လည္ ၁၂-ေလာက္ကေန ညေန-၃ နာရီေလာက္အထိေတာ့ အေတာ့္ကို ပူသဗ်ိဳ႕။ က်န္တဲ့အခ်ိန္ေတာ့ အေတာ္ေနလို႔ေကာင္းပါတယ္။ ဒီရာသီကေတာ့ ကိုယ္တို႔လုိ အပူႏိုင္ငံကလာတဲ့ လူေတြအတြက္ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ ပန္းေတြလဲ အကုန္ပြင့္တယ္။ လမ္းေတြလဲ အကုန္ဖြင့္တယ္။ အလြမ္းေတြလဲ အကုန္သင့္တယ္ ဆိုပါေတာ့။

ကဲ---ကိုယ့္ဆရာေရ႕ ဒီေလာက္ပဲေနာ္။ ေနာက္ အဆင္သင့္တဲ့အခါ ထပ္ေရးမယ္ဗ်ာ။ ကိုယ့္လူဆီေျပာျပစရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္ေနာ္။ ေရးစရာေတြလဲ အမ်ားႀကီးပဲ။ အဲတစ္ခုေျပာဖို႔ ေမ့သြားတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့လက ကိုယ့္က်မ္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကိုယ့္လူေမးတာ သတိရေသးတယ္။ အားလံုးအဆင္ေျပပါတယ္။ တစ္ခုပဲ။ ထမင္းမ်ားမ်ားစားမိတဲ့ေန႔ေတြဆို ဗိုက္နည္းနည္းတင္းခ်င္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ဟင္းမေကာင္းတဲ့ေန႔ေတြဆိုလဲ ထမင္းစားလို႔မေကာင္းဘူး။ အဲဒါ ကိုယ့္လူနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ဆရာ၀န္ေတြ ဘာေတြရွိရင္ ေမးေပးစမ္းပါဦး။ အဲဒါ ေရာဂါတစ္မ်ိဳးလား လို႔။ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ ကုိယ့္ခမွ်ာ အဲလိုျဖစ္ေနေလရဲ႕ဗ်ား။

အဘိုးေျပာတဲ့ အသက္ရွည္ေၾကာင္းမ်ား

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဟူးေန႔က England ႏုိင္ငံအမ်ိဳးသားအသင္းနဲ႔ Andorra ႏိုင္ငံအမ်ိဳးသားအသင္းတို႔ ေတာင္အာဖရိကမွာ က်င္းပမည့္ ၂၀၁၀-ခုႏွစ္ ကမၻာ့ဖလားေျခစစ္ပြဲအတြက္ လန္ဒန္ရွိ ၀င္ဘာေလကြင္းႀကီးထဲမွာ အႀကိတ္အနယ္ယွဥ္ၿပိဳင္ကစားခဲ့ၾကပါတယ္။ အမ်ားသိၿပီးျဖစ္တဲ့အတိုင္း Andorra ႏိုင္ငံအသင္းက ဂိုးေတြအမ်ားႀကီးလွဴလိုက္ရတယ္။ အစကတည္းက ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့တဲ့အတိုင္း ၆-၀ နဲ႔ အဂၤလန္သားေတြ အႏိုင္ရလိုက္ပါတယ္။ ဗမာအသင္းနဲ႔ ကန္ရင္ေတာင္ ရႈံးမလား မသိဘူးေနာ္။

က်ေနာ္တို႔ေရႊျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးဟာ တရုတ္နဲ႔ အင္ဒိယဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးႏွစ္ခုအၾကားမွာရွိသလို အန္ဒိုရာႏိုင္ငံေလးဟာလဲ ျပင္သစ္နဲ႔ စပိန္ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးႏွစ္ခုအၾကားမွာတည္ရွိပါတယ္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကို အဓိကထားၿပီး တိုင္းျပည္ရဲ႕စီးပြါးကို ရပ္တည္ေစရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တစ္ခုထူးျခားတာက အန္ဒိုရာႏိုင္ငံသားေတြဟာ ေတာင္စဥ္ေတာင္တန္းႀကီးေတြရဲ႕ အၾကားမွာတည္ရွိၿပီး ေလေကာင္းေလသန္႔ရလို႔ ထင္ပါရဲ႕၊ အေတာ္အသက္ရွည္တဲ့လူမ်ိဳးေတြလို႔ ဆိုပါတယ္။ ပ်န္းမွ်အားျဖင့္ လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ (၈၅)ႏွစ္ေလာက္အထိ အသက္ရွည္ၾကပါသတဲ့။ ယေန႔ေခတ္မွာေတာ့ အသက္ရွည္တဲ့လူမ်ိဳးစုေတြထဲမွာ သူတို႔ကို ထိပ္ဆံုးက စံခ်ိန္တင္ထားရပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ စဥ္းစားၾကည့္တယ္။ သူတို႔ဘယ္ေလာက္အသက္ရွည္တယ္ေျပာေျပာ၊ က်ေနာ့္ အမ်ိဳးေတြေလာက္ေတာ့ မရွည္ၾကဘူး လို႔။ က်ေနာ့္အမ်ိဳးေတြက အေတာ္အသက္ရွည္ၾကတာ ကလား။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ့္ အေဖဘက္က အမ်ိဳးေတြက ပိုမိုအသက္ရွည္ၾကတယ္ဗ်ာ့။ က်ေနာ့္ေဘးဆိုရင္ (၉၅)ႏွစ္ေရာက္မွ လူႀကီးေရာဂါနဲ႔ ဆံုးသြားတယ္။ သက္တမ္းကုန္လို႔ ဆံုးသြားတယ္လို႔လဲ ေျပာႏိုင္တယ္။ အခု က်ေနာ့္ေဘးက ေမြးတဲ့ သားသံုးေယာက္ရွိတယ္။ အဲဒီသံုးေယာက္လံုးဟာလဲ အသက္အေတာ္ရွည္တယ္။ က်ေနာ့္အဘိုးေတြေပါ့။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ကမွ အဲဒီသံုးေယာက္ထဲက အငယ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ က်ေနာ့္ဘိုးေလး ဆံုးသြားတယ္။ သူဆံုးေတာ့ အသက္က (၉၁)ႏွစ္ရွိေနၿပီ။ သူ႔အကိုႏွစ္ေယာက္က အခုထိ က်မ္းက်မ္းမာမာရွိၾကတုန္း။ ရြာမွာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ေမာင္းမကန္ရြာမွာပဲ ေနၾကတာ။

ေနာက္ႏွစ္ေယာက္ကေတာ့ အလတ္ျဖစ္တဲ့က်ေနာ့္အဘိုးအရင္း အခုအသက္ (၉၆)ႏွစ္၊ အႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ က်ေနာ့္အဘိုးႀကီး အခုအသက္ (၉၈)ႏွစ္။ က်ေနာ္ ေမာင္းမကန္ျပန္ရင္ သူတို႔ကုိ က်ေနာ္သြားကန္ေတာ့ေနက်။ လူႀကီးေတြနဲ႔ လိုက္ဖက္မည့္ လံုခ်ည္တို႔ ဘာတုိ႔ ၀ယ္သြားၿပီး သြားသြားကန္ေတာ့တယ္။ မုန္႔ဖိုးေတြ ဘာေတြလဲ ပါရင္ ပါသလို ကန္ေတာ့လိုက္တယ္။ အဲလို ကန္ေတာ့တုိင္း ေပးတဲ့ဆုက “ငါ့ေျမးေလး က်မ္းက်မ္းမာမာနဲ႔ အသက္ရွည္ပါေစကြယ္” တဲ့။ ႏွစ္ေယာက္စလံုး အဲဒီအတိုင္းပဲ ဆုေပးၾကတယ္။ က်ေနာ္ စဥ္းစားၾကည့္တယ္။ သူတို႔အသက္ရွည္လို႔မ်ား ဒီဆုကို ေပးၾကတာလို႔။ ေနာက္ၿပီး ဟုိအေၾကာင္း ဒီအေၾကာင္းေတြ ေျပာရင္းဆိုရင္း ေမးရင္း ျမန္းရင္းက အသက္ရွည္ေၾကာင္းေတြလဲ ေျပာေလ့ေျပာထရွိတယ္။

က်ေနာ့္အဘိုး အႀကီးဆံုးက ဦးစီလင္း တဲ့။ အခုအသက္ (၉၈)ႏွစ္ရွိၿပီ။ က်မ္းမာလိုက္သမွ ကမၻာ့ဟဲဗီး၀ိတ္ခ်န္ပီယံေဟာင္းႀကီး မိုက္တိုင္စံတို႔ ဟုိလီဖီးတို႔နဲ႔ေတာင္ လက္ေ၀ွ႔အၿပိဳင္ ထုိးႏိုင္ေလာက္တယ္။ က်မ္းမာရံုတင္လားဆိုေတာ့ ဘယ္ကမလဲ။ မ်က္လံုးလဲေကာင္း၊ နားလဲေကာင္း။ အဲ---သြားေတာ့ နည္းနည္းပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ ရွိတဲ့ သြားေလးေတြနဲ႔ ၀ါးလို႔ရသမွ် ၀ါးတုန္းပဲ။ အထူးသျဖင့္ သူ႔ရဲ႕ အၾကားအာရံုေတြဟာ အရင္ထက္ေတာင္ ပိုေကာင္းလာသလိုျဖစ္ေနေၾကာင္း ေျပာတတ္ေသးတယ္။ ဟုတ္ခ်င္လဲ ဟုတ္မွာေပါ့။ သူပဲ သိတဲ့ကိစၥကိုး။ သူဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္ က်မ္းမာေရးေကာင္းရသလဲ ဆုိရင္ တဲ့၊ ေလေကာင္းေလသန္႔ရတဲ့ ေနရာေတြသြားၿပီး လမ္းမ်ားမ်ားေလွ်ာက္တာ အဓိကပဲတဲ့။

လမ္းက ဘယ္ေလာက္ေတာင္ေလွ်ာက္လဲဆိုရင္ သူ႔အိပ္နဲ႔ ေလသာေက်ာင္းသစ္လို႔ေခၚတဲ့ ရြာဦးေက်ာင္းတိုက္နဲ႔ က တစ္မိုင္သာသာေလာက္ေ၀းတယ္။ မနက္မိုးလင္းတိုင္း ရြာဦးေက်ာင္းကို သြားတယ္။ ရြာဦးေက်ာင္းက ေတာင္ေခ်မွာရွိၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ဘုရားက သူ႔ေက်ာင္းအထက္က ေတာင္ေပၚမွာ ေစတီငယ္ေလးတစ္ဆူတည္ထားတယ္။ အဲဒီေစတီငယ္ဆီအေရာက္တက္ဖို႔ရာ ေလွခါးထစ္ (၂၀၀)ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ တက္ရေသးတယ္။ ဟိုးအေပၚေရာက္ရင္ေတာ့ ေမာလာသမွ် အကုန္ေျပတာပဲ။ က်ေနာ္လဲ ရြာေရာက္ရင္ တက္ေနက်ပဲကိုး။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ အဲဒီေနရာကေန ၾကည့္လိုက္ရင္ အိမ္ေခ်ေထာင့္ငါးရာေလာက္ရွိတဲ့ ေမာင္းမကန္ရြာႀကီးနဲ႔ ရြာေနာက္မွာကပ္လွ်က္ရွိတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ျပာျပာႀကီးကို အတိုင္းသားျမင္ေနရတယ္။ အလြန္႔အလြန္ကို လွပလြန္းတဲ့ ျမင္ကြင္းမ်ိဳး၊ ရႈခင္းမ်ိဳးေပါ့ဗ်ား။

ေတာင္ထိတ္ေရာက္တဲ့အခါ ေလေကာင္းေလသန္႔ကလဲ သိပ္ရတဲ့အတြက္ ေမာလာသမွ်ေျပသြားတာခ်ည္းပဲ။ ခ်စ္သူနဲ႔ အတူတြဲတက္ရင္ ပိုေတာင္ေကာင္းေသးတယ္။ ကုသိုလ္လဲရ ၀မ္းလဲ၀ ဆိုသလိုေပါ့။ အဟား--။ က်ေနာ့္အဘိုးႀကီးက အခုလက္ရွိအသက္အရြယ္နဲ႔ေတာင္ အဲဒီေတာင္ေပၚရွိ ဘုရားအေရာက္ မနက္တိုင္း တက္သဗ်ား။ အဲေလာက္ က်မ္းမာေရးေကာင္းတာ။ သူေျပာေလ့ရွိတယ္ “လမ္းေလွ်ာက္တာေလာက္ ေကာင္းတဲ့ အသက္ရွည္နည္းက ဘာမွ မရွိဘူး” တဲ့။ ဘာေဆးမွလဲ စားစရာမလိုဘူး။ အာဟာရျဖစ္ေစတဲ့ အစားအစာေတြကို သင့္တင့္ေအာင္စား၊ လမ္းမ်ားမ်ားေလွ်ာက္-တဲ့။ အသက္မရွည္ပဲ ခံႏိုင္ရိုးလား။ သူ႔ညီျဖစ္တဲ့ က်ေနာ့္အဘုိးအရင္းက်ေတာ့ က်မ္းမာေရးက သူ႔ေလာက္ေတာ့မေကာင္းလွဘူး။ ဒါေပမဲ့ အသက္ကေတာ့ သူလဲ သိပ္ရွည္ဦးမွာပဲ။ သူက ေတာင္ေပၚေတာ့ မတက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ လူက နည္းနည္း၀လို႔ ေျမျပန္႔မွာပဲ လမ္းေကာင္းေကာင္းသြားနိုင္တယ္။

သူက်ေတာ့ ေတာင္ေပၚတက္မရတဲ့အတြက္ ဘယ္သြားလဲဆုိေတာ့ ေမာင္းမကန္ကမ္းေျခဘက္ အၿမဲသြားေလ့ရွိတယ္။ သူ႔အိမ္ (က်ေနာ္တို႔အိမ္)နဲ႔ဆို ေမာင္းမကန္ကမ္းေျခက ကိုးဖာလံုေလာက္ပဲ ေ၀းတယ္။ အဲဒီခရီးကို ေန႔တိုင္းမဟုတ္ေတာင္ တစ္ပတ္ သံုးေလးရက္ေတာ့ ပုံမွန္သြားေလ့ရွိတယ္။ ကမ္းေျခမွာက မ်ားျပားလွတဲ့ သူ႔ေျမးေတြထဲက ေျမးတစ္ခ်ိဳ႕စားေသာက္ဆိုင္ဖြင့္ထားၾကေတာ့ အဲဒီသြားရင္း လမ္းေလွ်ာက္တာ။ ကမ္းေျခေရာက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ ဖိနပ္ခြ်တ္ၿပီး ပင္လယ္ေရအက်မွာ မာက်စ္ၿပီးက်န္ရစ္တဲ့ သဲခံုေပၚလမ္းေလွ်ာက္ေတာ့တာပဲ။ ဆားငံရနံ႔ေလးသင္းသင္းနဲ႔ ပင္လယ္ျပင္ကို ေ၀့ျဖတ္တိုက္လာတဲ့ေလကို ရႈရႈိက္ခြင့္ရျခင္းဟာလဲ ဘ၀မွာ ရေတာင့္ရခဲဆုလာဘ္တစ္ပါးလို႔ က်ေနာ္ဆိုခ်င္ရဲ႕။ ပင္လယ္အနားေနတဲ့ လူေတြပဲ ရၾကတာမို႔လား။ ဒါေပမဲ့ နာဂစ္ေတာ့ ေၾကာက္ရသဗ်ား။ ေတာ္ေသးတယ္။ နာဂစ္တုန္းက ေမာင္းမကန္ပါမသြားလို႔။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ အခုေလာက္ဆို က်ေနာ့္ခမွ်ာ ေဆြမဲ့မ်ိဳးမဲ့ ျဖစ္ရွာေပါ့။

က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက အသက္ရွည္တယ္ဆိုတာ မ်ိဳးရိုးဗီဇနဲ႔လဲ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အသက္ရွည္တဲ့ က်ေနာ့္ဘိုးဘြားဘီဘင္ေတြက သက္ဆင္းလာတဲ့ အဘိုး အေဘးေတြဟာလဲ အသက္ရွည္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်ိဳ႕အသက္ေတာ့ ရွည္တယ္။ က်မ္းမာေရးမေကာင္းဘူး။ မ်ိဳးရိုးဗီဇအရ အသက္ရွည္ၾကေပမဲ့ က်မ္းမာေရးမလိုက္စားလို႔ က်မ္းမာေရးမေကာင္းၾကတာေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႔ဖူးတယ္။ က်ေနာ့္ အဘိုးလတ္နဲ႔ အဘိုးႀကီးႏွစ္ေယာက္စလံုးကေတာ့ အသက္လဲရွည္ၾကတယ္။ က်မ္းမာေရးလဲ သူတို႔ႏိုင္တဲ့ဘက္က လိုက္စားေနၾကတုန္းပဲ။ ေနာက္တစ္ခုေျပာေသးတယ္။ “အသက္ရွည္ခ်င္ရင္ ငါးပါးသီလၿမဲရတယ္ကြ” တဲ့။ က်ေနာ္က သူတို႔နဲ႔ အတူေနတာမဟုတ္လို႔ သူတို႔ငါးပါးသီလဘယ္ေလာက္ၿမဲလဲဆိုတာေတာ့ မသိဘူး။ ဒီစကားကို ေသသြားၿပီျဖစ္တဲ့ သူတို႔အေဖ၊ က်ေနာ့္အေဘးႀကီးလဲ မၾကခဏေျပာခဲ့ဖူးတာ က်ေနာ္မွတ္မိေနေသးတယ္။ က်ေနာ့္အေဘးႀကီးရွိတုန္းကဆို က်ေနာ္က ေပါက္စေလးရွိေသးတယ္။ သီတင္းကြ်တ္လို႔ ေျမးျမစ္ေတြ စုေပါင္းသြားကန္ေတာ့တဲ့အခါ “အသက္ရွည္ခ်င္ရင္ ငါးပါးသီလေစာင့္ထိန္းရတယ္ကြ”လို႔ ေျပာေလ့ရွိတယ္။ သူတို႔အသက္ရွည္တဲ့အေၾကာင္းေတြကို ေျပာရင္ အဲဒါလဲ ထည့္ထည့္ေျပာၾကတယ္။ ဒါလဲ ျဖစ္ႏိုင္တာပဲ။ ငါးပါးသီလထဲပါတဲ့ အက်င့္တရားအားလံုးဟာ အသက္ရွည္ေၾကာင္းေတြခ်ည္းပဲ မို႔လား။

အဲဒီေတာ့ အသက္ႀကီးလာလို႔ က်မ္းက်မ္းမာမာနဲ႔ အသက္ရွည္ခ်င္တဲ့လူေတြ က်ေနာ့္အေဘးနဲ႔အဘိုးေတြလို
(၁) အစာကို အာဟာရျဖစ္ေအာင္ သင့္တင့္ရံုစား၊
(၂) လမ္းမ်ားမ်ားေလွ်ာက္၊
(၃) ေလေကာင္းေလသန္႔ ၀၀ရႈ၊
(၄) ငါးပါးသီလေစာင့္ထိန္း။
ဒါဆို အသက္ရွည္ရံုတင္မကဘူး။ အသက္လဲ ရွည္မယ္။ က်မ္းမာေရးလဲ ေကာင္းမယ္။ တရားဓမၼလဲ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ လုပ္ႏိုင္မယ္။ အမရပူရမဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး (အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ) အမိန္႔ရွိတဲ့စကားတစ္ခြန္းရွိတယ္။ “ငရဲရွိတယ္၊ တိရစၦာန္ရွိတယ္၊ ၿပိတၱာရွိတယ္၊ အသူရကာယ္ရွိတယ္၊ ေသရဦးမယ္၊ သတိထား” တဲ့။

မုသားနဲ႔သစၥာ

A lie can travel half way around the world while the truth is putting on its shoes.
(Mark Twain)

သစၥာတရားက ခရီးထြက္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနခ်ိန္မွာ မုသားက ခရီးတစ္၀က္ေရာက္ႏွင့္ေနၿပီ။
(မာ့ခ္တြိန္း)

အာလမၺရစည္ေတာ္

မေဗဒါနဲ႔ေတြ႔မွပဲ က်ေနာ္လဲ စာေတြဘာေတြေတာင္ အေတာ္ေလးရွာလိုက္ရသဗ်ား။ ကသစ္ပန္း သီခ်င္းစာသားထဲက “နတ္စည္ငယ္ေလ ပုဇြန္လက္ရိုး အာလမၺရာ”ဆိုတဲ့အပုိဒ္မွာ အာလမၺရ-ဆိုတဲ့ပုဒ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္ခပ္တည္တည္လုပ္ၿပီး “အာလမၺ-ဆိုတာ ဆြဲကိုင္၍ လို႔ အဓိပၸါယ္ရေၾကာင္း” ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္လဲ ၀ါးတားတားပါပဲဗ်ာ။ အဟဲ---ကိုယ့္ကိုယ္ကို ၀ါးတားတားျဖစ္ေၾကာင္းေျပာရတာ တစ္မ်ိဳးႀကီးပဲ။ ေျပာၿပီးမွ မေသခ်ာလို႔ ဖတ္ဖူးမွတ္ဖူးတဲ့ စာေတြဟိုဟိုဒီဒီ လွန္ေလွာၾကည့္ရႈ ရွာေဖြသမႈျပဳလိုက္ရတာ အေမာပါပဲဗ်ာ။ အဘိဓာန္စာအုပ္ႀကီးေတြရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ဒီစကားလံုးဟာ ဘယ္မွာရွိတယ္ဆိုတာ အခုမွပဲ ေသေသခ်ာခ်ာသိရေတာ့သဗ်ိဳ႕။ ေက်းဇူးပါ အဘိဓာန္ဆရာႀကီးတို႔ရယ္။

ဇာတ္လမ္းကိုေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း “ျပည္မသိ ဗာရဏသီ၊ မင္းမသိ ျဗဟၼဒတ္” နဲ႔ စလိုက္ၾကစို႔ရဲ႕။ ဟိုးေရွးေရွးတုန္းက ဗာရဏသီျပည္မွာ ျဗဟၼဒတ္မင္းႀကီးစိုးစံအုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္ေနတဲ့ကာလ ဟိမ၀ႏၲာေတာနက္ႀကီးတစ္ေနရာမွာ လြန္စြာႀကီးမားတဲ့ ေရအုိင္ႀကီးတစ္အိုင္ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ အဲဒီေရအိုင္ႀကီးထဲမွာ ေရႊေရာင္အဆင္းရွိတဲ့ ပုဇြန္လံုး (ဂဏန္း)ႀကီးတစ္ေကာင္ ေနထိုင္က်က္စားသြားလာလႈပ္ရွားေနတယ္။ အဲဒီပုဇြန္လံုးႀကီးကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ေရအိုင္ႀကီးကိုလဲ “ကုဠီရဒဟ-ပုဇြန္အိုင္”လို႔ ေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။

ပုဇြန္လံုးႀကီးဟာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ႀကီးသလဲဆိုရင္ စပါးနယ္ရာတလင္းျပင္ေလာက္ရွိၿပီး ဆင္ေတြကိုေတာင္ ဖမ္းယူစားေသာက္ႏိုင္သတဲ့။ အဲဒီေရအိုင္ႀကီးအနားမွာလဲ ေရအိုင္ႀကီးကို အမွီျပဳၿပီး ဆင္အုပ္ႀကီးတစ္အုပ္ေနပါတယ္။ ပုဇြန္လံုးႀကီးဟာ ဆင္ေတြ အိုင္ထဲေရကူးဆင္း၊ ေဆာ့ကစားၿပီး ျပန္တက္သြားတဲ့အခါ ေနာက္ဆံုးက်န္ေနတဲ့ေကာင္ကို ေနာက္ကေန အသာေလး သူ႔လက္မႀကီး (အဠ) ႏွစ္ခုနဲ႔ ညွပ္ယူဖမ္းဆီးစားေသာက္ပစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔တစ္ေန႔ေတာ့ ဆင္ေကာင္ေရေလွ်ာ့ပါးလာတာကို သတိထားမိတဲ့ ဆင္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးက အေျခအေနကို စံုစမ္းလိုက္တဲ့အခါ ဘာ့ေၾကာင့္ဒီလိုျဖစ္ရတယ္ဆိုတာကို သိသြားရၿပီး ဆင္အုပ္ႀကီးတစ္အုပ္လံုးလဲ အႀကီးအက်ယ္တုန္လႈပ္သြားရပါေတာ့တယ္။ တျခားသြားက်က္စားစရာေနရာလဲ ရွာမရလို႔ အဲဒီအနားမွာပဲ က်ီးလန္႔စာစားလုပ္ၿပီး ကုတ္ကပ္ေနၾကရရွာတယ္။

တစ္ေန႔ေတာ့ အုပ္စုေခါင္းေဆာင္ဆင္ႀကီးရဲ႕ မယားျဖစ္တဲ့ ဆင္မမွာ ကုိယ္၀န္ရလာပါတယ္။ ဆင္မဟာ “ဒီကေလးကိုေတာ့ ငါေသေသခ်ာခ်ာကို ေစာင့္ေရွာက္မွ ျဖစ္မယ္”ဆိုတဲ့အေတြးနဲ႔ ပုဇြန္လံုးရန္က ကင္းေအာင္ အိုင္ႀကီးနဲ႔ ေ၀းရာသြားၿပီး တစ္ေကာင္းတည္းေနရရွာတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ရက္လေစ့လို႔ ဆင္ကေလးတစ္ေကာင္ ေမြးဖြါးလာခဲ့ပါတယ္။ ဆင္ကေလးဟာ သူ႔မိခင္နဲ႔အတူေနရင္း တေျဖးေျဖးႀကီးျပင္းလာတဲ့အခါ အလြန္ခြန္အားဗလေတာင့္တင္းၿပီး ဆင္အာဇာနီႀကီးတစ္ေကာင္ အသြင္ေဆာင္လာပါတယ္။ တစ္ေန႔ေတာ့ ဆင္ကေလးက သူ႔အေမဆင္မႀကီးကို ဘာ့ေၾကာင့္ အေမတစ္ေကာင္တည္း ဒီေနရာမွာ လာေနရသလဲ ေမးေတာ့ ဆင္မႀကီးက အေၾကာင္းစုံကို ေျပာျပရွာတယ္။

ဆင္ကေလးလဲ သူ႔ေဆြသူ႔အမ်ိဳးေတြ ဒီလိုဒုကၡနဲ႔ ႀကံဳေနရတာကို မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္လို႔ သူ႔ေဆြမ်ိဳးေတြဆီျပန္သြားၿပီး အဲဒီပုဇြန္လံုးႀကီးကို ႏွိမ္ႏွင္းပစ္မယ္လို႔ ႀကံဳး၀ါးလိုက္တယ္။ မိခင္ဆင္မႀကီးလဲ သူ႔သားငယ္ကို ေခၚၿပီး ေဆြမ်ိဳးေတြရွိရာ ဆင္အုပ္စုႀကီးဆီ ျပန္သြားပါတယ္။ ဖခင္ဆင္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးလဲ သူ႔ဇနီးနဲ႔ သားကေလးကိုေတြ႔ရတဲ့အခါ အလြန္တရာ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္သြားတယ္။ ဆင္ကေလးက ဒီေလာက္ဆိုးသြမ္းေနတဲ့ ပုဇြန္လံုးႀကီးကို သူကိုယ္တိုင္ႏွိမ္ႏွင္းမယ္လို႔ သူ႔ဖခင္ကို ေျပာလိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဖခင္ဆင္ႀကီးက အလြန္အႏၲရာယ္မ်ားလို႔ ခြင့္မျပဳဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ဆင္ေပါက္ေလးလဲ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့တယ္။ အဲဒီလိုေနရင္းက သူဟာ ဆင္မေလးတစ္ေကာင္နဲ႔ ရည္ငံၿပီး သမီးရည္းစားျဖစ္သြားတယ္။ ဆင္မေလးက သူဘယ္နားသြားသြား ေနာက္က တစ္ေကာက္ေကာက္လိုက္ၿပီး အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္နဲ႔ေနရွာတယ္။ သူတို႔နွစ္ေကာင္လုံုးဟာ သူတို႔အမ်ိဳးမွာ က်ေရာက္ေနတဲ့ အႏၲရာယ္ကိုေတာင္ ေမ့ေနရေလာက္ေအာင္ ေပ်ာ္ရႊင္ေနၾကတယ္။

တစ္ေန႔ေတာ့ ဆင္စံုတဲြဟာ ေျပးလႊားေဆာ့ကစားရင္း ပူေလာင္အိုက္စပ္လာလို႔ ေရခ်ိဳးခ်င္တာနဲ႔ ေရအိုင္ထဲဆင္းၿပီး ေရခ်ိဳးၾကတယ္။ သူတို႔စံုတဲြ ေရထဲဆင္းေဆာ့ေနတာျမင္တဲ့အခါ တျခားဆင္ႀကီးေတြလဲ စိုးရိမ္ပူပင္စိတ္ေတြနဲ႔ ကမ္းနဖူးကေန ရပ္ၿပီး ရင္တမမနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတယ္။ အဲဒီက်မွ ဆင္ေပါက္စံုတဲြလဲ အႏၲရာယ္ကို သတိရလာၿပီး ကမ္းေပၚ ကမန္းကတမ္းတက္ေျပးဖို႔လုပ္တယ္။ ဆင္မေလးက ကမ္းစပ္အနီးမွာမို႔ သူအရင္ကမ္းေပၚေရာက္သြားတယ္။ ဆင္အထီးကေလးကေတာ့ သူလဲတက္မယ္လုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေနာက္က်သြားခဲ့ၿပီ၊ သူ႔ရဲ႕ေနာက္ေခ်ေထာက္ ႏွစ္ေခ်ာင္းကို ျပဳတ္တူႀကီးနဲ႔ ညွပ္သလို ပုဇြန္လံုးႀကီးက သူ႔လက္မႏွစ္ဖက္နဲ႔ ညွပ္ထားလိုက္တယ္။

ဆင္ေပါက္ေလးဟာ ဟန္ကိုယ့္ဖို႔လုပ္ၿပီး ရုန္းၾကည့္တယ္။ ဘယ္လိုမွရုန္းလို႔မရဘူး။ တကယ္ေတာ့ ဆင္ေပါက္ေလးဟာ ဆင္အုပ္စုထဲမွာ အင္အားအႀကီးဆံုးဆင္တစ္ေကာင္ျဖစ္တဲ့အျပင္ ျဖစ္ေလရာဘ၀မွာ ဘ၀ါဘ၀က ျဖည့္ဆည္းထားခဲ့ဖူးတဲ့ ေကာင္းမႈအရွိန္အဟုန္ေတြနဲ႔ ျပည့္၀ေနတဲ့ ဘုရားအေလာင္းဆင္မင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပုဇြန္လံုးႀကီးရဲ႕အားနဲ႔ယွဥ္လုိက္တဲ့အခါ ဘယ္လိုမွ မရုန္းသာေအာင္ျဖစ္ေနရရွာတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ေသရေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ အသိ၀င္လာၿပီး တအားေအာ္ပစ္လိုက္တယ္။ ကမ္းစပ္ေရာက္ေနတဲ့ ဆင္မေလးလဲ သူ႔ခ်စ္သူ ေသေတာ့မွာေတြးၿပီး မ်က္ရည္စက္လက္နဲ႔ ဘာလုပ္လို႔ ဘာကိုင္ရမွန္းမသိေအာင္ျဖစ္ေနရွာတယ္။ ခဏေနေတာ့မွာ ရလိုရျငားဆိုၿပီး အိုင္ကမ္းစပ္အနားျပန္ဆင္းလာၿပီး ေအာက္ပါအတိုင္း ပုဇြန္လံုးႀကီးကို ေတာင္းပန္လိုက္တယ္။

“အို--ပုဇြန္လံုးမင္း---၊ ေရႊအဆင္းနဲ႔ တင့္တယ္ျပည့္၀ လွပေတာ္မူေသာ အရွင္သည္ ယမုနာႏွင့္ ဂဂၤါတို႔လို ျမစ္ႀကီးျမစ္က်ယ္ေတြထဲရွိ ပုဇြန္ေထာင္ေသာင္း ဂဏန္းအေပါင္းကို မဆိုထားဘိ၊ သမုဒၵရာေလးစင္းအတြင္းမွာ က်က္စားသြားလာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ေထာင္ေသာင္းသိန္းသန္း ကိန္းဂဏန္းအလြန္ရွိတဲ့ ပုဇြန္ေတြထဲမွာပင္ အင္အားဗလ ရုပ္ဆင္းအရ သာလြန္ျပည့္၀ တင့္တယ္လွပေတာ္မူပါတယ္။ အို---ေရႊအဆင္းႏွင့္ တင့္တယ္ပ၀င္း ပုဇြန္မင္းအရွင္---၊ ႏွမမ်က္ရည္ သက္ေသတည္စု ေတာင္းပန္သမႈ ျပဳလိုပါသည္။ က်မသက္ထား ေမာင္ေတာ္ဘုရားကို ၾကင္နာသနားေသာအားျဖင့္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျပဳေတာ္မူပါ အရွင္--”

ဆင္မေလးက အဲဒီလို ညဳတုတုအသံေလးလုပ္ၿပီး ေျမွာက္ေျပာတဲ့ ေတာင္းပန္အသံကို ၾကားလိုက္ရတဲ့အခါ ပုဇြန္လံုးႀကီးလဲ “ဘာပါလိမ့္” ဆိုတဲ့အေတြးနဲ႔ သတိတစ္ခ်က္လစ္ၿပီး ညွပ္ထားတဲ့ လက္မႏွစ္ခုကို နည္းနည္းစီ ေလွ်ာ့လိုက္မိတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ဘုရားအေလာင္းဆင္မင္းလဲ ရုပ္တရက္ရုန္းထြက္လိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ဂဏန္းႀကီးမလႈပ္ရွားမီ လက္ဦးမႈယူ၊ အားကုန္ထည့္ၿပီး ပုဇြန္လံုးႀကီးရဲ႕ ေက်ာကုန္းျပင္ေပၚ ခုန္တက္လိုက္တယ္။ ေက်ာျပင္ေရာက္တာနဲ႔ ရွိသမွ်အင္အားေတြ အကုန္စုၿပီး ေခ်ေထာင့္ႏွစ္ဘက္နဲ႔ တအားေဆာင့္နင္းပစ္လိုက္တဲ့အခါ ပုဇြန္လံုးရဲ႕ ေက်ာျပင္ႀကီးဟာ ေျမအိုးကို ဒုတ္နဲ႔ရုိက္ခဲြလိုက္သလို ထက္ျခမ္းကြဲသြားၿပီး အသက္ထြက္သြားရရွာတယ္။

အဲဒီအခါက်မွ ကမ္းေပၚက ရင္တမမနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတဲ့ ဆင္ေတြဟာလဲ စုၿပံဳဆင္းလာ၊ ပုဇြန္လံုးႀကီးကို ကမ္းေပၚ၀ိုင္းဆြဲတင္ၿပီး စိတ္နာနာနဲ႔ အသကုန္၀ိုင္းနင္းလိုက္ၾကတာ ပုဇြန္လံုးႀကီးလဲ မႈန္႔မႈန္႔ညက္ညက္ကို ေက်သြားေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဆင္ေတြ သတိမထားမိလိုက္တဲ့အခ်က္က ပုဇြန္လံုးရဲ႕ လက္မႀကီးႏွစ္ဘက္ဟာ သူတို႔ေဒါနဲ႔ေမာနဲ႔ ၀ိုင္းနင္းလိုက္တဲ့အခါ ေဘးလြင့္ထြက္သြားၿပီး တစ္ေနရာစီမွာ က်သြားပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ဆင္ေတြ ျမင္ေကာင္းျမင္ႏိုင္ေပမဲ့ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးတစ္ခုလံုးေက်မြသြားၿပီဆိုေတာ့ ဘာမွအႏၲရာယ္မျပဳႏိုင္ေတာ့လို႔ ဂရုမစိုက္ေတာ့တာလဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲလိုနဲ႔ လက္မႀကီးႏွစ္ဘက္ဟာ အဲဒီက်သြားတဲ့ေနရာေတြမွာ အေတာ္ၾကာၾကာအထိ တည္ရွိေနၾကၿပီး လက္မတစ္ဘက္ကို ေတာကစားထြက္လာၾကတဲ့ မင္းသားညီေနာင္(၁၀)ေယာက္တို႔ေတြ႔ၿပီး သူတို႔ႏိုင္ငံသယ္သြားၾကတယ္။ အဲဒီလက္မႀကီးကို “အာဠိဂၤ” အမည္ေပးၿပီး စည္ေတာ္ႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ အသံုးျပဳလိုက္ၾကတယ္။

ေနာက္လက္မႀကီးတစ္ခုကေတာ့ ေရအိုင္ႀကီးအနီးအနာမွာပဲ ျပန္က်တဲ့အတြက္ သမုဒၵရာထဲက ၀င္လာတဲ့ေရေတြနဲ႔အတူ ေရအက်မွာ သမုဒၵရာထဲ ပါသြားတဲ့အခါ အသုရာနတ္ေတြက ေတြ႔လို႔ “အာလမၺရ” အမည္ေပးၿပီး နတ္စည္ေတာ္ႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သိၾကားစစ္တပ္နဲ႔ စစ္တိုက္တဲ့အခါ အသုရာနတ္ေတြ စစ္ရႈံးၿပီး ေခ်ဦးတည္ရာေျပးရင္းလႊားရင္းက အသူရာနတ္စစ္သားေတြလက္ထဲက ျပဳတ္က်က်န္ရစ္လို႔ သိၾကားစစ္တပ္ကေကာက္ယူၿပီး သိၾကားမင္းထံ ဆက္သလိုက္တယ္။ “အာလမၺရ” ေခၚတဲ့ ပုဇြန္လက္မစည္ေတာ္ႀကီးဟာ အသူရာႏိုင္ငံပိုင္ပစၥည္းကေန သိၾကားႏိုင္ငံပိုင္ပစၥည္းျဖစ္သြားျပန္တယ္။ ကဲ---ေဗဒါမေလးေရ႕၊ ဇာတ္လမ္းေလးကေတာ့ ဒါပါပဲ ဗ်ာ။

မွတ္ခ်က္။ ။ဇာတကအ႒ကထာ၊ ဒုတိယတဲြ၊ တိကနိပါတ၊ ပဒုမ၀ဂၢ၊ ကကၠဋဇာတ္ (ဇာတ္နံပါတ္-၂၆၇) တြင္ အေသးစိမ့္ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။ “သုတျပည့္၀၊ ႏွလံုးလွ၊ ေကာင္းၾကသူေတာ္စင္”။

ယေန႔ဒို႔ျပည္

“ဘုရားေရေလာင္း၊ တရားေရာင္း၍၊
ထုေထာင္းသံဃာ၊ ဒို႔ျပည္ရြာ၀ယ္၊
သံုးျဖာဓာတ္ပ်က္၊ ခုလက္ထက္ကား၊
အပ်က္တကာ၊ ေခတ္မ်ားစြာ၌၊
ဆိုးလာေခါင္ခ်ဳပ္၊ ကလိယုဂ္တည္း”။

က်ေနာ္ငယ္စဥ္က ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ေရတာရွည္လမ္းသစ္တြင္ေနထိုင္ခဲ့ရာ ေရႊတိဂံုဘုရားႏွင့္အလြန္နီးကပ္သျဖင့္ စေန၊ တနဂၤေႏြ အားလပ္ရက္မ်ားတြင္ ညေနဘက္ ဘုရားေပၚသို႔တက္၍ ပန္းဆီမီးစသည္ျဖင့္ ပူေဇာ္လွ်က္ ရွိခုိးကန္ေတာ့ေလ့ရွိ၏။ က်ေနာ့္နည္းတူ မ်ားစြာမ်ားစြာေသာ ရန္ကုန္သူ ရန္ကုန္သားတို႔သည္လည္း ဘုရားေပၚသို႔တက္ေရာက္ကာ မိမိတို႔ရင္တြင္းေသာကပူေလာင္မႈမ်ားကို ၿငိမ္းေအးေစရန္အလို႔ငွါ ရသမွ်ဘုရားစာမ်ားကို ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္လွ်က္ ရွိခိုးကန္ေတာ့ျခင္းမ်ား၊ ဆုေတာင္းျခင္းမ်ားကို ျပဳၾကကုန္၏။ ဘုရားကို တစ္က်ပ္တန္ ပန္းတစ္စီးခန္႔လွဴ၍ မိမိလိုခ်င္ေသာ ဆုမ်ားကို အတိုင္းအတာမရွိ အားမနာတမ္း ေတာင္းၾကကုန္၏။

အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ေသာ လူမ်ားမွာမူ မည္သည့္လွဴဘြယ္၀တၳဳမ်ိဳးကိုမွာ လွဴဒါန္းသမႈမျပဳၾကပဲ ဘုရားကို သံုးႀကိမ္သံုးခါမွ် ကန္ေတာ့ၿပီးေနာက္ “ဤသို႔ကန္ေတာ့ရေသာ ေကာင္းမႈေၾကာင့္ ယခုပစၥဳပၸန္ဘ၀တြင္ အလိုရွိအပ္၊ ေတာင္းတအပ္ေသာ ဆုထူးဆုျမတ္ႏွင့္တစ္လံုးတစ္၀တည္းျပည့္စံုၿပီးလွ်င္ ျဖစ္ေလရာဘ၀တို႔၌ အပါယ္ေလးပါး၊ ကပ္သံုးပါး၊ ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး၊ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး၊ ၀ိပၸတိၱတရားေလးပါး၊ ဗ်သနတရားငါးပါး၊ မိစၦာဒိ႒ိတရား (၆၂)တို႔မွ အခါခပ္သိမ္းကင္းလြတၿ္ငိမ္း၍ အဆံုးဘ၀ေနာင္ကာလ၀ယ္ မဂ္တရား ဖိုလ္တရား နိဗၺာန္ခ်မ္းသာတရားေတာ္ျမတ္ကို ရရပါလို၏ အရွင္ဘုရား” ဟု လြန္စြာရွည္လ်ား၍ လြန္စြာမ်ားျပားေသာ ဆုမ်ားကို ေတာင္းၾကကုန္၏။

ထုိ႔ျပင္ အခ်ိဳ႕ေသာလူတို႔သည္ ေရႊတိဂံုဘုရားႀကီး၏ ေဒါင့္ရွစ္ခုျဖစ္ေသာ တနဂၤေႏြ၊ တနလၤာ၊ အဂၤါ၊ ဗုဒၶဟူး၊ ရာဟု၊ ၾကာသပေတး၊ ေသာၾကာႏွင့္ စေနေဒါင့္တို႔တြင္ တည္ရွိေသာ ၿဂိဳဟ္ေျပနံေျပေခၚ ဘုရားဆင္းထု ေက်ာက္ႏုရုပ္ပြါးေတာ္မ်ားကို မိမိတို႔၏ ေရာက္ဆဲအသက္ထက္ တစ္ခြက္ပို၍ ဘုရားဆင္းတု၏ ဦးေခါင္းေတာ္ေပၚမွ အဆက္မျပတ္ေလာင္းခ်လွ်က္ ေရသပၸါယ္ၾကကုန္၏။ ဘုရားရုပ္တုေတာ္မ်ားမွာ မနက္မိုးလင္းသည္မွ ညကိုးနာရီေလာက္အထိ တစ္ေနကုန္နီးပါး ေရေလာင္းျခင္း (သူတို႔အဆိုအရ ေရသပၸါယ္ျခင္း)ကို ခံရကာ ေရညိွမ်ားပင္ တက္လွ်က္ရွိကုန္၏။ ထိုသူတို႔၏စိတ္၌ ဘုရားကို ယင္းသို႔ေရေလာင္းပူေဇာ္ျခင္းမ်ိဳးကို ျပဳလွ်င္ ေအးခ်မ္းျခင္းတည္းဟူေသာ အက်ိဳးတရားကို ရလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ၾကပံုရ၏။ ထိုသူတို႔ကို ထိုင္ေစ၍ ငါးနာရီခန္႔ မနားတမ္း သူတို႔၏ဦးေခါင္းေပၚမွ ေရးေလာင္းခ်ခံရပါမူ မည္သို႔ေျပာမည္မသိ။ ဘုရားကို ကိုယ္ခ်င္းမစာေသာ သူမ်ားေပတည္း။

၀က္လက္နယ္သား က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ေျပာဖူးေသာ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကို သတိရမိ၏။ သူတို႔နယ္တြင္ ခ်မ္းသာႀကီးဘုရားေခၚ ရုပ္ပြါးေတာ္ႀကီးတစ္ဆူရွိသည္။ ထို႔ျပင္ ခ်မ္းသာႀကီးဟုေခၚေသာ လူေပလူေတ ထန္းေရသမား တစ္ဦးလဲရွိသည္။ ထန္းေရသမား ခ်မ္းသာႀကီးသည္ ထန္းေရဖိုး ပိုက္ဆံျပတ္ေသာအခါ ေသာက္ေဖၚေသာက္ဖက္ သူ႔သူငယ္ခ်င္းကိုေခၚ၍ စစ္ကိုင္း မႏၲေလး စသည္ဘက္မွ ေရႊဘုိ၊ ၀က္လက္နယ္သို႔ဆင္းလာေသာ ခရီးသည္တင္ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားဆီမွ “ခ်မ္းသာႀကီးအတြက္ အလွဴခံပါတယ္ ခင္ဗ်ား” ဟုေအာ္ဟစ္လွ်က္ အလွဴခံေလ့ရွိသည္။ ရေသာပိုက္ဆံမ်ားကို ႏွစ္ေယာက္သား ထန္းေတာသြားလွ်က္ မူးၾကရူးၾကသည္။ တစ္ေန႔တြင္ အေၾကာင္းသိလူမ်ားႏွင့္ေတြ႔၍ ရပ္ရြာဥကၠ႒ႏွင့္ သံဃာနာယကဆရာေတာ္မ်ားကို တိုင္ၾကားသျဖင့္ ေခၚယူစစ္ေဆးရာ “ခ်မ္းသာႀကီးဘုရားအတြက္ အလွဴခံသည္မဟုတ္၊ ခ်မ္းသာႀကီးအတြက္သာ အလွဴခံျခင္းျဖစ္သည္” ဟု ေလွ်ာက္လဲရာ မည္သို႔မွ် အေရးမယူႏိုင္ပဲျဖစ္ရေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနာင္အခါ ဒီလို လူေတြကို ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေအာင္လုပ္ၿပီး အလွဴမခံဖို႔ရာ ေခ်ာ့ေမာ့ေျပာဆို၍ ျပန္လႊတ္လိုက္ရေသာ ဟူ၏။

ယေန႔စစ္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ျပည္ျမန္မာတစ္၀ွန္း ေခတ္စားလာေသာ ပြဲစဥ္ႀကီးတစ္ခု ရွိသည္။ ယင္းမွာ တရားပြဲစဥ္ႀကီးပင္တည္း။ ႏိုင္ငံအႏံွအျပား ဘယ္ေနရာသြားသြား ေတြ႔ရမည့္ အရာမ်ားမွာ ဓမၼကထိကဆရာေတာ္မ်ား၏ ဓာတ္ပံုႏွင့္တကြေသာ တရားပြဲေၾကာ္ျငာမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ဘာသာေရးရႈေထာင့္က ၾကည့္လွ်င္ ဗုဒၶသာသနာအတြက္ အားရစရာေကာင္းသည္ ဟုထင္စရာရွိေသာ္လဲ အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ ၾကားရ သိရေသာ သတင္းမ်ားမွာ နားမခ်မ္းသာစရာေကာင္းလွေခ်၏။

တရားေဟာဆရာေတာ္အမ်ားစုမွာ ဒကာ ဒကာမတို႔က ပင့္ဖိတ္မွ သြားေရာက္ေဟာၾကားေတာ္မူၾကရသည္ျဖစ္ရာ ထိုပင့္ဖိတ္ေသာ လူတို႔၏ ေနာက္ကြယ္စီးပြါးေရးကြက္ကို ျမင္သိၾကဟန္မတူ။ (အခ်ိဳ႕လည္း သိၾကမည္ထင္၏)။ တရားပြဲစီစဥ္သူတို႔သည္ ကုသိုလ္ျပဳလိုေသာစိတ္၊ ေခတ္ကာလအရ စိတ္ဆင္းရဲကိုယ္ဆင္းရဲျဖစ္ေနၾကရွာေသာ တိုင္းသူျပည္သားအမ်ားစု၏ စိတ္ကို ႏွစ္သိမ့္ေပးလို႔ေသာေစတနာ၊ ဘုရားသာသနာေတာ္ကို ႀကီးပြါးတို႔တက္ေစလို႔ေသာ သမၼာဆႏၵမ်ားႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ၾကပါမူ ထိုသူတို႔၏ လုပ္ရပ္သည္ လြန္စြာသာဓုေခၚထိုက္ေသာ လုပ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာစရာမလိုေပ။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ေသာ တရားပြဲစီစဥ္သူမ်ားမွာ အလွဴ႕ရွင္တို႔က လွဴဒါန္းေသာ ေငြမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ တရားေဟာဆရာေတာ္ကို အခ်ိဳးက်လွဴၿပီးလွ်င္ က်န္ေငြမ်ားကို သူတို႔အိပ္ထဲထည့္ေၾကာင္း မၾကာခဏၾကားသိေနရရာ ထို႔သူတို႔၏ ေနာင္ေရးမွာ မ်ားစြာရင္ေလးစရာပင္ျဖစ္ေခ်ေတာ့၏။

တရုတ္ေျပးမင္း၊ သို႔မဟုတ္ မင္းေခြးေခ်း သို႔မဟုတ္ နရသီပေတ့ေခၚ မင္းဆိုးမင္းညစ္လက္ထက္မွစတင္ကာ သံဃာေတာ္တို႔သည္ ျပည္သူအတြက္၊ သာသနာေတာ္အတြက္ ရပ္တည္လွ်က္ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ မင္းတို႔၏ မတရားမႈမ်ားကို ဆန္႔ၾကင္လာခဲ့ရာ ယေန႔အထိပင္ျဖစ္ေခ်၏။ က်ေနာ္တို႔ေခတ္တြင္ (၈)ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုႀကီးႏွင့္ ၂၀၀၇-ခု၊ စက္တင္ဘာ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးေခၚ သံဃာ့အေရးအခင္းတို႔သည္ ႀကီးမားေသာ ျပယုဂ္မ်ားျဖစ္ခဲ့သည္။ ေရွးမင္းဆိုးတို႔ သံဃာေတာ္မ်ားကို မည္သို႔ထုေထာင္းႏွိပ္စက္ၾကသည္ကို ေသခ်ာက်န မသိရေသာ္လဲ ယေန႔စစ္အစိုးရ၏ ႏွိပ္စက္မႈမွာ ေအာခ်ေလာက္ေအာင္ ဆိုးရြားလွေလ၏။ အဆိုးရြားဆံုးမွာ သာသနာအတြင္းေနပါလွ်က္ သာသနာအလုပ္လဲတစ္စက္မွ်မလုပ္၊ အမ်ားအက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားလဲ နည္းနည္းမွမလုပ္ပဲ ခ်ဲေရာင္း ထီေရာင္းစသည္ျဖင့္ စီးပြါးေျဖာင့္ေအာင္လုပ္ေနသူမ်ားကို အေရးယူျခင္း အလွ်င္းမျပဳပဲ သူတို႔အာဏာကို ထိပါးလာသည္ဟု အထင္ခံရသူမ်ားကိုမူ အမ်ားအက်ိဳးကို မည္မွ်ပင္ေဆာင္ရြက္ေနသူျဖစ္ပါေစ မ်က္ေစာင္းတခဲခဲထားလွ်က္ အေရးယူရန္ ႀကံစည္ကာ အေပါက္အၾကားရွာလွ်က္ရွိ၏။

သို႔ေသာ္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ဆရာေတာ္၊ သမားေတာ္ႀကီးမ်ားကိုမူ ျပည္သူလူထုက မ်ားစြာၾကည္ညိဳေလးစား အားကိုးအားထားျပဳလွ်က္ရွိရာ ေတာ္ရံုကိစၥျဖင့္ ဖမ္းျခင္း၊ ဆီးျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ပဲ ထိုဆရာေတာ္မ်ားအနီးအပါး၌ အျပစ္ရွာရန္အတြက္ ေထာက္လွမ္းေရးမ်ား ခ်ထားကာ အေျခအေနကို အစဥ္မျပတ္ေစာင့္ၾကည့္ေစေလေတာ့၏။ စစ္အစိုးရ၏ လုပ္ရပ္မွာ မိတ္ေဆြကို ရန္သူထင္၊ ရန္သူကို မိတ္ေဆြဟု မွတ္ယူကာ အမွားမ်ားကို တစ္ခုၿပီးတစ္ခုျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ တိုင္းျပည္ႏွင့္ သာသနာကို အသေရဆိုးသြမ္း၊ ဂုဏ္ညႈိးႏြမ္းေအာင္ ျပဳလုပ္လွ်က္ရွိရာ ယေန႔ေခတ္ကာလသည္ ကလိယုဂ္ေခၚ ဆုတ္ကပ္၏ အထြဋ္အထိပ္ေပေလာဟု က်ေနာ့္စိတ္ထဲ ေတြးေတာေနမိေခ်ေတာ့သတည္း။

၂၄-ပစၥည္း တိုက်ဥ္းလိုရင္းျမန္မာျပန္

(၁) ေဟတုပစၥေယာ-အေၾကာင္းတရားအေနအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရားသည္၎၊

(၂) အာရမၼဏပစၥေယာ-အာရံုအေနအားျဖင့္---

(၃) အဓိပတိပစၥေယာ-အႀကီးအကဲအေနအားျဖင့္---

(၄) အနႏၲရပစၥေယာ-အျခားအကြယ္မရွိေသာအားျဖင့္---

(၅) သမနႏၲရပစၥေယာ-အၾကားကာလမရွိေသာအားျဖင့္---

(၆) သဟဇာတပစၥေယာ-အတူတကြျဖစ္ေပၚ(ေစ)ေသာအားျဖင့္---

(၇) အညမညပစၥေယာ-အခ်င္းခ်င္းျဖစ္(ေစ)ျခင္း၊ ေထာက္ပံ့ျခင္းအားျဖင့္---

(၈) နိႆယပစၥေယာ-တည္ရာမွီရာအေနအားျဖင့္---

(၉) ဥပနိႆယပစၥေယာ-အားႀကီးေသာ တည္ရာမွီရာအေနအားျဖင့္---

(၁၀) ပုေရဇာတပစၥေယာ-ေရွးဦးစြာျဖစ္၍ ျဖစ္ေပၚမည့္အေနအားျဖင့္---

(၁၁) ပစၦာဇာတပစၥေယာ-ေရွးဦးစြာျဖစ္ေသာရုပ္တရားမ်ားကို ေထာက္ပံ့ေသာအားျဖင့္---

(၁၂) အာေသ၀နပစၥေယာ-ထပ္ခါတလဲလဲအားထုတ္၍ အားႀကီးေအာင္ျပဳေသာအားျဖင့္---

(၁၃) ကမၼပစၥေယာ-စိတ္၏အားထုတ္မႈတည္းဟူေသာ အမူအရာအားျဖင့္---

(၁၄) ၀ိပါကပစၥေယာ-အားထုတ္မႈကင္း ၿငိမ္သက္ျခင္းေၾကာင့္ အားထုတ္မႈကင္း ၿငိမ္သက္ျခင္းရွိေအာင္ျပဳေသာအားျဖင့္---

(၁၅) အာဟာရပစၥေယာ-ရုပ္နာမ္တို႔ကို ေထာက္ပံ့ေသာအားျဖင့္---

(၁၆) ဣႄႏိၵယပစၥေယာ-အစိုးတရျပဳေသာအားျဖင့္---

(၁၇) စ်ာနပစၥေယာ-ဆန္႔က်င္ဘက္တို႔ကို ေလာင္ၿမိဳက္ေစေသာအားျဖင့္---

(၁၈) မဂၢပစၥေယာ-ထိုထိုဂတိႏွင့္ကုသိုလ္အကုသိုလ္တို႔မွ ထြက္ေျမာက္ေစေသာအားျဖင့္---

(၁၉) သမၸယုတၱပစၥေယာ-မွီရာ အာရံု အျဖစ္ အခ်ဳပ္တူညီမႈတည္းဟူေသာ အတူတကြျဖစ္ျခင္းအားျဖင့္---

(၂၀) ၀ိပၸယုတၱပစၥေယာ-မွီရာ အာရံု အျဖစ္ အခ်ဳပ္ကြဲျပားမႈတည္းဟူေသာ တကြဲတျပားျဖစ္ျခင္းအားျဖင့္---

(၂၁) အတိၳပစၥေယာ-မိမိကိုယ္တိုင္ ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္သေဘာရွိသည္ျဖစ္၍ ယင္းသေဘာရွိေသာတရားတို႔ကို

ေထာက္ပံ့ေသာအားျဖင့္---

(၂၂) နတိၳပစၥေယာ-မိမိ၏အျခားမဲ့၌ျဖစ္ေပၚလာမည့္နာမ္တရားတို႔ကို ျဖစ္ခြင့္ေပးေသာအားျဖင့္---

(၂၃) ၀ိဂတပစၥေယာ-မိမိ၏အျခားမဲ့၌ ျဖစ္ေပၚလာမည့္နာမ္တရားတို႔ကို ေနရာေပးေသာအားျဖင့္---

(၂၄) အ၀ိဂတပစၥေယာ-မိမိကိုယ္တိုင္ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္သေဘာရွိသည္ျဖစ္၍ ယင္းသေဘာရွိေသာတရားတို႔ကို

မေပ်ာက္ပ်က္ေစေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရားသည္၎၊ အတိၳ-စင္စစ္မေသြ ရွိပါေပ၏။ ဣတိ-ဤသို႔၊

ေဗာေဓႏံၲ-သိေတာ္မူေသာျမတ္စြာဘုရားကို၊ ၀ႏၵာမိ-ဦးႏွိပ္ရုိက်ိဳး၊ လက္စိုမုိးကာ ရွိခုိးကန္ေတာ့ပါ၏ဘုရား။

မွတ္ခ်က္။ ။ပ႒ာန္း (၂၄) ပစၥည္းကို ပါဠိ+ျမန္မာႏွစ္ဘာသာျဖင့္ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္လိုၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အေပါင္း

သူေတာ္ေကာင္းတို႔အတြက္ မူရင္းပ႒ာန္းအ႒ကတာႀကီးမွ တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္၍ တိုတိုက်ဥ္းက်ဥ္း

ေဖၚျပေပးလိုက္ပါသည္။

၂၄-ပစၥည္း မူရင္းအနက္အဓိပၸါယ္

ပ႒ာန္း (၂၄) ပစၥည္းပါဠိ၏ အနက္အဓိပၸါယ္ကို မူရင္းပဥၥပကရဏအ႒ကထာႏွင့္ ပရမတၳ၀ိဘာ၀ိနီဋီကာေခၚ ဋီကာေက်ာ္ပါဠိစာအုပ္မွ ရွာေဖြထုတ္ႏႈတ္၍ အနက္ျမန္မာျပန္ဆိုေဖၚျပေပးလိုက္ပါသည္။

(၁) ေဟတုပစၥေယာ-သစ္ပင္၏ေရေသာက္ျမစ္ကဲ့သို႔ ဟိတ္ေျခာက္ပါးတို႔၏ အေၾကာင္းတရားအေနအားျဖင့္ အတူျဖစ္ဘက္ရုပ္နာမ္တရားတို႔ကို ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၂) အာရမၼဏပစၥေယာ-အားနည္းသူဆဲြမွီရာေတာင္ေ၀ွးစသည္ကဲ့သို႔ အာရံုေျခာက္ပါးတို႔၏ အာရံုအျပဳခံသေဘာအားျဖင့္ စိတ္ေစတသိက္တရားတို႔ကို ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၃) အဓိပတိပစၥေယာ-ဆႏၵ၊ ၀ီရိယ၊ စိတ္၊ ၀ီမံသ (ပညာ) တည္းဟူေသာ တရားေလးပါးတို႔၏ မိမိႏွင့္စပ္၍ျဖစ္ဘက္တရားတို႔ကို အႀကီးအမႈးျပဳေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၄) အနႏၲရပစၥေယာ-စိတ္ျဖစ္စဥ္တစ္ခုအတြင္း စိတ္ေစတသိက္တို႔ကို ေရွ႕ေနာက္အၾကားမရွိေအာင္ျပဳေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၅) သမနႏၲရပစၥေယာ-ပံုသဏၭာန္မရွိသျဖင့္ စိတ္ျဖစ္စဥ္တစ္ခုအတြင္း စိတ္ေစတသိက္တို႔ကို အၾကားကာလမရွိေစဘဲ ေကာင္းစြာေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၆) သဟဇာတပစၥေယာ-ဆီမီး၏ အလင္းေရာင္ကဲ့သို႔ အတူျဖစ္ဘက္ ရုပ္နာမ္တရားတို႔ကို အတူျဖစ္ေစေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၇) အညမညပစၥေယာ-အခ်င္းခ်င္းေထာက္မထားေသာ ဒုတ္သံုးေခ်ာင္းကဲ့သို႔ မိမိအားေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ ရုပ္နာမ္တရားတို႔ကို ျပန္လည္ေထာက္မေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၈) နိႆယပစၥေယာ-အ၀တ္၊ စကၠဴစသည္သည္ ပန္းခ်ီ၏မွီရာျဖစ္သကဲ့သို႔၎၊ ေျမႀကီးသည္ သစ္ပင္ေတာေတာင္စသည္တို႔၏ မီွရာျဖစ္သကဲ့သို႔၎ အတူျဖစ္ဘက္ရုပ္နာမ္တရားတို႔ကို မွီရာအေနအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၉) ဥပနိႆယပစၥေယာ-အတူျဖစ္ဘက္ရုပ္နာမ္တို႔ကို အားႀကီးေသာမွီရာအေနအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၁၀) ပုေရဇာတပစၥေယာ-မွီရာေျခာက္ပါးႏွင့္ အာရံုေျခာက္ပါးတို႔၏ အက်ိဳးတရားမျဖစ္မီေရွးဦးစြာ ျဖစ္ေပၚေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၁၁) ပစၦာဇာတပစၥေယာ-လင္းတငွက္ငယ္တို႔၏ အစာရႏိုးေမွ်ာ္ကိုးရင္း အသက္ရွင္ရျခင္းကဲ့သို႔ ေနာက္ေနာက္ျဖစ္ေပၚေသာ စိတ္ေစတသိက္တရားတို႔၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲ့ေနေသာ ကိုယ္ကို ေထာက္ပံ့ (ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေပး) ေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၁၂) အာေသ၀နပစၥေယာ-က်မ္းစာကို အဖန္တလဲလဲ ေလ့လာဆည္းပူးရျခင္းကဲ့သို႔ ကုသိုလ္/အကုသိုလ္တရားမ်ားကို အဖန္တလဲလဲ အားေကာင္းေအာင္ျပဳေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၁၃) ကမၼပစၥေယာ- ေစတနာ၏ အတူတကြျဖစ္ေဖၚျဖစ္ဘက္အက်ိဳး (၀ိပါက္)တရားမ်ားႏွင့္ (ကမၼဇ)ရုပ္တရားမ်ားကို လႈပ္ေဆာ္ေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၁၄) ၀ိပါကပစၥေယာ-မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ လုံ႔လမျပဳ ျငိမ္သက္မႈရွိေသာ အက်ိဳး၀ိပါက္စိတ္ေစတသိက္တရားတို႔၏ တကြျဖစ္ဘက္ ရုပ္နာမ္တရားမ်ားကို မိမိတို႔နည္းတူ လုံ႔လမျပဳၿငိမ္သက္ေစေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၁၅) အာဟာရပစၥေယာ-အာဟာရေလးပါးတို႔၏ ရုပ္နာမ္တရားမ်ားကို ေထာက္ပံကူညီေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၁၆) ဣၿႏၵိယပစၥေယာ-ထိုထိုကိစၥတို႔၌ အက်ိဳး (ပစၥယုပၸန္) တရားတို႔ကို မိမိအလိုသို႔ လိုက္ေစေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၁၇) စ်ာနပစၥေယာ-အာရံုကို ႀကံစည္တတ္ေသာ ၀ိတက္ စသည္တို႔၏ ဆိုင္ရာအာရံုကို ကပ္၍ရႈမွတ္ျခင္း၊ လကၡဏာကိုကပ္၍ ရႈၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ကပ္ေရာက္၍ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၁၈) မဂၢပစၥေယာ-သမၼာဒိ႒ိ (အျမင္မွန္မႈ) စသည္တို႔၏ သုဂတိ/ဒုဂၢတိႏွင့္ ေကာင္းမႈ/မေကာင္းမႈတို႔မွ ထြက္ေျမာက္ေစေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၁၉) သမၸယုတၱပစၥေယာ-နာမ္တရားတို႔၏ ပရမတၳ (အရွိသေဘာ) အားျဖင့္ ကြဲျပားေသာ္လဲ တစ္မ်ိဳးတည္း၊ တစ္ခုတည္းကဲ့သို႔ ျဖစ္ရေလေအာင္ အတူျဖစ္ျခင္းစေသာယွဥ္ဘက္သေဘာလကၡဏာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၂၀) ၀ိပၸယုတၱပစၥေယာ-မွီရာရုပ္တရားမ်ားႏွင့္ စိတ္ေစတသိက္တို႔၏ အခ်င္းခ်င္းဆက္စပ္ယွဥ္တဲြေနေသာ္လဲ ကဲြျပားေစလွ်က္ မေရာေႏွာေအာင္ျပဳျခင္း၊ တစ္ခုစီ၊ တစ္မ်ိဳးစီျဖစ္ေစျခင္းအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၂၁) အတိၳပစၥေယာ-အတူျဖစ္ဘက္တရားမ်ားႏွင့္ ႀကိဳတင္ျဖစ္ေပၚေသာတရားမ်ား၏ လက္ရွိပစၥဳပၸန္အရွိသေဘာျဖင့္ ယင္းသို႔ သေဘာရွိေသာတရားမ်ားကို ေထာက္ပံ့ကူညီေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၂၂) နတိၳပစၥေယာ-အျခားမဲ့၌ ခ်ဳပ္ၿပီးခ်ဳပ္ၿပီးကုန္ေသာ စိတ္ေစတသိက္တရားတို႔၏ ေနာက္ထပ္ျဖစ္ေပၚမည့္စိတ္ေစတသိက္တရားတို႔ကို ျဖစ္ခြင့္ေပးျခင္း (ေနရာေပးျခင္း)အားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၂၃) ၀ိဂတပစၥေယာ-မိမိတို႔သေဘာဘဘာ၀ႏွင့္ မကင္းသျဖင့္ ျဖစ္ေပၚခြင့္မရေသာ စိတ္ေစတသိက္တို႔ကို သေဘာသဘာ၀ကင္းေအာင္ျပဳျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္း၊
(၂၄) အ၀ိဂတပစၥေယာ-အတူျဖစ္ဘက္တရား၊ ႀကိဳတင္ျဖစ္ေပၚေသာတရားတည္းဟူေသာ အရွိတရားတို႔ကို မခ်ဳပ္မေပ်ာက္ေအာင္ျပဳေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳျခင္းသည္၊
အတိၳ-မုခ်မေသြ ရွိပါေပ၏၊ ဣတိ-ဤသို႔၊ ေဗာေဓႏံၲ-ေကာင္းစြာထိုးထြင္း သိျမင္ျခင္းရွိေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ၀ႏၵာမိ-သဒၶါရိုက်ိဳး၊ လက္စံုမိုးကာ ရွိခိုးကန္ေတာ့ပါ၏ဘုရား။

မွတ္ခ်က္။ ဘေလာ့ဂါ ေဒါက္တာကိကိသို႔ အထူးရည္ညႊန္းပါသည္။ ပ႒ာန္းအေၾကာင္းကို အတန္အသင့္နားလည္လို၊ သိလိုၾကေသာ အမ်ိဳးေကာင္းသား၊ အမ်ိဳးေကာင္းသမီးတုိ႔သည္ အမရပူရမဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ၏ “အေျချပဳပ႒ာန္းတရား” စာအုပ္ကို ရွာေဖြဖတ္ရႈၾကပါကုန္။ အြန္လိုင္းစာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ားအတြက္ ဆရာေတာ္၏ စာအုပ္ကို ေ၀မွ်လုိက္ပါသည္။ တုိက္ရုိက္ဖြင့္မရပါက ေအာက္ပါ Link ကို Click ၿပီးလွ်င္ ေပၚလာေသာ Web-page မွ PDF file ကို Click ၍ Download လုပ္ၿပီး ဖတ္ပါ။ (အားေတာ့နာသဗ်ာ၊ ေလာေလာဆယ္ Copyright အရ ဒီလိုပဲလုပ္လို႔ရလို႔ ဒီနည္းကိုပဲ ညႊန္းလိုက္ရတာပါ၊ တိုက္ရိုက္တင္လို႔ရတဲ့အခါ တိုက္ရိုက္ဖတ္လို႔ရေအာင္ တင္ေပးပါ့မယ္။)

အေျချပဳပ႒ာန္းတရားေတာ္
ဗုဒၶစာေပ၏ ေလးနက္ျပည့္၀မႈကို နားလည္ခံစားၾကည္ညိဳႏိုင္ၾကပါေစေသာ္။

အလဲြသစၥာ

A lie told often enough becomes the truth.

(Vladimir Ilyich Lenin)

မုသားတစ္ခုဟာ ေျပာဖန္မ်ားတဲ့အခါ အမွန္ျဖစ္သြားတတ္တယ္။
(လီနင္)

ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒီႏိုင္ငံေရးသမားႀကီး ရုရွားေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ လီနင္ရဲ႕ အထက္ပါစကားဟာ အသစ္အဆန္းေတာ့လဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီစကားကို ေျပာခဲ့ဖူးရံုတင္မက၊ ဒီစကားမွန္ကန္ေၾကာင္း သက္ေသနဲ႔တကြျပခဲ့တဲ့ ပညာရွင္တစ္ေယာက္ (India) အင္ဒီယ ရာဇ၀င္နဲ႔ ဂႏၴ၀င္သမိုင္းမွာ ေပၚခဲ့ဖူးပါတယ္။ သူ႔ကို စာေပလိုက္စားတဲ့ လူတိုင္းသိၾကပါတယ္။ ျမန္မာစာေပလိုက္စားတဲ့လူေတြ ဦးေပၚဦးကို သိၾကသလို ကမၻာ့စာေပနဲ႔ ေရွးေဟာင္းစာေပလိုက္စားတဲ့လူေတြအားလံုး သူ႔ကို သိၾကပါတယ္။ သူဟာ “ကာလီဒါသ”လို႔ေခၚတဲ့ ဘုရင့္အပါးေတာ္ၿမဲ နန္းတြင္းပညာရွိပေရာဟိတ္ႀကီးတစ္ေယာက္ပါ။ “ဦးေပၚဦးေလွ်ာက္ထံုး”ဆိုတဲ့ စာေပမိတ္ဆက္နဲ႔ ဦးေပၚဦးကို ျမန္မာလူငယ္လူႀကီးေတြ သိထားၾကသလို “ကာလီဒါသေလွ်ာက္ထံုး”ဆိုတဲ့ စာေပမိတ္ဆက္နဲ႔ ကာလီဒါသကို သိထားၾကပါတယ္။

အမတ္ႀကီးဦးေပၚဦးနဲ႔တြဲၿပီး သူ႔သခင္ ဘုိးေတာ္ဦး၀ိုင္းကို သိရသလို အမတ္ႀကီးကာလီဒါသအေၾကာင္းကို ေျပာရင္ သူနဲ႔တြဲၿပီး သူ႔သခင္ ေဘာဇဘုရင္ကိုလဲ ခ်န္ထားလို႔မရပါဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဘိုးေတာ္ဦး၀ိုင္းရဲ႕ ကပ္သီးကပ္သတ္ေမးခြန္းေတြေၾကာင့္ ဦးေပၚဦးေခါင္းထဲက ခဲရာခက္ဆစ္အေျဖေတြေပၚလာရသလို ေဘာဇဘုရင္ရဲ႕ ဂြတိဂြက်ေမးခြန္းေတြေၾကာင့္ ကာလီဒါသေခါင္းထဲက ကပ္တိကပ္ဖဲ့အေျဖေတြ ထြက္လာရတာေၾကာင့္ပါ။ ေဘာဇဘုရင္နဲ႔ ကာလီဒါသတို႔ရဲ႕ အလြန္စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းၿပီး မ်ားျပားလွတဲ့ အေမးအေျဖေတြထဲက အထက္ပါလီနင့္စကားနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ကာလီဒါသရဲ႕ ေလွ်ာက္ထံုးေလးတစ္ခုကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။

အခါတစ္ပါး အမတ္ႀကီးကာလီဒါသနဲ႔ ေဘာဇဘုရင္မင္းျမတ္တို႔ နန္းမေဆာင္အတြင္း ႏွစ္ဦးသားအတူထိုင္ၿပီး တိုင္းေရးျပည္္ေရးေဆြးေႏြးေနရာက အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္လာလို႔ ကာလီဒါက ေလွ်ာက္လိုက္တယ္။
“လူအပါအ၀င္ ခပ္သိမ္းေသာသတၱ၀ါေတြရဲ႕ အမွတ္သညာဟာ ထပ္ခါတလဲလဲျဖစ္တဲ့အရာေပၚမွာ အာရံုခံစား စြဲထင္သြားတတ္တဲ့သေဘာရွိတယ္၊ မုသားစကားတစ္ခုဟာလဲ ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာဖန္မ်ားလာရင္ သတၱ၀ါေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာအမွန္လိုလို အထင္ေရာက္သြားတတ္တယ္”။
ဘုရင္ႀကီးက ကာလီဒါသကို ပညာစမ္းခ်င္တာနဲ႔ အဲဒီအဆိုကို သက္ေသမျပႏိုင္ရင္ မယံုႏိုင္ဘူးလို႔ အမိန္႔ရွိလိုက္တယ္။ ကာလီဒါသကလဲ အခ်က္အလက္မရွိ၊ သက္ေသမထူနိဳင္တဲ့စကားမ်ိဳးကို ေျပာရိုးထံုးစံမရွိတဲ့ ပညာရွိတစ္ေယာက္ပီပီ “မွန္လွပါ၊ ဒီအဆိုမွန္ကန္ေၾကာင္း က်ေနာ္မ်ိဳး သက္ေသထူႏိုင္ေၾကာင္းပါဘုရား”လို႔ ဦးတင္ေလွ်ာက္ထားလိုက္တယ္။

ဒီလိုနဲ႔ ေနာက္တစ္ေန႔မွာ ဘုရင္နဲ႔ အမတ္ႀကီးတို႔ႏွစ္ေယာက္ဟာ သာမန္အရပ္သားအ၀တ္အစားေတြနဲ႔ နန္းေတာ္ထဲက တိတ္တဆိတ္ထြက္လာၿပီး ၿမိဳ႕အတြင္း၀င္လာခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီလိုလာခဲ့ၾကရာက လမ္းမွာသမင္အေသတစ္ေကာင္ပုခံုးေပၚထမ္းၿပီး ေတာထဲက ျပန္လာတဲ့ မုဆိုးတစ္ေယာက္ကို ကံအားေလွ်ာ္စြာေတြခ့ဲၾကတယ္။ ကာလီဒါသက ၀မ္းသာအားရနဲ႔ “ ၿမိဳ႕ထဲအထိ သြားစရာမလိုေတာ့ဘူး၊ ဒီေနရာမွာပဲ က်ေနာ့္စကားအတြက္ သက္ေသျပလို႔ရၿပီ” လို႔ ဘုရင္ႀကီးကိုေျပာလိုက္တယ္။ ဘုရင္ႀကီးလဲ ကာလီဒါသေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို စိတ္၀င္တစားနားေထာင္ၿပီး ဘယ္လိုမ်ားသက္ေသျပမလဲဆိုတာကို သိခ်င္ေနတယ္။

သားေကာင္ပုခံုးထမ္းလာတဲ့ မုဆိုးအနားသြားၿပီး ကာလီဒါသက “ေဟ့လူ၊ ခင္ဗ်ားဘာျဖစ္လို႔ ေခြးအေသေကာင္ႀကီး ပုခံုးေပၚထမ္းလာရတာလဲ” လို႔ေမးလိုက္တယ္။ မုဆိုးက စိတ္ဆိုးမာန္ဆိုးျဖစ္ၿပီး “ဒါ ေခြးအေသေကာင္မဟုတ္ဘူးဗ်ာ့၊ သမင္၊ သမင္၊ အခုမွ ေတာထဲက ပစ္လာတဲ့ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္သမင္ဗ်ာ့”လို႔ ျပန္ေအာ္လုိက္တယ္။ ကာလီဒါသကလဲ “က်ဳပ္မ်က္စိကေတာ့ ေခြးအေသေကာင္လို႔ ျမင္တာပဲဗ်ာ့” ဆိုၿပီး ခပ္တည္တည္နဲ႔လွိမ့္လိုက္တယ္။ အဲလိုေျပာၿပီး ဘုရင္ႀကီးနဲ႔ ကာလီဒါသတို႔ဟာ အဲဒီမုဆိုးအရင္ သူသြားမည့္လမ္းေၾကာင္းအတိုင္းသြားၿပီး တစ္ေနရာမွာ အ၀တ္အစားေတြေျပာင္းလဲ၀တ္ဆင္၊ ရုပ္ေဖ်ာက္ၿပီး မုန္႔ဆိုးကို ေစာင့္ေနၾကတယ္။ ေတြ႔တဲ့အခါက်ေတာ့ ကာလီဒါက “ေဟ့မုဆိုးႀကီး၊ ခင္ဗ်ားက ဘာျဖစ္လို႔ ဆိတ္ကို သတ္ၿပီးထမ္းလာရတာလဲ၊ အဲဒါ ခင္ဗ်ားပိုင္တဲ့ဆိတ္ေကာ ဟုတ္ရဲ႕လား၊ သူမ်ားဟာဆိုရင္ တရားအစြဲခံေနရဦးမယ္ေနာ္” လို႔ေျပာလိုက္တယ္။ မုဆိုးလဲ စိတ္ဆိုးၿပီး “ခင္ဗ်ား ဘာေတြေလွ်ာက္ေျပာေနတာလဲ၊ ဒါ ဆိတ္မဟုတ္ဘူးဗ်ာ့၊ ေတာထဲက ပစ္လာတဲ့ သမင္၊ သမင္” လို႔ေျပာလိုက္တယ္။ ကာလီဒါသကလဲ အထက္မွာ သူေျပာတဲ့အတိုင္း “က်ဳပ္မ်က္စိကေတာ့ ဆိတ္အေသေကာင္လို႔ျမင္တာပဲဗ်ား” လို႔ျပန္ေျပာလိုက္ျပန္တယ္။

ဒါေပမဲ့ မုဆိုးစိတ္ထဲမွာေတာ့ “ခုနားကလမ္းမွာေတြ႔ခဲ့တဲ့ လူတစ္ေယာက္က ငါထမ္းလာတဲ့ သမင္အေသကို ေခြးအေသေကာင္လို႔ ေျပာတယ္။ အခုဒီလူက်ေတာ့ ဆိတ္အေသလို႔ေျပာေနျပန္ၿပီ၊ ငါထမ္းလာတာ သမင္ေကာဟုတ္ရဲ႕လား” လို႔ သံသယ၀င္သြားတယ္။ ကာလီဒါသနဲ႔ ဘုရင္ႀကီးလဲ မုဆိုးထက္ဦးေအာင္ ခပ္သြက္သြက္သြား၊ အ၀တ္အစားလဲ၊ ရုပ္ေဖ်ာက္ၿပီး မုဆိုးလာရာလမ္းေၾကာင္းေပၚက ေစာင့္ေနလိုက္ၾကတယ္။ မုဆိုးႀကီးအနားေရာက္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ မသိေယာင္ေဆာင္ၿပီး “မုဆိုးႀကီး၊ ခင္ဗ်ားပုခံုးေပၚထမ္းလာတဲ့ ေတာ၀က္ႀကီးက အႀကီးႀကီးပါလား၊ ပိတ္သာခ်ိန္အေတာ္မ်ားမ်ားရမွာပဲေနာ္” လို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ ဒီတစ္ခါေတာ့ မုဆိုးႀကီးလဲ စိတ္မဆိုးေတာ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူ႔စိတ္ထဲမွာ ေၾကာက္လာတယ္။ သူထမ္းလာတဲ့ သမင္အေသေကာင္ကို လမ္းေတြ႔တဲ့လူတိုင္းက တစ္ေယာက္တစ္မ်ိဳးစီေျပာေနၾကတဲ့အေပၚမွာ ယံုၾကည္မူေတြ၀င္လာၿပီး သူထမ္းလာတဲ့အေကာင္ဟာ နာနာဘာ၀တစ္ေကာင္ေကာင္က အမ်ိဳးမ်ိဳးဖန္ဆင္းလိုက္လာတယ္လို႔ ထင္သြားတယ္။ အဲဒီလိုထင္လိုက္တာနဲ႔ ၾကက္သီးေမႊးညင္းေတြ ဘာေတြထၿပီး ထမ္းထားတဲ့ သမင္အေသေကာင္ကို ပစ္ခ်ၿပီး သူ႔အိမ္ကို တန္းေျပးေတာ့တာပါပဲ။

ကာလီဒါသလဲ ဘုရင္ႀကီးကိုလွည့္ၾကည့္လိုက္တယ္။ ဘုရင္ႀကီးလဲ ကာလီဒါသရဲ႕စကားကို ေထာက္ခံၿပီး “ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာဖန္မ်ားတဲ့ မုသားစကားတစ္ခြန္းဟာ လူေတြရဲ႕စိတ္ထဲမွာ အမွန္လို႔ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္တတ္ပါလား” လို႔မွတ္ခ်က္ျပဳလိုက္တယ္။

ကာလီဒါသရဲ႕ ဒီအဆိုဟာ ယေန႔ေခတ္ႏိုင္ငံေရးေလာကမွာ အလြန္အသံုး၀င္တဲ့ Political Theory တစ္ခုျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒီသေဘာတရားကို ေကာင္းစြာနားလည္တဲ့ ရုရွကြန္ျမဴ၀ါဒီႏိုင္ငံေရးသမားႀကီး မစၥတာလီနင္ကလဲ ဒီအတိုင္းပဲ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို “သညာ၀ိပၸလႅာသ=အမွတ္သညာေဖါက္ျပန္မႈ” သို႔မဟုတ္ “Illusion=အမွတ္မွားမႈ” လို႔ေခၚပါတယ္။ ယေန႔ လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေနသူမ်ားအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးသမား အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဒီသေဘာတရားကို ေကာင္းေကာင္းနားလည္ၾကပံုရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လက္ရွိျမန္မာ့စစ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးဟာ Psychology ကို ေကာင္းေကာင္းကြ်မ္းက်င္သူပီပီ သူ႔လက္ေအာက္ကလူေတြကို ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေအာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးလိမ္ညာလွည့္ဖ်ားၿပီး တိုင္းျပည္ကို မုသားဟင္းေလးအိုးထဲ ထည့္ေမႊေနသူတစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာရွိတဲ့ ျပည္သူလူထုဟာ အဲဒီလူႀကီးေျပာတာေတြကို မယံုၾကေပမဲ့ သူ႔စကားနား၀င္ေနတဲ့ သူ႔လူေတြရဲ႕ႏွိက္စက္ညွင္းပန္းမႈဒဏ္ကို မခံႏိုင္လို႔ အင္အားမမွ်စြာနဲ႔ ၿငိမ္ခံေနၾကရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုဟာ လက္ရွိစစ္ေခါင္းေဆာင္ကို မျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ပဲျဖစ္ေနၾကတာပါ။ တကယ္လို႔သာ ပညာရွိတဲ့ ျပည္သူေတြဟာ အဲဒီစစ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးအနားကလူေတြအပါအ၀င္ ေအာက္လက္ငယ္သားေတြကို သူတို႔ေခါင္းေဆာင္ႀကီးစကား နားမေယာင္မိေစဖို႔ ေျပာျပႏိုင္ၾကမယ္ဆိုရင္၊ စစ္အင္အားစုေတြလဲ ျပည္သူ႔စကားနားေထာင္လာၾကမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ေတာ္ႀကီးဟာ သာယာ၀ေျပာၿပီး စိတ္ခ်မ္းသာစရာေကာင္းတဲ့ တိုင္းျပည္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္လာမွာမလြဲေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။